Morgunblaðið - 07.06.1998, Qupperneq 34

34 SUNNUDAGUR 7. JÚNÍ 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+
Elskuleg móðir mín, dóttir okkar og systir,
HRAFNHILDUR BRYNJA FLOSADÓTTIR,
verður jarðsungin frá Háteigskirkju
þriðjudaginn 9. júní kl. 13.30.
Þeim sem vildu minnast hennar er bent á
Foreldrafélag misþroska barna.
Axel Óli Alfreðsson,
Rannveig Höskuldsdóttir,
Flosi Jónsson,
Aðalsteinn Flosason,
Guðlaug Flosadóttir.
Ástkær eiginmaður minn og faðir okkar,
TOBI'AS JÓHANNESSON,
Þórunnarstræti 130,
Akureyri,
er látinn.
Guðrún Björnsdóttir og dætur.
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, bróðir, afi og langafi,
ÓLAFUR MEYVANT JÓAKIMSSON
skipstjóri,
Gunnólfsgötu 10,
Ólafsfirði,
sem lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri
1. júní sl., verður jarðsunginn frá Dalvíkurkirkju
þriðjudaginn 9. júní kl. 13.30.
Fjóla Baldvinsdóttir,
Guðni Ólafsson, Ásdís Pálmadóttir,
Ægir Ólafsson, Guðný Ágústsdóttir,
Sigurður Ólafsson, Áslaug Grétarsdóttir,
Jóakim Freyr Ólafsson, Sæbjörg Ágústsdóttir,
María Jóakimsdóttir,
barnabörn og barnabarnabarn.
+
Elskulegur eiginmaður minn, faðir, tengda-
faðir, afi og langafi,
OSKAR INGMAR HUSBY JOHANNSSON,
Norðurbrún 1,
Reykjavík,
sem lést á Landspítalanum mánudaginn 1.
júní sl., verður jarðsunginn frá Áskirkju mánu-
daginn 8. júní kl. 13.30.
Blóm vinsamlega afbeðin, en þeim sem vildu
Krabbameinsfélag Islands.
minnast hans er bent á
Björg Elísdóttir,
börn, tengdabörn,
barnabörn og barnabarnabarn.
+
Við þökkum öllum sem sýndu okkur samúö,
hlýhug og veittu okkur ómetanlegan stuðning
vegna andláts okkar ástkæru dóttur og
tengdasonar, foreldra, tengdaforeldra, afa og
ömmu,
ÞORSTEINS ÞÓRIS ALFREÐSSONAR,
sem lést 11. mars 1998,
og
GUÐRÚNAR Á. STURLAUGSDÓTTUR,
sem lést 6. aprfl 1998.
Sérstaklega færum við starfsfólki Heimahlynningar Krabbameinsfélags
íslands þakkir fyrir óeigingjarnt starf. Einnig sendum við Lögreglukórnum
þakkir fyrir þeirra hlut.
Aðalheiður Eyjólfsdóttir,
Sturlaugur Þorsteinsson,
Helga Lilja Pálsdóttir,
Steinar Þór Sturlaugsson,
Guðrún Ásdís Sturlaugsdóttir,
Stefán Örn Sturlaugsson.
Valdimar Óli Þorsteinsson,
Katrín Guðmundsdóttir,
Ann Kristine Thorsteinsson,
Þorsteinn Óli Valdimarsson,
SYSTIR
GABRIELLA
+ Systir Marie Ga-
briella fæddist í
Oldenburg í Þýska-
landi 24. júní 1904.
Hún lést á heimili
sínu í Garðabæ 2.
júm' síðastliðinn.
Foreldrar hennar
dóu þegar hiín var
barn að aldri, en
hún var yngst í stór-
um systkinahópi.
Tvær af systrum
hennar gengu
einnig í reglu St.
Jósefssystra. Hún
gekk í regluna í
Kaupmannahöfn 15. ágúst 1929.
Hún var í hjúkrunamámi frá
1932-1935. Árið
1937 kom systir Ga-
briella til íslands og
vann hjúkninar- og
stjórnunarstörf á
Landakotsspítala í
fjóra áratugi eða til
1977. Eftir það vann
hún á kaffistofu
lækna í nokkur ár. I
maí 1990 fluttist
hún á systraheimilið
í Garðabæ.
títför systur Ga-
briellu fer fram frá
Kristskirkju í
Landakoti á morg-
un, mánudaginn 8. júní, og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
Nú er systir Gabriella gengin inn
í fógnuð herra síns. Henni varð að
ósk sinni, að bera beinin á þessu
landi sem hún hafði helgað líf sitt og
starf allt og krafta sina meðan þeir
entust, og líklega unnið trú sinni og
herra með meiri árangri en nokkur
annar úr hjörð Rómarbiskups sem
hér hefir verið á síðari tímum.
Þegar fjórar St. Jósefssystur
stigu hér á land 1896 var trúfrelsi í
landinu liðlega tvítugt; þótti mörg-
um kennimönnum pápiska vondur
siður og síst þörf á að leyfa kaþ-
ólsku trúfélagi fótfestu hér.
Þessi viðhorf breyttust. Þegar
St. Jósefssystur buðust til að
byggja Landakotsspítala lofuðu
þær að: „Sjúklingar skulu teknir í
spítalann án tillits til trúmála og
ekki verður reynt að hafa áhrif á
trúarskoðanir þeirra.“ Þær efndu
það; aldrei reyndu þær að tala um
fyrir fólki, flytja því ræður um róm-
verska kenningu eða snúa því frá
lútherskum sið. En þeir sem komu í
spítalann komust ekki hjá þvi að sjá
störf þeirra unnin af reglusemi í
hljóðlátri önn, með kærleiksríku
viðmóti. Þegar tímar liðu hafði það
sín áhrif. Eitt lítið kærleiksverk
sagði meira en þúsund orð.
Nú hygg ég að enginn, hvorki
lærður né leikur, hafi verið í vafa
um það lengi, að þessar fáu konur
af reglu heilags Jósefs, komnar af
framandi landi, hafi unnið heil-
brigðismálum Islendinga meira
gagn en nokkur annar hópur af
jafnri stærð. Ég ætla, að það séu
störf systranna sem hafa orðið þess
valdandi, að ekki einasta allur al-
múgi heldur og kennimenn, sem
helst höfðu horn í síðu þeirra fyrir
hundrað árum, hafi séð að allir eiga
hóparnir einn herra, þó þeir lesi
bækur hans hver með sínum gler-
augum; og nú sitja hér saman að
borði prelátar rómversku kirkjunn-
ar og háklerkar þeirrar íslensku.
Allar eiga systurnar hver sinn þátt
í þessari hugarfarsbreytingu, en þó
hygg ég að þáttur systur Gabriellu
sé ekki sá grennsti.
Systir Gabriella kom til íslands
1937 og var fyrst til aðstoðar systur
'A S
£
Þegar andlát
ber að höndum
Útfararstofa kirkjugarðanna ehf.
Sími 551 1266
Allan sólarhringinn
Matthildi á skurðstofu Landakots-
spítala, en 1942 tók hún við stjórn-
inni og stýrði skurðstofum spítal-
ans óslitið í hálfan fjórða tug ára. Á
þeim tíma fjölgaði aðgerðum jafnt
og þétt og því meira sem lengra
leið. Þegar hún hóf störf hafði hún
eina systur sér til aðstoðar, en þeg-
ar hún lét af stjórn, unnu á skurð-
stofum spítalans tuttugu og þrír,
auk lækna og nema.
Enginn kemur í spítala að gamni
sínu; sjúkrahús eru ekki sumarhót-
el. Og sá, sem kemur á skurðstofu
til aðgerðar, er aldrei við góða líð-
an, hvort sem hann lætur það uppi
eða dylur það með sér. Umhverfið
er framandlegt og uggvekjandi.
Hann veit, að það sem fram undan
er muni skipta sköpum, en hann
veit ekki með vissu hvern veg. Þeg-
ar systir Gabriella tók á móti þessu
fólki, sem stundum var í uppnámi,
fór ætíð á einn veg, það róaðist og
fannst að öllu væri óhætt meðan
hún væri þar. Sérlega átti þetta við
um börn; þau komu grátandi og
hrædd, en þegar hún fór að hjala
við þau, brostu þau. Hún var
stjómsöm, það datt engum í hug að
gera annað en það sem hún vildi.
Stúdentar og ungir læknar eiga það
til að finna nokkuð til sín - það
breytist með árunum - en þeir voru
eins og leir í höndunum á systur
Gabriellu þótt þeir kynnu að vera
hortugir við aðra.
Það hefir oft komið fyiir þegar
ég hefi hitt fólk, sem legið hefir í
Landakotsspítala, að það spyrði um
systur Gabriellu. Oft, kannski oft-
ast nær, hafði það gleymt nafninu,
en persónan var gi’ópuð í minnið og
hafði það þó margt hvað aðeins hitt
hana einu sinni.
Systurnar unnu lengri dag en
annað starfsfólk, byrjuðu fyrr og
hættu síðar, en auk þess voru þær
æði oft að störfum á náttarþeli. Á
þessum tíma hafði spítalinn vakt
fyrir bráða sjúkdóma þriðju hverja
viku, og aðra hvora viku fyrir slys,
þar til Borgarspítali tók til starfa í
Fossvogi. Þau fjórtán ár, sem
Landakotsspítali tók einn við höf-
uðslysum, varð að sinna þeim
hvenær sem var sólarhringsins.
Landsmönnum fjölgaði og með
aukinni umferð og iðnvæðingu
fjölgaði slysum. Fleiri læknar komu
að spítalanum til þess að sinna
auknu álagi, en systurnar voru jafn
fáar. Kalla mátti til starfsfólk að
mmmmmmo
2
I
1
|
S
1
3
Fersk blóm og
skreytingar
við öll tækifæri
Opið til kl.10 öll kvöld
Persónuleg þjónusta
Fákafeni 11, sími 568 9120
2
i
5
Í
5
|
5

næturlagi ef með þurfti; skipti það
með sér vöktum svo enginn var
þjakaður af því. En það var enginn
til þess að leysa systurnar af hólmi.
Éf sýnt var að til aðgerðar kæmi
var kallað í systur Gabriellu. Hún
kom, tók við stjórninni, gerði það
sem gera þurfti, og þótt hún hefði
ekki sofið nema fuglsblund sást
ekki á henni þreyta. Þótt hún hefði
verið á ferli fram eftir nóttu þá var
hún ætíð mætt að morgni. Það flaug
stundum fyrir hjá mér, að með
þessu vinnulagi væri hún að freista
skapara síns, þessa vinnukergju
þyldi enginn til lengdar; en ef ýjað
var að því að hún færi sér hægar þá
hlustaði hún ekki á það tal.
Kannski hefir þessi umhyggja
mín fyinr henni verið sprottin af
sjálfselsku. Ég mátti illa til þess
hugsa að missa hana af skurðstof-
unni. Frá því ég byrjaði að stunda
sjúklinga í Landakoti hafði sam-
vinna okkar verið náin og við enga
systranna hafði ég_ átt eins mikil
samskipti og hana. Ég treysti henni
og hún brást aldrei.
Maður skyldi halda að þessi kona
sem alla sína ævi vann tveggja
manna verk, og stundum meira,
hafi verið tröllskessa sem óð jörð-
ina upp að hnjám, en það var öðru
nær. Hún var smávaxin og nett,
grönn og kvenleg, og leit ekki út
fyrir að hafa mikið þrek, en það var
missýning. Aldrei var svo mikið
lagt á grannar herðar hennar að
hún ekki lyfti því. Hún var viðræðu-
góð, þægileg í umgengni, hæglát og
brosmild og vakti traust.
Hún hélt áfram sama veg þar til
systurnar létu spítala sinn í ann-
arra hendur og var þá komin á átt-
ræðisaldur. Við þekktumst í 58 ár
og í 37 af þeim unnum við saman
flesta daga og margar nætur. Við
svo náin kynni fær enginn dulist.
Systir Gabriella var heilsteypt;
það var engin feyra í steypunni og
efnið var gull.
Bjarni Jónsson.
Systir Gabriella er látin í hárri
elli. Hún hélt sinni andlegu reisn og
glaðværa skapi til hins síðasta, þótt
hún væri orðin nokkuð ellimóð.
Hún hafði helgað líf sitt þjónustu
við Guð og hann hafði gefið henni
mikið veganesti í vöggugjöf.
Um það leyti sem Gabriella
fæddist í Oldenburg í Þýskalandi
spunnu örlögin þann vef, að fransk-
ar nunnur voru að reisa sjúkrahús í
litlu sjávarþorpi á Islandi. Er hún
komst til vits og ára taldi Gabriella
sig best geta þjónað Guði með því
að hjúkra sjúkum, þar sem þess
væri mest þörf. Sú trú bar hana til
íslands. Þar var hennar þörf og
hún dró aldrei af sér.
I heimildum má lesa, að hjúkrun-
arferill systur Gabriella hafi náð yf-
ir um 40 ár, en það segir lítið um
mikilvægi þessarar hljóðlátu en
glaðlyndu konu fyrir íslensk heil-
brigðismál og þau áhrif, sem hún
hafði beint og óbeint á samferða-
menn sína. Hún var samstarfsmað-
ur margra helstu skurðlækna
landsins á þessum tíma. Þeir
komust að raun um að engin byrði
var það þung, að hún risi ekki undir
henni. Stór hluti lækna fékk sín
fyrstu kynni af skurðstofu undir
handleiðslu hennar. Þeir lærðu þar
að virðingarleysi og skens á ekki
við á slíkum stað heldur lotning fyr-
ir lífínu. Þúsundir sjúklinga sem
fluttir voru veikir á skurðstofur
Landakots muna eftir þessari smá-
vöxnu grönnu konu, sem tók á móti
þeim, sefaði kvíðann með brosi
sínu, glaðværð og óbilandi trú á
handleiðslu Guðs.
Fyrir marga var hún persónu-
gervingur St. Jósefssystra; minnis-
stæðust vegna einstaks persónu-
leika.
Þótt St. Jósefssystur ættu allar
það sameiginlegt, að þær lögðu nótt
við dag til að sinna störfum sínum
átti Gabriella einna stærstan þátt í
að skapa það andrúmsloft virðingar
og mannkærleika sem svo mörgum
er minnisstæður, er á Landakoti
hafa starfað eða verið sjúklingar þar.
Sælir eru hógværir, því að þeir
munu landið erfa, segir í hinni