Morgunblaðið - 29.12.1996, Blaðsíða 34

34 SUNNUDAGUR 29. DESEMBER 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Gunnar Björns-
son fæddist á
Vakursstöðum í
Vopnafirði 21. maí
1904. Hann lést á
Landspítalanum 19.
desember síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Rjörn Pálsson,
gullsmiður og
bóndi í Vopnafirði,
f. 31. desember
1854, d. 21. mars
1944, og Rannveig
Nikulásardóttir, f.
27. nóvember 1875,
d. 9.júlí 1955. Björn
og Rannveig bjuggu sín fyrstu
búskaparár á Vakursstöðum í
Vesturárdal en síðar á Refstað
I Hofsárdal í Vopnafirði. Síð-
ustu æviárin bjuggu þau á
heimiii Gunnars i Reykjavík.
Alsystkin Gunnars voru Mar-
grét, f. 14. janúar 1907, gift
Kára Tryggvasyni rithöfundi,
og Karl, gullsmiður í Reykjavík,
f. 20. febrúar 1908, d. 16. ágúst
1980, kvæntur Júlíönu Jensdótt-
ur, d. 1959. Fóstursystir þeirra
var Guðrún Siguijónsdóttir, f.
1. október 1916, d. 9. október
1981, gift Þorbergi Jónssyni,
verslunarmanni, d. 1983.
Björn Pálsson var tvíkvænt-
ur en fyrri konu sína, Margréti
Björnsdóttur, missti hann
haustið 1901. Þau áttu fjögur
böm, tvo syni Vigfús og Bjöm,
sem báðir dóu ungir, og tvær
dætur, Dórhildur, f. 1892, d.
1925, og Lára Guðrún, f. 1890,
d. 1973, en hún bjó í Kanada
þar sem afkomendur hennar
búa nú.
Gunnar kvæntist 7. janúar
1933 Margréti Bjömsdóttur,
bankafulltrúa, f. 25. maí 1902,
d. 2. maí 1981, Stefánssonar
verslunarstjóra á Djúpavogi og
Vopnafirði og Margrétar Katr-
ínar Jónsdóttur prófasts í
Það er bjart yfir minningunum.
Á árinu 1964 eru dóttirin og fjöl-
skylda hennar að flytjast heim með
búslóð eftir þriggja ára búsetu er-
lendis. Umbúnaðurinn um búslóð-
Hjarðarholti í Döl-
um Guttormssonar.
Gunnar og Mar-
grét þjuggu í
Reykjavík öll sín
búskaparár, síðast á
Langholtsvegi 186.
Böm þeirra era: 1)
Rannveig, húsmóðir
og félagsráðgjafi, f.
11. febrúar 1935,
eiginmaður hennar
er Sigurður Tómas-
son. Dætur þeirra
em Hildur, f. 1957,
d. 1987, Sigrún, f.
1962, og Sigríður
Ása, f. 1970. 2) Þórarinn Bjöm,
bifreiðasmiður og kennari, f. 25.
október 1938, eiginkona hans
er Ólafía B. Matthíasdóttir.
Böra þeirra era Gunnar, f. 1958,
Jónína, f. 1959, Ragnar, f. 1962,
og Matthias, f. 1974.
Gunnar ólst upp hjá foreldr-
um sínum í Vopnafirði en flutt-
ist til Reykjavíkur um tvítugt
og lærði húsasmíði og starfaði
við iðn sina um nokkur ár. Hann
ávann sér síðar meistararéttindi
sem bifreiðasmiður þegar iðn-
greinin var löggilt. Árið 1942
stofnaði hann ásamt öðram fyr-
irtækið Bílasmiðjan hf., sem
annaðist smiði yfirbygginga á
stórar fólksflutningabifreiðar
auk annarra verkefna. Við fyr-
irtækið starfaði hann allt til
starfsloka sinna árið 1981.
Gunnar starfaði einnig mikið
að félagsmálum iðnaðarins, var
einn af stofnendum Félags bif-
reiðasmiða, varaformaður og
síðar formaður þess félags um
nokkurra ára skeið og heiðurs-
félagi árið 1978. Hann var í
stjórn Landssambands iðnaðar-
manna um nokkurra ára bil.
Útför Gunnars fer fram frá
Áskirkju á morgun, mánudag-
inn 30. desember, og hefst at-
höfnin klukkan 15.
ina er góður trékassi. Á þeim árum
voru þeir ekki búnir að finna upp
gáma fyrir íslandsferðir. Óþarfi
ætti að vera að henda slíkum kosta-
grip sem einn umbúðakassi er.
Húsasmiðurinn var ekki lengi að
sjá not fyrir kassann. Hvað er kassi
svo sem annað en hús án dyra? Á
þessum árum varði Gunnar flestum
frístundum í uppbyggingu sumar-
húss í landsspildu í austanverðu
Norðlingaholti við Eiliðavatn. Það
vantaði geymslu- og verkfæraskúr
við nýreistan bústaðinn. Undirstöð-
ur voru gerðar og umbúðakassinn
settur á grunninn, sagað úr fyrir
hurð og settur mænir á kassann
til að geyma orfíð, hrífuna og önn-
ur skaftlengri verkfæri. Alla tíð
síðan hefur títtnefndur umbúða-
kassi staðið á sínum grunni og
þjónað þeim tilgangi sem hagleiks-
maðurinn hafði séð fyrir. En síðar
var umbúðakassinn ljósmyndaður
úr lofti og skráð á hann fasteigna-
mat. Á síðasta ári krónur eitt-
hundrað og eitt þúsund. Þannig
varð þessi umbúðakassi að gjald-
stofni fyrir ríki og bæjarfélag og
ófáar krónurnar í formi eignar- og
fasteignaskatta hafa runnið í
„sameiginlegar þarfír þjóðfélags-
ins“ af þessari auðlind. Okkur
Gunnari fannst þetta alltaf undar-
legt í meira lagi og biðum eiginlega
eftir að innheimt yrði byggingar-
leyfís- og skipulagsgjald vegna
kassans. Kannski gerðu „þeir“ það
og Gunnar hefur borgað. Því eng-
um vildi hann skulda.
Hann bjó sér til sínar auðlindir
úr næsta litlu. Hann ræktaði. Urð
og stórgrýti landsspildunnar við
Elliðavatn var ekki hindrun heldur
miklu frekar ögrun til að bæta.
Skógrækt heillaði hann. Ásamt
fjölskyldu sinni og mágfólki var
gróðursett í reitinn við Elliðavatn.
Síðar komu byggingarnar. Á þess-
um stað sem aldrei hlaut sérstakt
nafn - uppí stykki eða uppí land
hefur það heitið - hefur fjölskyldan
átt saman margar dýrðarstundir
að sumarlagi. Skógræktin sem
byrjaði á fímmta áratugnum hefur
skapað skjól og fegurð sem fjöl-
skyldan hefur notið - langt frá
öllum skarkala bæjarlífsins - en
þó svo stutt frá bænum. Óneitan-
lega brá okkur dálítið þegar blokk-
irnar í Breiðholtinu risu og við
sáum í efstu hæðimar úr sólarlaut-
inni. En við vissum líka að trén
mundu skýla okkur frá sérhveijum
ágangi. Hvergi naut hann sín betur
en í þessu landi sínu. í ellinni varð
hann ungur á ný þegar hann kom
á þennan stað. Oll uppbygging þar
var gerð með það fyrir augum að
þangað gæti fjölskyldan komið og
notið útivistar.
Gunnar flutti ungur frá Vopna-
firði og hóf nám í húsasmíði í
Reykjavík um 1925. Hann lauk því
námi og vann við húsabyggingar
um nokkurra ára skeið. Árið 1933
sneri hann sér að bifreiðasmíði.
Hann hefur sjálfur sagt svo frá að
atvinnuleysi þess tíma hafi orðið
til þess að hann sneri sér að bif-
reiðasmíði. Verkefni fyrir húsa-
smíði hafi verið fá og þótti gott
ef menn höfðu vinnu 4 til 6 mán-
uði á ári. Á þeim tíma voru það
trésmiðir sem byggðu yfir fyrstu
bílana enda bifreiðasmíðin að
mestu trésmíðavinna. Hann byijaði
í bifreiðasmíðinni hjá Strætisvögn-
um Reykjavíkur hf. Við fáum ei-
litla hugmynd um verkefnin á þess-
um tíma þegar við látum Gunnar
sjálfan segja frá. „Fyrstu vagnarn-
ir, sem voru nógu háir til að menn
gætu staðið uppréttir í þeim, voru
smíðapir þarna hjá Strætisvögnun-
um. Ég teiknaði þá reyndar. Ég
gerði dálítið af því að teikna, en
átti í voðalegri togstreitu við þá
hjá Strætó. Ég mátti ekki fara í
þá hæð sem ég vildi. íjóðveijar
voru komnir með strætisvagna sína
í 2,10 metra hæð og ég vildi fara
eins hátt, en það var ekki við það
komandi." Ég gerði dálítið af því
að teikna, segir hann af sinni
þekktu hófsemi. Ég held að sann-
ara væri að segja að á þessum
árum og fyrstu tvo áratugina eftir
að iðngreinin hlaut viðurkenningu
voru flestar teikningar og verklýs-
ingar yfirbyggðra langferðabif-
reiða unnar af Gunnari.
Árið 1942 varð bifreiðasmíði lög-
gilt iðngrein hér á landi og var
Gunnar einn þeirra sem urðu meist-
arar í sinni iðngrein við þetta upp-
haf. Þetta sama ár stofnuðu fimm
félagar nýtt fyrirtæki, Bílasmiðjan
hf., til að byggja yfír bfla og gera
við yfírbyggingar. Sjötti maðurinn
bættist í hópinn árinu seinna og
saman ráku sexmenningarnir iðn-
fyrirtæki sitt og störfuðu við það
allt til starfsloka hvers og eins.
Þeir sem til þekkja segja að rekstur
Bílasmiðjunnar hafí lyft mörgu
Grettistaki í þróun í smíði yfirbygg-
inga hér á landi. Á mælikvarða ís-
lensks iðnaðar var fyrirtækið stórt
og þegar mest var mun hátt í 100
manns hafa unnið við fyrirtækið.
Tvær stórbyggingar í Reykjavík
reistu þeir félagar vegna starfsem-
innar, aðra að Laugavegi 176 þar
sem nú er Sjónvarpið og hina að
Tunguhálsi 2 þar sem nú er Þvotta-
hús ríkisspítalanna. Bílasmiðjan var
blómlegt fyrirtæki um sína daga
sem byggt var upp af hugsjón og
bjartsýni og óbilandi trú á framtíð
íslensks iðnaðar. En eins og ávallt
er í rekstri varð að takast á við
margskonar erfíðleika. Vandi efna-
hagsmála almennt, fjárskortur og
ójöfn samkeppnisaðstaða við er-
lenda framleiðendur setti um síðir
endapunkt við bifreiðasmíði sem
stóra iðngrein hér á landi. En þeir
eru enn margir vinimir og við-
skiptavinimir sem minnast þessara
fmmkvöðla í bifreiðasmíði með eft-
irsjá og virðingu. Gunnar Björnsson
er síðastur sexmenninganna að
kveðja þennan heim.
í einkalífí sínu varð Gunnar
þeirrar gæfu aðnjótandi að kvæn-
ast einstakri ljúflingskonu, Mar-
gréti Björnsdóttur. Þau féllu vel
að hvort öðru. Bæði voru fædd og
uppalin í Vopnafirði og höfðu leitað
til Reykjavíkur til mennta. Hún í
Menntaskólann í Reykjavík, hann
í iðnmám sitt. í Reykjavík áttu þau
heimili sitt öll hjúskaparárin. Mar-
grét var útivinnandi húsmóðir sem
tók þátt í baráttu og gleði iðnaðar-
mannsins. í frístundum unnu þau
saman að sínum hugðarefnum í
garðrækt og tijárækt. Lítill garður
við heimili þeirra og gróðurreitur-
inn við Elliðavatn báru fagurt vitni
natni þeirra og umhyggju. Sumar-
ferðir þeirra til Vopnafjarðar urðu
næsta óteljandi til að heimsækja
gamlar slóðir, vini og frændfólk
sem áfram bjó í Vopnafirði. En
Gunnar átti sér einnig áhugamál,
laxveiði og árnar í Vopnafirði em
eftirsóttir veiðistaðir. Hann átti
hlut að veiðifélagi í Vesturdalsá
og þeir félagar höfðu reist skála í
túnfætinum við Vakursstaði,
æskuheimili Gunnars. Það var í
einni slíkri ferð sem hann fékk
tengdasoninn til að vaða með stöng
í hendi út í á og hljóðlega og mjúk-
lega leiðbeindi honum að láta gras-
fluguna renna aðeins nær bakkan-
um hinum megin og svo bíða róleg-
ur. Um síðir var það laxinn sem
gafst upp á biðinni. Ég held næst-
um Gunnar hafí verið stoltari en
veiðimaðurinn þegar maríulaxinn
lá við fætur mína. Það var honum
yndi að sjá aðra geta notið þess
sem hann sjálfur naut.
Mannlýsingar geta verið mis-
GUNNAR
BJÖRNSSON
€
€
:
(i
i
C
í
í
unni að það hafí frekar verið Marcí
sem bar umhyggju fyrir okkur yngri
systkinunum. Það var mjög gott að
eiga hana sem systur. Segir það
sína sögu að núna í haust áður en
hún fór á spítalann kom hún og í
færði okkur systkinunum innramm- ,
aða mynd af okkur með henni og *
fylgdi það gjöfínni að hún vildi ekki
vera sett niður í skúffu. Eiginmenn
okkar Marcíar eru systkinasynir svo
það má segja að við værum tengd-
ar á tvo vegu.
Þá var það henni einnig mjög
mikilvægt að lifa það að halda upp
á sextugsafmælið sitt í vor og fá til
sín alla ættingja og vini og það
heppnaðist svo sannarlega hjá henni
og var með ólíkindum hvaða orku |
hún hafði alla veisluna út í gegn.
Sárast þykir mér að hún fékk
ekki að eyða jólunum í nýju íbúð-
inni þeirra Eiríks sem þau fluttu í
viku áður en hún dó og var sérstak-
lega keypt til að auðvelda henni líf-
ið, þar sem íbúðin þeirra á Ásbraut-
inni, sem þau höfðu lengst af búið
í, var uppi á þriðju hæð og henni t
var orðið það ofviða að komast
hvort sem var upp eða niður.
Að lokum vil ég þakka þér Marcí (
mín hvað þú reyndist okkur alltaf
vel og bið algóðan Guð að blessa
minningu þína og hjálpa Eiríki og
bömunum öllum í gegnum sorgina.
Særún Sigurgeirsdóttir.
+ María Magnús-
dóttir var fædd
í Reykjavík hinn 30.
apríl 1936. Hún lést
á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur hinn
20. desember síð-
astliðinn. María var
ættleidd af Magnúsi
V. Guðmundssyni,
f. 19. júlí 1906, d.
18. ágúst 1963, og
Steinunni Halldórs-
dóttur, f. 24. júní
1909, d. 30. mars
1970. Foreldrar
Maríu voru Þórður
Þórðarson, f. 16. október 1917,
og Hulda Guðmundsdóttir, f.
21. september 1919, d. 16. júlí
1979.
Hinn 29. október 1955 giftist
María Eiríki Rafni Thoraren-
sen, f. 24. nóvember 1929. For-
eldrar hans vora Ólafur Thor-
arensen, f. 31. ágúst 1908, d.
27. janúar 1969, og Ingveldur
' Guðmundsdóttir, f. 19. mars
1911, d. 14. ágúst 1991. Böra
Maríu og Eiríks eru: 1) Rafn
Thorarensen, f. 6. maí 1954,
kvæntur Bryndísi Þorsteins-
dóttur, börn þeirra era Þor-
steinn Valur, f. 14. maí 1978,
og íris Erla, f. 4. október 1983.
Fyrir hjónaband átti Rafn dótt-
ur, Mariu Sonju, f. 9. apríl 1974,
í sambúð með Þor-
keli Kristinssyni,
dóttir þeirra er
Hulda Margrét, f.
13. febrúar 1993. 2)
Elín Guðfinna Thor-
arensen, f. 23. mars
1956, dætur hennar
era María Helen
Eiðsdóttir, f. 7. júní
1977, og Sigurrós
Eiðsdóttir, f. 3. apríl
1981. 3) Ingveldur
Thorarensen, f. 25.
nóvember 1958, í
sambúð með Ragn-
ari Eysteinssyni.
Börn hennar era: Ingi Þór Ein-
arsson, f. 10. apríl 1980, Sóley
Stefánsdóttir, f. 20. október
1986, og Eiríkur Rafn Stefáns-
son, f. 7. febrúar 1988. 4) Guð-
mundur Magnús Thorarensen,
f. 22. maí 1961. Böra hans era:
Egill Ólafur, f. 17. janúar 1984,
Magnus Ryno Sebastian, f. 21.
desember 1989, og Carl Michael
Christian, f. 29. febrúar 1992.
5) Jón Thorarensen, f. 23. maí
1969, unnusta hans er Inga Dóra
A. Gunnarsdóttir.
Síðustu ár starfaði María hjá
héraðsdómi Reykjavíkur.
Útför Maríu fer fram frá
Fossvogskirkju á morgun mánu-
daginn 30. desember, og hefst
athöfnin klukkan 15.
Til þess hefur hugur minn
hlakkað mest um jólin,
að hými og bláni himininn
og hækki á lofti sólin.
Þegar myrkra þraut ég finn
þjaka sál og hjarta,
þá er svo dýrmætt, Drottinn minn,
dagan’ að líta bjarta.
Þó geti ég lítil gert þér skil
og glepji mig ýmsar tafir,
lofa ég þig fyrir ljós og yl,
lífs og heilsugjafir.
Margt hef ég, Guð, að þakka þér,
þó á ýmsu kendi.
Þú munt ei, það eftir er,
af mér sleppa hendi.
Bráðum við mér brosir há
brún á fegra degi.
Komi svo það, sem koma á.
Kvíða skal ég eigi.
Með þessum fallegu ljóðlínum
langalangömmu okkar, Herdísar
Andrésdóttur, viljum við kveðja
elsku mömmu okkar. Hennar veika
en samt svo sterka hjarta, gaf sig
að lokum eftir mikla og erfíða bar-
áttu.
Elsku mömmu þökkum við allt
sem hún gaf okkur.
Guð blessi minningu hennar.
Börnin.
Undirbúningur jólanna var í há-
marki og í erli dagsins leið tíminn
hratt, alltof hratt. Ég vissi að Marcí
systir var á spítala og um helgina
hafði ég ákveðið að fara til hennar.
Ég hringdi upp á spítala á föstu-
dagsmorguninn um klukkan ellefu
og ætlaði að fá að heyra í henni
hljóðið, en þá sagði hjúkrunarkonan
að hún svæfí svo vært að hún tímdi
ekki að vekja hana. Svo leið dagur-
inn og um kvöldið hringdi Ella til
mín og sagði að mamma sín hefði
dáið um sjöleytið. Svona er lífíð og
oft sannast málshátturinn sem seg-
ir Geymdu ekki til morguns það sem
þú getur gert í dag.
Það voru ábyggilega engir nema
hennar nánustu sem vissu í raun
hvað hún hafði þjáðst. Aldrei heyrði
ég hana kvarta og alltaf var það
hennar takmark að bijótast áfram
og meira að segja núna í vetur
stefndi hún að því að fara að vinna
eftir áramótin, sem manni fannst
með ólíkindum að gæti ræst. Hug-
urinn bar hana svo sannarlega hálfa
leið og alltaf var stutt i hláturinn
og auðvelt átti hún með að sjá það
spaugilega í lífínu. Hún var mjög
greind kona, vel lesin og félagslynd
og hafði mikið yndi af því að ferðast.
Þegar Marcí var lítil stúlka var
hún nokkur sumur í sveit á Guðna-
bakka hjá Helgu móðursystur okkar
og sagði frænka mín að Marcí hefði
haft orð á því hvað norðurljósin,
tunglið og stjömurnar væru falleg
í sveitinni, svona væri ekki hægt
að sjá í Reykjavík.
Móðir mín var gift Magnúsi móð-
urbróður Marcíar og tóku þau hana
sem kjördóttur. Síðar eignuðust þau
dóttur sem var skírð Guðfinna og
dó hún úr lungnabólgu á fyrsta
ári. Örlögin réðu því að við Marcí
ólumst ekki upp saman, hún var
ellefu árum eldri en ég og var farin
frá mömmu þegar ég fæddist. Samt
held ég að við hefðum ekki orðið
neitt nánari sem systur en raun bar
vitni. Og hef ég það á tilfinning-
Tregi og þakklæti fyllir hugi okk-
ar er við kveðjum kæra vinkonu, •,
Maríu Magnúsdóttur. Vinátta sem
hófst í barnæsku og stóð til síðustu
stundar er hér þökkuð og gerum við (
eftirfarandi orð að okkar orðum:
MARÍA
MAGNÚSDÓTTIR