Morgunblaðið - 06.09.1998, Qupperneq 39

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 6. SEPTEMBER 1998 39
um og ber í dag ör eftir að þær
slökktu í sígarettu á hálsinum á
mér.“
Réðust þær á þig?
„Þetta voru aðskilin atvik og eft-
ir smátíma var þetta orðið að við-
urkenndu og opinberu hatri okkar
á milli. Ég get best útskýrt þetta
þannig að þær hafi ekki vitað
hvernig ætti að bregðast við þessu
félagasambandi sem ég hafði við
strákana og hafi ekki getað sætt
sig við þá athygli sem ég fékk frá
þeim. Ég veit ekki hvort það er or-
Ég hef alltaf verið
dálítil brussa og
strákastelpa.
sök eða afleiðing, en ég hef alltaf
átt meiri samleið með strákum en
stelpum. Annars veit ég ekki hvort
ég er rétta manneskjan til að
ákveða ástæðuna fyrir þessum of-
sóknum - það er bara svo mikið
hormónaflæði í gangi á þessum ár-
um. En það sniðuga er, að sumar
þeiri-a hafa komið til mín seinna og
beðist afsökunar og eru vinkonur
mínar í dag.“
Vissirðu út í hvað þú varst að
fara þegar þú byrjaðir að æfa kara-
te?
„Ég hafði ekki hugmynd um það.
En það sem er svo gott við karate,
er að kennslan gerist stig af stigi.
Hreyfíngarnar höfum við aldrei
gert áður, við uppgötvum vöðva
sem við höfum aldrei notað áður og
það er hluti af því hvers vegna fólk
endist lengi í þessari íþróttagrein.
Það er endalaust hægt að læra
rneira."
Allt undir manni
sjálfum komið
Ert þú þein-ar skoðunar að þetta
sé ekki síður andleg en líkamleg
íþróttagrein?
„Já, ég held að til að byrja með
felist andlega þjálfunin aðallega í
því að í karate ertu ekki að einbeita
þér að heilu liði, heldur bara sjálf-
um þér. Þetta er auðvitað munur-
inn á einstaklingsíþrótt og hópí-
þrótt - þótt ég eigi erfitt með að
kalla karate íþrótt. Gott gengi velt-
ur einungis á því að þú hefur sjálf-
ur lagt þrotlausa vinnu í æfingarn-
ar, en ekki vegna þess að allt liðið
hefur einhvern samhljóm eða að
liðsmenn þess vinni vel saman. Það
krefst mikils aga og sjálfsskoðunar
að vera lengi í íþrótt þar sem ár-
angurinn er svona mikið undir
manni sjálfum kominn. Þú veist að
þegar þér gengur illa, er það vegna
þess að þú hefur ekki æft nógu vel.
Það er engin önnur afsökun. Af
sömu ástæðum geturðu þakkað
sjálfum þér heiðurinn þegar vel
gengur."
Hvers vegna áttu erfitt með að
kalla þetta íþrótt?
„Vegna þess að íþrótt er eitthvað
sem þú stundar einungis inni í
íþróttasal eða í keppni. Hugarfarið
sem áralöng þjálfun í karate fram-
kallai' er hugarfar sem þú nýtur
góðs af alla ævi, tuttugu og fjóra
tíma sólarhrings. Þú finnur þetta
þegar það gerist og eftir það áttu
erfitt með að kalla karate eingöngu
íþrótt. Þetta er list, íþrótt og lífs-
sýn.
Þetta sér maður ekki síst þegar
maður hittir mai'ga færustu kara-
temenn heims og fær að njóta
þeirra forréttinda að æfa hjá þeim.
Þeir ei-u allir misjafnir, bæði
tæknilega og persónulega en það
sem þeir eiga allir sameiginlegt er
háttvísi, virðing fyrir öllu í kring-
um sig og gífurlegur andlegur
styrkur. Þetta er eitthvað sem við,
sem æfum, ásælumst öll. Þetta er
það takmark sem við stefnum að -
ekki alþjóðlegir titlar, heldur að
ganga þessa löngu leið sem karate
er.“
Fannstu strax að þetta væri
íþrótt sem ætti við þig?
„Já, einhverra hluta vegna
pössuðu öll stykkin í púsluspilinu
saman. Það var tilhlökkun en ekki
kvöð að fara á æfingu.
Maður er misvel undir það búinn
að fara á æfingu og það er eðlilegt
að áhuginn sé sveiflukenndur en
löngunin í framfarir er alltaf til
staðar og það að finna að maður
hefur meira vald á ákveðinni tækni
en í síðustu viku veitir vellíðan."
Þjálfarinn
Nú hefur þú líka þjálfað barna-
og unglingahópa. Er það hluti af
lífssýn karatemannsins?
„Frá því að ég tók svart belti hef
ég þjálfað fullorðna. Líf í karate
felur það í sér að kenna öðrum.
Maður lærir mjög mikið á því að
vera þjálfari, ekki bara tækni,
heldur um mannleg samskipti. Við
það opnast nýtt svið þar sem mað-
ur getur bætt sig. Það er hægt að
vera rosalega fær í karate að öllu
leyti og endalaus viskubrunnur um
listina en til að vera góður þjálfari
þarftu að hafa þann eiginleika að
geta kennt. Þú þarft að hafa hæfi-
leika til að laða fram það besta í
nemendum þínum, láta þá horfast í
augu við vankanta sína og veita
þeim styrk til að bæta sig.“
Er munur á því að þjálfa börn og
fullorðna?
„Það er tvennt ólíkt. Við að
kenna börnum fer maður dálítið í
uppalendahlutverkið, sérstaklega
þegar maður er með börn frá fimm
ára aldri. Þá blandast saman að
vera þjálfari og að vera fyrirmynd.
Leir bamanna er svo miklu mýkri
en leir fullorðinna. Það veldur því
að ábyrgðin er meiri gagnvart
börnunum. Við kennslu fullorðinna
er meira tækifæri til að
kenna tæknilega hluti.
Líkaminn er fullþrosk-
aður og samhæfingin
milli líkama og hugar
oft mehi. Þá gefst
meira tóm til að velta
smáatriðum fyrir sér.
Allir sem vinna með
börn, vita hversu gef-
andi starf það er og
hvað fylgir því mikil
gleði að umgangast
þau. Eftir smátíma fer
maður að líta á þau
sem sín eigin. Ég á til
dæmis oft erfiðara með
að fylgja mínum krökk-
um á mót heldur en að
keppa sjálf.“
Krefst þess ekki
að þú sért ungur
Nú varst þú orðin
nokkuð stálpuð þegai'
þú byrjaðir að stunda
þessa íþróttagrein, en
hefur náð miklum ár-
angi'i á þessum tíma.
Er ekki æskilegt að
byrja ungur?
, jUgengur tími upp í
svart belti eru fimm til
sex ár, ef þú æfir allan
tímann, án þess að taka
frí, svo þetta er allt inn-
an eðlilegra marka hjá
mér. Það er nefnilega
þannig að þú ert byrj-
andi fram að svarta
belti, en þegar þú ert
kominn þetta langt,
ertu kominn með grundvallar
þekkingu til að þróa þitt karate
sjálfur. Þannig að það að byija
ungur veitir manni forskot og gef-
ur manni lengri tíma til að byrja
snemma að þróa sitt eigið. En það
er einmitt einn af kostum karate,
að það krefst þess ekki að þú sért
ungur. Þú ræður þínum æfingum
sjálfur, með hvaða hraða og styrk
þú gerir þær og þess vegna er
meðalaldur á æfingum um og yfir
þrítugt í fullorðinshópunum.
Færustu karatemenn heims,
sem ferðast um allan heiminn og
kenna, eru um og yfir sextugt.
Þetta er íþrótt sem þú getur stund-
að alla ævi og það er ekkert skil-
yrði fyrir góðu gengi að byrja ung-
ur. En það gefur manni óneitan-
lega forskot."
Skortur á andstæðingum
Nú hefur þú þurft að æfa mikið á
móti strákum. Hverjir eru kostii-n-
ir og gallarnir við það?
„Staðreyndin er sú að ég á sífellt
undir högg að sækja hvað varðar
þyngd og höggþunga. Ég æfi aldrei
í vernduðu umhverfi. Þetta gerir
það að verkum að það eru fáir and-
stæðingar í kvennaflokki á alþjóða-
grundvelli sem ég hræðist sökum
þyngdar og höggþunga. Þetta er
góður eiginleiki að hafa í keppni.
Gallarnir eru hins vegar þeii' að
munur á kvenna- og karlakeppni í
karate er þó nokkur, að minnsta
kosti í kúmite. Aður fyrr fékk ég
mikið af refsistigum sökum of mik-
ils höggþunga þegar ég var að
keppa á móti stelpum - og það ger-
ist enn. Ég hef þurft að einbeita
mér að því að létta á höggunum
þegar ég keppi á móti stelpum. í
kúmite vinnst slagurinn á því að
hafa fullkomna stjórn á árásum. I
því felst að meiða ekki andstæðing-
inn en þó sýna fram á að maður
hefði getað gert fullkomna árás og
þannig firrt sig vandræðum.
Stjómin felst í því að komast inn
fyrir varnir einstaklingsins án þess
að hann fái rönd við reist. Hérna
heima hefur mig skort andstæð-
inga undanfarið. Ég hef aðallega
þurft að einbeita mér að því að fá
ekki refsistig til að aðrar konur
þori að keppa á móti mér. Það hef-
ur gengið vel, ég hef ekki fengið
refsistig í þrjú ár í keppni á Islandi
og nú eru að koma upp mjög efni-
legar stelpur. Núna skilur aðallega
keppnisreynsla á milli. Svo er ann-
að. Það er hægt að æfa endalaust
hér heima og bæta tæknina, en til
þess að öðlast keppnisreynslu sem
er nauðsynleg til sigurs, verðum
við að fá fleiri tækifæri til að kom-
ast til útlanda að keppa. Því miður
hafa styrkveitingar til slíkra hluta
ekki verið mjög algengar."
Er æskilegt fyrir stelpur að
stunda karate?
„Ég held að karate sé farið að
vera miklu meira mál fyrir konur
en karla sem stunda það. Stelpur
eru oft aldar upp samkvæmt hefð-
um samfélagsins. Þær eiga að leika
sér að „stelpudóti", stunda „stelpu-
leiki“ og haga sér „eins og stelpur“.
Til þess að þær, í fyrsta lagi, átti
sig á því að þær hafi áhuga á ein-
hverju sem er eins langt frá hefð-
bundnu stelpuuppeldi og karate er,
þá þurfa þær að búa við frjálslegt
uppeldi, víðan sjóndeildarhring og
áræði til að fylgja eftir þessum
áhuga. Því er það oft að stelpur eru
orðnar eldri en strákar þegar þær
prófa karate fyrst. Þær hafa marg-
ar aldrei upplifað bardaga í neinum
skilningi og um leið og þær gera
það, uppgötva þær nýja hlið á sjálf-
um sér sem þær sjálfar hafa aldrei
þekkt - en líkar vel við. Þessu er
jafnvel hægt að líkja við uppljóm-
un.
Inni í karatesal fá stelpumar
tækifæri til að standa jafnfætis
strákunum. Sé tæknin gerð rétt á
vöðvamassi ekki að skipta máli.
Það er mikil synd að foreldrar sem
ekki hafa kynnt sér karate og
heimspekina á bak við það neiti
bömum sínum, einkum dætram,
um þessa upplifun. En það er
nokkuð algengt."
Þú þorir í dag að labba niður í
miðbæ á helgarnóttum?
„Já. Ég er oft spurð að því hvort
ég gæti varið mig ef hundrað kílóa
maður ætlaði að ráðast á mig. Ég
get aldrei sagt með vissu - já. Það
getur enginn. En ég veit hins veg-
ar að ég er betur undir það búin
heldur en manneskjan við hliðina á
mér. Þegar einhver ræðst á mann,
hljóta fyrstu viðbrögð að vera
svakaleg hræðsla, bara við það að
lenda í áflogum. Ef þú hefur æft að
vera í þessari aðstöðu margoft áð-
ur, þá hættirðu að hræðast það og
ert því betur undir það búin að
gera þitt besta. Sérstaklega vegna
þess að óttinn lamar okkur og
kemur í veg fyrir að við getum var-
ið okkur sem skyldi. Þess vegna er
oft talað um að maður sé sjálfur
sinn versti óvinur.
Hins vegar á maður alltaf að
vera hræddur. Það er fáfræði að
vera ekki hræddur. En við verðum
að þjálfa upp þann eiginleika að
halda ró okkar og lamast ekki af
hræðslu.“
Hvernig Mta framtíðaráætlanir
þínar út?
„Ég stefni að því að komast á
opna skandinavíska meistaramótið
í mars, þar sem ég hef verið ofar-
lega síðustu þrjú ár. Opna danska
meistaramótið er svo í maí. Síðan
er Norðurlandameistaramótið
haldið í Reykjavík á næsta ári. Það
er gífurlega mikilvægt að við náum
að halda veglegt mót og halda sem
flestum verðlaunum hér heima.
Þar sem skandinavísku þjóðirnar
eru mjög framarlega á heimslistan-
um í karate, er Norðurlandameist-
aramótið með þeim sterkustu sem
haldin era. En til þess að gera vel á
slíkum mótum er keppnisreynsla á
erlendum vettvangi ekki síður
nauðsynleg en þrotlaus þjálfun."
Þú ætlar að taka þátt í þessum
mótum?
„Já, og þótt fleiri væra - ef ég fæ
vind í seglin."
Barnaskór
SMÁSKÓR
í bláu húsi við Fákafen,
sími 568 3919
Silki-damask
í metratali
í úrvali
Póstsendum
Skólaviirðustíg 21, Heykjavík, sími 551 4050.
Mikið úrval af
fallegum
rúmfatnaði
Skólavördustíg 21, Reykjavík, sími 551 4050