Morgunblaðið - 11.12.1998, Blaðsíða 67

Morgunblaðið - 11.12.1998, Blaðsíða 67
MORGUNBLABIÐ___________________________________________________________FÖSTUDAGUR 11. DESEMBER 1998 67 FRÉTTIR Tilkynning Norrænu lífsiðfræðinefndarinnar . um gagnagrunnsfrumvarpið Létu gera átta þús- und segul- spjöld SAMSTARFSNEFND Reykjavík- urborgar um afbrota- og fíkni- efnavarnir, forvarnardeild lög- reglunnar í Reykjavík, sveitarfé- lög um land allt, áætlunin ísland án eiturlyfja og foreidrasamtökin Vímulaus æska hafa í samstarfí við embætti Ríkislögreglustjóra staðið fyi’ir átaki um útivistarmál barna og unglinga. Meginmark- miðið hefur verið að styðja og hvetja foreldra til að virða og framfylgja reglum um útivistar- tíma og hafa auglýsingar í íjöl- miðlum verið þungamiðja átaks- ins. Tuttugu og sjö sveitarfélög hafa verið aðilar að átakinu og styrkt það með fjárframlögum. Liður í útivistarátakinu er út- gáfa á 8.000 segulspjöldum með áletruðum reglum um útivistar- tímana sem framleidd voru m.a. með styrk úr Forvarnarsjóði heilbrigðis- og tryggingamála- ráðuneytisins að upphæð kr. 500 þúsund. Segulspjöldin eru hönn- uð með það í huga að hægt sé að hafa þau á ísskáp og eru til ráð- stöfunar fyrir öll sveitarfélög sem þess óska. Hugmyndin er að þeim verði dreift til foreldra barna samkvæmt nánari ákvörð- un viðkomandi sveitarfélaga og lögreglunnar. Jafnframt hafa verið prentuð, með stuðningi embættis Ríkislögreglustjóra, veggspjöld „Inn á slaginu!" með ábendingum til foreldra um mik- ilvægi þess að virða reglur um útivistartíma. Hægt verður að nálgast segulspjöldin og vegg- spjöldin á lögreglustöðvum um land allt. Þess ber að geta í þessu sam- bandi að Ingibjörg Sólrún Gísla- dóttir borgarsljóri og Böðvar Bragason, lögreglustjóri Reykja- víkur, hafa sent öllum foreldrum barna í Reykjavík, sem fædd eni 1984, 1985 og 1986, bréf ásamt nefndum segulspjöldum þar sem foreldrar eru hvattir til að virða útivistartímana. í bréfi þeirra segir m.a.: „Agætu foreldrar og uppalend- ur Með þessu segulspjaldi viljum við leggja okkar af mörkum til að styðja ykkur í að fylgjast með því að börn ykkar fari að lögum um útivistartíma og virði hann. Það hefur sýnt sig að foreldrar vilja gera vel í þessum efnum. Er gott til þess að vita, þar sem fátt er betur til forvarna fallið en samverustundir foreldra með börnum sínum. Þess utan er næg- ur svefn mikilvæg forsenda vellíðunar og árangurs í skólan- um... Við styðjum alla foreldra heils- hugar í því að vera samtaka, ákveðnir og elskulegir og virða reglur um útivistartíma barna sinna. Hafíð segulspjaldið á ísskápn- um - það einfaldar málið!“ NORRÆN lífsiðfræðinefnd á veg- um norrænu ráðherranefndarinnar er skipuð tveimur fulltnium frá hverju Norðurlandanna. I septem- bermánuði fjallaði nefndin um gagnagiunnsfrumvarpið og hefur sent frá sér eftirfarandi tilkynn- ingu. „Eitt af helstu verkefnum nefnd- arinnar er að ganga úr skugga um, ræða og láta í ljós skoðanir um sið- fræðileg álitamál varðandi líffræði og læknisfræði á Norðurlöndunum. Nefndin hefur fjallað um drög, dags. 31.7. 1998, að frumvarpi ís- lenska heilbrigðisráðuneytisins um gagnagrunna á heilbrigðissviði og vill láta í ljós áhyggjur sínar, bæði vegna ofangreinds frumvarps og skyldra hugmynda sem nýlega hafa skotið upp kollinum á öðrum Norð- urlöndum, af eftirfarandi atriðum, sem nefndin telur siðfræðilega um- deilanleg og virðast stríða gegn gildum sem haldin hafa verið í heiðri á Norðurlöndum. Frumvarpsdrögin veita einkalífi og mannhelgi einstaklingsins ófull- nægjandi vernd. Fyrir því eru eftir- farandi ástæður: Þar sem gagna- grunnurinn felur í sér upplýsingar um fámenna þjóð er auðvelt að komast að því um hvaða einstakling er að ræða í hvert skipti með þvi að skoða ættartré og sérkenni einstak- linga. Frumvai-pið kemur ekki í veg fyi’ir að unnt sé að afla upplýsinga um ákveðna þjóðfélagshópa án upp- lýsts samþykkis þeiiTa. Hér höfum við einkum í huga fólk sem ekki getur veitt upplýst samþykki sök- um aldurs, sjúkdóma eða andlegi’ar fötlunar, og er því í sérstaklega við- kvæmri stöðu og getur átt á hættu að fá á sig óæskilegan stimpil sé upplýsingum um það ekki haldið fullkomlega leyndum, og að sjálf- sögðu einnig þá sem látnir eru. Sú hætta er ávallt íyrir hendi, að með nútímatækni verði tiltölulega auðvelt og raunhæft að komast að dulmálslykli hvaða dulkóðunarað- ferðar sem er, þegar nægilega sterkir viðskiptahagsmunir eru í húfi. Þar sem um miðlægan gagna- gi-unn er að ræða verður unnt að komast að öllum upplýsingum er í honum felast í einu sé viðeigandi hugbúnaður notaður. Þetta þýðir einnig að auðvelt verður að flytja gagnagrunninn ólöglega til annarra landa. I frumvarpsdrögunum eru engin ákvæði um undir hvaða skilyrðum leyft verður að afkóða gögnin. Nauðsynlegt er að skilgreina regl- ur um það hvernig og hvenær rétt sé að afnema dulkóðunina og t.d. nálgast einstakling í því skyni að afla ítarlegri upplýsinga um heilsu- far hans/hennar eða til að tilkynna einstaklingi, að af rannsóknum á gögnunum megi ráða að ákveðin áhætta sé á því að hann/hún fái sjúkdóm sem unnt er að koma í veg fyrir. Frumvarpið virðist ekki fela í sér nægileg fyrirmæli um það hvernig stjórnun gagnagrunnsins skuli háttað. Við teljum nauðsyn- legt að allar rannsóknir á gögnun- um í framtíðinni séu undir eftirliti vísindalegrar siðfræðinefndar, sem gæti hagsmuna og réttar þeirra sem gögn grunnsins varða og ákveði hvort og þá hvenær nauð- synlegt er að afla upplýsts sam- þykkis í hverju einstöku tilfelli. Astæðan fyrir þessu er sú, að ókleift er að afla upplýsts sam- þykkis þegar ekki er vitað fyrir- fram í hvaða skyni gögnin munu verða notuð. Ekki virðist nein ástæða til að fyrrgreindur gagna- gi’unnur sé undanþeginn slíku eft- irliti sem almennt er krafist þegar um rannsóknir á mönnum er að ræða. Nefndin vill einnig lýsa yfii' áhyggjum sínum af þeim höftum sem frumvarpið hefur hugsanlega í för með sér á rannsóknafrelsi vís- indamanna. Af frumvarpsdrögun- um, eins og þau eru nú orðuð, má ráða að aðgangur annaira vísinda- manna en þeirra sem starfa á veg- um leyfíshafa verði alltaf háður við- skiptahagsmunum leyfishafa og skyldum hans gagnvart hluthöfum. Nefndinni er ljóst mikilvægi þess að hið opinbera, vísindamenn og einkafyrirtæki stai-fi saman að vis- indarannsóknum. Notkun við- kvæmra heilsufarsupplýsinga í við- skiptum hefur þó í för með sér sér- staka áhættu þegar það er einka- fyrirtæki sem ræður yfir slíkum upplýsingum, þar sem fyrirtækið þarf að þræða vandrataðan meðal- veg á milli viðskiptalegra hags- muna sinna og verndunar á rétti einstaklingsins. Ef fyrirtækið á við fjárhagslegan vanda að stríða eða aðsetur þess flyst til annarra landa gæti hagsmunum þeirra einstak- linga, sem gögnin varða, einnig ver- ið teflt í tvísýnu. Frábænt hágsða útivistarfatnaði Verslunin Skúlagötu 51, sími: 552 7425 Verslunin Faxafeni 12, sími: 588 6600 Akureyri, Glerárgötu, sími: 461 3017 66°N - Vestmannaeyjum, sími: 481 3466 í l | i
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.