Morgunblaðið - 30.05.1999, Side 27

4
Bjami Haukur Þórsson. 28 ára leikari, útvarpsmaður og hellisbúi með meiru.
„Fiktið er hcettulegt“
Bjarni Haukur Þórsson „hellisbúi“ segir að það
sé auðvelt að lifa í sjálfsblekkingu.
„Ég byrjaði líklega að reykja svona
sextán, sautján ára gamall og hætti
um tvítugt. Ég hætti samt á dálítið
furðulegum tíma. Ég hætti þegar ég
var að bytja i leiklistamámi f banda-
rískum háskóla. Mig langaði bara
ekkert að reykja lengur. í byrjun var
þetta aðallega fikt með félögunum. Hg
fór að fikta f kringum vin minn sem
reykti að staðaldri - ekki að það sé
honum að kenna að ég byrjaði. Maður
er hins vegar mjög móttækilegur fyrir
utanaðkomandi áhrifum á þessum
aldri. Eftir að ég hætti hef ég ekkert
reykt, nema á síðasta ári. Þá gekk ég í
gegnum dálítið erfitt tímabil og fiktaði
við þetta f smátfma. Mér hefur hins
vegar alltaf verið illa við þetta og f dag
reyki ég ekkert. Á þeim tímabilum
sem ég hef reykt hef ég hins vegar
ekki náð að reykja mjög mikið. Ég
reykti til dæmis aldrei á morgnana. Ég
var aldrei þessi týpíski reykingamað-
ur. Maður getur lifað ofsalega lengi á
því að blekkja sjálfan sig með því að
segja: „Ég er nú enginn smóker, bara
fæ mér eina og eina”. Ég tek mjög
mikið eftir því, sérstaklega hjá eldra
fólki sem „á“ ekki að reykja sam-
kvæmt reglum þjóðfélagsins, að
felureykingamönnum fjölgar. Um er
að ræða fólk sem fær sér eina og eina,
helst ekki úti á götu þar sem sést til
þeirra. Svo er líka heilmikið af fólki
sem reykir ekki nema þegar það fær
sér í glas. t>að er er þetta fikt sem er
svo hættulegt. Fullorðið, meðvitað
fólk lifir oft í þeirri blekkingu að það
reyki ekki, en gerir það samt. Mér lfð-
ur illa eftir að hafa setið á kaffihúsi
eða verið á skemmtistað þar sem er
mikið reykt. Lyktin er viðloðandi í
lengri tíma. Ég myndi ekki vilja það
heima hjá mér.
f leikarastéttinni er mjög mikið reykt
og það er ekki góður stimpill á stétt
sem þarf sérstaka aðgæslu hvað varðar
rödd og heilsu. Leikarar, íþróttamenn
og annað fólk sem mikið mæðir á,
ætti ekki að reykja, sfn vegna og ann-
arra. Ég bara spyr: Hvemig getur fólk
sem ekki getur hætt að reykja sigrast á
því mótlæti sem þarf til að komast
langt í lífinu?"
G.B.
Bœtum lífi við árin!
Þorsteinn Njálsson, formaður Tóbaksvarnanefndar.
jj Árangur af tóbaksvamastarfi á íslandi
hefur verið mælanlegur á undanförn-
um tveimur árum og hefur notkun
minnkað meðal fullorðinna jafnt og
þétl. Við verðum vör við breytt
viðhorf í þjóðfélaginu; reykingamenn
sýna meiri tillitsemi gagnvart þeim
sem ekki reykja; þeir sem ekki reykja
eru farnir að krefjast réttar síns til
reyklauss umhverfis; veitingastaðir
bjóða upp á reyklaus borð; fyrsti
reyklausi skemmtistaðurinn hefur
|| verið opnaður, Flugstöð Leifs
i Hiríkssonar er nánast reyklaus og
tóbaksvarnaumræðan er í fullum
gangi. Við stöndum hins vegar
frammi fyrir öðmm vanda, sem er sá
sami og aðrar vestrænar þjóðir þurfa
að glíma við, en það eru auknar
reykingar unglinga. Skýring á þessu
er ekki einhlýt en líkur em á að hún
M sé svipuð hjá þessum þjóðum þvf
:. j aukningin er áþekk alls staðar. Pjóðir
! sem standa framarlega f tóbaksvama-
starfi heimsins leita nú leiða til að fást
við þetta vandamál og tekur Island
þátt í þvl.
Síðan frú Gro Harlem Bmndtland tók
við stjórn WHO, Alþjóða heilbrigðis-
málastofnunarinnar, hafa blásið þar
ferskir vindar og hefur hún boðað
breytingar í tóbaksvarnamálum og
hvetur til að sett verði alþjóðalög eða
reglur til að draga úr tóbaksnotkun.
Áhersla frú Gro Harlem er skiljanleg
öllum sem hafa áhuga á heilsu og
heilbrigði því tóbaksnotkun er orðin
eitt stærsta heilbrigðisvandamál
heimsins, vandamál sem hægt er að
fyrirbyggja með þvf að draga úr
tóbaksnotkun. Notkun tóbaks er víða
mjög mikil meðal þjóða heimsins og
menn hafa áttað sig á því að þessi
mikla tóbaksnotkun hefur og kemur
til með að hafa gríðarleg áhrif á efna-
hag þjóða, sérstaklega þriðja heimsins
og fyrrum Austur-Evrópuþjóða í
framtíðinni þegar reykingasjúkdómar
og ótímabær dauðdagi vegna reykinga
fara að taka toll af vinnuafli þessara
þjóða. Alþjóðabankinn varð fyrstur til
að gera sér grein fyrir þessum áhrifum
og hefur lagt umtalsvert af mörkum til
tóbaksvama á alþjóðavettvangi. Áhugi
á heilsu og heilbrigði er mikill meðal
margra Vesturlandabúa og þá ekki
sfður íslendinga. f>að skýtur því
skökku við að margir sem hafa
þennan áhuga skuli reykja. £>að að
hætta að reykja er ein áhrifarfkasta ef
ekki allra áhrifaríkasta aðferð einstak-
lings til að bæta eigin heilsu, heil-
brigði, líf og möguleika á góðri fram-
tíðarheilsu og langlífi. Flestir em sam-
mála því að það skipti ekki meginmáli
að bæta ámm við lífið heldur lífi við
árin. Ég hvet alla sem reykja að sýna
tillitssemi gagnvart þeim sem ekki
reykja. t>að er þeirra val að reykja ekki
og það á ekki að reykja ofan í þá.
Óbeinar reykingar eru hættulegar
heilsu þeirra og reyndar heilsu
reykingamanna einnig. Ég hvet alla þá
sem reykja að finna aðferð til að hætta
reykingum, við viljum gjaman halda í
þá lengur.
Dr. Þorsteinn Njálsson,
Jormaður Tóbáksvamanejndar

Tíu ástœður til þess að
„ hcetta að reykja“
1. Fólk með sfgarettur er slæm fyrir-
mynd bama.
2. Gular tennur, andremma og grár
húðlitur.
3. Getuleysi.
4. Hver vill vera fíkniefnaneytandi?
5. Meiri hætta á appelsfnuhúð.
6. Alltaf illa lyktandi.
7. Miklar líkur á krabbameini.
8. Styttri tími með barnabömunum.
9. Að þurfa að húka undir húsvegg
- háður nikótíni.
10. Hrukkur og tannlos á besta aldri.
27
Lífið er
□g heilsan
dýrmcet!
Hættu að
reykja mei
v meðulum
I\Id Smokings
inniheldur
ekki nikótín
ug tiindrar
lystaukningu.
Virku efnin í
No Smokings eru:
Plantago Major
sem dregtlr úr tóbakslö
slöngun
Avena Sativa
Léttir á fráhvarseinkennum þegar
reykingum er hætt
HCA. Hydroxv, sítrónusýra
Dregur úr nungurtnfinningu
agðg<
nikótínfrítt
tyggigúmmí
Níkótínfrír úði
undir tunguna
sem gefur gott
bragð
SMQKiNG
SMOKING
Fæst í flestum lyfjaverslunum