Morgunblaðið - 07.06.1995, Page 24

24 “MIÐVIKUDAGUR 7. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FLÓÐIIM í NOREGI
HERMENN varna öllum óviðkomandi innkomu í hverfin í bænum Lilleström þar sem hættast er við flóðum.
Allir verða að gera grein fyrir ferðum sinum. Víða hafa verið reistir garðar úr sandpokum í kringum bygging-
ar. Minnir ástandið einna helst á stríðshrjáðar borgir sunnar í álfunni.
IVAR Fredriksen var í hernum árið 1967 og vann
m.a. við að verja hús flóðunum. Hann gefur ekki
mikið fyrir skipulag yfirvalda nú.
ÞAÐ ríkir stríðsástand í Lille-
ström. Um 1.000 hermenn
eru í borginni og tugir
trukka í felulitum, mannhæðarháir
veggir úr sandpokum og sandbyngj-
um umlykja galtómar verslanir í
miðbænum og þriggja og hálfs kíló-
meters varnarveggur, „Berlínarm-
úr“ rís í þeim hverfum sem lægst
standa. Umferð inn í borgina er
bönnuð öðrum en íbúum sem þurfa
að sýna sérstök skilríki til að kom-
ast inn. íbúar bæjarins eru margir
hverjir reiðir stjómvöldum, sem
þeir segja ekki hafa gert nóg. Voru
sumir hveijir lítt hrifnir af heimsókn
dómsmálaráðherrans, Grethe Far-
emo, til Lilleström á mánudag.
„Hún ætti miklu frekar að sinna
sínu starfi og reyna að draga úr
tjóninu fyrir fólkið hér, í stað þess
að koma hingað til að skoða,“ sagði
Sverre Bredal.
Bredal, eiginkona hans, Anita,
og þijú böm þeirra búa fyrir neðan
garðinn sem reistur hefur verið í
hverfunum til að halda vatninu frá
húsunum. Hann verður að ná
ákveðinni hæð til að halda vatni frá
og verði hann reistur næst vatninu,
er hætta á að hann hrynji saman.
Flæði inn í íbúðahverfin, verður
m.a. þeirra húsi fómað. Og það er
erfitt að horfast í augu við það.
Fjölskyldan hefur notað helgina til
að fl;rtja húsgögnin burt og smærri
hluti upp á efri hæðina. Húsið er
nær tómt og þau hafa ákveðið að
flytja út. Hjónin vinna í Ósló og
vilja ekki eiga á hættu að lokast
inni í bænum, fljóti yfir vegi. „Okk-
ur finnst við innilokuð hér,“ segir
Anita. Hún segir að verði húsið
fyrir skemmdum, muni þau ekki
vilja búa í því, heldur muni þau
flytja til Ósló. Fari allt vel, verði
þau áfram.
Ibúar hverfisins höfðu ekki hug-
mynd um að til stæði að reisa varn-
argarðinn fyrr en hafíst var handa
og voru mishrifnir. Að minnsta
kosti tóku þeir sem bjuggu neðan
við garðinn ekki þátt í að reisa
hann. Friðsælar og þröngar íbúða-
göturnar fylltust af hertrukkum
sem erfitt var að koma inn í hverf-
ið og ungir hermenn stóðu vaktir á
gatnamótum og roguðust með
sandpoka. Þegar Anita er spurð um
hvaða áhrif veggurinn, sem gárung-
arnir í hverfinu kalla „Berlínarmúr-
„Stríðs-
ástand“
í Lilleström
Margir íbúa bæjaríns Lilleström eru ævareiðir. Vamargarðar
úr sandi hafa verið reistir í þeim íbúðahverfum sem standa
lægst og þau hús sem eru „röngu“ megin við þá, munu að
öllum líkindum fara undir vatn.
Morgunblaðið/Kristinn
LIV Moulson og bróðir hennar, Arvid Löhre, hafa komið húðkeip fyrir við
æskuheimilið. Tíkin Cindy víkur ekki frá húsmóður sinni.
inn“ muni hafa á samskipti ná-
grannanna sitt hvorum megin hans,
verður fátt um svör. „Samskiptin
eru góð og ég vona að það verði
svo áfram.“
Skammarlegt
Ibúar Lilleström hafa áður upp-
lifað flóð, síðast árið 1967. „Þá lof-
uðu stjórnvöld að þetta myndi aldr-
ei gerast aftur. Grafa átti jarðgöng
til að hleypa vatni af Öyaren en
ekkert varð úr því,“ segir Sverre.
Kunningi hans, sem staddur er í
heimsókn, Ivar Fredriksen, tekur
dýpra í árinni. „Þetta er skammar-
legt og það er allt stjórninni að
kenna. Hún hefur ekki staðið sig í
stykkinu, forsætisráðherrann hugs-
ar meira um megrun en að koma
í veg fyrir að svona nokkuð geti
gerst," segir Ivar, sem er sannfærð-
ur um að koma hefði mátt í veg
fyrir flóð, hefðu verið reistir varnar-
garðar og gerðar ráðstafanir til að
hleypa vatni úr Öyaren. „Menn eru
hættir að trúa á norskt hyggjuvit
og leggja þess í stað allt sitt traust
á tölvur,“ hnussar í honum. „Ég
kenni stjórnmálamönnum um
hvernig hefur farið. Þeir hugsa
fyrst og fremst um sjálfa sig og
þegar mönnum kemur vernd í hug,
hugsa þeir fyrst og fremst um nátt-
úruvemd en ekki um öryggi íbú-
anna. Málið hefur verið „yfirdra-
matíserað“ og fólk hefur verið
hrætt að óþörfu. Ég hef ekki trú á
að flóðin verði eins mikil og spáð
hefur verið.“
Liv Moulson hefur bundið kajak
við húsið sitt, tæmt kjallara og
fyrstu hæð og er tilbúin með árar,
þurfi hún að róa burt. „Það spáir
sitt á hvað, að hér fari allt á flot,
eða að flóðið verði mun minna en
spáð hefur verið. Við erum því við
öllu búin,“ segir Liv. Hún býr í
húsinu sem var æskuheimili hennar
og hefur ásamt eiginmanni sínum
nýlokið við að gera það upp, setja
panel á-veggi, leggja parket á gólf
og kaupa nýja eldhúsinnréttinu.
„Tiifínningin að hafa þetta yfirvof-
andi er ólýsanleg, ég hef ekki sofið
mikið. Og biðin er ömurleg," segir
Liv. Tíkin Cindy er heldur umkomu-
laus, uppáhaldsstólnum hefur verið
komið fyrir í geymslu og hún víkur
ekki frá húsmóður sinni, finnur að
eitthvað er í uppsiglingu.