Morgunblaðið - 30.01.1997, Blaðsíða 2

2 FIMMTUDAGUR 30. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
__________________FRÉTTIR_______
Fyrsta tölvuinnbrotið sem
upplýst er að fullu hérlendis
TVÍTUGUR nemandi í HÍ hefur játað
innbrot í tölvukerfí íslenska mennta-
netsins í Reykjavík og á Akureyri.
Við húsleit á heimili mannsins og
notendasvæði hans í HÍ fannst m.a.
hugbúnaður sem notaður er við inn-
brot í tölvukerfí.
Fíll í glervörubúð
Ekki er vitað til að markmið með
innbrotinu hafí verið annað en að
láta reyna á tölvufærnina, sem fær
raunar ekki háa einkunn. „Þetta var
ekki góður tölvuþijótur, því hann
gekk um eins og fíll í glervörubúð
og skildi svo nánast eftir skónúmer
og kennitölu," sagði Jón Eyfjörð
umsjónarmaður íslenska mennta-
netsins.
Innbrotið átti sér stað 19. nóvem-
ber á síðasta ári, en búnaður í kerfí
íslenska menntanetsins gaf til kynna
að brotist hefði verið inn í það um-
ræddan dag. Málið var kært 29.
nóvember til RLR.
Þegar málið var kannað nánar
fundust ákveðnar vísbendingar, sem
leiddu til þess að grunur féll á há-
skólanemann. Jón sagði að hann
hefði komið inn á tiltekna alnetsþjón-
ustu undir eigin nafni, en síðan not-
að númer annarrar manneskju til að
koma sér áfram inn á menntanetið.
Með tímasetningum hefði svo verið
hægt að leiða mjög sterkar líkur að
því hver átti hlut að máli.
Ekki hefur áður verið farið fram
rannsókn með þessum hætti hérlend-
is og því tók hún talsverðan tíma.
Maðurinn var svo handtekinn á
þriðjudag og gerð húsleit á heimili
hans. Þá var lagt hald á tölvubúnað
og tölvugögn heima hjá honum, á
notendasvæði hans í Háskólanum, á
heimasvæði sem hann átti áður hjá
Margmiðlun hf. og heimasvæði hans
hjá Islenska menntanetinu. Um var
að ræða ýmsan hugbúnað sem notað-
ur er við innbrot í tölvukerfi, svo
sem til að bijóta upp lykilorð, en til
að komast inn í kerfi menntanetsins
þurfti tölvuþijóturinn m.a. að hafa
ákveðin lykilorð á reiðum höndum.
Grunur Ieikur á að þessi búnaður
hafi fengist á alnetinu, en vitað er
að þar gengur slíkur hugbúnaður
manna á milli.
Tilgangurinn óljós
Manninum var sleppt á þriðju-
dagskvöld eftir að hafa játað inn-
brotið í kerfisstjórn innhringistöðva
íslenska menntanetsins. Þaðan
hafði tölvuþijóturinn aðgang að öll-
um gögnum netsins og notendum
þess, auk þess sem innhringistöðv-
arnar eru tengdar alnetinu.
Að sögn Arnars Jenssonar aðstoð-
aryfirlögregluþjóns hjá RLR er mál-
ið ekki að fullu upplýst, þrátt fyrir
játninguna. Þannig liggi ekki fyrir
hvort tilgangur innbrotsins hafí ver-
ið annar en sá að reyna að komast
sem lengst inn í tölvukerfið. Slíkt
væri raunar þekkt markmið alþjóð-
legra tölvuþijóta.
„í raun má líkja þessu við að
maður fari inn í búð og rífi úr hill-
um, tilgangurinn er nákvæmlega
enginn og hann græddi ekkert á
þessu," sagði Jón.
Engin löggjöf til
Innbrotum og innbrotstilraunum
í tölvukerfí hefur fjölgað töluvert
undanfarið hér á landi, að sögn
Arnars Jenssonar, þótt ekki hafi
mörg slík verið kært til lögreglu.
Þetta mál er það fyrsta sem upplýs-
ist að fullu.
Engin sérstök löggjöf hefur verið
sett hérlendis um tölvubrot en víða
í nágrannalöndum er slík löggjöf
til, enda hefur fjölgað þar mjög af-
brotum sem framin eru með tölvum
og almenn löggjöf nær ekki til. Arn-
ar sagði að umrætt mál sé rannsak-
að sem meiriháttar eignarspjöll,
samkvæmt hegningarlögunum.
Að sögn Jóns Eyfjörð felst tjónið
sem maðurinn olli á tölvukerfínu
aðallega í því að yfírfara þarf og
endurnýja tölvuskrár og gögn hjá
íslenska menntanetinu og notendum
þess. Þessi vinna tekur töluverðan
tíma. Þá var einhveijum skrám eytt
en til er afrit af þeim. Þá væri ekki
vitað hvort maðurinn hefði valdið
tjóni á kerfinu áður en komst upp
um hann og skilið eftir möguleika
á að bijótast slðar inn í kerfið.
Jón sagði að öryggismál hefðu
verið hert hjá íslenska menntanet-
inu I kjölfar þessa máls. Það sama
mun vera að segja um fleiri netþjón-
ustur hér á landi, að sögn RLR.
Morgunblaðið/Þorkell
Oryggis-
kantur
undir Kópa-
vogsbrú
ÖRYGGISSTEINUM hefur verið
komið fyrir undir Kópavogs-
brúnni i því skyni að koma í veg
fyrir að bílar geti lent á horni
brúarstöpuls undir brúnni, en á
undanförnum tveimur árum hafa
að minnsta kosti tvö alvarleg
umferðarslys orðið þegar bílar
hafa ekið á horn brúarstöpulsins.
Jónas Snæbjörnsson þjá Vega-
gerðinni sagði að öryggisstein-
unum hefði verið komið upp til
bráðabirgða að minnsta kosti, en
óráðið væri hvort venjuleg vegpríð
yrðu sett upp í stað steinkantsins
á þessum stað síðar.
Fleiri blandast í smyglmál
RANNSÓKNARLÖGREGLA ríkisins
handtók á þriðjudag karlmann,
vegna gruns um innflutning á áfengi
í gámum á seinasta ári. Grunur leik-
ur á að um einn og jafnvel tvo gáma
sé að ræða.
Maðurinn var úrskurðaður I gæslu-
varðhald í gær, til 12. febrúar næst
komandi. Hörður Jóhannesson yfir-
lögregluþjónn hjá RLR segir að í
tengslum við rannsókn á miklu mágni
áfengis sem verið hefur I gangi að
undanfömu, hafí RLR fengið upplýs-
ingar sem leiddu til handtöku manns-
ins. Hann segir ekki staðfest að tengsl
séu á milli þessa smygls og gámanna
tveggja frá seinasta ári, sem Ijóst er
að innihéldu smyglað áfengi og hafa
verið til rannsóknar frá því skömmu
eftir áramót.
Bankaeftirlit Seðlabanka íslands
Ásakanir á SPRON
eiga ekki við
rök að styðjast
Morgunblaðið/Kristinn
*
Ysunetin um borð
BANKAEFTIRLIT Seðlabanka Ís-
lands telur að ásakanir Ástþórs
Magnússonar á hendur Sparisjóði
Reykjavíkur og nágrennis vegna
meintrar „mismununar, trúnaðar-
brests, ósanninda og tilraunar til
mannorðsskerðingar“ eigi ekki við
rök að styðjast.
Alþjóðastofnunin Friður 2000
kærði SPRON til bankaeftirlitsins
27. desember síðastliðinn og vom
viðskipti hreyfingarinnar og Ást-
þórs Magnússonar við Sparisjóðinn
rakin í bréfínu og þess krafíst að
bankaeftirlitið ávítti SPRON fyrir
óeðlilega viðskiptahætti, „auk þess
sem bankaeftirlitið gefí tafarlaust
út opinbera yfirlýsingu sem hreinsi
nafn Ástþórs Magnússonar af þeim
rógburði að nafn hans sé að fínna
á vanskilaskrá bankanna“.
í svarbréfí bankaeftirlitsins til
Ástþórs, dagsettu 21. janúar, kem-
ur m.a. fram að bankaeftirlitið hafí
kynnt sér erindi hans og svör Spari-
sjóðs Reykjavíkur og nágrennis, og
það sé mat bankaeftirlitsins að svör
MEÐ blaðinu I dag fylgir fjög-
urra síðna auglýsingablað frá
BYKO.
sparisjóðsins séu fullnægjandi og
gefí ekki tilefni til að ætla að starfs-
hættir hans hafi verið óeðlilegir eða
feli í sér mismunun, trúnaðarbrest,
ósannindi eða tilraun til mannorðs-
skerðingar gagnvart Ástþóri. Því
telji bankaeftirlitið að ásakanir hans
á hendur sparisjóðnum eigi ekki við
rök að styðjast.
í bréfí bankaeftirlitsins segir að
það telji ámælisvert að settar séu
fram opinberlega órökstuddar full-
yrðingar um starfsemi og veika
fjárhagsstöðu nafngreindra Iána-
stofnana. „í fjölmiðlum, og í dreifi-
bréfi undirrituðu af yður, var því
ítrekað haldið fram að fjárhags-
staða Sparisjóðs Reykjavíkur og
nágrennis væri það veik að hann
riðaði til falls.
Eiginfjárstaða sparisjóðsins var
11,4% í árslok 1995 en lágmark
samkvæmt_ lögum er 8%,“ segir í
bréfinu til Ástþórs og tekur banka-
eftirlitið fram að það telji ekki til-
efni til frekari aðgerða af sinni
hálfu vegna erindis hans.
ÞRÍR þingmenn Kvennalista hafa
lagt fram fmmvarp til breytingar
á stjórnskipunarlögum á þá leið að
tryggð verði sameign íslensku þjóð-
arinnar á nytjastofnum í hafí. Einn-
ig er lagt til að kveðið verði á um
að nýting auðlindanna skuli vera
sjálfbær og til hagsbóta fyrir þjóð-
arheildina.
í greinargerð með frumvarpinu
kemur fram að það sé nánast sam-
hljóða stjórnarfrumvarpi Sjálf-
stæðisflokks og Alþýðuflokks frá
síðasta kjörtímabili og því megi
Vegna brælunnar undanfarið
hafa sjómenn í Reykjavíkurhöfn
tekið í land þorskanetin og róa
búast við sátt um efni frumvarps-
ins._
„í Iögum um stjórn fiskveiða er
tekið fram að fiskistofnamir séu
sameign þjóðarinnar, en með þessu
frumvarpi til stjórnskipunarlaga er
verið að tryggja stjómskipunarlega
stöðu þess ákvæðis, ekki síst vegna
þess lagafrumvarps sem nú liggur
fyrir þinginu um að heimilda veð í
aflahlutdeild,“ segir Guðný Guð-
björnsdóttir, einn flutningsmanna,
ásamt Kristínu Ástgeirsdóttur og
Kristínu Halldórsdóttur.
þess í stað á ýsuslóð 15 mínútna
stím eða svo frá höfn. Jóhann
Sigurðsson var að undirbúa róð-
í greinargerð með fmmvarpinu
segir að með sjálfbærri nýtingu sé
átt við það að hún mæti þörfum
núlifandi kynslóðar án þess að
skerða möguleika kynslóða framtíð-
arinnar til sambærilegrar nýtingar.
Flutningsmenn vísa til mikils
brottkasts físks og segja j)að geta
ógnað sjálfbærri nýtingu. I greinar-
gerðinni segir einnig að ákvæði um
að nýtingin skuli vera til hagsbóta
fyrir þjóðarheildina sé sett fram í
ljósi þess að heilu byggðarlögin
geti misst Iífsviðurværi sitt við kaup
ur með því að skipta um net,
taka þorskanet í land og setja
ýsunet um borð.
og sölu einstaklinga á aflahlutdeild-
um. Við umræður á þingi í gær
spurði Kristinn H. Gunnarsson,
þingmaður Alþýðubandalagsins,
hvort skilja mætti afstöðu Kvenna-
listans svo að ekki ætti að treysta
einstaklingum til að stunda útgerð,
heldur koma á fót ríkisútgerðum.
Guðný Guðbjömsdóttir svaraði
því til að su nýting sem nú væri á
auðlindinni væri ekki til hagsbóta
fyrir þjóðarheildina, en það væri
ekki stefna Kvennalistans að taka
upp ríkisútgerðir.
Stjórnarskrárfrumvarp Kvennalista um nytjastofna í hafi
Sjálfbær nýting á sameign þjóðar