Morgunblaðið - 16.02.1996, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 16. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Dómur Hæstaréttar í máli sjómanns sem var látinn taka þátt í kvótakaupum útgerðar
Útgerð bæti sjómanni þátt-
töku í kvótakaupum
HÆSTIRÉTTUR staðfesti í gær
dóm Héraðsdóms Reykjaness og
dæmdi útgerðarmann Guðfínns KE
19 til að endurgreiða fyrrverandi
háseta á bátnum 292 þúsund krón-
ur sem dregnar höfðu verið af laun-
um hans vegna leigu á kvóta fyrir
bátinn frá mars til maí 1992.
í dómi Hæstaréttar segir að
ákvæði laga um framsal veiðiheim-
ilda séu greinilega við það miðuð
að ákvörðun skipseiganda eða út-
gerðarmanns liggi að jafnaði til
grundvallar framsali og gögn beri
með sér að endurgjald vegna fram-
Líkamsárás
á Akranesi
Fjórar
stúlkur
ákærðar
FJÓRAR unglingsstúlkur á
Akranesi, tvær 15 ára, ein
sextán ára og ein 18 ára,
hafa verið ákærðar fyrir að
hafa ráðist á 16 ára stúlku
aðfáranótt 20. janúar sl. í
miðbæ Akraness.
í ákæruskjalinu, sem gefið
er út af ríkissaksóknara og
lagt var fram í Héraðsdómi
Vesturlands á miðvikudag,
segir að stúlkumar séu
ákærðar fyrir að hafa í félagi
ráðist á stúlkuna á Kirkju-
braut og slegið hana oft með
krepptum hnefa í andlit og
búk og sparkað í hana. Þær
hafí hrint henni svo hún féll
við og sparkað í hana liggj-
andi. Stúlkan, sem ráðist var
á, komst undan þeim að Akra-
torgi. Þar réðust hinar þijár
yngri á hana með höggum og
spörkum. Þær héldu árásinni
áfram með höggum, spörkum
og hrindingum eftir Suður-
götu þar til elsta stúlkan kom
að, tók í hárið á stúlkunni,
beygði höfuð hennar aftur og
gaf henni hnéspark í andlitið
svo mikill smellur heyrðist.
Afleiðingar þessarar árásar
voru þær að stúlkan hlaut
brot í höfuðkúpu á hægra
gagnaugasvæði, mikla blæð-
ingu milli ystu heilahimnu og
höfuðkúpu með miklum þrýst-
ingi á heilann, sem orsakaði
djúpt meðvitundarleysi og
bráða lífshættu, og marbletti
á víð og dreif á fótleggjum
og lærum.
Óhemjudugleg og á
góðum batavegi
Stúlkan hefur verið á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur, Foss-
vogi, frá 20. janúar, fyrst á
gjörgæsludeild og síðan
barnadeild. Að sögn Sævars
Halldórssonar yfirlæknis er
stúlkan á góðum batavegi.
Hann segir hana óhemjudug-
lega og árangurinn sé kannski
mest því að þakka, hún taki
framförum á hveijum degi.
Hann segist ekki geta spáð
um framtíðarhorfur en segist
þó vongóður um að árangur
verði góður. Stúlkan gat ekki
tjáð sig fyrst eftir árásina en
núna er hún farin að tala aft-
seldrar heimildar renni til útgerðar
þess skips sem selt er frá án þess
að sjómönnum á skipinu sé ætluð
hlutdeild í því.
Samkvæmt ákvæði í kjarasamn-
ingi sem gilti þegar sjómaðurinn réð
sig í plássið hafí útgerðarmaður átt
að annast sölu aflans og tryggja
skipveijum hæsta gangverð, þó
aldrei lægra en hann fengi sjálfur.
Skiptaverðmæti skyldi vera 76% af
heildarverðmæti og aldrei lægra en
70% af heildarverðmæti að teknu
tilliti til olíuverðs.
Útgerðarmaður Guðfínns hafí
hins vegar, að fengnu samþykki
áhafnarinnar, keypt viðbótarkvóta
og lækkað aflaverð til skipta gagn-
vart áhöfn um sem svaraði til helm-
ings kostnaðar við kvótakaupin
þannig að aflahlutur sjómannsins
hafí verið lægri en orðið hefði sam-
kvæmt ákvæðum kjarasamnings-
ins. Sjómaðurinn sem sótti málið
dró síðan einn samþykki sitt til
baka og leitaði fulltingis verkalýðs-
félags síns til að fá samkomulaginu
hnekkt.
„Telja verður það meðal grund-
vallaratriða kjarasamningsins að
útgerðarmaður ráði því að öðru
jöfnu, hvert og hvernig skipi hans
er haldið til veiða. Jafnframt eigi
hann að bera kostnað og áhættu
af útgerð skipsins, og verði kostn-
aðarþættir varðandi úthald skips-
ins og löndun á afla ekki lagðir á
skipveija umfram það, er á sé
kveðið í samningnum," segir
Hæstiréttur. Líta verði svo á að
kostnaður útgerðarmannsins af
kaupum á aflamarki hefði átt að
teljast til útgerðarkostnaðar í þeim
skilningi sem við var miðað í kjara-
samningum.
Heima í Tjörninni
Ámi Sæberg/Morgunblaðið
VATNIÐ skvettist frá bijósti út í Tjörnina í Reykjavík. Hlák- unum lífið bærilegt eftir kulda-
þessarar álftar er hún hoppaði an undanfarið hefur gert fugl- kast.
Fjarlægð íbúðabyggðar í Hafnarfirði frá álverinu í Straumsvík
ISAL tekur orð til baka
ÍSAL hefur tekið tii baka ábending-
ar varðandi fjarlægð ibúðabyggðar
næst álverinu í Straumsvík og lýst
yfír að við skipulag íbúðabyggðar
næst álverinu og iðnaðarsvæðum
umhverfís það hafi að fullu verið
tekið tillit til hugsanlegra hags-
munaárekstra íbúðarbyggðar og iðn-
aðarsvæða. ÍSAL hefur falið óháðum
sérfræðingi að kanna leiðir til að
draga úr hávaða frá verksmiðju fé-
lagsins og skuldbindur sig til úrbóta
nú þegar á árinu 1996.og verði þeim
lokið eigi síðar en 1. október 1997.
Morgunblaðinu barst í gær sam-
eiginleg yfírlýsing Hafnarfjarðarbæj-
ar, iðnaðarráðuneytisins og íslenska
álfélagsins hf. þar sem fram kemur
að mat á umhverfisáhrifum vegna
aukningar á framleiðslugetu Isal
staðfesti að engin hætta sé á að
mengun fari yfír viðmiðunarmörk á
skipulagðri íbúðabyggð í Hafnarfírði
samkvæmt nýju aðalskipulagi. Þá
kemur fram að í tengslum við stækk-
un álversins sé ÍSAL tilbúið að færa
girðingu fjær Reykjanesbrautinni og
fegra svæðið sem þar myndast með
göngu- og hjólreiðastígum og gerð
skjólbelta á mörkum íbúðabyggðar
og opins svæðis milli byggðar og
verksmiðju til að draga enn frekar
úr sjón- og hávaðamengun.
Utanríkisráðherra
um fiskveiðideilur
Málssókn
fyrir Haag-
dómstóli
undirbúin
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra segist telja að líkur á samn-
ingum við Norðmenn um veiðar í
Barentshafí hafi farið minnkandi
undanfarna mánuði. Hann segist þó
ekki vera búinn að missa alia von
um að samningar geti tekist og telur
ekki tímabært að taka þá ákvörðun
að vísa ágreiningi um veiðar við
Svalbarða til Alþjóðadómstólsins í
Haag. Undirbúningur að málssókn
sé hins vegar hafinn.
„Ég tel að líkur á samningum um
Barentshafíð hafí minnkað undan-
fama mánuði. Það er hins vegar svo
með allar deilur, að menn verða allt-
af að halda áfram að leita lausnar.
Ég minni á að það tók upp undir
áratug að fínna lausn á ágreiningi
um skiptingu loðnunnar. Það gerðist
á fundi þar sem við áttum ekki von
á að samningar næðust. Menn voru
alls ekki bjartsýnir fyrir þann fund.
Hlutir geta gerst snögglega ef samn-
ingsvilji myndast. Sá vilji er ekki
nægilegur í dag, en vonandi breytist
það.
Samningaviðræður eru enn í
gangi. Við höfum orðið fyrir miklum
vonbrigðum með gang viðræðnanna.
í þeim samtölum sem við höfum átt
að undanförnu hafa menn verið sam-
mála um að ef ekkert gerist í málinu
núna á næstu vikum séu litlar líkur
á að samningar náist. Ég tel því
rétt að sjá til,“ sagði Halldór.
Halldór sagði að þrátt fyrir að lít-
ill árangur hefði orðið af samninga-
viðræðum við Norðmenn teldi hann
ekki tímabært að vísa ágreiningi
íslendinga og Norðmanna um veiðar
við Svalbarða til Alþjóðadómstólsins
í Haag. „Við verðum að gera okkur
grein fyrir að málarekstur í Haag
tekur mörg ár. Við höfum haldið því
opnu að senda málið þangað og
hafíð undirbúning að því. Ég tel hins
vegar að það sé ekki tímabært að
taka um það ákvörðun.“

30 loðnu-
skipað
veiðum
30 LOÐNUSKIP voru ýmist á leið
f land eða að veiðum seint í gær-
kvöldi og góð loðnuveiði var á mið-
unum. Loðnan er á hraðri ferð og
voru loðnubátar að veiðum við Hrol-
laugseyjar í gærkvöldi. Löndunar-
staðir voru allt norðan frá Raufar-
höfn að Akranesi og voru mörg
loðnuskip á landleið í gærkvöldi.
■ Veisla síðustu/6
Krafa lögmanns um að biskup íslands úrskurði ekki um deilur í Langholtssókn
ÓLAFUR Skúlason, biskup íslands,
telur sig ekki vanhæfan til að úr-
skurða í Langholtskirkjudeilunni.
Sigurður G. Guðjónsson, lögfræð-
ingur sr. Flóka Kristinssonar, hefur
í greinargerð til biskups farið fram
á að hann víki sæti við úrlausn
ágreiningsins. Prestur, organisti og
sóknarnefnd fá viku frest til að
skila inn athugasemdum hvert við
annars greinargerðir.
Ólafur Skúlason staðfesti að
honum hefðu borist greinargerðir
frá presti, organista og sóknar-
nefnd og hefði hver fengið greinar-
gerðir hinna til umsagnar. „Úr-
skurðurinn ætti að geta legið fyrir
fljótlega eftir að mér berast at-
hugasemdirnar vegna greinargerð-
anna og vonandi ekki seinna en
Biskup telur sig
ekki vanhæfan
eftir aðra helgi,“ sagði biskup í því
sambandi.
Hann sagðist hafa rætt kröfu
Sigurður G. Guðjónssonar fyrir
hönd sr. Flóka við Eirík Tómasson,
hæstaréttarlögmann, í gær. „Hann
taldi algjörlega útilokað að biskup
væri vanhæfur til að taka á málum
enda væri útilokað að mál kæmu
beint inn á borð til biskups án þess
að hann hefði haft af þeim einhver
afskipti á fyrri stigum,“ sagði hann.
Hann neitaði því að eðli afskipta
sinna af deilunni á gerðu sig van-
hæfan. „Alls ekki,“ sagði Olafur
Skúlason, „enda verður svolítið að
passa notkun orðsins. Nú er talað
um vanhæfni í öllum mögulegum
og ómögulegum málum. Hugtakið
þekktist varla fyrir nokkrum árum
og ekki má beita því í aðgæslu-
leysi.“
Söfnuðurinn í brennidepli
Morgunblaðið fékk í gær greinar-
gerðir Sigurðar G. Guðjónssonar,
fyrir hönd sr. Flóka. og Jóns Stef-
ánssonar, en Guðmundur E. Páls-
son, formaður sóknarefndar, neitaði
hins vegar að láta af hendi greinar-
gerð aðalmanna sóknarnefndarinn-
ar vegna málsins. Hann sagði í
samtali við Morgunblaðið að grein-
argerðin snerist fyrst og fremst um
erfiðleika í mannlegum samskiptum
og ekki síst að því er sneri að söfn-
uðinum. „Við lítum alvarlegum aug-
um á það þegar söfnuðurinn er
hættur að nýta sér þjónustu prests-
ins',“ sagði hann.
■ Greinargerðir/39