Morgunblaðið - 12.10.1997, Síða 37

MORGUNB LAÐIÐ
SUNNUDAGUR 12. OKTÓBER 1997 37
Goðsögnin
um Che Gue-
vara lifir
Mexíkóborg. Morgunblaðið.
ÞESS var minnst í vikunni að á
fimmtudag voru liðin 30 ár frá því
að Ernesto Guevara var myrtur í
Bolivíu. Líklega var hann betur
þekktur sem „el Che“, eða „vinur-
inn“.
Guevara var hægri hönd Fidels
Castros í byltingunni á Kúbu áríð
1959 og einn af þekktustu bylting-
armönnum allra tíma. Hann var
sannfærður um að framkvæma
yrði byltingu og koma á sósíalísku
kerfi, ef Rómanska-Ameríka, og
þriðji heimurinn yfir höfuð, ætti að
eiga einhverja möguleika á að
losna undan yfirráðum heimsvalda-
stefnunnar, sem að hans mati var
helsta ástæða fátæktar og eymdar
heimaálfu sinnar.
í tilefni af þessum tímamótum
hafa verið gefnar út allmargar
bækur sem vekja upp gamlar
spumingar um líf og dauða Che.
Einnig eru blaðagreinamar orðnar
ansi margar, sem birst hafa í blöð-
um spænskumælandi ríkja í Mið-
og Suður-Ameríku, og allavega ein
heimijdarmynd hefur litið dagsins
ljós. A meðal þeirra spurninga sem
leitað er svara við, er auðvitað hin
sígilda spurning hvort Castro hafi í
raun stutt Che í einu og öllu í
Bolivíu. Mikið er um ný viðtöl við
persónur sem störfuðu með Che
við mismunandi aðstæður, á mis-
munandi tímum.
Þar á meðal má nefna viðtal við
Daniel Alarcón Ramírez, sem bet-
urer þekktur sem „Benigno“, og
var fylgdarmaður Che jafnt í
Kongó og Bolivíu; og við síðustu
konuna sem talaði við Che áður en
hann var myrtur. En þó svo að
margir haldi því fram að kennslu-
konan Julia Cortés Baldera ljúgi
því að hún hafi talað við Che dag-
inn sem hann var í haldi bolivíska
hersins, þá er hún tekin til greina í
flestum ævisögum hans.
En af hverju eru áhrifin Che
ennþá svona sterk á meðal íbúa
Rómönsku-Ameríku? í augum
sumra er Che ekkert annað en
hver annar ævintýramaður, sem
mistókst í öllum sínum aðgerðum
eftir byltinguna á Kúbu; sem lifði í
sínum eigin draumaheimi; sem
gerði áætlanir sem aldrei hefði ver-
ið hægt að framkvæma og var ófær
um rökrétta hugsun og hegðun.
Hvernig í ósköpunum er hægt að
fylgja svona manni, lesa verk hans
enn þann dag í dag og hvað þá að
ganga svo langt að dýrka hann?
spyrja aðrir.
Skýringuna er kannski helst að
finna í þeirri sorglegu staðreynd að
Rómanska-Ameríka hefur ekki
breyst ýkja mikið síðustu 30 árin.
Fólk býr ennþá við sömu bágbornu
kjör og áður. Það eru að vísu ekki
lengur til einræðisherrar, en lýð-
ræðið sem tekið hefur við, hvílir oft
á veikum grunni og lýðræðislega
kjörnir stjórnendur hafa ekki get-
að breytt miklu á sviði efnahags-
og félagsmála. Talið er að um árið
2000 muni tala þeirra sem teljast á
mörkum fátæktar í Rómönsku-
Ameríku fara upp í 260 milljónir,
sem er heildaríbúatala Bandaríkj-
anna. Sökum þess telja margir íbú-
ar Rómönsku-Ameríku að þeir
þjóðlagslegu gallar, sem Che barð-
ist gegn, séu ennþá í fullu gildi,
þeir hafi einungis skipt um búning.
Hin rómantíska ímynd sem um-
lykur Che Guevara á auðvitað líka
mikinn þátt í áframhaldandi áhrif-
um hans. Fólk vill fá að vita meira
um þennan dulúðuga byltingafor-
ingja, því hann hefur veríð einn af
fáum sem hefur boðið stórveldun-
um birginn. Þetta atriði skiptir
miklu máli í Rómönsku-Ameríku
því saga álfunnar hefur einkennst
af baráttu við erlend öfl sem nær
ávallt hefur endað með ósigri.
- kjarni málsins!
HAUSTTILBOÐ
Komnir aftur
Póstsendum samdægurs
Hamraborg 3, sími 554 1754
SK0UERSLUIU
KÓPAU0GS
Loðfóður
Stærðir 36-45
Stamur sóli
Svartir
Verð aðeins
2.990
Reuters
MAÐUR frá Guatemala heldur á fána heimalands síns þar sem hann ávarpar fund í La Higuera í Bólivíu
þar sem þess var minnst að 30 ár voru liðin frá því Che Guevara lét lífið í þorpinu. Var stytta af hinum
argentíska byltingarmanni afhjúpuð af því tilefni.
mmn út
Vandaðargjafavörurágóðu verði.
Kynntu þér verð og vöruúrval áður en þú heldur að heiman.
Saga Boutique bæklingurinn Uggur frammi á söluskrif-
stofum Flugleiða og á ferðaskrifstofunum.
FLUGLEIDIR
Traustur tslenskur ferðafélagi