Morgunblaðið - 13.08.1998, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 13. ÁGÚST 1998
ERLENT
MORGUNB LAÐIÐ
Starr sendir þinginu væntanlega
skýrslu innan skamms
Ekki orð um
Whitewater
KENNETH Starr, sérstakur sak-
sóknari í Bandaríkjunum, kann að
senda bandaríska þinginu skýrslu
um rannsókn sína á meintu misferli
forsetans innan nokkurra vikna, að
því er blaðið Washington Post
greindi frá í gær. Skýrslan mun að
öllum líkindum aðeins fjalla um
meint samband forsetans við Monicu
Lewinsky og gjörðir sem leitt gætu
til ákæru fyrir embættisafglöp.
Blaðið hefur eftú' heimildarmönn-
um sem þekkja til rannsóknar Starrs
að í skýrslunni verði ekkert fjallað
um Whitewater-málið, og meinta að-
ild forsetahjónanna að gjaldþrots-
máli í ríkisstjóratíð Bills Clintons í
Arkansas. Starr hefur verið að rann-
saka það mál í fjögur ár.
Þess í stað mun skýrslan einungis
innihalda umfjöllun og gögn er
tengjast spumingum um það hvort
forsetinn hafi logið í eiðsvarinni yfir-
lýsingu sem hann gaf í tengslum við
mál er Paula Jones höfðaði á hendur
honum fyrir meinta kynferðisáreitni.
Því máli hefur verið vísað frá dómi. I
yfirlýsingunni neitaði Clinton því að
hafa átt í ástarsambandi við Lewin-
sky, og rannsókn Starrs beinist
einnig að því hvort forsetinn hafi
hvatt Lewinsky til að segja ósatt í
yfirlýsingu sem hún gaf í tengslum
við sama mál.
Clinton mun bera vitni fyrir rann-
sóknarkviðdómi Starrs 17. ágúst nk.
og telja fréttaskýrendur Washington
Post að framburður forsetans muni
hafa áhrif á innihald skýrslunnar.
Hefur blaðið eftir heimildarmönnum
að í skýrslunni verði hvorki lagðar
fram niðurstöður né ábendingar til
þingmanna um hvað þeim beri að
gera.
Þess í stað verði gerð grein fyrir
þeim sönnunai'gögnum sem aflað
hafi verið um misferli af hálfu forset-
ans, og einnig verði sýnt fram á
hvernig þessara gagna hafi verið afl-
að. Meðal þeirra gagna sem lögð
verði fram séu afrit af framburði
vitna frammi fyrir rannsóknarkvið-
dómi, slgalfest og efnisleg gögn, auk
segulbandsupptakna sem Linda
Tripp gerði af samtölum sínum við
Lewinsky.
Reuters
Deilt
um hrað-
braut
Færeyska stjórnarandstaðan andvig sjálfstæðisáætlunum
Segja sjálfstæði vera
á kostnað velferðar
FÆREYSKA stjórnarandstaðan
styður ekki áætlanir landstjórnarinn-
ar um sjálfstæði Færeyja, þrátt fyrir
að margir þingmenn hennar séu
fylgjandi því að eyjarnar verði fyrr
eða síðar fullvalda. Ástæðan er sú að
stjómarandstöðuflokkamir óttast að
sjálfstæði verði á kostnað velferðar-
innar, að því er Ritzau-fréttastofan
hefur eftir Joannes Eidesgaard, for-
manni Jafnaðarmannaflokksins.
Eidesgaard segir flokk sinn hafa
miklar efasemdir um það hvemig
landstjómin hyggist vinna að sjálf-
stæðismálinu. „Nokkrir þingmenn
landstjómarinnar hafa t.d. sagt að
fjárframlag Danmerkur til Færeyja,
sem nemur einum milljarði dkr. [um
10 milljörðum ísl. kr.], eigi að hverfa
eins fljótt og auðið er. En það er bara
draumsýn,“ segir Eidesgaard.
Hann telur Færeyinga ekki geta
verið án fjárstuðnings Dana enn sem
komið er, þótt hann óski þess að
hann hverfi með tímanum. Missi
Færeyingar fjárstuðning Dana nú
muni það hins vegar leiða til mikils
niðurskurðar, sem muni hafa alvar-
legar afleiðingar fyrir færeyskt sam-
félag. Segir Eidesgaard að það kunni
jafnvel að leiða til þess að allt að
10.000 Færeyingar neyðist til að
flytja úr landi.
Pólitískt sjálfstæði fyrst?
Þrír flokkar standa að færeysku
landstjóminni, Fólkaflokkurinn,
Sjálfstýi-iflokkurinn og Þjóðveldis-
flokkurinn. Eidesgaard segir þing-
menn síðastnefna flokksins hafa lýst
því yfir að þeir séu fylgjandi því að
fyrst skuli stefnt að pólitísku sj álf-
stæði en síðan því efnahagslega. Óli
Breckmann í Fólkaflokknum hefur
hins vegar mótmælt þessu og bendir
á að efnahagslegt sjálfstæði verði að
nást áður en pólitískt sjálfstæði sé
raunhæft.
Landstjómin hefur lýst því yfir að
tiHaga um sjálfstæði Færeyja verði
borin undir þjóðaratkvæði í Færeyj-
um. Eidesgaard varai' stjómina við
því að halda jafnaðarmönnum utan
undirbúnings slíkrar tillögu. Segir
hann að það geti orðið til þess að
flokkurinn hvetji kjósendur sína til
að hafna sjálfstæði.
ÖFGASINNAÐUR bókstafstrú-
argyðingur missir bænabókina
sína þegar ísraelskur Iögreglu-
maður stjakar við honum. I gær
beitti lögregla í Jerúsalem valdi
til þess að fjarlægja öfgasinna af
byggingarsvæði hraðbrautar í
borginni, en bókstafstrúarmenn-
irnir höfðu mótmælt bygging-
unni á þeim forsendum að forn
bein fundust á svæðinu. Hafa
öfgasinnar haldið áfram að mót-
mæla byggingarframkvæmdun-
um þrátt fyrir að megnið af
beinunum hafi verið flutt á
brott. Bókstafstrúarmennimir
halda því fram að þarna sé um
að ræða fornar grafir gyðinga,
en ísraelskir fornleifafræðingar
segja að í gröfunum hafí hvílt
kristnir menn frá tífnum
Austrómverska ríkisins.
Ný bók eftir bandarískan blaðamann um dauða Díönu prinsessu
Drottningin sökuð um kaldlyndi
London, Los Angeles. Reuters.
TALSMENN bresku konungsfjölskyldunnar vís-
uðu í gær á bug upplýsingum sem fram koma í
nýrri bók um Díönu prinsessu af Wales. Sögðu
talsmenn Buckingham-hallar að staðhæfingar
sem fram koma í bókinni „The day Diana died“
f þá veru að Elfsabet Englandsdrottning hafi
brugðist við fregnum af andláti Díönu af kald-
lyndi séu „alger íjarstæða" og kváðust líta bók-
ina þeim fyrirlitningaraugum sem hún ætti skil-
ið.
Bandaríski blaðamaðurinn Christopher And-
ersen er höfundur bókarinnar og segist byggja
hana á samtölum við starfsfólk sjúkrahússins í
París, innanbúðarfólk í Buckingham-höll og
„heimildarmenn á æðstu stöðum“. Staðhæfir
Andersen að Englandsdrottningu hafi mest ver-
ið umhugað um að endurheimta konunglega
skartgripi Díönu eftir að hún frétti af bílslysi
hennar.
Að sögn Andersens sýndi Elfsabet „ótrúlegt
kaldlyndi" og nóttina örlagaríku í ágúst á síð-
asta ári kom hún meira að segja í veg fyrir að
Karl Bretaprins vekti syni sína Vilhjálm og
Harry til að segja þeim af andláti Díönu. Jafn-
framt beitti Elísabet sér gegn því að Karl héldi
til Parísar til að flytja lík Díönu heim. Þegar
hin látna hafði verið flutt til London var Vil-
hjálmur prins sfðan óþreyjufullur að vita hvers
vegna konungsfjölskyldan héldi áfram til í kast-
ala sfnum í Balmoral í Skotlandi í stað þess að
fara og vera nærri hinni látnu.
„Þar að auki,“ sagði Andersen í samtali við
Reuters-fréttastofuna, „krafðist drottningin
þess að fjölskyldan færi til guðsþjónustu í
Balmoral-kirkju eins og venjulega daginn eftir
andlát Díönu. Hlýtur þetta að hafa verið eina
kirlqan á gervallri plánetunni þar sem nafn
Díönu bar ekki á góma í guðsþjónustu og Harry
prins sneri sér þess vegna að föður sfnum og
spurði hann hvort mamma sín væri örugglega
dáin.“
Karl var miður sín
Andersen hefur áður ritað metsölubók um
Jackie Kennedy Onassis, ekkju Johns F. Kenn-
edy Bandaríkjaforseta, en að hans sögn gengu
þeir Karl og Tony Blair, forsætisráðherra Bret-
lands, loks á fund drottningar og settu henni
úrslitakosti. Annaðhvort myndi hún ávarpa þjóð
sína eða eiga á hættu að verða úthrópuð við út-
fór Díönu. Á Karl að hafa sagt móður sinni að
ef hún ávarpaði ekki bresku þjóðina þá myndi
hann sjálfur gera það „og biðjast afsökunar á
kaldlyndi Windsor-konungsfjölskyldunnar og að
hún léti sig engu varða harm þjóðar sinnar.“
Segir Andersen að Karl hafí verið afar sorg-
bitinn þegar hann heyrði af andláti fyrrum eig-
inkonu sinnar og leið næstum yfir hann þegar
hann fyrst sá lík Dfönu. Heldur Andersen því
fram að í þann mund sem sjúkraflutningamenn
drógu Díönu út úr flaki Mercedes-bifreiðarinn-
ar í París hafi hún mælt sín hinstu orð: „Guð
minn góður, hvað hefur gerst?“
Noregur bannar olíu-
vinnslu í Barentshafi
Norsk
Hydro
íhugar
málsókn
NORSK Hydro íhugar nú að fara í
skaðabótamál við norsku ríkisstjóm-
ina eftir að Guro Fjellanger umhverf-
ismálaráðherra neitaði að veita fyiir-
tækinu og Statoil leyfi til olíu- og
gasvinnslu undan ströndum Finn-
merkur. Umhverfisverndarsamtök
hafa deilt hart á fyrirhugaða vinnslu
og gæti mál þetta orðið hið mesta
vandræðamál fyrir norsku ríkis-
stjórnina, að því er segir í Aftenpost-
en.
Olíu- og gasvinnslan í Barentshafi
sem um er deilt, kallast Mjallhvítar-
verkefnið. „Olíufélögin voru plötuð til
þess að veita milljörðum króna í leit
að olíu og gasi í Barentshafi. Við höf-
um fengið leyfi og Stórþingið hefur
verið jákvætt. Leggist ríkisstjómin
gegn verkefninu og fái þingmenn í lið
með sér, fóram við í skaðabótamál,"
segir Tor Steinum, næstæðsti yfir-
maður upplýsingadeildar Norsk
Hydro.
Ríkisolíufyrii'tækið Statoil vill ekki
tjá sig um mögulegar skaðabótakröf-
ur en lýsir hins vegar furðu á ákvörð-
un umhverfisráðherrans. Einkum og
sér í lagi ákvörðun hennar um að
banna verkefnið áður en formleg um-
sókn fyrirtækjanna, og þar með um-
fang og fyrirkomulag vinnslunnar,
liggur fyrir.
Málið verður ekki tekið fyrir í rík-
isstjóminni fyrr en að ári og síðan fer
málið fyrir þingið. Nú þegar er ljóst
að hart verður tekist á um málið, þar
sem ýmsir ráðherrar og þingmenn
hafa lýst áhuga með og á móti verk-
efninu.
Þeir sem era meðmæltir því benda
á að það muni veita hundruðum
manna atvinnu í Finnmörku, þar sem
atvinnuleysi er með því mesta i Nor-
egi, um 4,4%. Umhverfisvemdarsam-
tök benda hins vegar á að vinnslan
kunni að hafa alvarleg áhrif á lífríkið
í Barentshafi, auk þess sem veðurfar
á norðurslóðum kunni að gera björg-
unaraðgerðir, verði alvarlegt um-
hverfisslys á svæðinu, nær ómögu-
legar.
ESB beiti
sér gegn
barnavændi
Brussel. Reuters.
ALLT að 90 af hundraði Evrópubúa
eru hlynnt því að Evrópusambandið
(ESB) láti til skarar skríða gegn
ferðaþjónustu í tengslum við barna-
vændi samkvæmt niðurstöðum skoð-
anakönnunar er ESB greindi frá í
gær.
Rúmlega 16 þúsund manns í ESB-
ríkjunum tóku þátt í könnuninni, og
af þeim töldu 88% að „bráðnauðsyn-
legt“ væri að sambandið beitti sér
gegn því að böm væm seld í vændi
eða misnotuð með öðmm hætti af
ferðamönnum. Sextíu og þrjú prósent
töldu þetta vandamál útbreitt og 45%
sögðu það fyrir hendi í eigin landi.
Það hlutfall var hæst í Portúgal, 86%.
Flestir töldu þó að ferðaþjónusta í
tengslum við barnavændi væri mest í
Asíu. Yfir helmingur aðspurðra, eða
57%, kvaðst óánægður með þær að-
gerðir sem gripið hefði verið til í ein-
stökum ríkjum vegna þessa vanda-
máls.