Morgunblaðið - 30.04.1995, Qupperneq 16

16 SUNNUDAGUR 30. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
íslenskir
tónar í
í Alaborg
Framkvæmdastjóri Sin-
fóníuhljómsveitar Ála-
borgar segir auðvelt að
fínna góða íslenska tón-
list og íslensk tónskáld.
Bjarki Sveinbjörnsson
lýsir tónleikum hljóm-
sveitarinnar þar sem
verk eftir Karólínu Ei-
ríksdóttur var flutt og
Einar Jóhannesson lék
einleik á klarinett
AU liggja eins og flugur
veiðimannsins í sérsmíð-
uðu boxi. Þau hafa hvert
sína sál, hvert sinn per-
sónuleika. Ég hef stundum velt
því fyrir mér hvort þau fyrir ein-
leikaranum fái nokkurn tíman
nafn eins og flugurnar. Fyrir mér
eru þau bara, og heita, klarínettu-
blöð. En það er ekki sama hver
tekur þau upp úr boxinu, ber þau
upp að ljósinu, vætir þau munn-
vatni og stingur þeim í munn-
stykki klarínetturnar. Þau voru
mörg, sennilega 20 talsins, klarí-
nettublöðin sem hinn íslenski
sendiherra hljóðfærisins, Einar
Jóhannesson, tók til athugunar
fyrir lokaæfíngu á klarínettukons-
ertinum sem Karólína Eiríksdóttir
samdi fyrir hann og var frumflutt-
ur á fímmtudagskvöldið í Álaborg-
arhöliinni í Danmörku.
Álaborgarhöllin er opinber tón-
leikastaður Sinfóníuhljómsveitar
Álaborgar, en framkvæmdastjóri
hennar er Knud Ketting sem í
mörg ár hefur fylgst með nor-
rænni tónsköpun og tónlistarflutn-
ingi. Hann er einnig gjörkunnugur
íslensku tónlistarlífi.
„Við höfum ákveðnar skyldur
gagnvart norrænni tónlist og því
höfum við sett saman norræna
tónleikaröð sem hefur verið í gangi
í vetur. Því er það eðlilegt að ljúka
þessari tónleikaröð með frumflutn-
ingi og einnig eðlilegt að það skuli
vera íslenskt verk því íslensk tón-
list er sú tónlist sem við heyrum
sjaldnast,“ sagði Knud Ketting í
samtali á lokaæfingunni. Þar sem
hann þekkir ákaflega vel til í nor-
rænni tónsköpun stóðst ég ekki
freistinguna um að spyija hann
hvort íslensk tónsköpun væri að
hans mati sambærileg annarri
norrænni tónlist. „Ég álít að það
sé auðvelt að finna góða íslenska
tónlist og góð íslensk tónskáld.
Ef við lítum á hversu margt fólk
býr á íslandi miðað við önnur
Norðurlönd finnst mér það undra-
vert hversu mörg góð tónskáld eru
á íslandi. Það var alls ekkert
vandamál að finna tónskáld á ís-
landi sem stóðst fullkomlega þau
gæði sem óskað var eftir í þessari
tónleikaröð. í þessu tilfelli varð
Karólína Eiríksdóttir fyrir valinu."
Að beiðni Sinfóníuhljómsveitar-
innar í Álaborg, með Einar Jó-
hannesson í huga sem einleikara,
samdi Karólína þennan klarínettu-
konsert sem hún lauk við í júní á
síðasta ári. Er þessi konsert jafn-
framt fyrsti einleikskonsertinn
sem hún semur.
Kínverski hljómsveitarstjórinn
Lan Shui stjórnar
verkinu. „Ég elska að
stjórna svona falleg-
um verkum sem fólk
heyrir sjaldan. Þetta
verk er svo fullt
fijálsleika fyrir ein-
leikarann og hljóm-
sveitina, svo litríkt og
fijálst í uppbyggingu.
Þetta er einskonar
konsert; litrík fantas-
ía, ákaflega norræn,
íslensk í tónmáli,
miklar víddir, sér-
staklega annar þátt-
urinn.“
Karólína Eiríks-
dóttir er vel sigld í
norrænu tónlistarlífi.
Um tónlist hennar
hafa verið skrifaðar
fjölmargar greinar í
t.d. sænska tónlistar-
tímaritið Nutida Mus-
ik og verk hennar
hafa verið flutt víða
um lönd og eru t.d.
mjög oft flutt í Sví-
þjóð. Hún hefur sinn
mjög áberandi per-
sónulega stíl í sínu
tónmáli þar sem
ákveðnar tónhug-
myndir gegnum-
ganga djúphugsaða
þróun og birtast í
bæði í sínum einfald-
leika sem og fjöl-
breytileika í framvindu verksins.
Hún er stuttorð en gagnorð í sín-
um stíl, allt er á sínum stað ná-
kvæmlega hugsað og nákvæm-
lega útfært. Vonandi fá íslend-
ingar tækifæri til að heyra kons-
ertinn fluttan á íslandi.
Það er ekki bara
útíendingum sem
verður brugðið við að
heyra Einar leika á
hljóðfærið sitt. Ekki
síst þegar sameinast
í einu verki glæsileg
og skemmtileg tón-
smíð og vandaður
hljóðfæraleikur. Við
megum gefa ungu
tónskáldunum^ okkar
meiri gaum á Islandi.
Látum ekki söguna
endurtaka sig aftur
og aftur. Að það skuli
vera útlandið sem
bendir okkur á að við
eigum góð tónskáld
er algjör óþarfi. Það
erum við sem erum
sérfræðingar í að
segja söguna; við
megum vera duglegri
að segja alheiminum
sögur af verkum tón-
skáldanna okkar. Það
heitir víst í dag að
kynna menningu
landsins. Munum eitt,
að handrit og tónverk
tónskáldanna okkar
hafa hreint ekkert
minna menning-
argildi en handrit og
bækur rithöfundanna
okkar. Og að lokum.
Hvað dettur mönnum
í hinum stóra heimi í
hug þegar minnst er á Noreg,
Finnland og Danmörku? Jú, eru
það ekki einmitt Grieg, Sibelius
og Carl Nilsen!
Höfundur stundar doktorsnám í
tónsmíðum í Álaborg.
Karólína
Eiríksdóttir
Einar
Jóhannesson
DRENGJAKÓR Laugarneskirkju.
Vortónleikar hjá Drengja-
kór Laugarneskirkju
í VOR lýkur 5. starfsári
Drengjakórs Laugarneskirkju.
Kórinn hefur starfað af miklum
krafti í vetur undir stjórn Frið-
riks S. Kristinssonar og hélt
m.a. tvenna jólatónleika fyrir
fullu húsi. I kórnum eru 32
drengir á aldrinum 9-15 ára
víðs vegar af höfuðborgarsvæð-
inu. Að auki starfar við kórinn
undirbúningsdeild yngri
drengja.
Um síðastliðin jól kom út
fyrsti geisladiskur með kórn-
um. Á honum eru bæði innlend
þjóðlög og verk eftir Bach,
Faure o.fl.
Á morgun, 1. maí mun kórinn
Ijúka vetrarstarfi sínu með vor-
tónleikum í Laugarneskirkju.
Efnisskráin er fjölbreytt og
hefjast tónleikarnir kl. 17. Að
þessu sinni verða eingöngu
haldnir einir tónleikar. Að-
göngumiðar eru seldir við inn-
ganginn.
Þijár sellósvítur
GUNNAR Kvaran sellóleikari
leikur þijár sellósvítur eftir
Bach í Grindavíkurkirkju í
dag, sunnudag, kl. 20.30. Hann
mun kynna verkin hvert fyrir
sig áður en hann leikur þau.
Á þessum tónleikum verður
til sölu geisladiskur sem kom
út um jólin með leik Gunnars
og Hauks Guðlaugssonar org-
anleikara og mun allur ágóði
af sölu hans renna til Styrktar-
samtaka krabbameinssjúkra
barna.

Gunnar Kvaran sellóleikari
Pappírsstunga
MYNPLIST
Úmbra
PAPPÍRSVERK
MARCIA WIDENOR
Opið þriðjudaga til laugardaga frá
13—18, sunnudaga frá kl. 14—18, til
10. maí. Aðgangur ókeypis.
FLESTIR munu nú þekkja til
bútasaumsteppa, en það er mjög
merkileg og háþróuð grein amer-
ískrar alþýðulistar.
En það er einnig hægt
að nota stunguaðferðina
við að skeyta saman
handgerðum pappír og
það sannár Bandaríska
listakonan Marcia Wide-
nor svo um munar með
nokkrum verkum í list-
húsinu Úmbru.
Sjálf skilgreinir hún
athöfnina prýðilega á
þennan veg; „Handgerður
pappír er í sjálfu sér fullg-
ilt listform. Áður en ég
byijaði að búa til pappír
vann ég myndverk sem
ég þrykkti og klippti sam-
an úr gömlum flíkum og
lökum. Á jöðrunum báru
þessar gömlu dulur merki
þeirra handa sem um þær
höfðu fjallað,.rétt eins og
örk af handgerðum papp-
ír gerir. Óunnin hör er
um margt gæddur sama
undursamlega hlutleys-
isblæ og gamlar fundnar
tuskur, litbrigðin eru
ýmis blæbrigði litleysis. Að búa
til pappír er bæði hrífandi og dul-
magnað og ekki alltaf hægt að
segja fyrir um útkomuna. í mínum
huga er þessi pappír á einhvern
hátt tengdur heimili, í hugsun og
þögn. En áhorfandinn hlýtur jafn-
an að eiga síðasta orðið.“
Þetta eru ótvíræð skilaboð um
umfang tilfínningalífs listakon-
unnar og að hún gengur út frá
líkum forsendum við gerð pappírs-
verka sinna og alþýðukonurnar
gerðu fyrrum við gerð bútasaums-
teppanna, en það gerir þau ein-
mitt svo heillandi og jarðbundin.
Og pappírsverkin fimm á veggj-
unum bera þekkingu höfundarins
á efniviðnum milli handanna lif-
andi vitni,.því hér er um sterkar
mannlegar og listrænar tilvísanir
að ræða. Hvítu myndirnir eru sem
óður til tærleikans, en fyrst kvikn-
ar á perunni er maður ber mynd-
ina „Febrúarskuggar“ augum, og
undrun manns verður enn meiri
er inn í innra rýmið kemur og við
blasa myndirnar „Draumur ömm-
unnar“ (4) og þá einkum „Kín-
versk mynt“ (5), sem líkist mál-
verki og er afar lifandi verk og
hnitmiðað.
Ferskleiki og sköpunargleði
ásamt opnum huga er aðall þessar-
ar litlu en yirmáta mannlegu sýn-
ingar.
Bragi Ásgeirsson.
Myndlist
Elísabet og
Gyða með
sýningu
Blönduósi. Morgunblaðið.
ELÍSABET Sigurgeirsdóttir og
Gyða Ölvisdóttir halda um þessar
mundir myndlistarsýningu á Hótel
Blönduósi og sýna samtals 57
myndir.
Myndir Elísabetar eru fyrst og
fremst blek- og þurrpastelteikn-
ingar og að hennar sögn eru mynd-
irnar glaðlegar og „fíguratívar“.
Myndir Gyðu eru aðallega krítar-
myndir en nokkrar myndanna eru
gerðar með olíu og akrýllitum svo
og silki. Myndefni sitt sækir Gyða
í kvæði og ljóð eftir ýmsa höf-
unda, þar á meðal sjálfa sig. Þær
stöllur Gyða Ölvisdóttir og Elísa-
bet Sigurgeirsdóttir voru mjög
ánægðar með þær viðtökur sem
myndir þeirra hafa fengið og hafa
nú þegar margir skoðað sýning-
una. Þeirra helsta lærimóðir hefur
verið Hjördís Bergsdóttir, þekkt
undir höfundarnafninu Dósla.
Myndlistarsýning Elísabetar og
Gyðu stendur til 8. maí.
------»■■■♦ ♦--
Yorvaka
í TILEFNI af 40 ára afmælis
Kópavogskaupstaðar 11. maí nk.
ætlar Norræna félagið þar í bæ
að standa fyrir dagskrá í dag
sunnudaginn 30. apríl kl. 17.30 í
Listasafni Kópavogs. Norræna fé-
lagið á vinabæi á öllum Norður-
löndunum og einnig á Grænlandi,-
Færeyjum og á Álandseyjum.
í boði verður fjölbreytt dagskrá
og má þar m.a. nefna Skólahljóm-
sveit Kópavogs, Bergrún ísleifs-
dóttir, nemandi í 10. bekk í Hjalla-
skóla, segir frá nemendaferð, Kol-
brún frá Heygum mun syngja
nokkur lög, Torben Rasmussen,
forstjóri Norræna hússins, flytur
ávarp og einnig mun Skólakór
Kársness syngja.
EITT af pappírsverkum Bandarísku
listakonunnar Marciu Widenor.