Morgunblaðið - 03.04.1997, Blaðsíða 18

18 FIMMTUDAGUR 3. APRÍL 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Flokksþing franska hægriflokksins Þjóðfylkingarinnar í Strassborg
Frakkar
hafi forgang
Þjóðfylkingin, flokkur þjóðemissinnans
Jean-Marie Le Pens, hélt um helgina flokksþing
í Strassborg í Frakklandi þar sem áhersla
var lögð á að Frakkar hefðu forgang.
Þórunn Þórsdóttir fylgdist með mikilli
mótmælagöngu, sem farin var gegn Le Pen í
borginni og kynnti sér stefnuskrá flokksins sem
nýtur fylgis allt að 15% Frakka.
Morgunblaðið/Þórunn Þórsdóttir
ANDSTÆÐINGAR þjóðernissinnans Jean-Marie Le Pens mót-
mæla í Strassborg, þar sem flokkur hans hélt þing um helgina.
ING Þjóðfylkingarinnar
(Front National) í Strass-
borg um helgina vakti
óhug í Frakklandi og var
einnig tilefni umfangsmikilla mót-
mæla í borginni. Þar var borgarstjór-
inn, Catherine Trautmann, fremst í
flokki. Á þinginu samþykkti flokkur-
inn stefnuskrá, sem kveður á um að
Frakkar skuli hafa forgang, og veitti
Jean-Marie Le Pen formanni endur-
kjör.
Deilt var um þá ákvörðun að halda
þingið í borginni og Trautmann
kvaddi til 2.000 lögregluþjóna til að
halda röð og reglu. Hún lét íjarlægja
styttu af Jóhönnu af Örk, þjóðhetju
og tákni sjálfstæðis Frakka, til að
koma í veg fyrir að stuðningsmenn
Le Pens söfnuðust þar saman og
reyndu að eigna sér hana.
Jean-Francois Mancel, fram-
kvæmdastjóri Lýðveldisfylkingarinn-
ar (RPR), flokks Jacques Chiracs for-
seta, var meðal þeirra hægri- og
miðjumanna, sem gagnrýndu mót-
mælin og sögðu þau vatn á myllu
hægriöfgamanna. „Mótmælin eru
mikil mistök," sagði hann. „[Flokkur
Le Pens] veit að hann getur ekki
unnið kosningarnar einn, en það yrði
mikill sigur ef íhaldsmenn töpuðu og
sósíalistaflokkurinn kæmist til valda
á ný. Því mun flokkurinn gera sjálfan
sig að einu von hægrimanna gegn
vinstriöflunum." Ef næstu þingkosn-
ingar færu á þann veg mundi einn
flokkur ráða á þingi og í stjóm á
meðan annar héldi forsetaembættinu.
Þjóðfylkingin hefur 12,4% fylgi í
Frakklandi og ríflega 150.000 manns
kjósa flokkinn í Elsass, en 1,2 millj-
ónir manna búa í héraðinu milli Vog-
esafjalla og Rínarfljóts. Le Pen fékk
mest fylgi í Elsass í forsetakosning-
unum fyrir tveimur ámm og ákvað
því að halda þingið í því héraði. Flokk-
ur Le Pens mun orðinn helsti verka-
mannaflokkur landsins og til að halda
því fylgi^ hefur stefnuskránni verið
breytt. Á fundinum í Strassborg
ræddu 2.200 flokksmenn aðalatriðin.
Meðal fundarmanna vora gamlir nas-
istar og skoðanabræður frá Italíu og
Belgíu.
„Frakkar hafí forgang" er lykil-
setning Þjóðfylkingarinnar og flokk-
urinn vill festa þessa reglu í stjómar-
skránni. Fyrst er að nefna atvinnu
með loforði um lítillega hækkun lág-
markslauna. Laun útlendinga verði
sérstaklega skattlögð, minna fyrir
Evrópusambandsfólk, mun meira fyr-
ir araba, og ákveðin störf verði aug-
lýst eingöngu fyrir Frakka.
Áhersla er lögð á forgang Frakka
að félagslegum íbúðum og aðstoð.
Foreldraframlög era meðal boðaðra
ráðstafana, til þess að húsmæður
helgi sig fjölskyldu og uppeldi bama.
Flokkurinn hyggst borga foreldram
sem nemur lágmarkslaunum við
fyrsta bam og síðan láta í té „ávísan-
ir“ sem fólk geti notað til að greiða
skólagjöld þar sem það vill hafa böm
sín. Flokkurinn vill hafa eftirlit með
innihaldi og boðskap námsgagna.
Út með útlendinga
Flokkurinn telur sig geta minnkað
atvinnuleysi úr tæpum 13% í 7% með
því að láta innfædda fá þau milljón
störf sem útlendingar vinna nú. Fólk
frá löndum Evrópusambandsins hefur
náð fyrir augum flokksmanna, en
þeir boða með ákafa breytta innflytj-
endastefnu. Tíu ára dvalarleyfí með
sjálfvirkri endumýjun verði afnumin
og eins árs kort með endurskoðunar-
skilyrði höfð í staðinn. Helst vill flokk-
urinn losna við þijár milljónir útlend-
inga og það þýðir svo dæmi sé tekið
að senda þyrfti úr landi 1.200 manns
á dag í sjö ár.
Flokksmenn taka lítið mark á
ábendingum franskra fjölmiðla um
að innflytjendum hafí fækkað um 40%
frá 1993 og atvinnuleysi þeirra á
meðal sé 20%, aðeins 7% meira en
hjá Frökkum almennt.
Flokkurinn vill afnema refsilög
varðandi kynþáttamismunun. Þjóð-
fylkingin telur að þessi lög gegn mis-
rétti almennt og andstöðu við gyðinga
sérstaklega geti heft tjáningarfrelsi.
Boðað er bann við fóstureyðingum
og lögleiðing dauðarefsingar, sem
lögð var af fyrir aldarfjórðungi. í
þessu skyni þyrfti Frakkland að rifta
mannréttindasáttmála Evrópu, sem
dæmt er eftir í Strassborg.
Þjóðfylkingin vill sjá til þess að
refsingum verði framfylgt til hlítar,
fangelsum fjölgað, lögreglulið styrkt
og útlendum afbrotamönnum vísað
úr landi.
Að mati lögreglu tóku um 50 þús-
und manns þátt í göngunni gegn Þjóð-
fylkingu Le Pens. Til göngunnar
efndu hópar sem tengjast listum og
menningu, stjómmálaflokkar frjáls-
lyndra og vinstri manna, verkalýðs-
hreyfíngar, námsfólk, fólk af erlend-
um upprana, fulltrúar kirkjunnar og
svo borga og bæja þar sem borið
hefur á öfgum til hægri, til að mynda
Vitrolles, Orange og Toulon. Athygli
vekur að gyðingar, kaþólikkar og
mótmælendur í Strassborg gáfu út
sameiginlega yfírlýsingu gegn Þjóð-
fylkingunni.
Breiðfylking gegn
Þjóðfylkingnnni
Mest var þó í göngunni af almenn-
um borgurum, fólki sem kom af eigin
sannfæringu um frelsi, jafnrétti og
bræðralag, eins og skrifað var á borða
og skilti á mörgum tungumálum.
Þama voru íbúar Strassborgar, fólk
sem hafði komið frá París og sunnan
úr landi, frá Marseille og Toulouse
og víðar að. Hópar Belga, Hollend-
inga, Englendinga, Spánveija, Sviss-
lendinga og tjóðveija vora líka áber-
andi í göngunni.
Að kvöldi laugardagsins kom til
illinda á torgi sem kennt er við Klé-
ber hershöfðingja. Þar hafði átt að
vera dansleikur, því margar hljóm-
sveitir og tónlistarmenn studdu mót-
mælin. Bið varð á því að byijað væri
að spila og þar kom að um tugur
uppivöðslusamra ungmenna tók sig
til og kveikti í bíl. Krökkt var af lög-
reglu en hún hafðist lítið að nokkra
hríð. Svo réðst mikið lögreglulið inn
á torgið með kylfum og táragasi og
vatni úr þrýstislöngum. Þetta olli reiði
í mannmergðinni og fleiri skárast í
leikinn. Nokkrar rúður verslana vora
brotnar og einhveiju mun hafa verið
stolið þaðan.
Átökin bárast hratt á annað torg,
kennt við járnmanninn, og lögregla
með hjálma og skildi girti svæðið af.
Fólk flúði hávaðann og gasmökkinn.
Um tvöleytið hafði látunum linnt að
mestu, en lögregla lokaði áfram
helstu götum og hljóp eftir drukknum
mönnum í uppreisnarhug. Óþefur lá
í loftinu og forvitnir borgarar á heim-
Ieið spjölluðu um viðburði kvöldsins.
Þrír af hveijum fjóram Frökkum
segjast óttast áhrif Þjóðfylkingarinn-
ar, samkvæmt könnun dagblaðsins
Le Monde 20. mars. Mörgum stendur
sérstaklega stuggur af væntanlegum
arftaka Le Pens, Brano Mégret. Hann
er sagður greindari en núverandi for-
maður og líklegri til vafasamra af-
reka. Auk þess er stutt síðan hert
löggjöf um innflytjendur í Frakklandi
var í brennidepli og mikið rætt um
fordóma og misrétti, mannúð og lær-
dóm af hörmungum liðinria áratuga.
Mótmælin í Strassborg beindust fyrst
og fremst gegn kynþáttahatri.
Almennt hafa Frakkar andúð á
því, en þeir vilja jafnframt halda í
atvinnu og opinbert fé. Þjónn á veit-
ingahúsi, bankamaður, húsmóðir og
leigubílstjóri sögðu blaðinu í síðustu
viku að þeim væri ekkert illa við út-
lendinga, þvert á móti auðgaði fólk
af öðrum sióðum mannlífíð ef það
lagaði sig nokkum veginn að frönsk-
um háttum. En svo kemur hikið -
það geti verið sárt að sjá eftir skatt-
peningum í atvinnuleysisbætur út-
lendinga eða horfa á þá vinna þegar
þúsundir Frakka fái ekkert að gera.
Víst era margir ósammála þessari
síðustu setningu og segja hana bera
vitni um þekkingarskort eða þröng-
sýni. Kreppa atvinnulífs og efnahags
hefur ekkert með útlendinga að gera,
segja þeir sem era þessarar skoðun-
ar, það verður að skrifa hana á stjóm-
málamenn og forystu peningamála
og launþegahreyfinga. Það er þeirra
að bæta úr málunum, lausnin felist
ekki í að vísa útlendingum burt. Þess-
ar raddir heyrðust skýrt í göngunni.
Hægrimenn taka undir með sínum
hætti og sætti raunar tíðindum að
stjómarflokkamir, RPR og Lýðræð-
issambandið, UDF, efndu til eigin
mótmælafundar við Evrópuhöllina í
Strassborg á Iaugardagsmorgun.
Fundurinn var fámennur í saman-
burði við síðdegisgönguna, en engu
að síður verður æ ljósara að hægri-
flokkamir vilja ekkert síður en fá á
sig lit öfgamanna. Þeir vara þó oft
við öfgum til vinstri í leiðinni, segja
harkalegar árásir á íjóðfylkinguna
virka öfugt. Og Le Pen hafí sama
frelsi til að tjá sig og aðrir. Þó geta
þeir ekki um að hann eða hans fólk
hefur tilhneigingu til að hefta þetta
rómaða frelsi þar sem völdin leyfa.
Minnkandi hagvöxtur innan ESB
Brussel. Morgunblaðið.
VERULEGA hefur hægt á vexti
efnahagslífsins í aðildarríkjum Evr-
ópusambandsins ef marka má tölur
um þróun landsframleiðslu þessara
ríkja á síðasta ári, sem hagstofa
ESB, Eurostat, birti I gær. Þar
mælist hagvöxtur innan ESB að
meðaltali 1,59% og dregst hann sam-
an um nærri 1% frá árinu 1995, er
hann mældist 2,48%.
Þetta eru slæmar fréttir fyrir að-
ildarríki ESB á lokasprettinum að
efnahags- og myntbandalagi Evrópu
(EMU), sem taka á gildi 1. janúar
1999, en sem kunnugt er verða efna-
hagstölur ársins 1997 notaðar til
viðmiðunar er tekin verður ákvörðun
EVRÓPA^
um hvort þau ríki, sem sækjast eftir
aðild að EMU, uppfylli skilyrðin fyr-
ir stofnaðild.
Þau ríki, sem talið er nauðsynlegt
að eigi aðild að evróinu strax frá
upphafi svo það hljóti nægilegt
traust, þ.e. Frakkland og Þýskaland,
hafa í áætlunum sínum m.a. reitt sig
á aukinn hagvöxt til að uppfylla skil-
yrði um fjárlagahalla.
í báðum þessum löndum dró all-
nokkuð úr hagvexti á síðasta ári og
era þau bæði undir meðaltali ESB.
Hagvöxtur í Þýskalandi mældist
1,36% á liðnu ári en var tæp 2%
árið 1995 og samdrátturinn er enn
meiri í Frakklandi þar sem hagvöxt-
urinn mældist 1,34% árið 1996 en
2,22% árið 1995.
Þýskaland á í ofanálag við aukið
atvinnuleysi að stríða, auk þess sem
fyrirsjáanlegt er að hagvöxtur í aust-
urhluta landsins verði minni á þessu
ári og því næsta, vegna samdráttar
í byggingarframkvæmdum.
Vöxtur í ítölsku efnahagslífi nær
staðnaði á síðasta ári, mældist 0,77%
en var 2,97% árið 1995. írland mæl-
ist hins vegar með hvað mestan vöxt,
eða 7,84% en það er eigi að síður
nærri 3% minni hagvöxtur en árið
1995. Einungis þijú af fimmtán að-
ildarríkjum ESB mælast með aukinn
hagvöxt árið 1996, en það eru Hol-
land, Grikkland og Portúgal, sem öll
bættu lítillega við sig og mældist
hagvöxtur í þeim öllum í kringum
2,5% á síðasta ári. Til samanburðar
mældist hagvöxtur í helstu sam-
keppnislöndum ESB, þ.e. Bandaríkj-
unum og Japan, 2,44% og 3,75%, og
jókst hann allnokkuð frá fyrra ári.
Friðhelgi
starfs-
manna SÞ
ógnað
New York. Reuter.
YFIRVÖLD í New York tóku á
þriðjudag í gildi hertar reglur um
stöðumælabrot starfsmanna sendi-
ráða en þar með eru taldir starfs-
menn Sameinuðu þjóðanna. Hefur
þetta vakið mikla reiði þeirra, þar
sem þeir telja reglumar ógnun við
friðhelgi sendiráðsstarfsmanna og
hefur nefnd á vegum SÞ hótað að
taka málið upp á allsheijarþinginu.
„Friðhelgi sendiráðsstarfsmanna
er eins og meydómur,“ sagði Jose
Eduardo Martins Felicio, sendiherra
Brasilíu hjá SÞ. „Annaðhvort er fólk
hreinar meyjar og sveinar eða ekki.
Ég hef aldrei séð hálfhreina mey.“
Nefnd SÞ mun funda að nýju þann
10. apríl og liggi þá ekki fyrir breyt-
ingar á reglunum af hálfu Banda-
ríkjamanna mun hún líklega grípa
til aðgerða. Alit bendir t.d. til þess
að nægilega margir séu því með-
mæltir að kallað verði til neyðarfund-
ar í allsheijarráði SÞ um málið.
Nýju reglurnar gera ráð fyrir að
draga megi burt bíla sendiráðsstarfs-
manna sem lagt hefur verið ólöglega
og klippa af þeim númeraplöturnar
greiði þeir ekki stöðumælasektir inn-
an árs.
------» ♦ ♦-----
Watson
tekinn í
Hollandi
Ósló. Morgunblaðið.
PAUL Watson, formaður Sea Shep-
herd-samtakanna, var handtekinn í
Hollandi í fyrra-
dag, aðeins nokkr-
um klukkustund-
um eftir að þýskur
dómstóll lét hann
lausan og hafnaði
beiðni Norðmanna
um að hann yrði
framseldur vegna
skemmdarverka á
norskum hvalveiði-
bátum.
Að sögn norska
dagblaðsins Aftenposten hyggst lög-
reglan í Ósló óska eftir því við hol-
lensk yfirvöld að Watson verði fram-
seldur til Noregs og er vongóð um
að hann afpláni 120 daga fangels-
isdóm í Noregi.
------»--»-♦-----
Nýr yfirmað-
ur herafla
NATO
Washington. Reuter.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti hefur
tilnefnt Wesley Clark, hershöfðingja,
næsta yfirmanns herafla Atlants-
hafsbandalagsins (NATO) í Evrópu.
Fastlega er búist við því að önnur
aðildarríki NATO
muni samþykka
skipun Clarks, sem
mun þá taka við af
landa sínum Ge-
orge Joulwan, en
Bandaríkjamenn
hafa gegnt stöð-
unni frá stofnun
bandalagsins fyrir
48 árum.
Clark, sem er 52
ára, er rússneskumælandi og var í
hópi þeirra bandarísku embættis-
manna sem áttu stærstan þátt í
Dayton-friðarsamkomulaginu í Bos-
níu árið 1995. Clark starfar nú í
Panama, þar sem hann er yfirmaður
bandaríska hersins í Mið-Ámeríku.
Watson