Morgunblaðið - 22.09.1995, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 22. SEPTEMBER 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ

Eftirlitsskip Norðmanna hætta stærðarmælingnm á þorski í Smugunni
Lýsir vonandi sanmings-
vilja af hálfu Norðmanna
„ÞAÐ ER ekki að okkar beiðni sem
Norðmenn ákveða að eftirlitsskip
þeirra hætti að mæla stærð þorsks-
ins sem veiðist í Smugunni, en ég
heyrði af þessu í dag og ég vænti
þess að þetta megi túlka þannig
að Norðmenn treysti íslendingum
til að hafa sjálfir eftirlit rheð aflan-
um. Vonandi_lýsir þetta einnig
samningsvilja Norðmanna, en þó
er of snemmt að segja til um það,“
sagði Halldór Ásgrímsson, utanrík-
isráðherra, í samtali við Morgun-
blaðið í gær. Þorsteinn Pálsson,
sjávarútvegsráðherra, tók í sama
streng og sagði að Norðmenn hefðu
ekki ástæðu til annars en að treysta
eftirliti íslendinga.
„Það ber að meta ef Norðmenn
eru farnir að treysta okkar mæling-
um og vonandi ber þetta vott um
einhvern samningsvilja," sagði Þor-
steinn Pálsson. „Það hafa hins veg-
ar engir samningafundir verið
haldnir í rúman mánuð og ég vil
ekki draga frekari ályktanir af
þessu. Næsti fundur hefur ekki
verið ákveðinn."
Halldór Ásgrímsson sagði að
hann myndi funda með norska ut-
anríkisráðherranum, Björn Tore
Godal, í New York á þriðjudag. „Ég
vona að málið komist á einhvern
rekspöl á næstunni. Ýmislegt hefur
verið reifað í óformlegum viðræð-
um í langan tíma. Til dæmis hefur
alla tíð legið fyrir að veiðar með
botntrolli í Smugunni eru meiri
erfiðleikum háðar en veiðar í flott-
roll, eins og íslendingar stunda.
Bæði Norðmenn og Rússar veiða í
botntroll og það hefur verið rætt
að samræma þurfi reglur um veið-
arfæri.“
Aðsþurður hvort rætt hefði verið
um að íslendingar fengju kvóta í
Barentshafi, gegn því að láta' af
veiðum með flottroll sagði Halldór,
að talað hefði verið um það eins
og annað. Hins vegar hefði aldrei
verið nefndur einhver ákveðinn
kvóti í því sambandi. „Ég veit ekki
hvað kemur út úr fundi mínum
með Godal, en ég vona að málið
komist á einhvern rekspöl á næst-
unni,“ sagði utanríkisráðherra.
Hækkun-
um SVR
mótmælt
UNDIRSKRIFTALISTAR, þar
sem hækkunum á fargjöldum
Strætisvagna Reykjavíkur er mót-
mælt, voru afhentir í Ráðhúsinu í
gær.
Hér afhenda Hallgrímur N. Sig-
urðsson og Friðrik Hansen Guð-
mundsson Ingibjörgu Sólrúnu
Gísladóttur borgarsljóra undir-
skriftalistana í Ráðhúsinu í gær.
Alls undirrituðu mótmælin 11.335
borgarbúar, þar af um 40% íbúa
Grafarvogshverfis.
Þegar Morgunblaðið fór í prent-
un í gærkveldi stóðu enn yfir
umræður um hækkun á gjöldum
SVR. Arthur Morthens stjórnar-
formaður SVR sagði í samtali við
blaðið að hækkunin yrði samþykkt
þrátt fyrir mótmæli, sem borist
hefðu.
Ný lög um LIN
kalla á 30% hærri
tekjur námsmanna
TIL AÐ standast greiðslumat Húsnæðisstofnunar þarf heimili, sem er með
hámarks endurgreiðslu samkvæmt nýju námslánalögunum, að hafa 30%
hærri tekjur en það hefði þurft miðað við endurgreiðslu samkvæmt eldri
lögum um Lánasjóð íslenskra námsmanna. Þetta er niðurstaða sem Hús-
næðisstofnun ríkisins hefur komist að, en stofnunin gerði könnun á sam-
spili námslána og húsnæðislána að beiðni Stúdentaráðs.
Morgunblaðið/Kristján Kristjánsson
Stjórnarformaður SÍS, segir framtíð samtakanna ráðast í vetur
Uppgreiðsla skulda nem-
ur 14 milljörðum króna
Að mati Stúdentaráðs sýna þessar
niðurstöður að ungt fólk standi
frammi fyrir því að þurfa að velja á
milli þess að fara í nám og að koma
þaki yfir höfuðið. Endurgreiðslur
námslána samkvæmt nýjum lögum
um LÍN geri stórum hópum ómögu-
legt að standast greiðslumat, þrátt
fyrir 1-2 milljóna króna höfuðstó! og
kaup á ódýrri íbúð.
Samkvæmt þeim dæmum sem
Húsnæðisstofnun hefur sett upp
þurfa heimilistekjur fjölskyldu sem
kaupir sér íbúð fyrir 6,5 milljónir
króna og á þegar kaupin eru gerð
eina milljón króna að vera 410.000
krónur á mánuði miðað við að hún
greiði 7% launa sinna til endur-
greiðslu námslána. Heimilistekjur
þessarar sömu íjölskyldu geta verið
um 100.000 krónum lægri ef náms-
lánin voru tekin samkvæmt eldri
námslánalögum.
Sé engu sparifé til að dreifa þurfa
heimilistekjur fjölskyldunnar í nýja
„ÍSLENSK stjómvöld geta mót-
mælt þeirri ákvörðun NAFO að
setja reglur um úthaldsdaga skipa
sem stunda rækjuveiðar á Flæm-
ingjagrunni. Þessu neitunarvaldi
eiga stjómvöld að beita, en ekki
bíða og vonast til að ákvörðuninni
verði breytt síðar,“ sagði Kristján
Ragnarsson, formaður Landssam-
bands íslenskra útvegsmanna, í
samtali við Morgunblaðið í gær.
Kristján kvað útgerðarmenn afar
ósátta við hvemig sjávarútvegs-
ráðuneytið hafi staðið að málum á
ráðstefnu Norðvestur-Atlantshafs-
fiskveiðiráðstefnunnar. „íslensk
skip hafa veitt 4.500 tonn af rækju
á Flæmingjagrunni á þessu ári, sem
er tvöföldun frá síðustu tveimur
áram. Það skiptir okkur því miklu
máli hvernig stjómun veiða á þessu
svæði verður háttað.“
Kristján sagði að undirbúningur
ráðstefnunnar af hálfu íslenskra
stjórnvalda hefði verið óviðunandi.
námslánakerfínu að vera 556.000
krónur á mánuði. Sambærileg tala
fyrir fjölskyldu í eldri námslánakerfí
er 433.000 króna mánaðarlaun.
Stúdentaráð bendir á að náms-
lánakerfíð miðist við að fólk leggi
síður fjármuni fyrir, þ.e. veiji tekjum
sem aflað er samhliða námi til fram-
færslu. Lánin lækka um 50% af öllum
tekjum sem afiað.er umfram 180.000
krónum á ári.
„Námsmenn hafa haldið því fram
allt frá gildistöku laganna um LÍN
frá 1992 að þau gerðu ungu fólki
ókleift að festa kaup á húsnæði eftir
nám. Við þessum röddum var brugð-
ist á sínum tíma með því að kveða
á um að ekki skyldi tekið mið af
námslánaskuldum í greiðslumati
Húsnæðisstofnunar!!! í ljósi stórauk-
inna vanskila var þessu breytt um
síðustu áramót, góðu heilli þar sem
matið getur augljóslega ekki horft
framhjá 5% og 7% endurgreiðslu-
byrði,“ segir í frétt frá Stúdentaráði.
„Þótt ekki hafí verið búist við mikil-
vægum ákvörðunum fyrirfram,
geta slík mál alltaf komið upp. Að
þessu sinni kom fram tillaga um
að banna þarna rækjuveiðar á
næsta ári. Það var ekki samþykkt,
en þá kom fram tillaga um að stýra
veiðunum með sóknarmarki, þannig
að hver þeirra þjóða sem stundað
hefur veiðar þarna frá upphafi 1993
geti valið þann fjölda úthaldsdaga
sinna skipa sem henni hentar. Slíkt
leiðir til þriðjungs fjölgunar út-
haldsdaga miðað við það sem verið
hafa á þessu ári. Til að nýta dag-
ana verða notuð stærri og öflugri
skip, menn draga tvö troll í staðinn
fyrir eitt og sóknin stóreykst og
verður stjórnlaus. Við vildum að
settur yrði hámarksafli og honum
skipt eftir veiðireynslu. Mér þykir
undarlegt ef íslensk stjórnvöld ætla
að sýna það kjarkleysi að sætta sig
við veiðistjómun sem er andstæð
þeirra vilja.“
GREIÐSLUM samkvæmt frum-
varpi til nauðasamninga vegna
skulda Sambands íslenskra sam-
vinnufélaga er lokið fyrir nokkra.
Sigurður Markússon, stjórnarfor-
maður SÍS, segir að í vetur ráðist
að líkindum hver framtíð þess verð-
ur, en í nóvember verður haldinn
aðalfundur Sambandsins, og þang-
að senda 24 aðildarfélög Sam-
bandsins fulltrúa sína.
Sigurður sagði að nauðasamn-
ingar SÍS séu sérstakir að því leyti
að áður en þeir hafi verið gerðir
hafí verið búið að greiða upp
96-98% af skuldum SÍS og samn-
ingarnir einungis náð til þess sem
á vantaði eða um 3% skuldanna.
Hann segir að á núgildandi verðlagi
nemi þær skuldir sem greiddar voru
upp, einkum með eignasölu, um 14
milljörðum króna.
Samkvæmt nauðasamningunum
vora greidd 25% af þáverandi skuld-
um eða um 91 milljón króna af 364
milljónum króna. Samningarnir
miðuðust við skuldastöðu Sam-
bandsins eins og hún var 16. maí
1994. Allar skuldir undir 50 þús-
undum vora greiddar að fullu og
25% annarra skulda í þremur jöfn-
um afborgunum. Sú fyrsta var innt
af hendi tveimur mánuðum eftir
samþykkt nauðasamninganna,
næsta 1. desember 1994 og loka-
greiðslan 1. júní í sumar. Greiðsl-
urnar voru verðtryggðar en án
vaxta. Forsenda nauðasamning-
anna var að eftirlaunakröfur á
hendur SÍS yrðu gefnar eftir, en
þær voru bókfærðar á um 220 millj-
ónir króna.
Skuldaskil
frá 1989
Sigurður Markússon sagði að
fyrirtækið hefði verið í skuldaskil-
um nánast stöðugt frá og með árinu
1990. Eignir þess nú væra nánast
engar aðrar en skrifstofubúnaður
og skuldirnar væru einnig allar
uppgerðar. Sambandið væri sam-
band kaupfélaganna í landinu, sem
væru nú 24 talsins, og hann gerði
ráð fyrir því að framtíð þess myndi
ráðast í vetur. Aðalfundur yrði hald-
inn í nóvember í haust. Þar yrði
rætt um framtíðina og hvaða skipu-
lag menn vildu hafa á tengslum
kaupfélaganna. Það væri hins vegar
engjnn með neinar hugmyndir um
það að Sambandið færi aftur út í
viðskipti. Þau viðskipti sem það
hefði haft á hendi og hefðu verið
hjá sex deildum Sambandsins væru
nú hjá öðram fyrirtækjum, þar af
um helmingurinn hjá íslenskum
sjávarafurðum hf. „Það er alveg
ljóst, finnst mér og ég held flestum
öðram, að starfsemi Sambandsins
í framtíðinni verður á félagslegum
grunni, því viðskiptaþátturinn er
kominn annað,“ sagði Sigurður.
Ný reglugerð um
ostainnflutning
LANDBÚNAÐARRÁÐUNEYTIÐ
mun eftir mánaðamót gefa út
nýja reglugerð um úthlutun toll-
kvóta, en í henni verður ákvæði
um innflutning á ostum breytt. I
gildandi reglugerð á fyrst að af-
greiða umsóknir um innflutning á
ostum sem ekki eru framleiddir
hér á landi áður en umsóknir um
aðrar osttegundir eru afgreiddar.
Þessu verður breytt.
í reglugerð sem gefín var út í
sumar voru tollkvótar ákveðnir til
31. október nk. Þess vegna er
nauðsynlegt að gefa út nýja reglu-
gerð sem ákveður tollkvóta það
sem eftir lifir ársins. Vegna gagn-
rýni á fyrirkomulag innflutnings
á ostum hefur verið ákveðið að
ostar sem ekki eru framleiddir hér
á landi gangi ekki fyrir um inn-
flutning. Tollkvótunum verður
skipt niður á vörunúmer, en það
mun væntanlega leiða til þess að
fleiri ostategundir verða fluttar til
landsins.
Krislján Ragnarsson, formaður LÍÚ
Mótmæla verður
niðurstöðu NAFO
í
>
i
i
í
i
l
i
i
l
l
I
í
I
I
I
I
I
1
t
I
I
I
I