Morgunblaðið - 19.11.1996, Qupperneq 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 19. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÞÚ færð sko ekkert að stinga af til útlanda í eitthvert fínt djobb góði. Þú fannst þetta
bévaða nag upp, og það er bara gott á þig að enda sem nagari. . .
Davíð Oddsson ræddi auðlindir hafsins á leiðtogafundi FAO
Ríkisstyrkir iðnríkjanna
veikja sjávarútveginn
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
gerði nýtingu auðlinda hafsins að
umfjöllunarefni á leiðtogafundi
Matvæla- og landbúnaðarstofnunar
Sameinuðu þjóðanna (FAO) um
fæðuöryggi, en fundurinn var hald-
inn í Róm. Hann gagnrýndi um-
fangsmikla ríkisstyrki iðnríkjanna
til sjvávarútvegs og sagði þá stuðla
að rányrkju og eyðingu fiskistofna.
í ræðu sinni lagði forsætisráð-
herra sérstaka áherslu á mikilvægi
sjálfbærrar nýtingar á auðlindum
hafsins fyrir fæðuöflun þjóða heims
og sagði þær gegna stóru hlutverki
við að binda enda á fæðuskort.
Hann sagði að nýta bæri allar auð-
lindir hafsins, ekki síður hvali en
aðrar tegundir, annað væri í ósam-
ræmi við stefnumörkun um sjálf-
bæra nýtingu náttúruauðlinda.
„ísland hefur á síðustu áratugum
aflað sér mikilvægrar reynslu á
stjórnun auðlinda sjávar og hvernig
er að byggja efnahag þjóðar á nátt-
úruauðlindum. Hluta þessarar
reynslu hefur verið aflað með
stjórnun á fiskveiðum bæði innan-
lands og einnig með alþjóðlegri
samvinnu. Við höfum t.d. komist
að því að rannsóknir á lífríki hafs-
ins og einstökum fiskistofnum eru
ómissandi ef viðhalda á sjálfbærri
þróun. Reynslan hefur einnig kennt
okkur að ákvarðanir um hámarks-
veiði verði að taka með hliðsjón af
vísindalegri ráðgjöf og að slíkum
ákvörðunum verði að fylgja fast
eftir bæði hvað varðar stjómun og
eftirlit."
Rányrkja og eyðing fiskistofna
Davíð sagði umfangsmikla ríkis-
styrki iðnríkja til sjávarútvegs
standa greininni fyrir þrifum og
stuðla að rányrkju og eyðingu fiski-
stofna. Veiðar á fiskistofnum á út-
hafinu yrðu að vera undir stjórn
svæðisstofnana og ná yrði sam-
komulagi um heildarveiði á grund-
velli vísindarannsókna og skiptingu
milli aðildarríkja.
„I mörgum iðnvæddum ríkjum
er litið á fiskveiðar sem hluta af
félagslegum vandamálum og aðeins
mikilvægar fyrir fátæk byggðarlög.
Afleiðingin er sú að fískveiðiflotinn
og fiskiðnaður fær umtalsverðan
ríkisstyrk og alls kyns hömlur og
tollar koma í veg fyrir alþjóðleg
viðskipti með fisk,“ sagði Davíð.
Forsætisráðherra greindi í ræðu
sinni frá stofnun sjávarútvegshá-
skóla Sameinuðu þjóðanna, sem
tekur til starfa hér á landi á árinu
1998, og sagði það von íslenskra
stjórnvalda að skólinn myndi stuðla
að ábyrgri nýtingu auðlinda sjávar
og aukinni fagmennsku í sjávarút-
vegi í heimalöndum þeirra nem-
enda sem sækja munu nám við
skólann.
Morgunblaðið/Bemhard Jóhannesson
ÓÐINN Einarsson og Sigurður Einarsson
virða fyrir sér dauð laxaseiði.
Tilfinnanlegt
tjón á stofnlaxi
Borgarfirði. Morgunblaðið.
MIKIÐ tjón varð þegar vatn fór af fiskeldisstöð-
inni að Laxeyri í Hálsasveit að morgni föstudags
með þeim afleiðingum að um 400.000 laxseiði dráp-
ust.
Það var um nóttina að vatn fór af stöðinni og
eingöngu heitt vatn fór í kerin, strax var skrúfað
fyrir heita vatnið. Við athugun á inntaksmannvirkj-
um kom í Ijós að vatnið hafði grafið sig undir
steyptan vegg og rann allt út. Fljótlega fór að bera
á súrefnisskorti og var reynt að gefa súrefni um
leið og hafist var handa um að laga inntaksmann-
virkið. Slökkviliðið var kallað til að dæla vatni en
það reyndist of seint því seiðin eru viðkvæm og
fljót að drepast.
Óðinn Sigþórsson í Einarsnesi, sem á og rekur
fiskeldisstöðina á Laxeyri og Húsafelli, sagði að tjón-
ið væri tilfinnanlegt, sérstakleg.' þar sem stofnlaxa-
seiði drápust. Þau áttu að fara i borgirsku árnar
næsta sumar en önnur seiði í Lárós á Snæfellsnesi
til hafbeitar. Seiðin voru ekki tryggð og áætlar
Óðinn að tjónið sé á bilinu 8-10 milljónir króna.
IMordiske Tegnere
Samvinna á al-
netinu brýn-
asta verkefnið
Halla Helgadóttir
Halla Helgadóttir var
kjörin formaður
Samtakanna Nor-
diske Tegnere er þau héldu
aðalfund sinn í Reykjavík í
sumar. Þetta er í fyrsta
sinn sem íslendingur er
kjörinn til forystu í samtök-
unum, en innan vébanda
þeirra eru félög grafískra
hönnuða og myndskreyta á
Norðurlöndum. Halla telur
að félagar innan samtak-
anna séu um 6.000 talsins,
en hóparnir séu misstórir
og starf þeirra misöflugj;
frá einu landi til annars.
Sem dæmi er starfsemi
Norðmanna mjög öflug, en
minni kraftur er t.d. í Dön-
um. íslendingar eru fá-
mennir, aðeins um 150 fé-
lagar, en starfsemin hefur
verið í sókn. Félag íslenskra
teiknara er ekki nýtt af
nálinni, þvert á móti var félagið
stofnað árið 1954. En á hveiju
byggist starfsemi norrænna sam-
taka í þessum fögum og hvernig
er uppbyggingu NT háttað? Því
svarar Halla.
„NT eru regnhlífarsamtök
grafískra hönnuða og mynd-
skreyta á Norðurlöndum. Hlut-
verk samtakanna er að gæta fag-
legra og lagalegra hagsmuna fé-
lagsmanna sinna og vera vett-
vangur skoðanaskipta þeirra á
milli. Félög teiknara á öllum
Norðurlöndunum eiga fulltrúa í
stjórn NT og formannsstaðan
flyst milli landa á tveggja ára
fresti. Að þessu sinni fór fundur-
inn fram í Reykjavík og komu
hingað ellefu manns frá hinum
Norðurlöndunum, en þrír sátu
fundinn af íslands háifu.
Hlutverk samtakanna er að
marka nokkurs konar yfirstefnu
sem unnið er eftir fram að næsta
aðalfundi. Verkefnin eru af ýms-
um toga og stjórnin sér til þess
að þeim sé fylgt eftir. Stjórnar-
menn hittast tvisvar á ári og
halda fasta aukafundi. Bera þá
saman bækur sínar og meta stöð-
una. Það má kannski segja að
þetta séu ekki beinlínis vinnu-
brögð sem bjóði upp á skjóta af-
greiðslu mála enda hefur talsverð
gagnrýni verið síðustu ár þess
eðlis að hagsmunamálum miði
hægt, en ég er ákveðin í því að
hleypa meiri krafti í starfsemi
koliega minna erlendis."
- Hvaða verkefni og hags-
munamál eru ofarlega á baugi
og verða á þinni könnu?
„Aðalmálið sem nú er í gangi
og það mál sem ég ætla að fylgja
eftir og leggja sérstaka áherslu á
meðan ég sit sem formaður, varð-
ar alnetið, þ.e.a.s. að nýta þá
miklu möguleika
sem það hefur upp
á að bjóða. Sú stefna
hefur verið mörkuð
að tengja alla nor-
ræna faghópa í
greininni á netinu og
hafa þá alla þar und-
ir einum hatti. Málið er á byijunar-
stigi og mikið verk óunnið, en
vonandi komum við því í gegn
fljótlega. Af öðrum málum sem
eru einnig í deiglunni má nefna
höfundaréttarmál. Þar þarf að
vinna að samræmingu sjónarmiða
og reglna og koma á fót upplýs-
ingamiðlun. Einnig er verk að
vinna varðandi afhendingarskil-
mála svo eitthvað sé nefnt.“
► Halla Helgadóttir útskrifað;
ist úr auglýsingadeild MHÍ
vorið 1988. Hún hóf nokkru
síðar störf við auglýsingastof-
una „Svona gerum við“ og síð-
ar þjá Islensku auglýsingastof-
unni. Þar kom að hún stofnaði
ásamt öðrum auglýsingastof-
una Grafít, en í dag er hún
einn eigenda auglýsingastof-
unnar Fíton. Sambýlismaður
Höllu er Bjarni Þór Júlíusson
tölvumaður og eiga þau eitt
barn, drenginn Arnald.
- Á hvern hátt starfar FÍT og
er mikil samvinna norrænu hóp-
anna landa á milli?
„FÍT er með um 150 félaga
innan sinna vébanda. Það er leit-
ast við að efla ágæti þess starfs
sem fram fer á þessu sviði og
færni þeirra sem að því vinna.
Félagið stendur fyrir fræðslu-
fundum og námskeiðum, sýning-
um og fyrirlestrum. Og það á
einnig samstarf við erlend félög
teiknara. Dæmi um slíkt sam-
starf er norræn sýning á barna-
bókaskreytingum sem hefst í
Gerðubergi 23. þessa mánaðar.
Hvað varðar samskipti landa á
milli, þá hefur sýnt sig að finnska
félagið og það íslenska eru mjög
lík og eiga góða samleið. Sam-
skiptin þar eru á faglegum nótum
á meðan samskipti annarra fé-
laga eru ýmist á faglegum eða
hagsmunalegum nótum. Þetta fer
nokkuð eftir áherslum á hveijum
stað og tíma. Eftir sem áður eiga
hóparnir samleið, t.d. með því að
halda sameiginlegar sýningar.
Reynt er að halda þær annað
hvert ár og þá haft ákveðið þema
hveiju sinni. Með því að nýta
okkur alnetið aukast möguieik-
arnir á samstarfi af
næsta fund stjórn-
arinnar. Þá munum við bera sam-
an bækur okkar um stöðu ein-
stakra mála. Þá fer einnig fram
afhending sérstakra verðlauna
NT. Tveir eru útnefndir frá
hveiju aðildarlandi og dómnefnd-
ina skipa fulltrúar frá öllum aðild-
arlöndum NT. Að þessu sinni
hlýtur grafískur hönnuður frá
Finnlandi, Mikko Tarvonen, verð-
launin.
Eg er ákveðin í því
að hrista upp
í kollegum mínum
erlendis
tagi gífur-
þessu
lega.“
- Hvað
næst á
sviðinu?
„Það er stutt
gerist
norræna