Morgunblaðið - 18.01.1998, Blaðsíða 26

26 SUNNUDAGUR 18. JANÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
kaup verslunina eins og fram hefur
komið. „Eg tel að það hefði verið
skynsamlegt fyrir kaupfélagið að
kaupa þessa verslun og nýta til að
koma upp öðru afbrigði af verslun
en hér er í dag. Við rekum tvær
verslanir með vannýtta afkastagetu
og höfum í sjálfu sér ekkert við
þriðju verslunina að gera. Eg
horfði hins vegar til þess að ekki
væri ástæða til að fá nýjan verslun-
araðila hér inn á þennan litla mark-
að. Næg samkeppni er á matvöru-
markaðnum til að halda okkur við
efnið, við erum að keppa við góða
kaupmenn á Akranesi og síðan
beint við höfuðborgarsvæðið,“ segir
Þórir Páll.
Auk þess verslunarrekstrar sem
um hefur verið rætt er Kaupfélag
Borgfirðinga með mikla flutninga-
starfsemi, bakarí og veitinga- og
bensínsölu. Veitingareksturinn í
Hymunni hefur stöðugt aukist frá
því staðurinn var opnaður fyrir
rúmum sex árum og farið langt
fram úr væntingum að sögn kaupfé-
lagsstjórans. Olíufélagið hf. sem á
húsnæði Hymunnar lét stækka það
á síðasta ári og var viðbótin einkum
notuð til að stækka veitingasalinn.
Þórir Páll tekur ekki mark á spám
um að viðskipti muni minnka í
Hymunni vegna Hvalfjarðarganga.
„Það getur vel verið að þeir sem era
á leiðinni á milli Norður- og Suður-
lands munu ekki staldra eins mikið
við hér og þeir hafa gert vegna þess
að leiðin frá Reykjavík sé orðin of
stuttur áfangi. Eg er hins vegar
sannfærður um að umferðin eykst
það mikið að viðskiptin muni aukast
þegar á heildina er litið.“
Taprekstur hjá
Afurðasölunni
Kaupfélagið á ráðandi eignarhlut
í þremur sjálfstæðum hlutafélögum
í Borgarnesi, Afurðasölunni Borg-
amesi hf., Engjaási ehf. sem fram-
leiðir matvæli í mjólkursamlags-
húsinu og Vírneti hf. sem framleiðir
nagla, þakjám og fleira. Vírnet er
gamalgróið fyrirtæki sem nýlega
lét skrá hlutabréf sín á Opna til-
boðsmarkaðnum. Hin fyrirtækin
era ung og þar er við margvíslega
erfiðleika að etja sem ekki er séð
fyrir endann á.
Afurðasalan Borgarnesi hf. tók
yfir rekstur sláturhúss og kjöt-
vinnslu KB 1. janúar 1994. Þórir
Páll segir að tilgangurinn hafi verið
að skilja þennan rekstur frá öðram
rekstri kaupfélagsins. „A þessum
tíma var rætt um að bændur ættu
að hafa meiri áhrif á rekstur af-
urðastöðva og með stofnun hlutafé-
lagsins var verið að opna fyrir
aukna eignaraðild þeirra og ábyrgð
á rekstrinum. Reynslan hefur hins
vegar orðið sú að bændur hafa
aldrei eignast veralegan hluta í
þessu fyrirtæki. Þefr eiga nú um
15%, KB á 45% og sveitarfélög og
aðrir aðilar afganginn."
Rekstur sláturhúss og kjöt-
vinnslu KB var orðinn mjög þungur
áður en hlutafélagið var stofnað,
vegna minnkandi sauðfjárfram-
leiðslu, stöðugt harðnandi sam-
keppni í kjötvinnslu og lækkandi
verðs afurðanna. Vonast var til að
með því að skilja reksturinn frá öðr-
um rekstri kaupfélagsins yrði hægt
að halda betur utan um hann og
snúa þróuninni við. Það hefur ekki
tekist og enn er mikið tap á rekstr-
inum, að sögn Þóris Páls sem situr í
stjórn Afurðasölunnar hf. Hann vill
þó ekki greina frá því hvað fyrir-
tækið hafi tapað miklum peningum
frá því það var stofnað. Að hans
sögn hefur húsnæði fyiirtækisins
og öll aðstaða verið lagfærð mikið
og gæðamálin tekin í gegn. Hann
segir að hluta tapsins megi rekja til
fjárfestinga af þessu tagi.
Eina kjötmjöls-
verksmiðjan
Afurðasalan keypti kjötvinnslu-
hluta Islensks-fransks eldhúss. Sú
fjárfesting skilaði fyrirtækinu litlu í
upphafi en Þórir Páll segir að mjög
góð sala hafi verið í afurðunum nú
fýrir jólin og það hafi fyllilega rétt-
lætt þessi kaup.
Á síðasta ári var unnið að endur-
bótum á kjötmjölsverksmiðju Af-
urðasölunnar fyrir tugi milljóna
Morgunblaðið/Ásdís
ÞÓRIR PÁLL Guðjónsson, kaupfélagsstjóri Kaupfélags Borgfirðinga, í vöruhúsi KB en þar hafa miklar breytingar verið gerðar
á undanförnum mánuðum.
VERÐUMAÐ VERA
í TAKT VIÐ TÍMANN
VIÐSKIFTIAIVINNULÍF
Á SUIMNUDEGI
► Þórir Páll Guðjónsson, kaupfélagssljóri í Borgarnesi, er
fæddur á Ljótarstöðum í Skaftártungu 26. apríl 1945. Hann
lauk búfræðiprófi frá Bændaskólanum á Hvanneyri, prófi frá
Samvinnuskólanum á Bifröst og stundaði nám í uppeldis- og
kennslufræðum við Háskóla íslands. Hann var við starfsnám
hiá Sambandi íslenskra samvinnufélaga, verslunarsfjóri hjá
KÁ á Laugarvatni og síðan kennari við Samvinnuskólann 1973
til 1987. Hann var um nokkurra mánaða skeið framkvæmda-
stjóri Eðalfisks hf. í Borgarnesi og hefur verið kaupfélagssljóri
Kaupfélags Borgfirðinga frá 1988. Þórir Páll er kvæntur
Helgu Karlsdóttur húsmóður og skrifstofumanni og eiga þau
þijú böm.
eftir Helga Bjarnason
AUPFÉLAG Borgfirð-
inga í Borgarnesi hefur
gengið í gegnum dýrar og
sársaukafullar breytingar
í afurðasölumálum og enn er ekki
séð fyrir endann á erfiðleikum á því
sviði vegna taprekstrar Afurðasöl-
unnar hf. Þessa dagana stendur
fyrirtækið frammi fyrir aukinni
samkeppni í verslun, hinu aðal-
starfssviði sínu, með því að Hag-
kaup hefur opnað verslun á staðn-
um. Framundan er síðan aukin
samkeppni við höfuðborgarsvæðið í
verslun og jafnframt tækifæri
vegna aukinnar umferðar. Rætt er
við Þóri Pál Guðjónsson kaupfé-
lagsstjóra um starfsemi kaupfé-
lagsins og framtíðarhorfur.
Óttast ekki
samkeppnina
„Hér í Borgarnesi hefur lengi
verið önnur matvöraverslun sem
við höfum verið í samkeppni við. Ef
þetta verður eingöngu matvöru-
verslun verður breytingin ekki ýkja
mikil,“ segir Þórir Páll um áhrif
Hagkaupsverslunarinnar sem opn-
aði fyrir helgina í húsnæði Verslun-
ar Jóns og Stefáns. „Samkeppnin
verður væntanlega með öðra móti,
hugsanlega annað þjónustustig og
verðlagning, en það veit ég ekki á
þessari stundu. Ég hef alltaf litið
svo á að við værum í beinni sam-
keppni við Hagkaup og Bónus í
Reykjavík, við höfum alltaf verið
bomir saman við þessar verslanir
þótt það sé ósanngjamt hvað varð-
ar Bónus. Við höfum talið okkur
standa jafnfætis sambærilegum
verslunum á höfuðborgarsvæðinu í
vöravali og þjónustu. Aftur á móti
er ekki hægt að bera okkur saman
við lágvöruverðsverslanir eins og
Bónus, við eram á allt öðru þjón-
ustustigi en þær.“
Kaupfélagið rekur vörahús í
kaupfélagshúsinu við Egilsgötu.
Þar er matvöruverslun og sérversl-
anir á vegum kaupfélagsins auk
þess sem húsnæði er leigt til ann-
arra verslana og þjónustuaðila. Fé-
lagið rekur aðra matvöruverslun í
Hymunni við Borgarfjarðarbrúna.
Þar er langur afgreiðslutími en tak-
markaðra vöruúrval en í aðalmat-
vöraverslun félagsins.
„Nei, það tel ég ekki. Að minnsta
kosti ekki ef þeir reka þessa versl-
un á svipaðan hátt og annars staðar
á landsbyggðinni, Akureyri og
Njarðvík," segir Þórir Páll spurður
að því hvort KB væri illa undir
harðari samkeppni búið. Hann seg-
ist ekki óttast verðstríð, kaupfélag-
ið muni auðvitað leggja áherslu á að
standa sig í samkeppninni. „Við er-
um ekki í lágvöruverðsverslun hér,
það liggur íyrir. Og ef þeir koma
með Bónusverslun verður ekki um
beina samkeppni á þeim grandvelli
að ræða. Okkar markmið er að
bæta þjónustu okkar við viðskipta-
vinina og að hafa verðlagið í takt
við verðlag annarra á markaðnum.
Því höldum við áfram,“ segir Þórir
Páll.
Möguleikar með
aukinni umferð
Kaupfélagið hefur verið að
breyta vörahúsi sínu, bæta fram-
stillingu á vöram og gera verslun-
ina hagkvæmari. Telur Þórir Páll
að vel hafi tekist til. Þá standa fyrir
dyrum framkvæmdir við stækkun
Hyrnunnar og verður viðbótar-
plássið einkum notað til að stækka
verslun KB þar. Á viðbótin að vera
komin í gagnið fyrir sumarið. Með
þeirri framkvæmd er verið að
hugsa til Hvalfjarðarganga.
„Við teljum að umferð aukist
með tilkomu Hvalfjarðarganga,
bæði með dagsferðum og aukinni
umferð í sumarbústaði, og að það
leiði til aukinna viðskipta. Ég spái
því að sumarhúsabyggð í héraðinu
aukist og þá ekki síður nýting
þeirra húsa sem íyrir er, að með
bættum samgöngum muni fólk
dvelja meira í þeim vor og haust.
Þá verður auðveldara að komast í
sumarbústaði í Borgarfirði yfir vet-
urinn en í bústaði fyrir austan fjall.
Á leiðinni hingað er engin Hellis-
heiði. Fólkið kemur mikið við hjá
okkur á leiðinni í sumarbústaðina,
ekki síst í Hymunni, og margir líka
á leiðinni í bæinn aftur. Þá má bú-
ast við að þau glæsilegu íþrótta-
mannvirki sem hér hafa verið
byggð leiði til þess að sumarbú-
staðafólkið dvelji meira hér í Borg-
arnesi en það hefur gert til þess.
Við ætlum að bæta þjónustu okkar
sérstaklega með tilliti til þessa
markhóps," segir kaupfélagsstjór-
inn.
Hann gerir sér einnig grein fyrir
hinum áhrifum Hvalfjarðarganga,
að þeir sem búa á svæðinu eigi auð-
veldara með að kaupa inn í Reykja-
vík. „Við verðum komin í jaðar höf-
uðborgarsvæðisins, verslunarrekst-
ur í Borgarnesi verður eins og í út-
hverfum Reykjavíkur. Við verðum
einfaldlega að standa okkur í sam-
keppninni ef við ætlum að lifa og að
því höfum við verið að vinna." Þórir
Páll telur að harðasti slagurinn
verði hjá sérverslunum. Á litlum
markaði sé erfitt að bjóða upp á þá
fjölbreytni sem fólkið vill.
Þórir Páll bendir á að göngin hafi
jákvæð áhrif á framleiðslufyrirtæk-
in í Borgamesi, ekki síst þau mat-
vælafyrirtæki sem Kaupfélag
Borgfirðinga á aðild að. Vegalengd-
in á aðalmarkaðssvæði landsins
styttist og flutningskostnaður
minnki. „Þau stytta þann tíma sem
það tekur að koma vöranni á mark-
að. Fyrirtækin geta auðveldlega
komið ferskri vöra í verslanir að
morgni og þurfa ekki að hafa
áhyggjur af veðri eða færð.“
Vildi kaupa JS
Þórir Páll hafði áhuga á að Kaup-
félag Borgfirðinga keypti Verslun
Jóns og Stefáns þegar hún var til
sölu síðasta sumar og var búinn að
ná um það samkomulagi við eigend-
ur hennar. Málið náði ekld fram að
ganga vegna andstöðu í stjórn
kaupfélagsins og þá keypti Hag-