Morgunblaðið - 02.07.1998, Qupperneq 16

16 FIMMTUDAGUR 2. JÚLÍ 1998
MORGUNB LAÐIÐ
AKUREYRI
Framhald staðarvalsathugana fyrir stóriðnað í Eyjafírði
Ahersla verði lögð á
samstöðu um Dysnes
Aðeins tvö svæði í Eyjafirði koma til greina undir stóriðnað
Morgunblaðið/Kristján
BJÖRK Guðmundsdóttur framkvæmdastjóri Héraðsnefndar Eyja-
fjarðar, Valgerður Hrólfsdóttir nýkjörinn formaður héraðsráðs og
Rögnvaldur Skíði Friðbjörnsson sem var endurkjörinn formaður
héraðsnefndar.
NIÐURSTAÐA verkefnisstjórnar
um staðarval fyrir stóriðnað í Eyja-
fírði um framhald staðarvalsathug-
ana fyrir stóriðnað í Eyjafirði er sú
að aðeins tvö svæði við fjörðinn
komi til álita fyrir rúmfreka stór-
iðju, Dysnes í Arnarneshreppi og
svæði ofan við Litla-Árskógssand.
Andrés Svanbjömson yfirverkfræð-
ingur Markaðsskrifstofu iðnaðar-
ráðuneytis og Landsvirkjunar, for-
maður verkefnisstjórnar, kynnti
skýrslu hennar á fundi Héraðs-
nefndar Eyjafjarðar í gær.
Iðnaðarsvæði á Akureyri, Dalvík
og Olafsfirði voru einnig skoðuð
með tilliti til stóriðju auk svæða á
Grenivík og Svalbarðsströnd, en
hvergi er nægilega stórt eða hent-
ugt svæði fyrir stóriðju á borð við
álver eða annað af svipaðri stærð
sem krefðist sérstakrar hafskipa-
hafnar.
Árskógssandur Iakari kostur
Við samanburð á kostum stór-
iðjusvæða í Eyjafirði voru ýmsir
þættir skoðaðir, lóðir, hafnar- og
umhverfísmál, náttúruhamfarir,
verðurfar, vinnumarkaður og fleira.
Þá var farið yfir rannsóknir og for-
athuganir sem gerðar hafa verið á á
undanfomum árum og lauslegt mat
á kostum Dysness og Arskógssands
fyrir stóriðnað gert.
Samanburðurinn leiddi í ljós að
um áhugaverðan kost er að ræða á
Arskógssandi að mati verkefna-
stjórnarinnar, m.a. er talið að Ey-
firðingar ættu auðveldara með að
sætta sig við staðsetningu stóriðju
þar heldur en innar í firðinum. Með
hliðsjón af viðhorfum íbúa Arnar-
neshrepps, sem hugsanlega útiloka
staðsetningu á Dysnesi, a.m.k. fyrir
ákveðna stóriðjukosti, vaknar sú
spurning í huga nefndarinnar hvort
ekki sé nauðsynlegt að framkvæma
á Árskógsandi þær rannsóknir sem
þarf til að fá á þeim stað sambæri-
lega þekkingu og á Dysnesi ef Eyja-
jörður á að koma til greina fyrir
stóriðju í framtíðinni.
Nefnt er að hafa verði í huga að
frá sjónarhóli erlendra fjárfesta
yrði Árskógssandur þó ávallt lakari
kostur en Dysnes, m.a. vegna of
mikillar nálægðar við byggð og fjar-
lægðar frá Akureyri. Mælir nefndin
því með því að áhersla verði lögð á
að ná samstöðu um Dysnes sem
framtíðarstónðjusvæði í Eyjafirði
og svæðið á Árskógsströnd bíði enn
um sinn, eða a.m.k. þar til fyrri
kosturinn er fullreyndur.
Rannsóknir kosta 6,7 milljónir
Áætlað er að rannsóknir sem eft-
ir er að gera við Dysnes kosti um
6,7 milljónir króna og er gert ráð
fyrir að kostnaður di’eifist á þetta
ár og það næsta. Mun meiri rann-
sóknir þarf að gera á Árskógs-
strönd eða samtals fyrir 18,5 millj-
ónir króna. Unnt er að dreifa rann-
sóknum og kostnaði á nokkur ár.
Fram kemur í skýrslu nefndar-
innar að nýir útreikningar sem
gerðir voru á loftmengun frá 200
þúsund tonna álveri á Dysnesi sýna
mun minni mengun frá stóru álveri
þar en fyrri útreikningar. Rétt um
helmingur íbúa í Eyjafirði, eða 51%,
er hlynntur stóriðju á svæðinu sam-
kvæmt könnun sem gerð var á síð-
asta ári.
Málþing um stöðu
og framtíð ís-
lenska þjóðlagsins
Upptökur
og rit veröi
aðgengileg
MÁLPING um stöðu og framtíð ís-
lenska þjóðlagsins var haldið á
Þjóðlagadögum á Akureyri nýlega.
Málþingið fagnar því starfi sem
nú er unnið á vegum Collegium
Musicum, við rannsóknir á mikl-
um áður ókönnuðum sjóðum söng-
laga í íslenskum handritum. Á
ráðstefnunni kom fram að á ís-
lenskum söfnum er varðveitt
feiknamikið af upptökum á ís-
lenskri tónlist frá liðnum tíma,
sem enn er að mestu órannsakað
og óskráð. Ennfremur að Island
er eina landið í Evrópu þar sem
engin staða tónvísindamanns er til
á háskólastigi.
„í ljósi þessa skorar málþingið á
yfirvöld mennta- og menningar-
mála að koma upp þeirri aðstöðu
sem þarf til að stunda rannsóknir á
íslenskum tónlistararfi,“ segir í
ályktun þingsins. Einnig skorar
málþingið á yfirvöld að veita fé til
að þær upptökur og þau rit sem til
eru verði gerð aðgengileg fræði-
mönnum og áhugafólki um íslenska
tónlist, með því að gefa efnið út á
hljómdiskum og bókum.
Beinir þingið því til áhugafólks
um tónlist og þjóðlegan menning-
ararf að málþing og tónlistarhátíðir
undir merkjum íslenskra þjóðlaga
eru þjóðinni brýn nauðsyn ef hún
vill varðveita sál sína í hringiðu al-
þjóðlegs tónlistariðnaðar og fjöl-
miðlunar.
Stórtónleikar til
minningar um Jó-
hann Konráðsson
Kristján
Jóhannsson
kemur með
fríðu föru-
neyti
KRISTJÁN Jóhannsson óperu-
söngvari kemur fram á stórtónleik-
um sem haldnir verða á Akureyri í
haust, 10. október næstkomandi.
Hugmyndina að tónleikunum má
rekja til þess að Jóhann Konráðs-
son söngvari, faðir Kristjáns, hefði
orðið áttræður í nóvember síðast-
liðnum og var þá rætt um að efna til
minningartónleika en þar sem tími
til undirbúnings var skammur
reyndist það ekki gerlegt. Tónleik-
amir næsta haust verða helgaðir
minningu Jóhanns.
Með Kristjáni í fór til Akureyrar
verður hljómsveitarstjórinn
Giovanni Andreoli og söngkonan
Orice Luca. Frænka Kristjáns og
bamabam Jóhanns heitins, Jóna
Fanney Svavarsdóttir, kemur
einnig fram á tónleikunum.
Sinfóníuhljómsveit Norðurlands
með aðstoð frá hljóðfæraleikurum
Sinfóníuhljómsveitar íslands leikur
með og karla- og kvennakórar taka
einnig þátt í tónleikunum.
Um sannkallaða ópemtónleika
verður að ræða, en flutt verða
glæsileg verk úr frægum ópemm,
Tannháuser, Othello, Turandot og
Manon Lescaut.
Verkefnið er stórt og hefur því
verið leitað til fyrirtækja um stuðn-
ing og hefur íslandsbanki þegar
heitið stuðningi sínum. Verði ágóði
af tónleikunum mun hann renna til
góðgerðarstarfsemi.
Vatnssýni tekin úr hverastrýtunni á botni Eyjafjarðar
Morgunblaðið/Kristján
LEIÐANGURSMENN áttu ekki von á jafngóðum árangri og raun bar vitni og höfðu meðferðis alls kyns búnað til að ná einstökum sýnum. Þeim
tókst þó að ná í ótakmarkað magn af vatni með dælingunni. F.v. Viggó Marteinsson og Jakob Kristjánsson frá Iðntæknistofnun, Anna Breiðfjörð
Sigurðardóttir, sem var manni sínum Erlendi til aðstoðar við köfunina, og Hrefna Kristmannsdóttir frá Orkustofnun.
FULLTRÚAR frá Iðntæknistofnun
og Orkustofun komu norður í
Eyjafjörð í vikunni til að ná í sýni
úr hverastrýtunni sem fannst á
botni Eyjafjarðar í apríl sl. „Leið-
angurinn gekk mjög vel og miklu
betur en við áttum von á. Við höld-
um líka að þetta sé í fýrsta sinn
sem jarðhitavökva er dælt með
þessum hætti af hafsbotni með
slöngu,“ sagði Jakob Kristjánsson,
prófessor við Háskóla íslands og
forstöðumaður á líftæknisviði Iðn-
tæknistofnunar, í samtali við
Morgunblaðið, en hann var leið-
ungursstjóri í þessari ferð.
Hverastrýtan fannst í leiðangri
á vegum Iðntæknistofnunar í apr-
íl sl. Þá voru tekin sýni úr henni
en tilgangurinn með ferðinni nú
var að ná í betri sýni og þá sér-
staklega vatnssýni til efnagrein-
ingar. Hverastrýtan er samtengd
annarri strýtu sem fannst í leið-
angri í fyrrasumar og er um 50
metra langur hryggur á milli
þeirra.
„Við höfðum náð bergsýnum úr
strýtunni og efnagreint þau en
ekki náð góðum vatnssýnum til að
efnagreina og eins var eftir að
Vatninu dælt af
hafsbotni
BÁTURINN Níels Jónsson EA kemur með leiðangursmenn að landi á
Hjalteyri en Erlendur Bogason tekur léttan sprett á gúmmíbátnum.
----------------,-----------------------------------------------------l------------
kortleggja svæðið. Það gekk von-
um framar að ná í vatnssýni og
þetta var allt mjög spennandi.
Okkur tókst að koma slöngu nið-
ur, setja stút í eitt opið á strýt-
unni á um 27 metra dýpi og dæla
vatni upp.“
Vatnið rúmlega 50 gráða heitt
Jakob sagði að mikið vatn
streymdi víða út úr strýtunni en á
þessu 27 metra dýpi hafi hitinn á
vatninu mælst 72 gráður. Eftir að
búið var að dæla vatninu upp í
gegnum 40 metra langa slöngu
var það rúmlega 50 gráða heitt.
„Þetta er ferskvatn og það verður
spcnnandi að rannsaka þetta á
næstunni. Við munum einnig
reyna að aldursgreina það og
finna út hvaðan það kemur og
eins að kortleggja svæðið. í fram-
haldinu munum við óska eftir því
að svæðið verði friðað.“
Hverastrýtan er um 45 metrar á
hæð og aðeins er um 15 metra köf-
unardýpi niður að henni. Jakob
sagði að efsti hluti strýtunnar væri
mjög mjór, aðeins um 2 metrar á
breidd, og því æskilegt að ekki
væri mikill skarkali á svæðinu.