Morgunblaðið - 20.12.1998, Síða 8

8 SUNNUDAGUR 20. DESEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Aukning atvinnuleysis
var 2,6% milli mánaða
ATVINNULAUSUM á landinu í
nóvember fjölgaði í heild að
meðaltali um 2,6% frá því í
októbermánuði sl. eða um 70
manns, en fækkaði um 28,6% frá því
í nóvember í fyrra eða um 1.148. At-
vinnuleysið jókst hlutfallslega mest
á Austurlandi og næstmest á Vest-
urlandi, en er hlutfallslega mest á
Norðurlandi vestra. Atvinnuleysi
minnkaði hins vegar lítið eitt á
höfuðborgarsvæðinu og Suðumesj-
um.
Atvinnuleysisdagar í nóvem-
bermánuði sl. voru skráðir tæplega
62 þúsund, sem jafngildir því að
2.858 manns hafí að meðaltali verið
á atvinnuleysisskrá í mánuðinum.
Par af voru 1.097 karlar og 1.761
kona og jafngilda þessar tölur 2,2%
af áætluðum mannafla á vinnu-
markaði samkvæmt spá Þjóðhags-
stofnunar, eða 1,5% hjá körlum og
3,1% hjá konum. Atvinnuleysi
kvenna minnkaði hins vegar um
1,6% en atvinnuleysi karla jókst um
10,1% milli mánaða. Þannig fækkaði
atvinnulausum konum að meðaltali
um 27 á landinu öllu, en atvinnu-
lausum körlum fjölgaði um 97.
• -■ '■■■' .
g|

/
Cjerð undir borðplötu H-82-87, B-60, D-57.
Ryðfrítt innra byrði. Ytrahús sinkhúðað
(ryðgar ekki). Hægt að lækka efri grind með
einu handtaki fjórfalt vatnsöryggiskerfi.
Mjög hljóðlát aðeins 47db (re 1 pW).
TURBO-þurrkun, þurrkar með heitum blæstri
Hægt að stilla start-tíma allt að 12 klst. fram
í tímann. Sjálfvirk hurðarbremsa.
12 manna stell. 5 kerfi.
Hvað er TURBO þurrkun?
f þurrkkerfinu blæs vélin út heitri
gufunni sem hituð er upp af hitaelementinu.
Hin fullkomna þurrkun.
Út er komin Kvískerjabók
Rit um rann-
sóknarstörf
Gísli Sverrir Árnason
*
T ER komið ritið
Kvískerjabók sem
tekið er saman til
heiðurs systkinunum á
Kvískerjum í Öræfum.
Fjöldi greina er í bókinni
eftir einstaklinga sem
kynnst hafa Kvískerja-
heimilinu og átt samstarf
við ábúendur þar, sem
eru bræðurnir Sigurður,
Helgi og Hálfdán Björns-
synir, sem búa á
Kvískerjum. Einnig er
fjallað í ritinu um systkini
þeirra sex og foreldra
þeirra. Forseti íslands
heiðrar systkinin með
ávarpi fremst í bókinni.
En við spyrjum ritstjóra
Kvískerjabókar, Gísla
Sverri Arnason, um hvað
helst er fjallað í ritinu.
Það er einkenni á ritinu
Kvískerjabók hversu fjölbreytt
efni er í því. Þar eru greinar um
náttúruvísindi, jarðfræði, jökla-
fræði, plöntur og fugla. En auk
þess era greinar sem rekja sögu
Kvískerja og segja frá samskipt-
um og kynnum einstakra
höfunda af Kvískerjaheimilinu.
- Hvers vegna er svon a mikið
haft við þetta heimili?
Astæðan er sú að Kvískerja-
systkinin hafa á undanfómum
áratugum lagt geysilega mikið af
mörkum við rannsóknir á ýmsum
sviðum, þó sérstaklega náttúru-
fræði og sögu. Þetta rit er gefið
út sem viðurkenning á því mikla
starfí.
- Voru þessi systkini sér-
menntuð á þessum sviðum?
Nei, Kvískerjasystkdnin, sem
voru níu talsins, sjö bræður og
tvær systur, voru ekki langskóla-
gengin heldur hlutu flest aðeins
hina hefðbundnu barnaskóla-
fræðslu. Hins vegar má segja að
umhverfi það sem þau ólust upp í
hafi stuðlað að þessu mikla
fræðastarfi sem þau inntu af
hendi, einkum bræðumir, sem
sérhæfðu sig talsvert hver á sínu
sviði.
- Hverjir voru foreldrar þess-
ara systkina?
Þau hétu Björn Pálsson og
Þrúður Aradóttir og Björn hafði
meðal annars þann starfa í ár-
araðir að fylgja ferðamönnum yf-
ir Breiðamerkursand og þurfti
þá oft að fara á jökli yfir Jökulsá
á Breiðamerkursandi. Þetta og
að það er margt í náttúrufari og
umhverfi Kvískerja sem er ein-
stakt hefur meðal annars átt þátt
í þessum mikla vísindaáhuga
systkinanna.
- Hverjir í systkinahópnum
sérhæfðu sigíhverju?
Af þeim sem mest hafa skrifað
þá er Sigurður
Bjömsson sagn-
fræðingurinn í hópn-
um, Hálfdán Björns-
son er náttúm-
fræðingurinn og Flosi
var alhliða vísinda-
maður, auk þess sem
hann var altalandi á fjölda tung-
umála sem hann stundaði
sjálfsnám í. Þessir þrír hafa mest
látið frá sér fara á rituðu máli.
Hin systkinin hétu Ari, Ingi-
mundur, Páll og Helgi, en sá
síðasttaldi býr enn á Kvískerj-
um, ásamt með Sigurði og Hálf-
dáni. Auk þeirra er lifandi
Guðrún yngri og býr hún á
Skjólgarði á Höfn en látin er
Guðrún eldri Bjömsdóttir.
-Er bókin eingöngu um vís-
indastarf þessara systkina?
Nei, þvert á móti. Þarna er
birtur fjöldi rannsókna á ýmsum
► Gísli Sverrir Ámason er
fæddur 2. okt. 1959 á Höfn í
Hornafirði. Hann lauk stúdents-
prófi frá Menntaskólanum á
Laugarvatni 1979 og BA-prófi í
bókasafns- og sagnfræði 1984
frá Háskóla Islands. Hann hefur
starfað sem forstöðumaður
Sýslusafns Austur-Skaftafells-
sýslu síðan 1990 en hafði starfað
að safnamálum á Hornafirði frá
námslokum. Hann hefur skrifað
bókina Þó hver einn megni
smátt, sem er fyrra bindi af
sögu verkalýðshreyfingar Aust-
ur-Skaftafellssýslu og er rit-
stjóri Kvískerjabókar. Hann er
kvæntur Guðrúnu Baldursdótt-
ur húsmóður og eiga þau fjögur
böm.
sviðum eftir marga höfunda og
má þar nefna umfjöilun um það
hvort dýrið otur sé að finna á Is-
landi, rannsókn á Esjufjöllum í
Breiðamerkurjökli, rannsóknir á
keldusvínum, umfjöllun um
friðland í Lónsöræfum og loks er
greinargerð um fyrirhugaða
rannsóknarstöð sem á að byggja
á Kvískerjum.
- Hvað á að rannsaka í þcssari
rannsóknarstöð?
Það er fyrirhugað að þarna
fari fram rannsóknir í náttúru-
vísindum og með því sé í raun-
inni verið að framlengja þá
rannsóknarhefð sem hefur skap-
ast á Kvískerjum. Það er um-
hverfisráðuneytið sem hefur for-
göngu um málið með tilstyrk
stofnana eins og Háskóla Islands
og Náttúrufræðistofnunar ís-
lands auk sveitarfélagsins hér á
Homafirði.
- Eru í bókinni viðtöl við þessa
bræður?
Nei, það eru ekki viðtöl við þá
en þeir Sigurður,
Helgi og Hálfdán
leggja allir til efni í
bókina en auk þess
fjallar Þorsteinn heit-
inn Jóhannsson, fyrr-
verandi oddviti sem
lést núna í haust, á
mjög persónulegan hátt um ævi
og störf allra systkinanna og for-
eldra þeirra.
-Eru á einhverjum einum
stað aðgengileg rit þessara
bræðra?
Við útgáfu þessarar
Kvískerjabókar var ákveðið að
taka saman ritaskrá Kvískerja-
bræðra og birtist hún í bókarlok.
Umfang hennar sýnir best hvað
þeir hafa lagt mikið af mörkum
við rannsóknir á fjölmörgum
sviðum, einkum í sínu nánasta
umhverfi, Kvískerjum og
nági-enni þess.
„Einstakt um-
hverfi stuðlaði
að vísinda-
áhuga“