Morgunblaðið - 25.06.1997, Side 36

^36 MIÐVIKUDAGUR 25. JÚNÍ 1997
MINIMINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Albert Finn-
bogason fædd-
ist á Svínhóli í
Miðdölum í Dala-
sýslu 28. ágúst
1900. Hann lést í
Sjúkrahúsi Reykja-
víkur 15. júní síð-
astliðinn. Foreldr-
ar hans voru Finn-
bogi Finnsson,
bóndi á Sauðafelli,
og kona hans Mar-
grét Pálmadóttir.
Albert var sjöundi
af tólf börnum
þeirra hjóna.
Systkini Alberts voru: Pálmi,
f. 25.5. 1892, d. 17.1. 1970,
Finnur, f. 19.6. 1893, d. 9.12.
1897, Þórdís, f. 6.9. 1894, d.
8.1. 1898, Anna Oktavía, f.
1.10. 1895, d. 9.5. 1919, Herdís
Kristín, f. 19.2 1897, d. 20.6.
1996, Benedikt, f. 11.11. 1898,
d. 25.11. 1898, Unnur, f. 8.12.
1901, d. 5.2. 1992, Yngvi, f.
5.1. 1904, d. 8.6. 1989, Olafur,
f. 15.3 1906, d. 7.2. 1991,
Finndis, f. 23.9. 1909, d. 28.5.
1994, og Ellert, f. 31.12. 1911,
d. 20.4. 1994.
Hinn 13. maí 1931 kvæntist
Albert eftirlifandi konu sinni
Elísabetu Benediktsdóttur, f.
23.7. 1905. Foreldrar hennar
voru Benedikt Snorrason
bóndi á Erpsstöðum og kona
hans Guðrún Guðmundsdóttir.
Látinn er í hárri elli föðurbróðir
minn, Albert Finnbogason, fyrr-
verandi bóndi á Erpsstöðum í
Wvliðdölum. Hann var sonur hjón-
anna Finnboga Finnssonar bónda
og Margrétar Pálmadóttur. Þau
hófu búskap að Háafelli í Miðdöl-
um en fluttust þaðan að Svínhóli
þar sem Albert er fæddur. Hann
var sjöunda barn þeirra en þegar
hann fæddist voru aðeins þrjú á
lífi, hin höfðu þau misst. Ekki var
Albert heldur spáð langlífi því að
hann var svo lasburða fyrstu vikur
ævinnar að honum var vart hugað
líf. En lífskrafturinn náði yfirhönd-
inni og drengurinn lifnaði við og
náði að verða 96 ára gamall. „Það
er einhver seigla í okkur, við vorum
lélegust en lifum lengst", sagði
^Herdís systar hans sem dó í fyrra
99 ára gömul.
Albert ólst upp á Svínhóli hjá
foreldrum sínum og í stórum systk-
inahópi, því að börn Finnboga og
Margrétar urðu alls 12. Árið 1918
fluttust þau að Sauðafelli og
bjuggu þar síðan. Albert vann að
búi foreldra sinna og í frístundum
átti hestamennska hug hans og
þeirra bræðra.
Á næsta bæ við Sauðafell, á
Erpsstöðum, var lagleg, dökkhærð
og blíðlynd stúlka, Elísabet Bene-
diktsdóttir, að vaxa úr grasi. Eitt-
hvað hefur verið kankast á milli
bæja því að Albert og Beta, eins
og hún hefur ávallt verið kölluð,
giftust 13. maí 1931. Þau hófu
búskap á Sauðafelli og sama ár
fæddist þeim fyrsta dóttirin Anna
Margrét. Á þessum árum var erf-
itt að fá jarðnæði og jarðirnar ekki
nógu stórar fyrir tvíbýli. Albert og
Beta leigðu jörðina Svalbarða í tvö
ár og þar eignast þau aðra dóttur,
Guðrúnu, en fluttust aftur að
Sauðafelli. Þau veltu því fyrir sér
að flytjast til Reykjavíkur, en þá
var stríðið byrjað og þeim fannst
betra að vera í sveitinni heima en
fara suður í óvissuna. En árið 1940
’^aupa þau Skörð og þar fæðist
þriðja dóttirin, Svanhildur. Þar búa
þau næstu árin eða þar til Erps-
staðirnir, æskuheimili Betu, losna
árið 1947. Þegar Benedikt Snorra-
son á Erpsstöðum missti konu sína,
Guðrúnu Guðmundsdóttur, hætti
hann búskap og seldi jörðina dótt-
^ur og tengdasyni. Á Erpsstöðum
voru betri landkostir en í Skörðum
Dætur þeirra eru
þijár: 1) Anna
Margrét, f. 24.7.
1931, gift Hildiþór
Kr. Ólafssyni, og
eiga þau tvær dæt-
ur og eitt barna-
barn. 2) Guðrún,
f. 19.5. 1936, gift
Páli Björnssyni og
eiga þau þrjú börn
og fimm barna-
börn. 3) Svanhild-
ur, f. 31.10. 1941.
Albert ólst upp
á Svínhóli til 18
ára aldurs en flutti
með foreldrum sínum og
systkinum að Sauðafelli 1918.
Hann vann á búi foreldra
sinna þangað til þau Elísabet
hófu eigin búskap þar. Þau
bjuggu í tvö ár á Svalbarða,
siðan aftur á Sauðafelli. Þau
fóru að Skörðum árið 1940 og
bjuggu þar til 1947 þegar J»au
fluttust að Erpsstöðum. Árið
1966 fluttu þau búferlum til
Reykjavíkur og hafa búið þar
síðan. Þar stundaði Albert
ýmis störf, var í byggingar-
vinnu, vann hjá Sambandinu
og við innheimtu hjá Ríkisút-
varjjinu.
Utför Alberts verður gerð
frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Jarðsett verður í Gufunes-
kirkjugarði.
en Erpsstaðabærinn stóð hátt í
hlíðinni og þar var sólríkt og veður-
sælt.
Það er á þessum árum sem ég
tengist frændfólki mínu á Erps-
stöðum. Á eftirstríðsárunum þótti
sveitadvöl ómissandi liður í uppeldi
barna og best að senda þau sem
yngst. Þeir sem höfðu flust úr
sveitunum héldu tryggð við heima-
byggðina og vildu að bömin kynnt-
ust uppruna sínum og bænda-
menningunni. Sjö ára gömul fór
ég fyrst í sveit til Alberts og Betu
á Erpsstöðum og var þar alls í
þijú sumur.
Á Erpsstöðum var blandaður
búskapur, kýr og kindur, hestar,
hænsni, hundur og kettir. Framan
af voru gamlir búskaparhættir við
lýði, slegið með orfi og ljá en ég
varð vitni að því að nýi tíminn
hélt innreið sína og Ferguson
traktor fór um túnin. í mínum
minningum var góðæri á þessum
árum, fólk undi við störf og leik í
kyrrð og friði. En árferði hefur
verið misjafnt þá eins og nú, því
að ég man eftir því að eitt sumar-
ið byijaði Albert ekki slátt fyrr en
á afmælisdaginn minn, 18. júlí. Á
sumrin fjölgaði fólki á bænum,
„afi“ kom að sunnan, en Benedikt
Snorrason kom vestur á hveiju
sumri og tók þátt í heyskapnum.
Eitt sumarið var þar kaupamaður,
Gunnar Jósepsson, og svo voru
teknir snúningastrákar úr Reykja-
vík. Auk þess bar oft gesti að garði,
þegar brottflutt skyldfólk og svei-
tungar vitjuðu æskustöðvanna.
Albert var alla tíð léttur í spori
og kvikur í hreyfingum. Hann
hafði létta lund og átti auðvelt
með að gera að gamni sínu. Hann
var mikill hestamaður og þegar
við krakkarnir fórum að sækja
hesta var erfiðast að ná Vindi,
reiðhesti Alberts. Þegar Albert var
yngri hafði hann átt meiri gæð-
inga, Gránu og Brúnku, en ég man
eftir honum þar sem hann situr
Vind og eru báðir léttir og kvikir.
Albert var farsæll bóndi og bjó
góðu búi. Honum voru sveitastörf-
in í blóð borin, samt þoldi hann
aldrei heyvinnu. Frá unga aldri
hafði hann fundið fyrir heymæði
sem ágerðist svo með árunum að
þau hjón urðu að lokum að hætta
búskap. Eldri dæturnar tvær voru
þá báðar farnar að búa í Reykja-
vík. Árið 1966 flytja Albert og
Beta til Reykjavíkur og kaupa íbúð
í Álfheimum 36, þar sem þau
bjuggu alla tíð ásamt Svanhildi,
yngstu dótturinni. Eins og á Erps-
stöðum var þar alltaf tekið á móti
gestum af mikilli reisn.
Þegar þau bregða búi er Albert
66 ára og halda mætti að hann
væri búinn að skila sínu dagsverki
en starfsævinni var ekki lokið.
Bóndinn var ekki vanur iðjuleysi
og þegar hann var að skoða sig
um í nýjum heimkynnum í höfuð-
borginni sá hann að í nágrenninu
var verið að reisa hús. Fyrr en
varði var hann kominn þar í bygg-
ingarvinnu. En sveitastörfunum
var ekki alveg lokið, því að seinna
vann hann í mörg ár hjá Samband-
inu við að flokka gærur og dún.
Að lokum gerðist hann innheimtu-
maður hjá Ríkisútvarpinu. Þótt slík
störf séu að öllu jöfnu óvinsæl, þá
kunni hann þeim vel, honum var
víðast hvar vel tekið og hann vann
þangað til hann var kominn hátt
á níræðisaldur.
Þrátt fyrir nokkur áföll, fór ellin
mildum höndum um Albert. Þrekið
minnkaði smám saman og andleg
atorka fór dvínandi. Hann fylgdist
með til hinstu stundar, en var að
mestu hættur að leggja nokkuð til
málanna. Honum var ómetanlega
mikils virði að geta verið heima,
þótt hann þyrfti á umönnun að
halda, og þurfa ekki að fara á
sjúkrahús nema undir lokin. Slíkt
hefði ekki verið hægt nema vegna
einstakrar umhyggju og alúðar
dætranna og fjölskyldna þeirra.
Að Alberti látnum eru öil Sauða-
fellssystkinin farin. Þau sem upp
komust, utan ein systir, sem dó
langt um aldur fram, urðu öll há-
öldruð og seiglan í sumum þeirra
fór langt með að þau lifðu öldina.
Það hafa orðið þáttaskil í sögu
Miðdala og í ævi okkar afkomend-
anna. Aldamótakynslóðin, sem lifði
meiri breytingar en nokkur önnur
kynslóð, er að hverfa. Þessi kyn-
slóð tók þátt í miklum breytingum
jafnt á lifnaðarháttum og viðhorf-
um. Hún varð vitni að risi og
hnignun bændasamfélagsins, en
það einkenndi öll Sauðafellssystk-
inin að þau tóku þessum breyting-
um með jafnaðargeði. Þau minnt-
ust eigin æsku með hlýju og ef til
vill söknuði en þau söknuðu ekki
gamla tímans. Þau voru hrifin af
nútímanum og fögnuðu framförum
og glöddust yfir þeim tækifærum
sem nú bjóðast nýrri kynslóð, ann-
arri aldamótakynslóð.
Enginn lifir að eilífu, en dauðinn
kemur alltaf snöggt. Missir Betu
er mestur sem nú horfir á eftir lífs-
förunauti sínum eftir 66 ára far-
sælt hjónaband. Ég og fyölskylda
mín sendum Betu, Ónnu, Únnu og
Svanhildi og öðrum afkomendum
innilegar samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Alberts
Finnbogasonar.
Hildigunnur Ólafsdóttir.
Undir Dalanna sól, við minn einfalda óð
hef ég unað við kyrrláta för.
Undir Dalanna sól, hef ég lifað mín ljóð
ég hef leitað og fundið mín svör.
Undir Dalanna sól, hef ég gæfuna gist
stundum grátið en oftast í fögnuði kysst.
Undir Dalanna sól, á ég bú mitt og ból
og minn bikar, minn arinn, minn svefnstað
og skjól.
(Hallgr. frá Ljárskópm).
í dag kveðjum við afa okkar
Albert Finnbogason hinstu kveðju.
Hann var fæddur aldamótaárið og
hefði því orðið 97 ára nú í sumar.
Afi hefur því lifað nær alla þessa
öld og upplifað þær gífurlegu þjóð-
félagsbreytingar sem átt hafa sér
stað. Afi var fæddur í Miðdölum í
Dalasýslu og mestan hluta ævi
sinnar var hann bóndi þar. Lengst
af var hann bóndi á Erpsstöðum í
Miðdölum.
Margar góðar minningar eigum
við sem tengjast afa og á kveðju-
stund hvarflar hugurinn til minn-
inga liðinna ára. Fyrstu minningar
tengjast ferðum til ömmu og afa
ALBERT
FINNBOGASON
að Erpsstöðum. Þó að við værum
of litlar til að taka þátt í eiginleg-
um sveitastörfum fengum við að
taka þátt í daglegu starfi. í því
fólst nærvera og samskipti sem
við búum að síðan.
Árið 1966 hættu amma og afi
búskap og fluttu til Reykjavíkur,
í Álfheima 36. Þaðan eigum við
því flestar okkar minningar um
afa. I Álfheimana höfum við alla
tíð getað leitað hvenær sem er og
notið þess að eiga þar afa og ömmu
sem hafa alltaf viljað okkur það
besta. Þó að afi hafi brugðið búi,
var hugur hans alla tíð tengdur
sveitinni hans í Dölum. Hann hafði
mikinn áhuga á sveitastörfum og
var mikill hestamaður. Hann átti
sjálfur góða hesta á búskaparárum
sínum og talaði oft um þá eftir að
hann hætti búskap.
Afí átti stóran þátt í lífi okkar.
Hann lá jafnan ekki á skoðunum
sínum. Sagði umbúðalaust það sem
honum fannst, kímdi þá og var
glettinn á svip. Stundum var eins
og hann hefði gaman af að vera á
öðru máli.
En hann bar hag okkar barna-
barnanna sinna fyrir brjósti og hjá
honum áttum við öll okkar sess,
hvert á sinn máta. Afí og amma
hafa alltaf verið samhent í að búa
okkar hag sem bestan og lögðu
sig fram við að gera okkur öllum
jafnhátt undir höfði. Fyrir það
verðum við alltaf þakklátar.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin strið.
Far þú i friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Við eigum alltaf eftir að eiga
góðar minningar um afa. Við þökk-
um honum fyrir samfylgdina og
allt það sem hann hefur verið okk-
ur og fyrir okkur gert. Missir
ömmu er mestur og biðjum við
fyrir styrk til hennar. Blessuð sé
minning afa.
María og Elísabet.
Elsku langafí. Ég er það lítil að
ég geri mér ekki grein fyrir því að
þú sért farinn. Samt er ég búin að
átta mig á því að ekki er allt eins
og var í Álflieimunum, þú ert ekki
þar sem þú varst vanur að vera.
Það er skrítið að hugsa til þess
að aldursmunur okkar var nærri
heil öld, samt náðum við aðeins að
kynnast. Það var ekki langur tími
en samt svo dýrmætur fyrir mig.
Núna á ég myndir af þér og mynd-
ir af okkur saman sem hjálpa mér
að muna eftir þér. Ég á líka góðar
gjafír sem þú og langamma hafíð
gefíð mér og ég á eftir að varð-
veita. Mamma, amma og aðrir í
fjölskyldunni eiga eftir að segja
mér frá þér, langafa mínum, sem
varst alltaf svo glaður að sjá okkur
langafabömin þín og vildir okkur
svo^ vel.
Ég veit að þér líður vel þar sem
þú ert núna og að þú munt alltaf
vaka yfír velferð minni.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Þýð. S. Egilsson)
Með þakklæti til þín, elsku
langafi. '
Þórhildur.
Kveðja til langafa.
Ó, Jesú, bróðir besti
og bamavinur mesti,
æ, breið þú blessun þína
á bamæskuna mína.
(Páll Jónsson)
Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni.
Sitji Guðs englar saman í hring
sænginni yfir minni.
(Sigurður Jónsson)
Hrund og Harpa Hlín.
KRISTJANA
KRISTINSDÓTTIR
+ Kris1jana Krist-
insdóttir fæddist
í Sandgerði 26. des-
ember 1946. Hún
lést á Landspítalan-
um 16. júní síðastlið-
inn og fór útför
hennar fram frá
Fossvogskirkju 20.
júní.
Mín elskulega vin-
kona Kristjana eða
Sjana eins og kunnugir
kölluðu hana, er látin
eftir harða baráttu við
erfíðan sjúkdóm. í huga
mínum er hún geisli sem stöðugt
veitti mér og samferðafólki sínu
birtu og ástúð. Við Marteinn M.
Jóhannsson og Silja dóttir okkar
eigum ótal góðar minningar um vel
gerða vinkonu. Við sjáum fyrir okk-
ur glaðlegt andlit hennar og hóg-
vært fas þótt hún sé horfin yfir
landamærin. Við áttum víðs vegar
sameiginlegar ánægjustundir með
börnum okkar bæði sunnanlands og
austan.
Ég kynntist Kristjönu á þeim
árum sem hún og Randver Ár-
mannsson, eftirlifandi maður henn-
ar, voru í tilhugalífinu. Það vakti
athygli mína þá hve Kristjana geisl-
aði af gleði og hve mikla umhyggju
hún bar fyrir öðru fólki. Síðar komu
fleiri jákvæðir eðlisþættir hennar
skýrar í ljós s.s. umburðarlyndi,
tryggð og einlægni. Ætíð bar frá
Kristjönu birtu ástúðar og um-
hyggju. Hún var réttsýn, örlát og
góð við alla sem minna máttu sín
og dæmdi aldrei nokkurn mann.
Hún var kona sem gaf
af sjálfri sér og taldi
ekkert eftir en vann
öll sín verk af stakri
vandvirkni og alúð.
Eitt sinn fyrir skömmu
þegar hún sjálf var
orðin veik, sagði hún
mér að hún hefði ekki
mestar áhyggjur af
sjálfri sér, það væru
börnin sem skiptu öllu
máli, Steinunn Ýr,
Erla Hrönn og Pálmi
Freyr auk Randvers
og móður hennar Guð-
bjargar. „Þau hafa
alltof miklar áhyggjur af mér,“
sagði hún. Þá ætlaði Kristjana að
ná aftur fullri heilsu og standa
áfram við hlið ástvina sinna sem
höfðu reynst henni svo vel.
Hjá okkur sem syrgjum þessa
lífsglöðu vinkonu geta minningabrot
um hana laðað fram bros jafnvel á
erfiðustu stundum. Við brosum fyr-
ir hana, því að hún vildi að lífið
brosti við okkur öllum.
Návist Kristjönu var í orðsins
fyllstu merkingu geislandi. Hún var
sumar og sumarið bjó í henni.
Osk hennar til okkar sem eftir
lifum var að við mættum njóta sól-
ar. Hún gaf okkur Silju og Marteini
þá mestu gjöf sem hægt er að gefa
samferðarfólki sínu - dýrmæta vin-
áttu og ógleymanleg kynni._
Kæri Randver, Steinunn Ýr, Erla
Hrönn, Pálmi Freyr, Ingibjörg og
aðrir nákomnir ættingjar og vinir,
- megi sól og sumar fylgja ykkur.
Bjartar minningar lifa.
Ágústína Jónsdóttir.