Morgunblaðið - 21.09.1996, Page 26

26 LAUGARDAGUR 21. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 21. SEPl'EMBER 1996 27
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
HAGSMUNIR HEIM-
SKAUTSRÍKIS
STOFNUN Norðurskautsráðsins, sem fram fór í Kanada í
fyrradag, er íslenzkum hagsmunum tvímælalaust til fram-
dráttar. íslendingar eiga nánast allt sitt undir því að spornað
verði gegn mengun hafanna, viðkvæmt umhverfi norðurhjarans
verndað eins og kostur er og sjálfbær og ábyrg nýting auðlinda
hafsins tryggð, en þetta þrennt er á meðal mikilvægustu mark-
miða hins nýstofnaða ráðs.
Með aðild að Norðurskautsráðinu fjölgar líka tækifærum ís-
lands til að koma sjónarmiðum sínum og hagsmunamálum á
framfæri við tvö af voldugustu ríkjum heims, Bandaríkin og
Rússland. Miklu máli skiptir að samstarfið á vettvangi Norður-
skautsráðsins geti orðið uppspretta frumkvæðis og hugmynda,
sem aðildarríkin geta síðan í sameiningu barizt fyrir á víðtæk-
ari alþjóðavettvangi. Alþjóðlegir samningar, til dæmis um höml-
ur gegn loftmengun og mengun úthafsins, eru nauðsynlegir til
þess að vernda megi umhverfi norðurhjarans.
Norðurskautsráðið mun ekki ræða hernaðarþátt varnar- og
öryggismála. Ekki er til dæmis sennilegt að á vettvangi þess
verði rætt um vígbúnað Rússa á heimskautssvæðunum, sem
ennþá er gífurlegur. Hins vegar er hægt að ræða þar um leiðir
til að gera notkun kjarnorku öruggari og draga úr hættunni á
umhverfisslysum af hennar völdum. Samstarf heimskautsríkj-
anna í svæðisbundnum samtökum er sömuleiðis líklegt til að
draga úr spennu, skapa traust, efla gagnkvæm samskipti og
stuðla þannig að auknu öryggi.
KENNSLA í JÓNSHÚSI
UNDANFARIN ár hefur íslenskukennsla fyrir íslensk skóla-
börn, búsett í Kaupmannahöfn, farið fram í Jónshúsi.
Kennslan er í boði danskra stjórnvalda, sem jafnframt bjóða
aðstöðu fyrir hana í grunnskóla í borginni. Um nokkurt skeið
hafa íslendingar hins vegar frekar valið þann kost, líkt og fleiri
þjóðir, að nýta eigin aðstöðu fyrir kennsluna.
Fyrir skömmu var ákveðið að úthýsa kennslunni úr Jónshúsi
og hefur það valdið töfum á því að kennslan geti hafist. Þetta
kemur nokkuð furðulega fyrir sjónir og hefur vakið reiði meðal
foreldra íslenskra barna í Danmörku. Vissulega stendur yfir
endurskipulagning á rekstri Jónshúss en ýmis önnur starfsemi
í tengslum við félagsstarf íslendinga er enn starfrækt þar. Þeg-
ar þetta mál var borið undir Róbert Trausta Árnason sendi-
herra sagðist hann ekki kannast við að íslensk stjórnvöld hefðu
skuldbundið sig til að útvega húsnæði fyrir íslenskukennslu á
vegum danskra stjórnvalda.
Það kann að vera rétt en breytir ekki þeirri staðreynd að
ákvörðunin um að úthýsa íslenskukennslunni var óþörf og van-
hugsuð. Þrátt fyrir að deilur hafi staðið um starfsemina í Jóns-
húsi er óþarfi að láta það bitna á móðurmálskennslu barnanna.
Vart er hægt að hugsa sér betri og táknrænni stað en Jónshús
til að rækta þekkingu íslenskra barna erlendis á móðurmálinu
né heldur betri nýtingu á þessu húsnæði í eigu íslenska ríkis-
ins. Eins og fram kemur í Morgunblaðinu í dag hefur nú verið
ákveðið að íslenzkukennsla hefjist aftur í Jónshúsi og ber að
fagna því.
ERLING BLÖNDAL
BENGTSSON
LJÓMI HEFUR leikið um nafn sellósnillingsins Erlings Blön-
dals Bengtssons í hugum íslendinga allt frá því hann hélt
fyrstu tónleika sína hér á landi í Gamla Bíói í maí 1946, þá að-
eins fjórtán ára að aldri. Þá hélt hann einnig tónleika í fæðing-
arbæ móður sinnar, ísafirði. Það mun hann einnig gera nú í heim-
sókn sinni hálfri öld síðar. Mikið vatn hefur runnið til sjávar á
þessum tíma og íslenzkt tónlistarlíf tekið stórstígum framförum
frá því sem var er Eriing Blöndal lék hér í fámenninu skömmu
eftir heimsstyijöldina. íslendingum hefur alltaf þótt þeir eiga
nokkuð í honum vegna ætternis hans og hafa vonað, að hann
bæri hróður íslands út um hinn stóra heim. Undir þeim vænting-
um hefur hann svo sannarlega staðið og hann hefur sýnt íslandi
mikla ræktarsemi alla tíð, m.a. með fjölmörgum tónleikaferðum
hingað.
Snemma komu í ljós óvenjulegir tónlistarhæfileikar Erlings Blön-
dals og hélt hann fyrstu tónleika sína í Kaupmannahöfn aðeins
fjögurra ára, en í Danmörku er hann fæddur og uppalinn. I nóvem-
ber næstkomandi eru sextíu ár liðin frá þeim atburði. Eftir fyrstu
tónleika hans í Reykjavík birtist í Morgunblaðinu umsögn eftir
dr. Heinz Edelstein, sem var einn þeirra erlendu tónlistarmanna,
sem hingað fluttu og áttu ríkan þátt í að leggja grunn að víð-
tækri tónlistarkennslu og tónlistarstarfi hér á landi. Þar sagði
hann m.a.:
„Hér er ekki lengur á ferðinni neinn drengur, heldur listamað-
ur, sem er eins og bergnuminn af tónanna ríki ..."
Erling Blöndal Bengtsson hefur frá ungum aldri verið meðal
þeirra fremstu í tónanna ríki og Islendingar þakka honum sam-
fylgdina í hálfa öld.
Viðræðunefnd ÍSÍ og Óí vegna hugsanlegrar sameiningar hefur lokið störfum
Iþróttaþing eftir fimm
vikur ræður úrslitum
Eggert Magnússon, for-
maður viðræðunefndar
íþróttasambands íslands
og Ólympíunefndar ís-
lands vegna hugsanlegr-
ar sameiningar, lagði
nefndina niður í vikunni.
Steinþór Guðbjartsson
hefur fylgst með samein-
ingarmálinu og ræddi við
Eggert um stöðuna.
HEILDARSKIPULAG
ÍÞRÓTTAHREYFINGARINNAR
Iþróttasamband
íslands
* *
ISI
Ungmenna-
félag
Islands
UMFÍ
S
AMEINING íþróttasambands
|slands og Ólympíunefndar
íslands hefur verið á dagskrá
í íþróttahreyfingunni undan-
farin fjögur ár en innan skamms verð-
ur hreyfingin að taka afstöðu til máls-
ins. Eggert telur að sameiningarmálið
sé í réttum faivegi hjá sérsamböndun-
um, héraðssamböndunum og íþrótta-
bandalögunum og hefur því lagt
nefndina niður. Hún var skipuð í kjöl-
far íþróttaþings fyrir tveimur árum
og hefur lagt fram drög að lögum
„nýrra“ samtaka en þau verða tekin
fyrir á íþróttaþingi sem verður á Akra-
nesi 26. og 27. október og á aðal-
fundi Óí, sem verður væntanlega í
janúar á næsta ári. Verði fyrirliggj-
andi tillaga felld á
íþróttaþingi er málið á
byijunarreit á ný og get-
ur fyrst komið aftur til
afgreiðslu að fjórum
árum liðnum. Verði hún
samþykkt á þinginu þarf
líka samþykki á aðal-
fundi Ólympíunefndar en
það yrði nánast forms-
atriði ef þetta yrði niður-
staðan á Akranesi enda
nánast um sömu fulltrúa
að ræða.
Undiralda
Mikil undiralda hefur
verið í íslensku íþrótta-
hreyfingunni vegna
hugsanlegrar sameining-
ar og hefur ríkjandi
ástand skemmt fyrir hreyfíngunni,
jafnt inn á við sem út á við. Óeining-
in hefur verið æ sýnilegri á nýliðnum
dögum og vikum og sagði Eggert við
Morgunblaðið að tími væri kominn til
að róa öldurnar með því að taka loka-
ákvörðun í málinu á íþróttaþinginu í
næsta mánuði.
„Allir framsýnir menn í íþrótta-
hreyfingunni sjá mikla hagræðingu í
því að hafa eitt sameinað, sterkt afl
á toppnum, sem sameinar okkur og
getur sótt á ríkisvaldið og hagsmuna-
aðila sem við þurfum að sækja að
undir einu merki, undir einni for-
ystu,“ sagði Eggert. „Sameining þýð-
ir aukna samræmingu og sparnað eins
og reynslan sýnir í nágrannalöndun-
um. Við erum lítið þjóðfélag með fáa
iðkendur á alþjóða vísu og höfum
hvorki efni á að dreifa kröftum né
fjármunum í margar áttir. Ef ekki
kemur til sameiningar fjar-
lægjast ÍSÍ og Óí enn frek-
ar en nú er, annars vegar
ólympísku sérsamböndin
sem stjórna Óí og hins veg-
ar héraðssamböndin og
íþróttabandalögin sem hafa yfirburða-
vægi hjá ÍSÍ.“
Á undanförnum árum hafa margir,
sem láta sig málið varða utan sem
innan íþróttahreyfíngarinnar, lagt
áherslu á mikilvægi þess að hreyfing-
in komi fram sem ein sterk heild með

Hérabs-
sambönd
(19)
I
Olympíu
pefnd
Islands
* *
01
22
17
Sérsambönd (22)
I
Iþróttabandalög
l
m
íþrótta- og ungmennafélög (um 350)
I
Deildir félaganna (um 270)
Eggert
Magnússon
einni stjórn. UMFÍ hafn-
aði sameiningu við ÍSl
1992 en í kjölfar íþrótta-
þings sama ár var skipuð
milliþinganefnd sem skil-
aði áliti varðandi hpgsan-
iega sameiningu ÍSÍ og
ÓI á íþróttaþingi 1994.
Tillögunum var vísað til
fyrrnefndrar viðræðu-
nefndar, sem skipuð var
fjórum fulltrúum frá ÍSÍ
og jafnmörgum frá Óí. I
nefndinni voru Eggert,
Magnús Oddsson, Haf-
steinn Pálsson og Gunnar
Guðmundsson frá ÍSÍ en
Júlíus Hafstein, Ari Berg-
mann Einarsson, Sigurð-
Rétt spor fyrir
íþrótta-
hreyfinguna
ur Einarsson og Margrét Bjarnadóttir
frá Óí.
Lengi vel komst nefndin lítt áleiðis,
en þáttaskil urðu í vor þegar Eggeit
lagði fram tillögur varðandi drög að
lögum fyrir Ólympíu- og Iþróttasam-
band íslands, en hann samdi þær með
dyggri aðstoð Ara Bergmanns Einars-
sonar, ritara Óí, sem er sérfræðingur
í ólympíumálum. Vinnuhópur var skip-
aður til að fara yfír drögin og hann
kallaði fulltrúa héraðssambanda,
íþróttabandalaga og sérsambanda til
ráðgjafar. Um miðjan ágúst funduðu
formenn sérsambanda um málið og
ríkti einhugur um sameiningu. „Skila-
boðin eru skýr; að ÍSÍ og Öí samein-
ist og það sem allra fyrst,“ sagði
Helgi S. Haraldsson, formaður Ftjáls-
íþróttasambandsins, við Morgunblaðið
16. ágúst. „Þessi fundur er stór sigur
fyrir íþróttahreyfinguna í landinu og
________ eitt stærsta framfaraskrefið
sem menn hafa stigið.“ Þess
má geta að formenn sér-
sambandanna undirrituðu
yfírlýsingu um stuðning við
1 1 sameiningu í vor sem leið
og í desember 1993 en nokkur íþrótta-
bandalög hafa samþykkt ámóta álykt-
anir.
Kynningu vantar
Juan Antonio Samaranch, forseti
Alþjóða ólympíunefndarinnar, IOC,
Þrískipt
hreyfing
ÍÞRÓTTASAMBAND íslands er
æðsti aðili frjálsrar íþrótta-
starfsemi í landinu, heildarsam-
tök 22 sérsambanda, 19 héraðs-
sambanda og níu íþróttabanda-
laga. I héraðssamböndum og
íþróttabandalögum eru um 350
íþrótta- og ungmennafélög með
samtals um 270 íþróttadeildum.
í framkvæmdastjórn ÍSÍ eru níu
manns sem eru líka í sambands-
stjórn ásamt formönnum hér-
aðssambanda og sérsambanda.
Héraðssamböndin eru jafn-
framt flest í Ungmennafélagi
íslands. ÍSÍ er stjórnað af
íþróttaþingi, sem er á tveggja
ára fresti, sambandsstjórn, sem
er æðsti framkvæmdaaðilinn
milli íþróttaþinga, og fram-
kvæmdastjórn.
í Ólympíunefnd íslands, sem
kosin er áfjögurra ára fresti,
er forseti ÍSÍ, einn fulltrúi frá
hverju sérsambandi fyrir íþrótt-
ir sem eru á leikskrá Ölympíu-
Ieika eða geta verið (samtals 17
fulltrúar frá jafnmörgum sér-
samböndum) og þrír fulltrúar
tilnefndir af ÍSI fyrir þær
ólympíuíþróttir sem sambandið
er sérsamband fyrir. Loks eru
fjórir fulltrúar kosnir óbund-
inni kosningu á aðalfundi og er
núverandi formaður einn
þeirra. A næsta aðalfundi skulu
tveir í þessum hópi koma úr
röðum íþróttamanna sem tekið
hafa þátt í Ólympíuleikum.
Samtals eru 25 manns í nefnd-
inni og þar af sjö í fram-
kvæmdanefnd.
sagði við Morgunblaðið fyrir liðlega
ári að sameiningin væri alfarið mál
íslendinga „og við hjá IOC munum
ekki skipta okkur af því hvernig þið
takið á þessu máli. Þið verðið að velja
það form sem þið teljið best fyrir land
ykkar.“ I samtölum við íþróttaforystu-
menn víða um land kom fram að þrátt
fyrir að málið hafí verið lengi í umræð-
unni hafa margir ekki áttað sig al-
mennilega á því um hvað það snýst.
Eggert sagði að ástæðan væri fyrst
og fremst sú að tillögumar hefðu
ekki verið kynntar nægilega vel innan
héraðssambandanna og íþróttabanda-
laganna. „Málið er stórt og viðamikið
og menn þurfa tíma til að setja sig
inn í það því hafa ber í huga að um
framtíð íslenskrar íþróttahreyfingar
er að ræða. Ég fundaði með ýmsum
formönnum stærstu héraðssambanda
og íþróttabandalaga í sumar og þeir
voru einhuga um að stefna bæri að
sameiningu, en fyrst þyrfti að fín-
pússa tillögurnar svo að sátt næðist
um þær. Frá því tillögurnar voru fyrst
lagðar fram hefur verið ljóst að þær
tækju breytingum fram að íþrótta-
þingi. Þær voru sendar. út í þeim til-
gangi, að menn gætu gert athuga-
semdir til að hægt væri að móta heii-
steyptar tillögur sem allir gætu sætt
sig við. Samkvæmt ólympíusáttmálan-
um verða sérsamböndin að hafa meiri-
hluta á þingi og því var vitað að ná
þyrfti samkomulagi um breytingu á
vægi þeirra hjá okkur. Sáttatillagan
gengur líka út á það, rétt eins og
farið var að í Noregi, en framkvæmda-
stjóri Alþjóða ólympíunefndarinnar
gerir fastlega ráð fyrir að IOC sam-
þykki undanþágu hjá okkur um jafnt
vægi ólympíusérsambanda og annarra
á þingi eins og gert er ráð fyrir í drög-
unum með því skilyrði að öll ólymp-
ísku sérsamböndin séu sammála um
slíkt fyrirkomulag. Að öðru leyti höf-
um við ólympíusáttmálann í heiðri en
óþarfí er að bera hveija tillögu undir
Alþjóða ólympíunefndina heldur verð-
um við fyrst að koma okkur saman
um heiisteypt frumvarp og leggja það
síðan fram. Við megum aldrei gleyma
því að við erum sjálfstæð þjóð með
sjálfstæða íþróttahreyfíngu og viljum
ekki láta fjarstýra okkur frá útlönd-
um. Þó IOC sé stór og sterk samtök
viljum við halda reisn og sjálfstæði. Á
því er skilningur en forseti Evrópu-
sambands ólympíunefnda ráðlagði
okkur í sumar að hætta öllum stríðs-
rekstri og einbeita okkur að verkefn-
inu.
Þrátt fyrir jafnt vægi á íþróttaþingi
í framtíðinni, verði tillagan samþykkt,
ráða héraðssamböndin og íþrótta-
bandalögin sérsamböndunum áfram
ef þau vilja. Því þurfa þau aldrei að
■ óttast að missa meirihlutavald á þing-
um „nýrra“ samtaka. Þau geta alfarið
ráðið samsetningu stjórna í sérsam-
böndum og gott dæmi er það sem
gerðist í stjórn Fimleikasambandsins
í liðnum mánuði. Fresta átti þingi en
félögin mótmæltu, grasrótin tók sig
til og hafði úrslitaáhrif, bæði hvað
varðaði þinghaldið og stjómarkjör.“
Stuðningur ÍBR
mikilvægur
Um liðna helgi hófst kynning á
drögunum hjá héraðssamböndum og
íþróttabandalögum, þar sem jákvætt
hefur verið tekið í málið, og verða þau
til nánari skoðunar næstu ---------
daga. I vikubyijun hélt for-
maður íþróttabandalags
Reykjavíkur fund með for-
mönnum hverfafélaganna í
borginni og afhenti þeim öll
gögn varðandi málið. Tillögumar voru
ræddar en menn komust ekki að
ákveðinni niðurstöðu og voru á báðum
áttum varðandi sameiningu á fyrir-
liggjandi forsendum. Svo virðist sem
menn eigi erfitt með að gera upp hug
sinn, jafnvel menn sem hafa lýst yfír
stuðningi við sameiningu eða tekið
afstöðu gegn henni. Kenna margir um
miklu pappírsflóði um málið úr öllum
áttum, sem geri ekki annað en rugla
menn í ríminu. Hræðsluáróður frá
báðum hliðum hefur aukið á óöryggið
sem og sú staðreynd að margir hlutað-
eigandi hafa ekki enn séð tillögurnar
þótt þeir tjái sig um málið.
Eggert sagði eðlilegt að menn gæfu
sér tíma til að fara vel yfír tillögurnar
áður en þeir tækju ákvörðun. „Eðlileg
hræðsla og ótti koma alltaf upp þegar
um meiri háttar breytingar er að ræða.
Ég er líka jafnsannfærður um og hef
upplifað það sjálfur að með kynningu,
með því að skýra fyrir mönnum hvað
við erum að gera, er hægt að breyta
hræðslunni í þá sannfæringu að þetta
sé rétt spor fyrir íþróttahreyfinguna
í landinu.“
Þrigjgja manna nefnd var skipuð á
fundi IBR til að fara yfír tillögurnar
sem og nýtt innlegg Tryggva Geirs-
sonar, formanns Knattspyrnufélags-
ins Þróttar í Reykjavík, sem vill m.a.
leggja ÍSÍ niður, og koma með ábend-
ingar á öðrum fundi eftir helgi. „Við-
ræðunefndin hefur haft náið samband
við forráðamenn ÍBR allan tímann
enda er stuðningur sambandsins
nauðsynlegur til að málið nái fram
að ganga,“ sagði Eggert. „Ég er sann-
færður um þann stuðning þegar þess-
ir ágætu menn hafa kynnt sér út á
hvað tillögurnar ganga án þess að
staldra um of við einstaka þætti sem
má endurskoða og breyta fram að
ársþinginu. Margir ágætir punktar eru
í hugmyndum Tryggva sem vert er
að skoða eftir sameiningu en annað
er óframkvæmanlegt enda eru þetta
fyrst og fremst ábendingar en ekki
heilsteyptar tillögur. Ég er sannfærð-
ur um að forráðamenn Reykjavíkurfé-
laganna, sem eru framsýnir og fram-
sæknir forystumenn, sjá nauðsyn þess
að þetta framfaraspor verði stigið
þegar þeir setja sig betur inn í málið.“
Togstreita
Skipun viðræðunefndarinnar var
síðasta von til að ná sáttum í hreyfing-
unni á þessari öld, þar sem íþróttaþing
er á tveggja ára fresti og aðalfundur
Ólympíunefndar á fjögurra ára fresti,
næst í ársbyijun 1997. Sem fyrr sagði
gekk nefndarstarfið lengi vel hægt
fyrir sig og hafa sameiningarsinnar
kennt fulltrúum Ólympíunefndar í við-
ræðunefndinni, að Ara frátöldum, um
að vilja tefja málið. Því til staðfesting-
ar er bent á að fulltrúi Skíðasam-
bandsins í framkvæmdastjórn
Ólympiunefndar sem jafnframt var í
viðræðunefndinni, er á öndverðum
meiði í málinu við stjórn SKÍ og ný-
kjörinn formaður Fimleikasambands-
ins sá ástæðu til að árétta við fulltrúa
sambandsins í Ólympíunefnd, sem
einnig var í viðræðunefndinni, að við-
komandi mætti ekki skuldbinda sam-
bandið fjárhagslega eða málefnalega
án samráðs við formann og stjórn.
„Nefndin hefur að mörgu leyti unnið
gott starf en ég hefði kosið að hvorki
Ellert B. Schram, forseti ÍSÍ, né Júlíus
Hafstein, formaður Óí, hefði verið í
nefndinni,“ sagði Eggert. „Forseti ÍSÍ
ákvað að standa utan við nefndina en
formaður Óí var í henni og tafði oft
málið með því að koma sífellt með
athugasemdir sem betra hefði verið
að leggja fram þegar heilsteyptari til-
lögur lágu fyrir. Vinnan hefði gengið
betur hefði hann gert það en ákveðin
öfl innan Ólympíunefndarinnar vildu
ekki þoka málinu áfram.“
Reyndar var haft eftir formanni Óí
í Morgunblaðinu fyrir mánuði að allir
væru sammála um að sameinast svo
framarlega sem Ólympíusáttmálinn
yrði haldinn í hvívetna en samt sem
áður hafa verið háværar raddir um
að óeining ríkti fyrst og fremst vegna
þess að forseti ISÍ og formaður Óí
væru ekki sammála um stjórnunar-
leiðir - hvorugur vildi vera undir hin-
um kominn. Þeir hafa aldrei viljað
svara þessu beint. Ellert hefur aldrei
farið leynt með skoðun sína varðandi
mikilvægi sameiningar og Júlíus hefur
---------- sagst vera henni fylgjandi
að vissum skilyrðum upp-
fylltum.
Eggert sagðist alla tíð
hafa lagt á það áherslu að
menn mættu ekki taka efn-
islegar ákvarðanir í málinu út frá
hagsmunum einstakra forystumanna
í hreyfíngunni. „Aldrei má blanda
saman valdabaráttu og persónulegum
hagsmunum einstakra íþróttaforystu-
manna við slíkt framfaramál sem hér
um ræðir.“
Tími til
kominn að
róa öldurnar
TRYGGINGAR
ÖLL íslensku tryggingafélögln eru að undirbúa endurskoðun á iðgjaldaskrám bílatrygginga
Lækkun iðgjalda
kynnt eftir helgi
Tryggingafélöffln eru nú að undirbúa viðbrögð
sín við nýju FÍB-Tryggingu Ibex Motor Polici-
es at Lloyd’s, en hún felur í sér lægri iðgjöld
bílatiygginga en hjá öðrum félögum. Búist
er að íslensku tryggingafélögin lækki hjá sér
iðgjöldin í kjölfarið. Egill Ólafsson kynnti sér
átökin á tryggingamarkaðinum.
MIKILL titringur er á ís-
lenska tryggingamark-
aðinum eftir að breska
tryggingafélagið Ibex
Motor Policies at Lloyd’s hóf að
selja FÍB-Tryggingu. Öll íslensku
tryggingafélögin eru að undirbúa
endurskoðun á iðgjaldaskrám bíla-
trygginga og samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins ætla sum þeirra
að tilkynna um lækkun iðgjalda
strax eftir helgina.
Gríðarlegir hagsmunir eru í húfí
fyrir tryggingafélögin. Heildarið-
gjöld í bílatryggingum hér á landi
eru rúmir 5,5 milljarðar. Bókfærð
iðgjöld allra tryggingafélaga á ís-
landi, Viðlagatrygging Íslands þar
með talin, eru 13,5 milljarðar. Fé-
lögin hafa nú þegar tapað við-
skiptavinum til Ibex og ljóst er að
þau geta ekki beðið lengi með að
bregðast við FÍB-Tryggingu.
Talsmenn Ibex á Islandi gefa
hvorki fjölmiðlum né samkeppn-
isaðilum upplýsingar um verðskrá
FÍB-Tryggingar. Verð á trygging-
unni er mismunandi og m.a. er
horft á aldur ökumanns, hvar hann
á heima, hvaða gerðar bíllinn er
og hve mikinn bónus viðkomandi
hefur.
Ungt fólk greiðir há iðgjöld
Það er þó ljóst að Ibex er að
bjóða ökumönnum, sem eru eldri
en 25 ára, umtalsvert betri kjör en
íslensku tryggingafélögin gera.
Ungir ökumenn þurfa hins vegar
að greiða svipað eða hærra verð
fyrir FÍB-Tryggingu en tryggingu
hjá íslensku tryggingafélögunum.
Sem dæmi má nefna að 17 ára
ökumaður frá Reykjavík, sem á
nýja Toyota Corolla 1300 bifreið
og er með 10% bónus, þarf að greiða
125.746 krónur fyrir ábyrgðar-
tryggingu hjá Ibex. Verðið á kaskó-
tryggingu er 29.001. Þessi sami
ökumaður þarf að greiða frá
82.000-106.000 krónur fyrir
ábyrgðartryggingu hjá öðrum
tryggingafélögum. Kaskótrygging
félaganna kostar um 32.000-
42.000 krónur fyrir þennan unga
bíleigenda.
Sé sami einstaklingurinn hins
vegar orðinn 40 ára og búinn að
vinna sér inn 50% bónus þarf hann
að greiða 36.002 fyrir ábyrgðar-
tryggingu hjá Ibex og 17.887 fyrir
kaskótryggingu. Tryggi þessi sami
maður nýja bílinn sinn hjá íslensku
tryggingafélögunum greiðir hann
u.þ.b. 42.000-51.000 krónur fyrir
ábyrgðartrygginguna og 16.000-
18.000 fyrir kaskótryggingu.
Rétt er að taka fram að í þessum
samanburði er ekki reiknað með
3.300 króna félagsgjaldi til FÍB og
að íslensku tryggingafélögin veita
viðskiptavinum sínum afslátt kaupi
þeir fleiri en eina tryggingu.
Ungir tengjast þriðjungi tjóna
Eðlilega spyija margir hvers
vegna svona gífurlega mikill munur
er á iðgjöldum ungra og
eldri ökumanna. Ástæðan
er sú að ungir ökumenn
lenda mun oftar í umferð-
aróhöppun en þeir sem
eldri eru og tjón sem þeir
valda er einnig meira hjá
þeim.
Ökumenn á aldrinum 17-24 ára
eiga aðild að um 20% allra umferð-
aróhappa á Islandi og samkvæmt
upplýsingum Sambands íslenskra
tryggingafélaga valda þessi óhöpp
um þriðjungi alls tjóns sem trygg-
ingafélögin þurfa að bæta. Sjónar-
mið tryggingafélaganna er að eðli-
legt sé að þessir ungu ökuménn
taki meiri þátt í að greiða þetta
tjón en hinir eldri sem síður lenda
í tjóni.
Hver verða viðbrögðin?
Ekki er ljóst hvernig trygg-
ingafélögin bregðast við útspili
Ibex. Segja má að þau hafi tvo
kosti, annars vegar einfaldlega að
lækka hjá sér iðgjöldin og hins
vegar að breyta uppbyggingu
gjaldskrárinnar þannig að sumir
lækki en aðrir ekki. Þau gætu t.d.
ákveðið að hækka iðgjöld hjá ung-
um ökumönnum eða breyta gjald-
svæðum. Þau gætu einnig aukið
tengingu bifreiðatrygginga yið
aðrar tryggingar þannig að afslátt-
ur aukist ef tryggingapakkinn er
stór.
Til eru þeir sem telja að trygg-
ingafélögin muni fara út á þá braut
að láta þá sem eiga börn á tánings-
aldri greiða hærra iðgjald. Ástæð-
an er sú að ungir ökumenn aka
gjarnan á bílum foreldra sinna og
valda tjóni á þeim. Tjónatölur
tryggingafélaganna sýna að óhöpp
eru tíð hjá ungum ökumönnum,
fækkar síðan og fjölgar aftur þeg-
ar fólk kemst á miðjan aldur.
Ástæðan er talin vera sú að margt
ungt fólk lendir í óhöppum á bílum
foreldra sinna. Vegna hárra ið-
gjalda hafa yngri ökumenn einnig
freistast til að skrá bíla sína á for-
eldrana.
Talsmenn tryggingafélaganna
segja að Ibex sé með sölu FÍB-
Tryggingar að fleyta rjómann ofan
af íslenska tryggingamarkaðinum.
Markmið þeirra sé að fá til sín
bestu ökumennina en skilja hina
eftir hjá hinum félögun-
um. Gísli Maack vátrygg-
ingamiðlari, sem selur
FIB-Tryggingu, segir að
þeim hafi verið falið að
koma með tryggingu fyrir
félagsmenn FIB. Hún sé
því sniðin að þeirra þörfum. Hann
bendir á að 98% félagsmanna FÍB
sé eldri en 25 ára. Tjónatölur bendi
ekki til þess að ástæða sé til að
hafa iðgjöld ungra ökumanna
lægri.
Segja Ibex
vera að fleyta
rjómann