Morgunblaðið - 21.09.1996, Page 8

8 LAUGARDAGUR 21. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hjartaskurðaðgerðir á börnum
Góð reynsla af
aðgerðum hérlendis
ÍSLENZK börn með alvarlega
meðfædda hjartagalla hafa á síð-
astliðnum 30 árum gengizt undir
hjartaskurðaðgerðir erlendis. Það
var fyrst á árinu 1990, sem fram-
kvæmd var aðgerð á kornabarni
hérlendis, sem ella hefði þurft að
fara til aðgerðar erlendis. Aðgerð-
ir vegna hjartagalla hafa þó verið
gerðar hér stopuit allt frá árinu
1977. Á tímabilinu 1990-1995
voru 26 börn og unglingar á aldr-
inum frá þremur dögum til 18 ára
skorin upp vegna hjartagalla á
Landspítalanum.
Frá þessu er greint í nýjasta
tölublaði Læknablaðsins, og full-
yrða höfundar greinarinnar,
Gunniaugur Sigfússon, Hróðmar
Heigason og Bjarni Torfason, að
árangurinn sé góður af hériendu
aðgerðunum og fyllilega sam-
bærilegur við það sem gerist er-
lendis.
Á undanförnum árum hafa átt
sér stað stórstígar framfarir í
meðferð á meðfæddum hjartagöli-
um hjá börnum. Horfur barna með
algengar tegundir hjartagalla eru
nú góðar og viðunandi árangur
skurðaðgerða hefur náðst við leið-
réttingu flestra meðfæddra hjarta-
galla. „Þessar framfarir má meðal
annars rekja til bættrar greiningar
á hjartagöllum, þróunar nýrrar
skurðaðgerðartækni og framfara
í gjörgæzlumeðferð eftir aðgerð,“
segir í greininni.
Hérlendis fæðast árlega um
30-40 börn með hjartagalla. Af
þeim er gert ráð fyrir að 20-25
þarfnist hjartaskurðaðgerðar.
Flestar þessar aðgerðir á nú, að
mati höfundanna, að vera hægt
að framkvæma hérlendis, en sum-
ar séu þó það flóknar, að þær
verði varla gerðar nema á fáum
sérhæfðum stofnunum erlendis.
Höfundarnir álykta að lokum:
„Líkur benda til að hagkvæmni
starfsemi af þessu tagi sé mikil
hér á landi og að slík starfsemi
auki öryggi íslenzkra barna með
meðfædda hjartagalla.“
Ríkið seldi
eignir fyrir
155 milljón-
ir 1995
RÍKISSJÓÐUR aflaði rúmlega
155 milljóna króna með sölu eigna
á seinasta ári samanborið við 139
millj. kr. vegna eignasölu á árinu
1994. Ríkið seldi ýmsar fasteignir
fyrir 86 millj. kr. og sala eignar-
hluta í fyrirtækjum skilaði ríkis-
sjóði 53 millj. kr., samkvæmt ríkis-
reikningi fyrir árið 1995.
Stærsta einstaka salan á sein-
asta ári var sala hlutabréfa í
Lyfjaverslun íslands hf. sem skil-
aði ríkissjóði 51 millj. kr. á árinu.
Skrifstofuhúsnæði sendiráðsins í
Washington var selt fyrir 31,7
millj. kr. og sala Tinda á Kjalar-
nesi skilaði 10,7 miilj. kr. í ríkis-
sjóð. Þá seldi ríkið nokkra dýra-
iæknisbústaði og aðrar íbúðar-
eignir skv. ríkisreikningi ársins
fyrir lægri upphæðir.
SÍF opnar verksmiðju í Jonzac
Þorsteinn Pálsson
ræddi við Juppé
ÞORSTEINN Pálsson sjávarút-
vegsráðherra átti í gær fund með
Alain Juppé, forsætisráðherra
Frakklands, sem jafnframt er
borgarstjóri Bordeaux. Tilefnið var
opnun verksmiðju Sölusambands
íslenskra sjávarafurða í Jonzac
skammt utan Bordeaux.
Verksmiðjan verður formlega
opnuð í dag en hún hefur verið
endurbyggð af SÍF.
„Ég átti stuttan fund með að-
stoðarborgarstjóra Bordeaux og
Alain Juppé forsætisráðherra sem
er borgarstjóri hér í Bordeaux. Það
voru mjög ánægjuleg samtöl sem
við áttum og þeir sýndu mikinn
áhuga á þessari samvinnu og því
sem Islendingar eru að gera hér,“
sagði Þorsteinn.
Hann sagði að fundurinn með
Juppé hefði komið óvænt upp og
þeir hefðu fyrst og fremst rætt um
verkefni SÍF í Frakklandi. Einnig
ræddu þeir almennt um samskipti
íslands og Frakklands.
„Það er mjög áhugavert þegar
fyrirtæki eins og SÍF fjárfesta hér
í fullkominni verksmiðju og vinna
fisk sem keyptur er, ekki aðeins
frá íslandi, heldur hvaðanæva að.
Þannig styrkir fyrirtækið stöðu
íslands í heimsverslun með físk.
Það er mjög áhugavert þegar okk-
ar fyrirtæki sýna slíkt frum-
kvæði,“ sagði Þorsteinn.
Hann sagði að gömui hefð væri
fyrir fiskvinnslu á þessum slóðum
og Alain Juppé hefði verið mjög
umhugað um að efla fískvinnslu
þar.
Rarnablað á afmæli
Æskan síung
í eina öld
Karl Helgason
Barnablaðið Æskan
hefur bráðum verið
gefið út í heiia öld.
Utgefandi hefur alla tíð
verið Stórstúka íslands og
kom fyrsta blaðið út 5.
október 1897. Kápa þess
hangir á vegg inni á skrif-
stofu Karls Helgasonar,
núverandi ritstjóra.
Þar segir í ávarpi Sig-
urðar Júlíusar Jóhannes-
sonar, fyrsta ritstjóra
Æskunnar og síðar læknis
og skálds í Kanada:
„Sendum vér svo fyrsta
blað Æskunnar með bestu
kveðjum til allra barna og
innilegri ósk um að það
geti orðið þeim til góðs
og gamans.“
„Þetta hefur verið
keppikefli allra ritstjóra
síðan - að blaðið sé bæði
þroskandi og til gamans fyrir les-
endur,“ segir Karl þegar hann er
tekinn tali í tilefni af þeim tíma-
mótum sem eru í aðsigi.
Hver hefur þróunin verið á
þessum hartnær hundrað árum?
„Efnið hefur smám saman tek-
ið miklum breytingum. Þetta var
lítill ijórblöðungur til að bytja
með, en fljótlega var farið að
nota liti í blaðið. Síðan hefur þeirri
stefnu verið fylgt að beita jafnan
bestu tækni sem völ er á við prent-
vinnsluna.
Áður fyrr var Æskan kölluð
barnablað með myndum. Þá var
börnum mikið nýnæmi að því að
sjá prentaðar myndir og mikið
snerist um að birta myndir og
skýringartexta með. Efnið í biað-
inu var aðallega framhaldssögur,
stuttar frásagnir og ljóð og samdi
Sigurður sjálfur ljóð og sögur auk
þess að þýða í blaðið.
Sagna og ljóða gætir ennþá í
blaðinu, enda hefur alltaf verið
reynt að hafa það sem fjölbreytt-
ast. Framhaldssögur hafa þó ekki
verið undanfarið. Blaðið kemur
út níu sinnum á ári og eflaust
þætti mörgum biðin löng eftir
framhaldi. Við erum þó með
teiknimyndasögur sem fram-
haldsefni."
Hefur samkeppnin harðnað?
„Breytingarnar hafa verið
miklar og fjöldamargt er komið
til sögunnar sem kallar á athygli
barna og unglinga. Æskan og
ABC, eins og blaðið heitir núna,
er eina íslenska blaðið sem höfðar
bæði til barna og unglinga og er
því lesið af þorra grunnskóla-
nema. Við stöndum vel
að vígi því að foreldrar
gera sér grein fyrir hve
mikilvægt er að örva
lestraráhuga barna
sinna með áskrift að
eigin blaði.
Um árin hafa jafnan verið gef-
in út tvö eða fleiri barnablöð. Síð-
ast var Æskan í samkeppni við
ABC, sem var fyrst gefið út árið
1979. Árið 1994 var okkur hins
vegar boðið það til kaups og frá
ársbyijun 1995 hefur þetta verið
eitt og sama blaðið og nefnst
Æskan og ABC.“
Hvað er vinsælasta efnið í blað-
inu?
„Við könnuðum fyrir tveimur
árum hvað lesendum þætti um
efni blaðsins. Þá kom í ljós að
teiknimyndasagan um Evu og
Adam var vinsælust og það virð-
ist ljóst af bréfum að svo er enn.
Viðtöl við þekkt fólk, teikni-
myndasagan um Bert, þrautir og
skrýtlur koma þétt á eftir og þátt-
ur sem við nefnum í mörgum
► Karl Helgason fæddist 30.
nóvember 1946 og útskrifaðist
úr Menntaskólanum á Akur-
eyri 1966. Hann lauk lögfræði-
prófi við Háskóla Islands
1972. Þá starfaði hann sem
fulltrúi hjá sýslumanninum í
Húnavatnssýslu í 5 ár, fluttist
svo suður og var fulltrúi hjá
Áfengisvarnaráði í önnur 5 ár.
Árið 1982 hóf hann störf
hjá Æskunni og hefur verið
ritstjóri og annast útgáfu
bóka frá 1985. Fyrstu fjögur
árin ritstýrði Eðvarð Ingólfs-
son blaðinu með honum.
Eftir Karl hafa komið út
þijár barnabækur. Sagan „I
pokahorninu" hlaut Islensku
barnabókaverðlaunin.
Hann er kvæntiir Sigur-
borgu Bragadóttur kennara
og eiga þau þrjú börn.
myndum. Þar birtum við myndir
af ýmsu þekktu fólki frá barns-
aldri. Þátturinn Heilsuefling í
umsjón Magnúsar Schevings var
mjög vinsæll í þessari könnun að
ógleymdum Æskuvandanum og
Æskupóstinum.“
Ertu ekki búinn að telja upp
allt efni blaðsins?
„Nei, efni blaðsins er fjölbreytt-
ara en svo. í sjötta tölublaðinu
sem kom út í byijun þessa mánað-
ar eru t.d. viðtöl við Kristínu Rós
Hákonardóttur ólympíumeistara
og heimsmeistara í sundi í flokki
fatlaðra, unga íslandsmeistara í
dansi og stúlku sem
dvelst með ijolskyldu
sinni í Flórída og fékk
hetjuverðlaun í skólan-
um sínum. Einnig er
sagt frá Damon Albarn
í Blur og Jarvis Cocker
í Pulp.
Fáið þið góð viðbrögð frá les-
endum?
„Við fáum mjög mörg lesendabréf
þar sem beðið er um veggmyndir,
frásagnir af þekktu fóiki eða
ýmiskonar upplýsingar. Ég er ein-
mitt að ganga frá póstinum og
þar langar m.a. unga stúlku tii
að vita hvað þurfi til að verða
geimfari, norðlensk stúika lýsir
ástarenglunum sínum þremur og
Ungfrú hryssa og Ungfrú kanína
segjast vera miklir dýravinir og
óska eftir meira efni í þeim dúr.“
Verður mikið um pomp og
prakt á aldarafmælinu?
„Það stendur mikið til. Við
verðum áreiðanlega með viðburði
allt árið sem ná hámarki í veg-
legri afmælishátíð."
Keppikefli
að blaðið sé
þroskandiog
til gamans