Morgunblaðið - 07.06.1995, Qupperneq 6

6 MIÐVIKUDAGUR 7. JÚNÍ 1995___________________________________________________________ MOKGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Úthlutunarreglum LÍN breytt
Meginágreiningsefni
bíða endurskoðunar
SAMSTAÐA náðist milli fulltrúa
námsmannasamtaka og ríkisvalds-
ins um fáeinar breytingar á úthlut-
unarreglum Lánasjóðs íslenskra
námsmanna á fundi stjómar LÍN
fyrir skömmu sem gilda munu fyrir
skólaárið 1995-1996. Á skrifstofu
Stúdentaráðs fengust þær upplýs-
ingar að ákvörðunum í megin-
ágreiningsefnum námsmanna og
ríkisins hafi aftur á móti verið frest-
að en á næstunni fari fram undir-
búningur vegna endurskoðunar
laga um Lánasjóðinn.
Ný skilgreining
Breytingar á úthlutunarreglum
LÍN fela m.a. í sér nýja skilgrein-
ingu á framhaldsháskólanámi. Nú
telst framhaldsnám lánshæft eftir
þriggja ára háskólanám en áður var
miðað við nám eftir flögur ár. Ef
nám er stundað í Bandaríkjunum
er áfram miðað við fjögurra ára
nám enda er litið á fyrsta ár í þeim
sem almennt undirbúningsnám. Þá
verður framvegis heimilt að veita
lán fyrir skólagjöldum vegna undir-
búningsmálanáms. Það verður þó
aðeins gert ef námsmenn hafa áður
lokið háskólanámi og hyggjast
stunda framhaldsnám.
Samkvæmt nýju reglunum verð-
ur heimilt að veita námsmönnum
lán vegna framfærslu maka en skil-
yrt er að þeir séu í hjónabandi eða
sambúð og með bam á framfæri.
Barnlausir námsmenn geta eftir
sem áður ekki fengið lán vegna
framfærslu maka. Þá var samþykkt
að framfærslustyrkir frá Rannsókn-
arsjóði námsmanna og Vísindasjóði
verði ekki lengur skilgreindir sem
tekjur og komi þannig til lækkunar
á lánum frá LÍN.
Endurskoðunar laga beðið
Sigríður Gunnarsdóttir, fulltrúi
stúdenta í stjórn LÍN, sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að ágreining-
ur námsmanna og ríkisins standi
einkum um atriði sem eru bundin
í lög en búast mætti við frumvarpi
til breytinga á lögum LÍN á kom-
andi haustþingi.
Námsmenn vonist til að þar verði
tekið á helstu baráttumálum sínum;
að teknar verði upp samtímagreiðsl-
ur í stað eftirágreiðslna og að end-
urgreiðslubyrði verði létt. Einnig
vinni stúdentar að því að í tilvikum
hjóna- og barnafólks verði skatta-
lög og lög um LÍN samræmd.
Fyrsta skemmtiferðaskip sumarsins kom til Reykjavíkur í gær
Morgunblaðið/Sverrir
FYRSTA skemmtiferðaskip sum-
arsins kom til Reykjavíkur í gær-
morgun. Skipið heitir Kazakhstan
II og er skráð á Kýpur en er leigt
til þýskrar ferðaskrifstofu. Áhöfn-
in er að mestu Ieyti frá Úkraínu
og Þýskalandi. Um fjögur hundr-
uð farþegar eru um borð, flestir
Þjóðverjar.
Skipið er 16.600 tonn og getur
tekið um fimm hundruð farþega.
Það er búið margvíslegum þæg-
indum, m.a. er þar að finna
íþróttavöll, kvikmyndasal, versl-
anir, næturklúbba og fjölmarga
bari. Stöðug skemmtidagskrá er
um borð. T.d. er boðið upp á leik-
fimi, tískusýningar og dansleiki.
Jafnvel hafa verið settir upp heilu
*
Island
vinsæll við-
komustaður
söngleikirnir um borð. Farþegun-
um var í gær boðið í skoðunarferð-
ir á Þingvöll, Gullfoss og Geysi
og einnig fór hópur í jeppasafarí
áKaldadal.
Að sögn Hildar Jónsdóttur ly'á
Samvinnuferðum/Landsýn, sem
skipuleggur skoðunarferðir inn-
anlands, njóta skemmtisiglingar
hingað á norðurhjarann vaxandi
vinsælda og fólk er einkum áhuga-
samt um að fá að sjá miðnætursól-
ina, jökla og hraun. Einnig sé Is-
land sífellt að verða vinsælli við-
komustaður skemmtiferðaskipa
sem sigla á milli Evrópu og Amer-
íku.
Hildur sagði að Samvinnuferð-
ir/Landsýn skipuleggðu skoðun-
arferðir fyrir 14 skip á þessu
sumri en í heildina kæmu um 40
skemmtiferðaskip hingað í sumar
og koma tíl hafna víðsvegar um
landið, allt eftir stærð.
Kazakhastan II fer héðan á
hafísslóðir við Jan Mayen með við-
komu I Vestmannaeyjum. Skipið
mun koma fjórum sinnum til Is-
lands á þessu sumri.
Morgunblaðið/ PPJ
FLUGVELIN er mjög illa farin eins og sjá má. Hún er af
gerðinni Aeronca Campion AC 7 með einkennisstafina TF-
HRB.
Eins hreyfils flugvél brotlenti
Flugmaðurínn
skreið ómeiddur
úr flakinu
LÁN þykir að flugmaður eins
hreyfils tveggja sæta flugvélar af
gerðinni Aeronca Campion AC 7
með einkennisstafina TF-HRB
hafí sloppið við meiðsl þegar
drapst á mótor vélar-
innar í lendingar-
keppni Flugklúbbs
Mosfellsbæjar á
Tungubakkaflugvelli
síðdegis á laugardag.
Flugvélin er mikið
skemmd ef ekki ónýt.
Loftferðaeftirlitið
vinnur að rannsókn
slyssins.
Skreið út
um glugga
Jón Karl Snorrason,
flugmaður vélarinn-
ar, sagðist hafa verið
sá fýrsti til að fara
af stað í lokahópi
keppninnar.
„Ég gaf til norð-
vesturs uppí vindinn
af styttri brautinni
og beygði rólega til
hægri í um 150 til
200 feta hæð til að
fara áleiðs að lend-
ingarbrautinni. Þá missti flugvélin
afl. Ég byijaði að dæla inn bens-
íni en náði henni ekki upp. Stutt
var í jörðu, hraðinn lítill og flugvél-
in lét ekki mjög vel að stjórn á
svo litlum hraða. Því var ekki
annað að gera en að reyna að
halda henni beint án þess að
beygja. Ég hitti þarna á grasb-
ala,“ sagði Jón Karl.
Hann sagði að sér hefði auðvit-
að brugðið þegar hann áttaði sig
á því að ekki var allt
með felldu.
„Á leiðinni niður
varð mér hugsað til
þess hvort ég ætlaði
að fara meiða mig á
þessu. Síðan, þegar
ég lendi eiginlega
með nefið og hjólin
um leið meðJ( þeim
afleiðingum að hjólin
brotna og flugvélinn
rann áfram á nefinu
eftir bakkanum,
rann í gegnum hug-
ann; Nei, þetta var
ekki svo slæmt,“
segir hann.
Hann segir áð
flugvélin hafi runnið
til hliðar og aðeins
aftur. Hluti vængs-
ins hafí lagst yfir og
hann hafi þurft að
skríða út um
gluggann.
Jón Tynes, eigandi
vélarinnar, sagði að hætt væri við
að verr hefði farið hefði ekki jafn
vanur flugmaður og Jón Karl stýrt
vélinni. Hann sagði að vélin væri
frá árinu 1946, en hefði verið
undir ströngu eftirliti eins og aðr-
ar flugvélar.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
JÓN Karl sagðist
telja öruggt að hann
hefði hafnað í síðasta
sæti í keppninni enda
hefði flugvélin brot-
Ient langt frá áætluð-
um lendingarstað.
Friðunarsjónarmið síst veikari innan Alþjóða hvalveiðiráðsins að mati fiskistofustj ór a
Rannsóknir án þess
að hvalir séu drepnir
FRIÐUNARÞJÓÐIR innan Alþjóða
hvalveiðiráðsins lögðu fram tillögu
á ársfundi ráðsins í Dublin um að
þannig bæri að standa að vísinda-
rannsóknum að hvalir yrðu ekki
drepnir. Tillagan var samþykkt.
Ráðið krafðist þess í atkvæða-
greiðslu að Japanir stöðvuðu allar
hvalveiðar í vísindaskyni við Suður-
skautslandið_.
Þórður Ásgeirsson fiskistofu-
stjóri, sem var áheyrnarfulltrúi ís-
lands á fundinum, sagði að fjöldi
ályktana sem allar gengu í frið-
unarátt hefðu verið lagðar fram á
fundinum.
„Það var einkum verið að leggja
fram ályktunartillögur um flest
annað en það sem við viljum tala
um. Við viljum að ráðið standi við
þær samþykktir að endurskoða
„núllkvótann" sem var settur á alla
stofna árið 1982, þ.e.a.s. hvalveiði-
bannið. Við teljum að það liggi
frammi mat á stofnunum sem eigi
að gera mönnum kleift að ákveða
kvóta,“ sagði Þórður.
„Vísindanefnd Alþjóða hvalveiði-
ráðsins hefur lagt fram nýja reikni-
formúlu til þess að reikna út kvóta.
Það var samþykkt á síðasta árs-
fundi, fyrir einu ári, að innleiða
þessa formúlu sem fyrst, en þó
ekki fyrr en búið væri að sam-
þykkja reglur um eftirlit. Það hefur
hins vegar ekki þokast neitt í sam-
komulagsátt um eftirlitið seni er
forsenda þess að formúlan verði
tekin í gagnið.
Haldinn var sérstakur vinnu-
nefndarfundur um þetta efni í Lo-
foten í janúar síðastliðnum sem
stóð í eina viku. Einnig var haldinn
fundur um eftirlit í þessari sömu
vinnunefnd vikuna fyrir fundinn í
Dublin og þá var talað um það á
fundinum sjálfum. Fundurinn af-
greiddi þennan lið með því að sam-
þykkja að áfram yrði fjallað um
hann. Mér sýnist að það geti orðið
umræður um þetta í mörg ár áður
en þar næst nokkurt samkomulag."
Lítið erindi í ráðið
„Málum er drepið á dreif með
því að leggja fram ályktunartillög-
ur um þá hættu sem hvölum stafi
af mengun og hvernig eigi að
standa að vísindarannsóknum.
Friðunarþjóðirnar fengu það sam-
þykkt að þannig bæri að standa
að þessum rannsóknum að hvalir
séu ekki drepnir," sagði Þórður.
Þórður sagði að mjög langt væri
í það að íslendingar gætu vænst
þess að Alþjóða hvalveiðiráðið
leggði blessun sína yfir hvalveiðar
hér við land. Út, frá þéim kringum-
stæðum ættu íslendingar lítið er-
indi í ráðið. Einnig muni ákaflega
litlu hvort atkvæði íslendinga bæt-
ist við atkvæði Japana, Norðmanna
og kannski fjögurra annarra þjóða
á móti því mikla ofurefli sem Al-
þjóða hvalveiðiráðið er.
Hann sagði að Japanir hefðu
lagt fram á fundinum í áttunda
skipti tillögu um að þeir fengju að
veiða 50 hrefnur á fjórum svæðum
í Japan þar sem byggð hefur verið
tengd hvalveiðum. „Það viðurkenna
allir að hvalveiðibannið hefur skap-
að afar mikla erfiðleika á þessum
svæðum og ráðið samþykkti fyrir
tveimur árum ályktun þar sem
þetta er viðurkennt og því beri að
vinna bráðan bug á því að leysa
þetta mál. Þessi tillaga var felld
eina ferðina enn núna,“ sagði Þórð-
ur.
Þórður sagði að einmitt mætti
hugleiða þá spurningu hvort íslend-
ingar ættu að ganga í ráðið á ný
með fyrirvara sem geri þá óbundna
af hvalveiðibanni. „Norðmenn geta
stundað sínar veiðar áfram vegna
þess að þeir gerðu á sínum tíma
fyrirvara sem gerir þá óbundna af
banninu. Það eru kannski fremur
minni líkur á því að við getum
gert það en hitt.“
Hann segir að verndunarsjón-
armið séu algjörlega ríkjandi innan
Alþjóða hvalveiðiráðsins. „Mikill
meirihluti ríkja í Alþjóða hvalveiði-
ráðinu eru þar eingöngu til þess
að reyna að viðhalda hvalveiðibann-
inu og tala allar tillögur um annað
í hel. Að minnsta kosti þokast ekk-
ert í þá átt sem við viljum sjá mál
þróast og friðunarsjónarmið eru
ekki að veikjast," sagði Þórður.