Morgunblaðið - 10.01.1997, Blaðsíða 42

42 FÖSTUDAGUR 10. JANÚAR 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Guðrún Guð-
mundsdóttir
fæddist í Reykjavík
3. maí 1915. Hún
lést á heimili sinu í
Kópavogi 2. janúar
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Guðmundur Finn-
bogason, lands-
bókavörður, f. 6.6.
1873, d. 17.7. 1944,
og Laufey Vil-
*’ hjálmsdóttir, kenn-
ari, f. 18.9. 1879, d.
29.3. 1960. Systkini
Guðrúnar: 1) Sig-
ríður, f. 17.9. 1916, d. 2.9. 1921.
2) Vilhjálmur Alvar, f. 4.6.
1918, d. 14.12. 1969, verkfræð-
ingur, kvæntur Birnu Halldórs-
dóttur. 3) Örn, f. 29.11. 1921,
d. 3.2. 1987, viðskiptafræðing-
ur, kvæntur Þuríði Pálsdóttur.
4) Finnbogi, f.8.1. 1924, lands-
bókavörður, kvæntur Kristjönu
Láfði sæl á lifsins vegi.
Ljúfur Drottinn fylgji þér.
Frelsarinn þig faðma megi.
v Fögnimi því sem liðið _er.
(Ólöf Kristjánsdóttir).
Kæra mágkona. Það er komin
kveðjustund, minningarnar streyma
fram.
Ég var barn þegar ég sá þig fyrst.
Þú komst með honum stóra bróður
mínum, heim í sveitina. Þú varst
svo falleg og þið voruð svo geisl-
andi og hamingjusöm, að það hrif-
ust allir af þér. Síðar, þegar ég var
unglingur, þá bjó ég um tíma hjá
ykkur á Suðurgötu 22. Það var
ógleymanlegt, bæði var móðir þín
~ mjög yndisleg og svo hvernig þú
töfraðir fram veisluborð úr venju-
legum mat. Þegar frágangur var
búinn og þú settist við píanóið og
fórst að leika á það, þá gleymdist
allt og hugurinn fór á flug, þar
lærði ég að meta tónlist, þökk sé
þér. AF því að á þroskaskeiði, hefir
mikið að segja hvern unglingurinn
umgengst, tel ég þann tíma ógleym-
anlegan og ljúfan, sem ég dvaldi
hjá ykkur.
Ástin milli ykkar var þráðurinn
í gegnum allt. Þegar þið eignuðust
dótturina Valgerði, var mikil gleði
og hamingja, sem fylgdi henni alla
tíð.
Þegar bróðir minn veiktist og dó
- A fyrir rúmum tíu árum, stóðstu við
hlið hans og studdir. Þá sannaðist
það að ástin yfirstígur allt, en nú
eruð þið sameinuð á ný. Vil ég
þakka öll árin sem ég naut samvist-
ar við þig og allt það góða sem þú
gafst mér. Allar góðu stundirnar
sem við áttum saman.
Elsku Vala, Gústi og fjölskylda.
Megi góður Guð vaka yfir ykkur
alla tíð.
Sigríður.
Að lifa lífi mínu
sem líkar Drottinn þér
og vera í verki þínu,
^ , það veiti náð þín mér.
Þá verða blessuð
verkin mín
ogfylgjamérífriði,
ó, faðir heim til þín.
(Sr. Bjöm Halldórsson í Laufási)
Elskuleg föðursystir mín er látin.
Eftir gjöfulan dag lagðist hún fyrir
og hvarf friðsæl úr þessum heimi
í faðmi dóttur sinnar Valgerðar.
Þótt andlát hennar bæri brátt að
og kæmi óvænt þá var hún sjálf
tilbúin og sátt.
Guðrún var elst sex barna Guð-
mundar Finnbogasonar, prófessors
T* og landsbókavarðar og konu hans
Laufeyjar Vilhjálmsdóttur, kenn-
ara. Hún ólst upp við mikið ástríki
á einstöku menningarheimili. Hún
var vel gefin og falleg og mikið
yndi foreldra sinna. Snemma fékk
hún gælunafnið Unna. Hún var
aðeins 13 ára og í fyrsta bekk í
_, menntaskóla, þegar hún veiktist af
berklum, en þá þegar höfðu foreldr-
Helgadóttur (látin).
5) Laufey, f. 20.7.
1925, d. 23.5. 1928.
Hinn 29. júní
1946 giftist Guðrún
Birni Þorsteinssyni,
sagnfræðingi, f.
20.3. 1918, d. 6.10.
1986. Þeirra dóttir
er Valgerður
Björnsdóttir, kenn-
ari, f. 12.2. 1951,
gift Ágústi Þor-
geirssyni, verk-
fræðingi, f. 8.2.
1947. Þeirra börn
eru: Kristbjörg, f.
22.6. 1971, unnusti Hafsteinn
Þór Pétursson, f. 3.3. 1971,
barn þeirra er Laufey Lilja, f.
7.4. 1996; Björn, f. 9.5. 1974;
og Guðrún Þorgerður, f. 11.10.
1977.
Útför Guðrúnar fer fram frá
Dómkirkjunni í dag og hefst
athöfnin klukkan 10.30.
ar hennar misst tvær ungar dætur
sínar og gerðu allt sem þau gátu
til að hún fengi bata. Hún dvaldi
um hríð að Vífilsstöðum en lengst
af á Sölleröd berklahæli í Dan-
mörku. Eftir langvarandi og alvar-
leg veikindi sem ung stúlka, náði
hún sér vel og bjó við jjóða heilsu
það sem eftir var ævi. Aður en hún
gifti sig vann hún lengst af sem
ritari í franska sendiráðinu í
Reykjavík.
Hinn 29. júní 1946 giftist hún
Birni Þorsteinssyni, sagnfræðingi
og prófessor við Háskóla íslands,
þremur dögum áður en ég fæddist
og gleymdu þau aldrei afmæli mínu.
Þau bjuggu á Suðurgötu 22 ásamt
ömmu minni og móður hennar
Laufeyju. Ég og foreldrar mínir
bjuggum í kjallaranum. Þegar ég
var fjögurra ára gömul fór móðir,
Þuríður Pálsdóttir, mín í söngnám
til Ítalíu, en ég var í gæslu hjá
Unnu frænku, ömmu og föður min-
um Erni Guðmundssyni. Það er
mikil birta yfir þeim tíma. Mér
finnst eins og alltaf hafi verið sól
og sumar. Það var líka fallegur
garður í kringum húsið okkar í
Suðurgötu. Unna frænka í sumar-
kjólnum og hvítum skóm, svo ung,
falleg, létt á fæti og dugleg. Alltaf
að bera kræsingar út í garð, upp í
hvamm, niður í hvamm, upp á Bolla-
staðahæð eins og þetta hét. Hún
hélt í raun og veru stórt heimili á
Suðurgötu ásamt ömmu þannig að
amma gat líka sinnt sínum félags-
málum og störfum. Það var mikill
gestagangur í kringum ömmu í
sambandi við fjölskyldu og störf
hennar við Lestrarfélag kvenna í
Reykjavík, fyrirtækið „Islensk ull“
og uppbyggingu Hallveigarstaða.
Þá gengu fullorðnar konur í íslensk-
um búningi og eru þær mér sérstak-
lega minnisstæðar. Það komu allir
við í Suðurgötu. Systkini Unnu og
fjölskyldur bjuggu líka öll einhvern-
tíma á Suðurgötu 22. Tíðarandinn
var annar, fólk hafði tíma til að
tala saman og drekka te eða kaffi.
Það var yndislegt að alast upp í
þessu andrúmslofti.
Ég man vel eftir því þegar Unna
og Björn eignuðust Völu, það var
eins og ég hefði eignast systur.
Unna og Björn voru samrýnd hjón
og Vala var þeirra gleðigjafi og
augasteinn. Þau fluttu úr Suður-
götu, eftir að amma dó árið 1960,
keyptu sér hús í Hafnarfirði og
áttu þar fallegt heimili. Unna helg-
aði þeim líf sitt, hún var Birni frá-
bær eiginkona, fór með honum í
námsferðir, ferðalög og einnig áttu
þau skógræktarland í hrauninu við
Krísuvíkurveg, sem þau ræktuðu
og var oft gaman að fá að fara
með þeim þangað. Seinna fluttust
þau í Kópavoginn og þar bjó Vala
hjá þeim í kjallaranum eftir að hún
giftist Ágústi Þorgeirssyni, verk-
fræðingi og þar eignuðust þau
Kristbjörgu, Bjössa og Guðrúnu
Þorgerði. Þá voru Unna og Björn
full af fjöri og nutu þess að vera
amma og afi. Einnig fylgdust þau
með mínum börnum og heimsóttum
við þau oft í Hjallabrekku.
Unna var sérstaklega gáfuð
kona, las mikið, kunni mörg tungu-
mál og þýddi margar bækur. Hún
spilaði á píanó, pijónaði, bakaði og
var alltaf að gera eitthvað skemmti-
legt og lifandi. Það sem ég dáðist
þó mest að, var hvað allt var í röð
og reglu hjá henni og tandurhreint
og hvað hún var rösk, glöð og
stundvís. Henni þótti gaman að
vera með fólki og ekkert afmæli í
fjölskyldunni var haldið án hennar.
Hún hélt áfram að vera sú sem
hélt fjölskyldunni saman. Hún var
mjög frændrækin og það var sér-
staklega gaman að koma í afmælin
hennar og hitta allar frænkurnar.
Elsku Unna mín, mikið sakna ég
þín. Ég finn það núna hvernig þú
hefur fylgt mér í gegnum lífið. Líf-
ið er tómlegra án þín. Mig langaði
svo að heimsækja þig á nýja árinu.
Mér þótti svo vænt um þig og fann
alltaf hvað þér þótti vænt um mig.
Þakka þér fyrir það.
Elsku Vala mín, Guð varðveiti
þig og styrki. Þú sérð á bak yndis-
legri móður, þú varst henni líka
einstök dóttir, sem hún dáði og elsk-
aði. Einnig sendi ég Ágústi, Krist-
björgu, Bjössa og Guðrúnu Þorgerði
samúðarkveðjur og elsku Finnboga,
sem sér á eftir sinni stóru systur.
Svo fari þeir í friði,
er frá oss skiljast hér,
og hjá því dimma hliði,
sem holdið inn um fer,
skal frelsis engill friður
oss flytja huggun þá,
að Drottins dýrð vor bíður,
éf Drottin trúum á.
(Sr. Bjðm Halld. í Laufási)
Kristín Arnardóttir.
Það er athyglisvert hvað aldur
getur verið afstæður. Þegar komið
er á miðjan aldur skynjar maður
ekki lengur þá órafjarlægð í aldri,
gagnvart þeim sem eru eldri eða
yngri, sem maður upplifði oft á
yngri árum. Tíðarandinn í dag á
líklega einnig sinn þátt í því að
skil milli kynslóða eru ekki eins
skörp nú og áður. Ef fólk heldur
allgóðri heilsu og reisn fram á efri
ár verður aldurinn í sjálfu sér auka-
atriði og maður gleymir því að kall-
ið getur komið hvenær sem er.
Þannig var því einmitt farið með
Guðrúnu Guðmundsdóttur föður-
systur mína, sem lést á heimili sínu
81 árs að aldri 2. janúar sl.
Unna frænka eins og hún var
jafnan kölluð í minni fjölskyldu var
hjá okkur eina kvöldstund nú um
jólin eftir að hafa sjálf staðið fyrir
kaffiboði fyrr um daginn. Þó Unna
væri ekki alveg eins skrafhreifin
eða frá á fæti og þegar best lét var
ekki að merkja neitt fararsnið á
henni héðan úr þessum heimi. Við
nutum samverunnar við hana og
minnumst stundarinnar nú með
þakklæti.
Frænkuheitið var næstum óað-
skiljanlegt við Unnu enda var
frænkuhlutverk hennar æði stórt.
Hún var mjög trygglynd og átti
mikilvægan þátt í að treysta ættar-
tengslin í föðurfjölskyldu minni.
Eru mér afmæli hennar gegnum
árin minnisstæð ekki síst fyrir það
að í þeim hittist ávallt fríður hópur
af frænkum, konum sömu kynslóð-
ar og Unna auk annarra vina og
vandamanna. Fannst mér eftirsókn-
arvert og mjög gaman að koma í
afmæli hennar og hitta allt þetta
ágæta fólk og viðhalda þannig
kynnum við það og fjölskyldur
þeirra. Unna var einnig minnug á
afmæli annarra og viljug að vitja
afmælisbarna.
Unna frænka ólst upp á menn-
ingarheimili en foreldrar hennar
voru báðir atkvæðamiklir einstakl-
ingar á sinni tíð, þau Laufey Vil-
hjálmsdóttir, kennari og ötull tals-
maður fyrir málefnum kvenna og
Guðmundur Finnbogason prófessor
og síðar landsbókavörður. Hún var
ein af sex börnum þeirra. Átti Unna
þrjá yngri bræður, þá Vilhjálm
Alvar, Örn og Finnboga og tvær
systur, þær Sigríði og Laufeyju en
þær dóu báðar á unga aldri. Er
Finnbogi nú einn eftir á lífi af þeim
systkinum. Var alla tíð mjög kært
með Unnu og bræðrunum. Minnist
ég þess frá barnæsku hvað faðir
minn mat Unnu systur sína mikils.
Unna var glaðlynd, greind og
skemmtileg kona. Var hún bók-
hneigð og þrátt fyrir mikil veikindi
á sínum yngri árum, hennar eigin-
legu skólaárum, sem hún fór að
miklu leyti á mis við, var hún fjöl-
fróð og náði einstaklega góðum
tökum á tungumálum og bjó að því
alla tíð. Hefur hún þýtt fjölmargar
erlendar bækur á íslensku, ekki síst
bamabækur. Gilti einu hvort um
var að ræða ritverk á dönsku,
ensku, þýsku eða frönsku. Öll þessi
mál lágu vel fyrir henni. Tónlistin
var Unnu líka í blóð borin og spil-
aði hún mjög vel á píanó. Hin síð-
ustu ár var hún eftirsótt til að spila
við ýmis tækifæri fyrir samferðar-
fólk sitt í húsinu þar sem hún bjó.
Og í starfi sínu með Sjúkravinum
Rauða krossins léttu þær Guðrún
Sæmundsen vinkona hennar undir
með vistmönnum á Hjúkrunarheim-
ilinu Sunnuhlíð við helgistund á
hverjum fimmtudegi þar sem Unna
lék á píanóið.
Árið 1946 giftist Unna Birni
Þorsteinssyni, sagnfræðingi og síð-
ar prófessor við Háskóla Islands.
Björn var ákaflega eftirminnileg og
litrík persóna og voru þau hjón góð
heim að sækja hvort sem var í
Suðurgötu 22 í Reykjavík, en þar
héldu þau heimili með Laufeyju
ömmu á meðan hennar naut við og
nokkru lengur, í Fögrukinn í Hafn-
arfirði eða Hjallabrekku í Kópa-
vogi. Var heimili þeirra mjög hlý-
legt og einnig sérstakt að því leyti
að það prýddu margar grænlenskar
gersemar, sem Birni áskotnuðust í
ferðum sínum til Grænlands.
Voru þau Unna og Björn mjög
samhent og reyndist Unna Birni
mikil stoð og stytta í fræðistörfum
hans. Bæði unnu þau garðrækt og
skógrækt. Var garðurinn meira
verk Unnu og var tekið til þess hve
fallegur og vel hirtur hann var
ávallt en skógræktin í Straumsvík-
urhrauni var hins vegar meira á
hendi Björns. Með mikilli þraut-
seigju Björns og þátttöku Völu dótt-
ur þeirra og fjölskyldu hennar við
skógræktina er þar nú sannkallaður
sælureitur í skógivöxnu hrauninu.
Björn lést árið 1986 eftir erfið veik-
indi og var mikil eftirsjá að honum.
Fluttist Unna þá skömmu síðar í
íbúð sína að Kópavogsbraut og fór
vel um hana þar í návist góðra
granna.
Valgerður einkabarn Unnu og
Björns og fjölskylda hennar var
þeim mikilj gleðigjafi. Eiga Val-
gerður og Ágúst Þorgeirsson, mað-
ur hennar, þijú börn, Kristbjörgu,
Björn og Guðrúnu Þorgerði og á
síðastliðnu ári fæddist Kristbjörgu
og Hafsteini Péturssyni sambýlis-
manni hennar stúlka, Laufey Lilja.
Var samband þeirra allra við Unnu
mjög náið og naut hún þess að
vera samvistum við þau.
Unna var mjög félagslynd. Var
hún frá fornu fari í saumaklúbbi
með vinkonum sínum. Hefur sá
hópur hist reglulega allt til þessa
dags. Þá var hún 1 mörg síðastliðin
ár einnig I lesklúbbi með öðrum
kunningjakonum, sem komu saman
að jafnaði mánaðarlega til að ræða
efni og inntak bóka, sem þær höfðu
verið að lesa. Samskipti Unnu við
tengdafólk sitt voru mikil og góð
alla tíð. Þá var mjög kært með
Unnu og Birnu móður minni og
mágkonu hennar og veit ég að hún
mun sárt sakna frænku eins og svo
margir aðrir.
Þegar litið er yfir farinn veg með
Unnu frænku er margs að minnast
en um fram allt sitja eftir ljúfar
endurminningar um hlýja,
skemmtilega og sérstaklega kæra
frænku, sem auðvelt var að þykja
vænt um. Megi Unna hvíla í friði.
Sigríður Vilhjálmsdóttir.
Elsku amma mín. Á stundum
sem þessari er margt sem sækir á
hugann, minningarnar um þig
GUÐRÚN
GUÐMUNDSDÓTTIR
koma upp á yfirborðið, allt frá bam-
æsku minni. Það var margt sem
ég lærði af þér og þú kenndir mér.
Það varst þú sem kenndir mér að
hjóla þegar ég var hjá þér og Bjössa
afa í Hjallabrekkunni, og ég mun
aldrei gleyma því hve heitt þú unn-
ir blómunum þínum í garðinum
þar, þú kenndir mér nöfn þeirra.
Þú varst góður píanóleikari og þú
sagðir mér frá því nú á gamlársdag
hvað það gæfí þér mikið að geta
leikið fyrir vini þína í blokkinni við
ýmis tækifæri. Fyrstu tvo veturna
sem ég lærði á píanó æfði ég mig
í Hjallabrekkunni og hún var ótrú-
leg sú þolinmæði sem þú sýndir
glamri mínu.
Minningarnar um þig eru margar
og þeim verður aldrei komið öllum
fyrir hér. Ég veit að þú ert komin
í góðar hendur, afar mínir hafa
tekið vel á móti þér, og ég er þakk-
lát Guði fyrir að hafa leyft þér að
fara án langvarandi veikinda og
þjáninga.
Mig langar til að senda þér þessa
bæn því þú kenndir mér hana þeg-
ar ég var lítil og ég veit að hún var
í miklu uppáhaldi hjá þér.
Nú legg ég augun aftur
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Þýð. S. Egilsson)
Ég mun alla tíð minnast þín.
Góða nótt.
Þín nafna
Guðrún Þorgerður.
Elsku amma. Nú ertu allt í einu
farin. Án nokkurs fyrirvara ertu
horfin og eftir standa minningarnar
sem eru ófáar.
Fyrstu ár ævi minnar bjuggum
við í kjallaranum hjá þér og afa í
Hjallabrekku og vorum við systkin-
in nánast öllum stundum uppi hjá
ykkur. Það var alltaf svo notalegt
hjá ykkur, allskonar framandlegir
hlutir, forvitnilegar bækur, yndis-
legur garður og að sjálfsögðu píanó-
ið. Margar voru þær stundirnar sem
þú sast og spilaðir fyrir okkur, og
oftar en ekki sungum við með há-
stöfum.
Á þessari stundu er ég afar þakk-
lát fyrir allar þær góðu stundir sem
við áttum saman, fyrir allt sem þú
kenndir mér. Ég er glöð að þú
fékkst að kynnast Laufeyju Lilju,
fyrsta langömmubarninu þínu, en
fyrst og fremst er ég þakklát fyrir
að þú þurftir ekki að þjást.
Elsku amma mín, þú verður
ávallt í hjarta mínu.
Kristbjörg.
Nú hefur elsku frænka okkar -
sem við kölluðum oft „aðalfrænku"
- lokið lífsgöngu sinni hér á jörð
eftir farsæla ævi. Hún fékk að
kveðja á hljóðlátan hátt á heimili
sínu í örmum einkadóttur sinnar,
Valgerðar, á Ijóssins hátíð og inn í
birtu nýárssólar. Undanfarna daga
hafði hún notið hátíðarinnar umvaf-
in sínum nánustu.
Hún fæddist á stórbýlinu Rauð-
ará og átti þaðan sínar fyrstu bern-
skuminningar. Síðan fluttist hún
með fjölskyldu sinni á Klapparstíg
og þaðan að Suðurgötu 22. Þaðan
eigum við svo margar bjartar end-
urminningar frá þessu glæsilega
heimili, sem var ætíð opið öllu
frændfólkinu á hátíðarstundum sem
endranær. Við munum öll björtu
jólaljósin og skreytingarnar sem
Laufey frænka gerði af sköpunar-
gleði og frumleika og á veggi barna-
herbergjanna hafði hún málað ís-
lensku, góðu gildu heilræðin, t.d.:
Vertu í tungunni trúr, tryggur og
hreinn í lund.
Á heimilinu ríkti sannkallaður
menningarblær. Þangað komu ís-
lenskir og erlendir fræði- og andans
menn og í slíku andrúmslofti ólust
systkinin upp og báru það með sér
út í líf og starf. Á sumrin var oft
gestkvæmt í stóra garðinum og
þess notið að sitja úti í „Hvammi"
°g þiggja góðgerðir. Svona var
þetta frá barnæsku hennar og eins