Morgunblaðið - 05.12.1995, Blaðsíða 61

MORGUNBLAÐIÐ
BREF TIL BLAÐSIIMS
ÞRIÐJUDAGUR 5. DESEMBER 1995 61
Opið bréf til
Alþingis
Ohugnanleg staðreynd?
Frá Ámunda Loftssyni:
ÁGÆTI alþingismaður: Ég vona
að þú takir ekki óstinnt upp þó ég
beini til þín nokkrum orðum og viðri
við þig skoðanir mínar á nokkru
sem nú er í með-
förum Alþingis
Fyrir sextán
árum var settur
kvóti á hefð-
bundna búvöru-
framleiðslu hér á
landi. Erlendis
hafði orðið veru-
legt verðfall á
þessum varningi,
einkum sauð-
í]árafurðum.
Samstaða varð um að fella niður
útflutningsbætur í áföngum og
hætta útflutningi búvara en fram-
leiða eingöngu á innanlandsmarkað
innan kvótakerfis. Sjást þess glögg
merki í lögum að ein af meginfor-
sendum þessa var að landbúnaður-
inn skyldi njóta innflutningsvernd-
ar.
Þjóðin þekkir þá eyðimerkur-
göngu sem sauðfjárbúskapurinn
hefur verið á allar götur síðan,
endalaust undanhald í sölu með tii-
heyrandi tekjutapi bænda þrátt fyr-
ir meiri fjárstuðning hins opinbera
við sauðfjárbúskapinn en nokkra
aðra kjötframleiðslugrein. Þá hefur
aldrei tekist að samhæfa framleiðsl-
una síminnkandi sölu þrátt fyrir að
ötulir menn hafi allt frá upphafi
laggt sig alla fram í því efni.
Nú sextán árum síðar eru menn
svo að hverfa frá fyrrnefndum
markmiðum að framleiða eingöngu
á innanlandsmarkaðinn. Nú á að
skylda bændur til að leggja ákveðið
hlutfall af kvótanum, sem nú heitir
greiðslumark, og alla framleiðslu
þar umfram í útflutning. Ekki verð-
ur því betur séð en að hér sé búið
að endurvekja útflutningsbótakerf-
ið þar sem niðurgreidd framleiðsla
skal fara á erlendan markað. Bann
er hinsvegar lagt við markaðssetn-
ingu á óniðurgreiddri framleiðslu
innanlands
Hér vaknar því spurningin um
hvaða tilgangi og hagsmunum
hverra greiðslumarkskerfið þjónar
þegar svona er komið? Rökin fyrir
stuðningi ríkisins við þessa atvinnu-
grein geta einungis verið tvíþætt,
annarsvegar að bæta almenn
rekstrarskilyrði í greininni og hins-
vegar að ná niður verði vörunnar
til neytanda. Þetta hefur tekist á
þann veg að fátækt er hvergi meiri
en á íslandi en meðal sauðfjár-
bænda og verðlag á framleiðsluvör-
um þeirra er með þeim hætti að
salan hefur gersamlega hrunið.
Meginmeinsemdina í öllu þessu
er að finna í því miðstýrða stjórn-
kerfi sem hrúgað hefur verið upp
í krinum landbúnaðinn sem meðal
annars hefur alið af sér fyrrnefnt
greiðslumarksfyrirkomulag sem
deilir fé skattborgaranna út á með-
al bænda með þeim hætti að þeir
efnuðustu fá mest í sinn hlut og
hinir fátæku og þar af leiðandi
skúldugustu fá svo lítið að það
skiptir þá engu máli.
Þetta fyrirkomulag þjónar því
ekki á nokkurn hátt framangreind-
um markmiðum um betri rekstrar-
forsendur bænda og lækkun verðs
til neytenda og nú þegar horfið
hefur verið frá að miða framleiðsl-
uha eingöngu við innanlandsmark-
að er eini sýnilegi tilgangur þessa
kerfis sá að mismuna bændum við
- kjarni málsins!
útdeilingu á framlagi skattgreið-
enda til greinarinnar. Rétt er að
minna á, þó að augljóst sé, að skatt-
greiðendur eiga ótvíræða kröfu á
að framlag þeirra skili sér til baka
í mun lægra vöruverði en reyndin
er.
Mikið hefur verið rætt um nauð-
syn þess að hagræða í afurðastöðv-
um landbúnaðarins. Þar hafa reynst
vera fleiri ljón á veginum en menn
hafa í fijótu bragði áttað sig á, svo
sem spurningar um eiginlegt eign-
arhald o.fl. þótt slíkt vefjist ekki
fyrir núverandi landbúnaðarráð-
herra. Langveigamesta ástæðan
fyrir of háu verði til neytenda er
opinber verðskráning á þjónustu
þessara fyrirtækja s.s. sláturkostn-
aði og fleiru. Allt er þetta reiknað
í topp af kontóristum syðra og látið
gilda yfir alla línuna. Ef þetta yrði
afnumið myndi fljótt eiga sér stað
umtalsverð hagræðing sem skilaði
sér í betra verðlagi og þar með
aukinni sölu.
Ef sanngirni og önnur þau sjón-
armið sem nefnd eru hér að framan
yrðu látin ráða meðferð þeirra fjár-
muna sem fyrirhugað er að leggja
til sauðfjárbúskaparins á næstu
árum og með því að létta af honum
handahófskenndum framleiðslutak-
mörkunum og fella starfsemi af-
urðastöðva undir ákvæði sam-
keppnislaga er hægt að ná miklum
árangri í að auka neyslu þessara
þjóðlegu afurða á ný og stórbæta
afkomu bænda almennt, ekki bara
sumra.
Sá búvörusamningur sem nú er
til umfjöllunar á Alþingi byggir
ekki á þessum sjónarmiðum. Hann
greiðir í engu úr fjárhagsvanda
þeirra sem verst eru settir eða
greinarinnar í heild. Þegar þetta
er haft í huga má ljóst vera hvílík
afglöp það væru og niðurlæging
fyrir skattborgara landsins að lög-
festa þennan samning.
Frá Sigurði Magnú.ssyni:
UNDANFARIÐ eins og oft endra-
nær hefur verið umfjöllun um af-
urðir bænda í fjölmiðlum og hefur
mjólkina borið hvað hæst síðustu
daga. í framhaldi af því vil ég nú
setja fram þá „kenningu“ að mat-
vara geymd í plastílátum skaði
heilsu manna.
Kenningin er unnin upp úr sam-
ansafni af niðurstöðum sem
finnast í vísindaritum um þessi
mál og er því ekki ágiskun, „held-
ur virðist vera bláköld og óhugnan-
leg staðreynd"
Heimildir sem hafa mótað af-
stöðu mína mest til þessara mála
eru ýmsar sérprentannir úr
Læknablaðinu1,2 .Ugesker læger1
og eftirtektarverðar setningar í
Sögu Mjólkurbús Flóamanna í 60
ár. Fyrir skömmu uppgötvuðust
fyrir „tilviljun efni í plasti" sem
nefnd eru okt- og nónoxýnól3 þessi
efni geta myndast, og önnur, við
hita og/þrýsting þegar efnið er
mótað í umbúðir. „Þessi efni hafa
mikil östrógen- áhrif og eru sæðis-
drepandi." Það er harkalegt að
halda fram að getnaðarvarnarefni
séu í matvöru sem geymd er í plast-
ílátum, en rannsóknir staðfesta
þessa ógn.
Kenning mín er sú að notkun
plastumbúða um matvæli, (og þá
sér í lagi um mjólk vegna eigin-
leika hennar til að ganga í sam-
band við plast) sé hægt og sígandi
að útrýma „sæði“ þeirra lífvera,
sem nota plastumbúðir utan um
matvæli sín.
Ég nefni dæmi um sjúkdóma
sem hafa aukist eftir að byrjað var
að pakka mjólkurvörum í plastílát.
Þar bera hæst og er sívaxandi
„ófijósemi" hjá körlunv1 kransæða-
bilanir í körlum og konum1 og
aukning á krabbameini hjá konum.
Eftir þann samanburð sem ég
hef gert á niðurstöðum vísinda-
manna víða um heim, þá leyfi ég
mér að setja þessa kenningu fram,
byggða á þeirri staðreynd að með-
al þeirra fæðutegunda sem við ís-
lendingar höfum neytt í nokkuð
jöfnum mæli síðustu áratugina eru
mjólk, fískur, kjöt og mjólkuraf-
urðir í „plastpakkningu"
Niðurstöður þessara rannsókna
benda til þess að helstu áhættu-
þættir kransæðasjúkdóms séu nán-
ast hinir sömu meðal íslenskra
karla og kvenna.
Hins vegar eru líkur til að konur
deyi úr kransæðasjúkdómi næstum
fimmfalt lægri en dánarlíkur karla
og því er viðbótaráhætta sem teng-
ist hveijum áhættuþætti mun lægri
meðal kvenna en karla.
Á þessu árabili1 verður aukning-
in hjá körlum, miðað við 100 þús-
und íbúa, úr um 90 körlum á ári
upp í um 200 á árinu 1966 til um
1985 en þá fer fækkandi.
Með sömu mæliaðferð hjá kon-
um verða tölurnar um 50 og hækka
uppí 90.
Kvenhormón
í plastbúningi
Við þetta má bæta annarri kenn-
ingu, sem þó er ekki byggð á rann-
sóknum.
„Kenning um sátt og ósátt innan
hormónakerfis mannsins þegar
ókunnir „plasthormónar“ berast
inní líkamann.“
Plasthormónarnir berast inn í
líkamann með fæðu, sem hefur
verið geymd í plastílátum, og sam-
lagast þeir hormónum kvenna
sæmilega þar sem þeir eru með
líka uppbyggingu.
En aftur á móti lendir allt í
uppnámi þegar „plastbúinn kven-
hormón" hittir karlhormóninn og
verða þá líffæri karkynsverunnar
fyrir varanlegum skaða eins og
danskar rannsóknir sýna4.
Tilvitnanir
1. Sérprentun úr Læknablaðinu 1991; 77:
49-58. Þar má sjá hvernig kransæðadauðs-
föll fara stígandi frá árinu 1951 til 1966
eru nokkuð jöfn næstu 15 árin en fara svo
að minnka úr því.
2. í sérprentun úr Læknablaðinu 1992; 78:
267-76 eru niðurstöður úr hóprannsókn
Hjartaverdar 1967-1985:
3. Grein í Morgunblaðinu um skaðsemi
plastefna, 8.11. 1995 bls.23; f þessari grein
er bent á heimildarmynd frá 9. ágúst, sem
sýnd var í sjónvarpinu.
4. Ugeskr Læger. 155 (33): 2530-5, 1993
Aug 16. Einnig Scientifie American, októ-
ber 1995, bls. 144.
SIGURÐUR MAGNÚSSON,
Skólavörðustíg 16a,
Reykjavík.
AMUNDI LOFTSSON,
bóndi, Lautum, Reykjadal,
Suður-Þingeyjasýslu.
r
íslenskir Skalaskór

Tegund: 2262
Litur: Svartir
Stærðir: 36-41
Verð: 7.995,-
Ath.: Úr mjúku leðri, skinnfóðraðir, fótlaga og þægilegir
5% staðgreiðsluafsláttur • Póstsendum samdægurs
Ioppskórinn
X/olf-iiciinrli v/lnmlfctnra
Veltusundi v/lngolfstorg
Sími 552 1212
Leikhús sælkerans
Klapparstíg 38 • S. 561 313 L
H
... ''y.'-y'-
r f X
Opið til kl. 01 á kvöldin og 03 um helgar
Morgunverðarfundur
Föstudaginn 8. desember 1995, Skála,
2. hæð Hótel Sögu frá kl. 8:00 - 9:30
á krossgötum
FVH boðar til fundar um nýjungar í
sjónvarpsmálum.
Frummælendur
Páll Magnússon sjónvarpsstjóri Sýnar
Gunnlaugur Sævar Gunnlaugsson fomiaður
Útvarpsráðs
Á fundinum verdur m.a. rætt um:
• Hvaða áhrifhafa nýjar sjónvaipsstöðvar
á markaðinn?
• Sölu rikis á útsendingarrásum
• Hvemig bregst RÚV við þessari samkeppni?
• Hvað er neytandinn tíibúinn til að greiða
fyrir fjöimiðia?
FELAG VIÐSKIPTAFRÆÐINGA
OG HAGFRÆÐINGA
Opinn fundur - gestir velkomnir