Morgunblaðið - 11.12.1998, Page 51

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 11. DESEMBER 1998 51r'
+ Þórður Níels
Egilsson var
fæddur 14. septem-
ber 1916 á Skarði á
Snæfjallaströnd í
Isafjarðardjúpi.
Hann lést í Sjúkra-
húsi Akraness 4.
desember síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Egill Jónsson,
f. 6.5. 1887, d. 14. 5.
1958, og Guðrún
Ingibjörg Þórðar-
dóttir, f. 26.3. 1886,
d. 9.4. 1964, sera
bjuggu víða við Isa-
fjai'ðardjúp, en síðast í Súðavík.
Systkini Þórðar voru: Jón, f.
1.8. 1913, d. 19.10. 1990; Guð-
rún, f. 11.5. 1920, d. 19.5. 1988;
Ingibjörg, f. 9.3. 1919, d. 9.5.
sama ár; Bjarni, f. 28. 5. 1924;
Ásgrímur, f. 19.5. 1926; Guð-
mundur, f. 19.8. 1927; Ingi-
björg, f. 27.12. 1929 og Ólafur,
f. 21.11. 1931. Þórður ólst upp
hjá foreldrum sínum á Skarði
og síðar Hlíðarhúsum á
Snæfjallaströnd og síðast Arn-
ardal við Skutulsfjörð. Hann fór
tímabundið til dvalar hjá Sigríði
móðursystur sinni og manni
hennar, Ki'istjáni Hafliðasyni,
Nú þegar kær tengdafaðir minn,
Þórður Egilsson, er látinn streyma
minningarnar fram í huga mínum
og langar mig að minnast hans með
örfáum orðum.
Fyrstu kynni mín af honum voru
fyrir tæpum 28 árum er hann tók að
sér að leggja pípulagnir í húsið sem
ég bý í á Seltjarnarnesi. Héldu þau
kynni áfram þegar ég og Guðni son-
ur hans hófum búskap í þessu sama
húsi liðlega tveimur árum síðar. Ég
hafði kviðið svolítið fyi-ir hvernig
mér yrði nú tekið í nýju hlutverki,
þ.e. sem tengdadóttur, en sá kvíði
hvarf fljótlega. Mér var tekið mjög
hlýlega af litlu fjölskyldunni. Gylfí
bróðir Guðna, var þá ógiftur og bjó
hjá foreldrum sínum Jónu og Þórði
vestar á Nesinu á Barðaströndinni.
Fljótlega stækkaði fjöskyldan því á
næstu þremur árum bættust í hóp-
inn þrjár dætur okkar Guðna. Tíðar
ferðir voru á Barðaströndina með
telpurnar og undu þær sér vel hjá
afa og ömmu. Stundum gistu þær
og virtist afi Þórður alltaf gefa sér
tíma til að sinna þeim, þrátt fyrir
mikla vinnu, en hann var mikill
vinnuþjarkur eins og þeim er kunn-
ugt, sem til þekkja. Stundum kom
hann færandi hendi og hafði þá
gjarnan búið til eitthvað sjálfur
handa þeim og man ég sérstaklega
eftir „vega-saltinu“ sem hann smíð-
aði og færði þeim og mikið höfðu
þær gaman af að vega salt á því í
garðinum heima. Svo voru það
dúkkukojur sem hann smíðaði svo
þær gátu komið mörgum dúkkum
undir sængur sem amma Jóna hafði
útbúið. Allt gerði þetta mikla lukku.
Þegar þau fluttu aftur upp á Akra-
nes, en þar höfðu þau hafið sinn bú-
skap og búið í mörg ár, héldu ferð-
irnar áfram þó að drægi nú svolítið
úr þeim enda komin fleiri barna-
börn sem þurftu að komast að og
bjuggu á Akranesi með foreldrum
sínum, Gylfa og Mörtu.
Eftir því sem árin liðu og ég
kynntist tengdaföður mínum betur
varð mér ljóst hvílíkur öðlingsmað-
ur hann var. Hann var vel greindur,
góðum gáfum gæddur og sagði vel
frá. Aldrei heyrði ég hann hallmæla
neinum, ekki vegna þess að hann
væri skaplaus maður, en ég hygg að
hafí honum ekki líkað við einhvern
hafi hann bara ekki talað um það.
Hann hafði næmt skopskyn bæði á
menn og málefni og þegar hann
sagði kíminn frá einhverju skondnu
þá hló hann góðlátlega um leið og
frásögnin var svo skemmtileg að við
sem á hlýddum skellihlógum með.
Hann minntist stundum á gömlu
dagana og drengina sína, sem hann
var mjög stoltur af og þótti svo
að Bakkaseli í
Langadal í ísafjarð-
ardjúpi, 5 ára, en
dvaldist þar sam-
fellt í 7 ár.
Þórður kvæntist
8. júní 1939 Jónu
Valdimarsdóttur, f.
21.4. 1919. Foreldr-
ar hennar voru
Valdimar Eyjólfs-
son, f. 19.8. 1891, d.
6.6. 1976, og Rann-
veig Þórðardóttir, f.
8.5. 1895, d. 20.3.
1925. Þórður og
Jóna bjuggu á
Akranesi til 1966, í Kópavogi og
á Seltjarnarhesi 1966-1983, en
siðan aftur á Akranesi frá 1983.
Þau eignuðust þrjú börn sem
eru: 1) Guðni, f. 6.9. 1939, fram-
kvæmdastjóri Borgarplasts hf.,
kona hans er Sjöfn Guðmunds-
dóttir, f. 17.5. 1935. Dætur
þeirra eru: a) Hulda Rós, f. 13.6.
1973 b) Sunna Jóna, f. 15.7.
1975 c) Brynja Þóra, f. 9.9.
1976. 2) Rannveig, f. 13.4. 1941,
d. 8.8. sama ár. 3) Gylfi, f. 5.12.
1944, framkvæmdastjóri Sem-
entsverksmiðjunnar hfv kona
hans er Marta Kristín Ásgeirs-
dóttir, f. 18.8. 1956. Börn þeirra
vænt um, var það gagnkvæmt og
skynjaði ég það vel hve ofurvænt
Guðna þótti um pabba sinn. Af lif-
andi frásögn hans þá fannst mér ég
kynnast manni mínum sem litlum
dreng. Umhyggja hans fyrir sonum
sínum, okkur tengdadætrunum og
barnabörnunum var mikil og fylgd-
ist hann vel með hvað dæturnar
voru að gera þessa og þessa stund-
ina og þegar við áttum tal saman
vildi hann heyra fréttir af námi
þeirra eða ferðalögum en þær
dvöldu allar erlendis um tíma, bæði
sem skiptinemar og við nám. Þórð-
ur var vel liðinn maður og þegar á
hann var minnst var það alltaf með
hlýhug og virðingu og man ég þá
sérstaklega eftir æskuvinum Guðna
sem oft minntust æskuáranna á
Akranesi og Þórðar þá gjaman um
leið. Mikill er missir tengdamóður
minnar svo nátengd sem þau voru
og er erfitt að hugsa sér Jónu án
Þórðar og Þórðar án Jónu. En eng-
inn getur tekið í burtu minninguna
um góðan eiginmann, fóður, afa og
tengdaföður. Ég er þakklát fyrir að
hafa fengið að tengjast svo góðum
manni því tengslin við gott fólk gera
mann að betri manneskju.
Ógleymanlegt er ferðalag sem við
Guðni fórum í með Gylfa, Mörtu og
börnum okkar, tengdaforeldrum og
foreldrum mínum um Vestfirði fyrir
nokkrum árum, en faðir minn og
tengdafaðir voru báðir fæddir og
uppaldir á Vestfjörðum, annar í
Dýrafirði og hinn á Snæfjallaströnd-
inni. Ég man hversu léttstígur Þórð,-
ur var þegar hann hljóp við fót upp
hlíðamar úr fjörunni á Snæfjalla-
ströndinni fyrir neðan þar sem bær-
inn Hlíðarhús stóð , en þar sleit
hann barnskónum. Þá gleymdust
verkirnir í fótunum um stund. Hann
var orðinn lúinn og þreyttur og oft
sárkvalinn, hafði dvalist á sjúkra-
húsum af og til á undanförnum ár-
um og því efiaust hvfldinni feginn.
Þórður var ljóð- og söngelskur
mjög og kveð ég hann með þessum
fallega ljóði sem við heyrum oft
sungið.
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
blágresið blíða
berjalautu væna.
Ásérástaraugu
ungur réð ég festa
blómmóðir besta.
(J.Th.)
Sjöfn Guðmundsdóttir.
Okkur systkinin í Jörundarholti
langar að kveðja okkar kæra afa
með nokkrum orðum.
eru: a) Ása Björg, f. 13.5. 1982
b) Þórður Már, f. 7.9. 1985 c)
Birkir Örn, f. 14.1. 1987 d)
Harpa Lind, f. 29.5. 1991.
Þórður fluttist til Akraness
árið 1937. Hann stundaði sjó-
mennsku um 7 ára skeið og var
vélstjóri á nokkrum bátum á
Akranesi, Þórður hætti að
mestu sjómennsku og hvarf til
starfa í landi í febrúar 1944
þegar lionum ásamt skipsfélög-
um var bjargað af mótorbátn-
um Fylki þegar Björn II fórst
ásamt fjórum öðrum bátum í
ofsaveðri. f framhaldinu hóf
Þórður að læra pípulagningar
og starfaði sem pípulagningar-
meistari á Akranesi í 20 ár og
síðan á höfuðborgarsvæðinu í
rúman áratug áður en hann
gerðist vélgæslumaður hjá
þvottahúsi ríkisspitalanna um
nokkurra ára skeið. Þórður
endaði sinn starfsferil hjá Þor-
geir og Ellert á Akranesi árið
1988. Þórður var félagi í Karla-
kórnum Svönum um tíma. Hann
var í langan tíma virkur félagi í
Taflfélagi Akraness, tók þátt í
fjölmörgum mótum og keppn-
um á vegum félagsins og m.a.
var hann nokkrum sinnum þátt-
takandi í _ meistaraflokki á
Skákþingi Islands. Hann var í
mörg ár í stjórn félagsins, m.a.
formaður um tima.
Utför Þórðar fer fram frá
Akraneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Þegar afi og amma fluttu aftur á
Skagann var aðeins eitt okkar fætt.
Við höfum heyrt að áður fyrr hafi
afí unnið mjög mikið, en nokkrum
árum eftir að hann kom hingað varð
hann að hætta að vinna þar sem
heilsan var farin að bila.
Við þekkjum því aðeins afa sem
hafði nógan tíma fyrir okkur og sem
alltaf var hægt að leita til enda var
hann einstaklega barngóður og naut
þess að hafa okkur í kringum sig
sem oftast.
Afí og amma fóru oft með okkur
niður á Langasand að tína skeljar,
kuðunga og fallega steina, það var
labbað fram og aftur um sandinn og
við fundum ekki fyrir þreytu þótt
við værum lítil því það var svo gam-
an.
Afi sagði okkur líka oft sögur frá
því að hann var ungur fyrir vestan
sem við vorum heilluð af. Þá las
hann stundum sögur fyrir okkur og
voru Geiturnar þrjár og Bakka-
bræður í sérstöku uppáhaldi.
Afi var mikill vísnakall og kunni
helling af vísum og kenndi okkur
nokki-ar þeirra. Ef hann heyrði vís-
ur einu sinni, kunni hann þær. Vin-
sælust var vísan um Svarta-Pétur,
því lengi á eftir vildum við alltaf
tapa í spilinu, til að vísan gæti verið
hálfpartinn um okkur.
Afi kenndi okkur að spila og tefla
og það var oft spilað klukkutímum
saman við afa og ömmu og honum
fannst gaman að tefla við strákana
eftir að þeir lærðu mannganginn.
Við vorum mjög ákveðin í að fá að
setja leikreglurnar og því óhag-
stæðari sem þær voru fyrir afa, því
meira gaman hafði hann af öllu
saman.
Þá má ekki gleyma því að afi átti
harmoníku sem hann spilaði stund-
um á fyrir okkur og kenndi okkur
eldri krökkunum nokkur lög á hana.
Missir ömmu er mestur en þau
höfðu verið gift í nærri 60 ár og
lengi mjög háð hvort öðru. Amma
annaðist afa alveg einstaklega vel í
veikindum hans og passaði upp á
alla hluti.
Nú er afi farinn frá okkur, en við
vitum að honum líður vel, laus við
sjúkdóma og erfiða heilsu.
Far þú í friði, elsku afi.
Ása Björg, Þórður Már,
Birkir Örn og Harpa Lind.
Kveðja til afa.
Elsku afi, það er erfitt að skilja
að þú sért farinn frá okkur. Ég man
þegar ég kom í heimsókn til ykkai-
ömmu í sumar og þú sóttir mig á
bryggjuna eins og þú varst vanur að
gera þegar við systurnar komum í
heimsókn. Við töluðum um ljóð, þú
fórst með nokkur ljóð eftir Steinn
Steinan' og lánaðir mér íslenskt
ljóðasafn. Aldrei náði ég að skila
þér bókinni og segja þér hvaða ljóð
mér fannst falleg. Þú varst svo góð
manneskja, afi minn, og aldrei man
ég að þú hallmæltir nokkrum manni
eða hækkaðir röddina. Þú varst
alltaf svo umburðarlyndm' og róleg-
ur, sitjandi uppi í sófa lesandi bæk-
ur. Þegar ég var lítil var ég viss um
að þú værir ábyggilega besta mann-
eskja í heimi og ég hef ekki ennþá
hitt neina betri. Nú ert þú kominn á
einhvera góðan stað þar sem þú
gleður lítil englahjörtu með hai-m-
oníkuleik líkt og þú gladdir mitt
hjarta og margra annarra. Ég
þakka fyrir þær yndislegu minning-
ar sem ég á um þig. Þær hlýja mér
um hjartarætur þegar sorgin og
söknuðurinn sækir að. Elsku afi, ég
kveð þig með þessum orðum sem
mér finnst lýsa þér svo vel:
Nú er sál þín rós
í rósagarði Guðs
kysst af englum
döggvuð af bænum
þeirra sem þú elskaðir
aldrei framar mun þessi rós
blikna að hausti
(Ragnhildm1 Pála Ófeigsdóttir.)
Elsku amma, pabbi og Gylfi, megi
guð styrkja ykkur í sorginni.
Sunna Jóna.
Ég man fyrst eftir honum afa
mínum þegar hann og amma
bjuggu á Barðaströndinni rétt hjá
heimili okkar á Seltjarnarnesinu.
Þá sá afi um vélarnar í þvottahús-
inu og vann mikið; eins og hann
hafði alla tíð gert. Ég var ung þeg-
ar afi og amma fluttu aftur upp á
Skaga og því eru minningar mínar
um afa á Nesinu frekar ruglaðar í
tíma. Ég man þó vel eftir því hvern-
ig heimili þeirra á Barðaströndinni
leit út og að andrúmsloftið þar var
gott. Eftir að afi og amma fluttu
upp á Skaga heimsóttum við syst-
urnar þau stundum og gistum hjá
þeim. Afi og amma tóku okkur þá
alltaf á rúntinn um Akranes, þar
sem afi keyrði um í rólegheitum og
fræddi okkur um sögu Akraness.
Stundum dró afi upp harmónikuna
sína og spilaði fyi'ir okkur systurn-
ar. Ég man helst eftir afa sitjandi
við eldhúsborðið með brúna kaffi-
bollann sinn og spil í höndum, fór
með kvæði á sinn sérstaka hátt eða
að segja okkur sögur. Afi var líka
alltaf til í að spila við okkur stelp-
urnar og líklega kenndi hann mér
fyrstu spilin sem ég lærði. Ein af
sögunum hans afa er mér mjög
minnisstæð. Það var þegar hann afi
minn var næstum því drukknaður,
er hann var ósyndur að reyna að
bjarga verkfærunum sínum þegar
skip sem hann var vélstjóri á var að
sökkva. Þetta var á stríðsárunum
og erfitt var að útvega verkfæri.
Þessi saga sýnir bæði hvernig tím-
arnir hafa breyst og hvaða mann afi
minn hafði að geyma. Hann var
hógvær og lét lítið fyrir sér fara en
hann var trúr sínu og hugrakkur
maður. Fyrst og fremst man ég eft-
ir afa mínum sem hlýlegum og góð-
um manni.
Takk fyi'ir allar þær fallegu
minningar sem þú hefur gefið mér,
elsku afi minn. Élsku amma, öll mín
samúð er hjá þér og vonandi getur
trú þín styrkt þig á þessum erfiðu
tímum.
Brynja Þóra.
Mig langar til að skrifa minning-
argi’ein um afa minn elskulegan,
sem nú er dáinn. Þegar ég kynntist
afa var hann í kringum sextugsald-
urinn og bjó með ömmu á Barða-
ströndinni. I minningunni er húsið
þeirra risastórt á þremur pöllum og
með stærsta garðinum í raðhúsa-
lengjunni. Afi sá um að slá grasið
sem óx allt í kringum húsið, en
amma sá um kartöflugarðinn. Þeg-
ar ég vai- tíu ára fluttu amma og afi
aftur upp á Akranes eftir sautján
ára búsetu á höfuðborgarsvæðinu.
Fram að þeim tíma dvaldi ég löng-
ÞÓRÐUR NÍELS
EGILSSON
um stundum í stóra hvíta húsinu
þeirra. Afi var vinnuþjarkur. Hann
vann við vélarnar í þvottahúsi Rík-
isspítalanna, sem var í hinum enda
bæjarins, uppi í Árbæ. Ég manm
þegar ég fékk einu sinni að fara
með afa í vinnuna. í augum barns-
ins litu vélarnar út eins og risastór
hættuleg skrímsli. Það hlaut að
vera mjög vandasamt verk að
hugsa um að þær gengju áfram og
þvægju þvottinn af sjúklingunum.
Mér fannst eins og afi væri ábyrgur
fjuir því að halda spítulum borgar-
innar gangandi. Enda kom afi oft
seint heim með olíusmurðar svartar
hendur og fékk ekki að koma inn í
húsið fyrr en hann hafði þvegið þær
með sterkri sápu niðri í þvottahúsi.
Hendurnar á afa voru líka grófar
vinnuhendur. Á þeim sáust vel öll
þau líkamlega erfiðu verk sem hann
hafði innt af hendi. Á kvöldin sátum
við saman inni í gamla herberginu
hans Gylfa frænda. Afi sat í græna
sófanum og las á meðan ég sat við
skrifborðið og teiknaði. Þegar ég
var orðin læs las ég líka með afa.
Oft bók á dag. Stundum hljómaði
tónlist, annaðhvoi't frá plötuspilar-
anum hennar ömmu, eða frá harm-
oníkunni hans afa. Afi kenndi mér
líka að spila á spil og leggja kapla.
Þá sátum við ýmist uppi í stofu og
notuðum fótaskemilinn á sjón-
varpsstólnum undir kapalinn eða
inni í eldhúsi og spiluðum ólsen ól-
sen eða rommý. Afi hafði alltaf
nægan tíma til að sinna okkur
systrunum. Aldrei man ég eftir því
að hann hafi verið of þreyttur eftir
langan vinnudag til að tala við okk-
ur. Afi var skemmtilegur og fróður
maður og lumaði oft á góðum sög-
um, Ijóðum og kvæðum. Hann hafði
lagt ógrynni af ljóðum á minnið. í
huga mínum á ég mörg minningar-
brot um afa þar sem hann er að
fara með kvæði eða ljóð. Það var
ekki hans háttur að láta bera mikið
á sér og fór hann því með kvæðin á
látlausan hátt án þess að vera neitt
sérstaklega að vekja athygli á sér.
En hann flutti ljóðin með sterkri
hrynjandi og viðeigandi áherslum
sem gerðu þau áhrifamikil þrátt
fyrir það. Á eftir hnyttnum Ijóðum
fylgdi oftar en ekki dillandi hlátur
þannig að axlirnar tóku kippi í takt.
Hann kunni að meta spaugilegu
hliðarnar á mannlífinu.
Afi var af þeirri kynslóð sem
flutti úr sveitinni í bæinn. Fyrr á
þessu ári fékk ég þá hugmynd að
skrifa niður minningar hans þar
sem hann hafði svo góða hæfileika
til að segja frá. Ég skrifaði niður
nokkur brot í gamla stílabók og
hafði hugsað mér að halda áfram ^
síðar með betri verkfærum. Því
miður varð ekkert af því. Hann
hafði þó sagt mér frá því þegar
hann sem komungur maður flutti
frá Snæfjallaströndinni og til
Reykjavíkur þar sem hans beið
skipspláss. í þá daga var þetta mik-
ið ferðalag og kostnaðarsamt fyrir
sveitapilt. Þegar hann kom til
Reykjavíkur vildi ekki betur til en
svo að hann var svikinn um plássið.
Fyrir algera tilviljun fékk hann
skipspláss uppi á Akranesi í stað-
inn. Þar varð hann kostgangari hjá
Halldóru á Suðurgötunni en hún
rak matsölu fyrir einhleypa. Stúlk-
an sem bar fram matinn var amma.
Síðan hafa þau verið samiýnd hjón. v •
I síðasta skipti sem ég fór í heim-
sókn til afa míns og ömmu rakst ég
á texta með Ijóðum Davíðs Stefáns-
sonai' frá Fagraskógi. Okkur til
skemmtunar las ég upphátt ljóða-
textann Til eru fræ. Ekki var ég
komin langt með ljóðið þegar afi
minn tók undir með mér. Auðvitað
kunni hann textann eins og aðra. Ég
er mjög glöð að hafa átt þetta
augnablik með afa rétt áður en hann
dó. Þessi stund er mér mikils virði.
Afi var góður og hjartahreinn
maður, skemmtilegur og skrafhreif-
inn. Ég mun sakna hans mikið.
Sárastur verður söknuður ömmu
minnar sem er að missa manninn
sinn eftir sextíu ára samvei'u. Ég
veit að trúin mun styrkja þig á erf-
iðri stundu, elsku amma. Afi, þakka
þér fyrir allar þær yndislegu stundir
sem við höfum átt saman. Ég mun
segja barnabömum mínum frá þeim. y
HuldaRós. "