Morgunblaðið - 25.03.1997, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 25. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Alþjóðlegt átak Amnesty International til varnar réttindum flóttafólks
Flóttamenn eru fleiri
en nokkru sinni fyrr
RIVERA Kalenzo, sex barna móðir í Búrúndí, flúði til Tanzaníu með yngstu börnin sín tvö
þegar hún fékk þær fréttir að fjögur elstu börnin hennar hefðu verið myrt i árás hermanna
á markaðinn i Bucana í Búrúndí.
MEIRA en fimmtán milljónir karla,
kvenna og barna í heiminum eru
nú flóttamenn, auk þess sem um
tuttugu milljónir eru á flótta innan
landamæra heimalands síns. Þetta
eru fleiri flóttamenn en nokkru
sinni fyrr og segir það meira um
ástand mannréttindamála í heim-
inum en nokkuð annað, að sögn
Jóhönnu K. Eyjólfsdóttur, fram-
kvæmdastjóra Islandsdeildar Am-
nesty International.
Hrint hefur verið af stað alþjóð-
legu átaki á vegum mannréttinda-
samtakanna Amnesty Internat-
ional til varnar réttindum flótta-
fólks. Yfirskrift átaksins er
„Mannréttindi eru án landamæra"
og vísar til skyldu allra til þess
að vernda mannréttindi og koma
í veg fyrir að þau séu brotin.
Á blaðamannafundi sem ís-
landsdeild Amnesty hélt á Hótel
Borg kom m.a. fram að samtökin
hafi miklar áhyggjur af afskipta-
og virðingarleysi ríkisstjórna
gagnvart réttindum flóttafólks.
Ríkisstjórnir reyni æ oftar að koma
í veg fyrir að fólk sem er á flótta
undan ofsóknum fái tækifæri til
að nýta rétt sinn til að sækja um
hæli og fá þá vernd sem því ber.
Aðgerðir ríkisstjórna til að koma
í veg fyrir móttöku fióttafólks hafi
í för með sér að fj'öldi fólks fái
aldrei tækifæri til að komast undan
pyndingum, morðhótunum og öðr-
um ofsóknum og æ fleiri séu send-
ir aftur til heimalandsins þar sem
þeirra bíður oftar en ekki fangels-
un eða opinn dauðinn.
Lifandi fólk - ekki bara tölur
Jóhanna minnti á að Amnesty
væri að tala um manneskjur,
flóttamannavandinn væri ekki
bara einhveijar tölfræðilegar
stærðir. „í þessari herferð viljum
við vekja athygli almennings á því
að við erum að fást við lifandi fólk
sem hefur neyðst til þess að fara
frá heimalandi sínu. Við hvetjum
allar ríkisstjórnir heims til að upp-
fylla skyldur sínar gagnvart flótta-
fólki en þeim ber að styðja starf-
semi flóttamannastofnunar Sam-
einuðu þjóðanna og annarra al-
þjóðlegra stofnana sem vinna að
vernd flóttafólks. Það er Iíka mikil-
vægt að ríkisvaldið upplýsi al-
menning um að flóttafólk þarfnast
verndar, það er ekki að misnota
rétt sinn. Flóttafólk er ekki það
sama og innflytjendur. Flóttafólk
er einstaklingar sem af ástæðurík-
um ótta hefur þurft að fara frá
heimili sínu,“ sagði Jóhanna.
Bann við endursendingu
flóttafólks hundsað
Allsherjarþing Sameinuðu þjóð-
anna samþykkti árið 1951 sátt-
mála um réttindi flóttafólks. Þar
er m.a. að finna ákvæði sem bann-
ar endursendingu flóttafólks. Am-
nesty bendir á að þrátt fyrir þetta
ákvæði sé fjöldi ríkisstjórna sem
hundsi bannið og endursendi
flóttafólk til landa þar sem lífi
þeirra og frelsi sé ógnað.
Sem dæmi um þetta er nefnt
mál konu frá Zaire, sem tókst að
flýja úr fangelsi hersins þar sem
hún hafði sætt pyndingum og
henni verið nauðgað. Hún komst
til Svíþjóðar þar sem hún sótti um
hæli. Sænsk yfirvöld neituðu henni
um hæli á þeim forsendum að her
Zaire lyti ekki stjórn forseta lands-
ins og þess vegna teldust pynding-
ar framkvæmdar af hermönnum
ekki til ofsókna af hálfu ríkisvalds-
ins. Konan var send aftur til Zaire
og eru örlög hennar þar ókunn.
íslandsdeild Amnesty bendir á
að íslensk löggjöf sé ekki í fullu
samræmi við alþjóðasamþykktir
sem íslendingar eru aðilar að og
hvetur stjórnvöld til þess að end-
urskoða löggjöfina þannig að laga-
breytingarnar endurspegli þær
meginreglur um vernd flótta-
manna sem íslendingar hafa gert
að skyldu sinni að framfylgja með
því að gerast aðilar að alþjóðasátt-
málum.
Ragnheiður Elfa Þorsteinsdótt-
ir, lögfræðingur og einn stjórnar-
manna íslandsdeildar Amnesty,
reifaði á fundinum stuttlega helstu
atriði sem nauðsynlegt er talið að
taka á við endurskoðun löggjafar-
innar. Hún nefndi að í flótta-
mannasáttmálanum frá 1951 væri
að finna ýmis ákvæði sem bæri
að innieiða í íslenska löggjöf. Þar
væri t.d. skilgreining á hugtakinu
flóttamaður, sem rétt væri að taka
inn í útlendingalögin. Einnig væri
nauðsynlegt að lögfesta endur-
sendingarbann, sem væri mikil-
vægasta réttarvernd flóttamanna.
Þá væri rétt að ákvæði varðandi
réttarúrræði yrðu gerð skýrari og
kveðið á um réttaraðstoð til handa
flóttamönnum sem koma til landa-
mæra. Ennfremur benti hún á að
í útlendingalögunum væri að finna
allt of víðtækar heimildir til að
meina útlendingum landgöngu.
Minnihluti í stjórn hjá SVR gagnrýnir meirihluta R-listans í stjórninni
Tekist á um leiðakerf-
isbreytingar hjá SVR
STJÓRN Strætisvagna Reykjavíkur og borgar-
stjórn hafa samþykkt tillögur um breytingar á
leiðakerfi SVR. Tillögur um breytingar voru
lagðar fram að fenginni reynslu eftir að nýtt
leiðakerfi var tekið í notkun 15. ágúst sl.
Kjartan Magnússon, borgarfulltrúi Sjálfstæð-
isflokksins, gagnrýndi meirihluta R-lista í borg-
arstjórn harðlega fyrir að hafna breytingartillögu
fulltrúa flokksins í stjórn SVR um að hefja að
nýju akstur á leið eða leiðum milli suður- og
norðurhverfa borgarinnar sem ieiðir 8 og 9,
vinstri og hægri hringleið, sinntu áður.
Sagði hann að fjölmargir farþegar hafi komið
á framfæri kvörtunum vegna þess að leiðirnar
voru lagðar niður. Taldi hann að þær hafi gegnt
mikilvægu hlutverki við að tengja saman norð-
ur- og suðurhluta borgarinnar og þjóna þremur
stórum framhaldsskólum, MS, MH og Ví.
Kvaðst hann harma að leiðakerfishópur hafi
ekki tekið til skoðunar hvort rétt væri að hefja
akstur á þessum leiðum.
Villandi málflutningur
Árni Þór Sigurðsson, formaður stjórnar SVR,
sagði útilokað að tveimur leiðum úr gamla kerf-
inu yrði bætt við nýja kerfið. Sagði hann tillögu-
flutning sjálfstæðismanna villandi með því að
gefið væri í skyn að enginn akstur væri milli
norður- og suðurhverfa sem væri alrangt. Vís-
aði hann ennfremur á bug að þjónusta við fram-
haldsskólana þijá hafi verið skert.
Árni lýsti forsendum leiðakerfisbreytinganna
og minnti á að takmark þeirra hafi verið að
stórbæta þjónustu við hverfi þar sem fólksfjöig-
un væri mikil en á móti þyrfti lítið eitt að draga
úr þjónustu við hverfi þar sem fólki hefur fækk-
að.
Greindi hann frá því hvernig leitast hafi verið
við með ýmsu móti að koma tii móts við þá sem
einkum notuðu leiðir 8 og 9. Sagði hann að leið-
ir 4 og 5 tryggðu sambærilega þjónustu og einn-
ig leiðir 3, 6 og 7 að hluta.
Leiðir 3, 6 og 7 Ieysa af hólmi leið 9 að sögn
Árna og leiðir 2, 4 og 5 að hluta.
Árni viðurkenndi á hinn bóginn að íbúar nyrst
í Laugarnesi þyrftu að þola nokkra skerðingu á
þjónustu SVR en minnti á að leið 4 kæmi þeim
að notum.
Sjálfstæði
Vinnumiðl-
unar verði
tryggt
TVEIR borgarfulltrúar lýstu á fundi
borgarstjórnar á fimmtudaginn
áhyggjum sínum af nýjum lögum um
vinnumarkaðsaðgerðir. Inga Jóna
Þórðardóttir, borgarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins, hvatti eindregið til
þess að sjálfstæði Vinnumiðlunar
Reykjavíkurborgar yrði tryggt til
frambúðar eftir að ákveðið hefði ver-
ið með lögum að allar vinnumarkaðs-
aðgerðir heyrðu undir félagsmála-
ráðuneytið.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borg-
arstjóri, tók undir áhyggjur borgar-
fulltrúans. Sagði hún marga þætti í
víðtækri starfsemi Vinnumiðlunar
vera í óvissu að óbreyttu, þ.á m.
verkefni um þróun á nýjum úrræðum
fyrir atvinnulaust fólk.
Óskað eftir viðræðum við ríki
Greindi hún frá því að óskað hefði
verið eftir viðræðum við ríkið til að
tryggja sjálfstæði miðlunarinnar og
að Vinnumiðluninni yrði falið að ann-
ast þau verkefni svæðismiðlunar sem
kveðið væri á um í lögum um vinnu-
markaðsaðgerðir.
Borgarstjóri taldi koma til greina
að gerður yrði þjónustusamningur
við ríkið um að borgin taki að sér
lögbundin verkefni.
♦ ♦ ♦------
Gerð verði sam-
anburðar-
könnun á launum
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri telur æskilegt að gerð verði
ítarleg samanburðarkönnun á laun-
um borgarstarfsmanna og starfs-
manna nágrannasveitarfélaga sem
vinna sambærileg störf.
Segir hún mikilvægt að könnun á
hugsanlegum launamun fari fram í
samvinnu borgaryfirvalda og Starfs-
mannafélags Reykjavíkurborgar.
Borgarstjóri sagði á fundi borg-
arstjórnar á fimmtudaginn að starfs-
menn borgarinnar hefðu lengi haldið
því fram að starfsmenn annarra
sveitarfélaga væru betur launaðir en
þeir. Sagði hún að ef fullyrðingar
starfsmannafélagsins í nýlegu póst-
kortaátaki væru réttar væri það mik-
ið áhyggjuefni.
Á hinn bóginn benti borgarstjóri á
að við launasamanburð yrði að vera
tryggt að sannanlega væri verið að
bera saman sambærileg störf. Minnti
hún á að verkefni og ábyrgð starfs-
manna í sveitarfélögum með sömu
starfsheiti getu verið ákaflega ólík.
------------♦ ♦ ♦-----
Makaskipti á Fæðing-
arheimili og leikskóla
Fullnægir eftir-
spurn í tveimur
hverfum
ÁRNI Þór Sigurðsson, formaður
stjórnar Dagvistar barna, segir að
náist samningar milli borgarinnar og
Ríkisspítala um makaskipti á Fæð-
ingarheimilinu við Þorfinnsgötu og
leikskóla í eigu Ríkisspítala við Engi-
hlíð 6-8 takist að fullnægja eftir-
spurn eftir dagvistarplássum í Hlíða-
hverfi og Norðurmýri.
Borgarfulltrúinn sagði á borgar-
stjórnarfundi á fimmtudaginn mjög
ánægjulegt að samningar væru á
lokastigi. Sagði hann að ef samning-
ar takist muni Dagvist barna taka
við rekstri skólans og annast innritun
frá og með 1. ágúst nk. Öll börn og
allir starfsmenn munu halda plássum
sínum.
Árni Sigfússon, oddviti minnihlut-
ans, lýsti sig algjörlega andsnúinn
áformum um að selja Fæðingarheim-
ilið. Taldi hann að borgaryfirvöld
hefðu getað þrýst betur á að þar
yrði áfram boðið upp á þjónustu fyr-
ir mæður og börn þeirra.