Morgunblaðið - 11.08.1999, Blaðsíða 44

44 MIÐVIKUDAGUR 11. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
PAbER ~
ÚTBOR&UNARÖAGUR,
ILAÖÖI, OG ÞÚ SKULÖAR MÉR
TVO TÍMA í YFIRVINNU!
Grettir
Ferdinand
Smáfólk
MET', MANA6ER.MOU)
COME I ALL0AY5
MAVE TO PLAY
RI6HT FIELP7
BECAU5E YOU RE
5UCH ATERRIBLE
PLAYER.Í
I 5UPP0SE YOU
TMINK YOO'RE
5UCHA6REAT
PITCHER,HUH?
AND I SUPP05E YOU
THINKYOÚRE 5UCH
A 6REAT MANA6ER?
'~zc~
Hæ, framkvæmdastjóri... Af því að þú spilar
hvemig stendur á því að svo hræðilega!
ég þarf alltaf að leika á
hægri vallarhelmingi?
Ég býst við að þú Og ég býst við að þú lialdir
haldir að þú að þú sért svo frábær
sért svo frábær framkvæmdastjdri?
kastari, ha?
Þetta getur
endað ílla....
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Sótagnir í útblæstri
dísilvéla og aukning sjúk-
dóma í öndunarfærum
Frá David Butt:
MENGUN frá bensín- og dísilvélum
er sífellt að aukast. Nú er ekki eins
mikið talað um kolmonoxið-mengun,
heldur efni eins og benzene, MMT,
MTBE, sótagnir frá dísilvélum, og
fleiri efnum sem flokkast undir Poly
Aromatic Hydrocarbons, efni sem
skráð eru sem krabbameinsvaldandi.
Nýlega hefur komið fram að köfn-
unarefnisoxíð hefur aukist í Bret-
landi og í Bandaríkjunum. Þetta
virðist koma á óvart, vegna þess að
með notkun hvarfakúta á bensínbíl-
um bjuggust menn við að þetta efni
mundi minnka talsvert.
Tengsl eru milli aukins krabba-
meins, astma og annarra sjúkdóma í
öndunarfærum vegna mengunar frá
bensín- og dísilvélum, og hafa m.a.
bandarísk yfirvöld brugðist við með
því að takmarka losun og jafnvel
banna notkun ýmisa bætiefna í elds-
neyti. Til dæmis hefur ríkisstjórnin í
Kaliforníu nýlega ákveðið að hætta
við eða banna notkun MTBE-bæti-
efna í bensíni og deilt er um hvort
leyfa eigi notkun MMT-bætiefna.
Einnig hefur útblástur frá dísilvélum
verið flokkaður sem toxic air pollut-
ant, eða eitruð lofttegund.
United States Environmental Prot-
ection Agency hefur mælt sótagnir í
útblæstri dísilvéla sem meðal annars
getur verið krabbameinsvaldandi og
leitt til sjúkdóma í öndunarfærum.
Meðal annara hættulegra PAH (Poly
Aromatic Hydrocarbons) efna var
mælt talsvert magn af: Phenant-
hrene, Fluoranthene, Chrysene, Pyr-
ene og Benz(a)anthracene. Sam-
kvæmt upplýsingum frá rannsókna-
stofunni AMAL í Ástralíu minnkar
þetta efni um allt að 88% í útblæstri
4.51 Toyota dísilbíls eftir að brennslu-
hvatinn var settur við eldsneytiskerf-
ið.
Nýlega var ein tegund brennslu-
hvatans prófuð í Kanada, en hann var
hannaður og þróaður hér á íslandi,
sérstaklega íyrir vinnuvélar og skipa-
vélar. Notuð var sérstök dísilrann-
sóknarvél af gerðinni SCRE-251.
Niðurstöður rannsókna staðfesta
meðal annars allt að 32% minni sót>
mengun í útblæstri. Þetta staðfesta
þær niðurstöður sem íslensk og er-
lend fyiirtæki svo sem Isaga, SR-
mjöl, Deep Sea Trawlers, Kent Lines
Ltd og fleiri hafa fengið eftir að hafa
tekið í notkun brennsluhvatann.
Dr. Mort Fels og Dr. Mike Pegg
frá Dalhousie-háskóla, Halifax, og
Dr. Jim Sprott á Nýja Sjálandi hafa
sagt mælingar sýna að þegar
brennsluhvatinn er notaður minnki
sótagnir í útblæstri véla, en það þýð-
ir að eldsneytisnýting er betri.
Rannsókn í Ástralíu og Nýja Sjá-
landi hjá Mr. R Wilkinson, MRACI
C.Chem MAI (pet) staðfesta virkni
brennsluhvatans. I bréfi dagsettu 8.
sept. 1998 frá Dr. Sprott kemur fram
að niðurstöður rannsóknar R. Wilk-
inson hafi upplýst hvernig brennslu-
hvatinn virki og að þessar niðurstöð-
ur útskýri hvernig hægt er, með
notkun brennsluhvatans, að ná betri
brennslu bensín- og dísilvéla.
Dr. Sprott og fleiri vísindamenn
og véltæknifræðingar hafa mælt
með notkun brennsluhvatans til þess
að minnka útblástursmengun, spara
eldsneyti, minnka notkun MTBE og
MMT bætiefna, minnka notkun blý-
bensíns og blýlíkis (lead substitute).
Þegar notkun á blýbensíni var
hætt á Nýja Sjálandi fyrir nokkrum
árum og bíleigendum var boðið að
nota blýlíki (lead substitute) ákváðu
yfir 25.000 manns að nota brennslu-
hvatann í stað þess að nota blýlíki
sem innihélt ýmis varasöm, jáfvel
hættuleg efni.
Með notkun brennsluhvatans er
hægt að hætta notkun hvarfakúta á
dísilvélar en samt minnka sótagnir
um allt að 70% til 90%.
DAVID BUTT,
Lerkigrund 5, 300 Akranes.
Leigjendur í
einbýlishúsum
Frá Sigrúnu Ármanns
Reynisdóttur:
LEIGJENDUR hafa hingað til ver-
ið litnir homauga. Hér áður fyrr óðu
margir leigusalar inn jafnvel með
lyklum til að líta inn með leigjendum
sem þeir hirtu okurleigu af. Á þá
sem ekki virða þann séríslenska sið
að kaupa fasteign, er litið sem aum-
ingja sem ekki eiga sér uppreisnar-
von. Þar með er troðið á þeim sjálf-
sagða rétti að velja og hafna. Margt
hefur breyst en það er samt með
leigjendur í dag sem fyrr. Mörgum
leigusölum gengur illa að skilja það
að þeir afsala sér rétt á hinu leigða
húsnæði meðan leigutími varir. Ef
þeir vilja af einhverjum ástæðum fá
húsnæðið eru hendur látnar standa
fram úr ermum, hótað, bölvað og
látið öllum illum látum. Þetta ber
því miður árangur. Fólk virðist
hrætt að leita réttar síns enda er ill-
mögulegt að búa við hótanir. Lög-
reglan þarf að taka þessum málum
fastari tökum. Það gengur ekki að
frumskógarlögmálið ráði ríkjum á
leigumarkaðnum hér, og leigjendur
séu eins og flóttamenn. Stjórnvöld
loka því miður augum fyrir þessum
vanda. Oll þurfum við þak yfir höf-
uðið, það er með þvi versta sem hent
getur fólk að búa við óöryggi í hús-
næðismálum eða jafnvel lenda á göt-
unni. Burt með gamla fordóma út í
leigjendur, við ættum að hafa það að
framtíðarsýn á nýrri öld að hrekja
slíkt burt. Margir leigusalar mættu
koma betur fram við það fólk sem
þeir taka okurleigu af og nýta sér
neyð þess. Oft vilja þeir ekki að öll
leigan sé gefin upp eða jafnvel ekk-
ert af henni. Er þetta ekki til um-
hugsunar fyrir skattstjóra? Leigj-
endasamtökin hafa sýnt það frum-
kvæði að stefna að því að reisa hús
úr norsku gæðatimbri. Þar yrði leig-
unni stillt í hóf og þar yrði fólk ör-
uggt ævilangt. Margir hafa nú þegar
sýnt þessu áhuga og margir látið
skrá sig. Mig langar að hvetja fólk
til að kynna sér þennan möguleika,
því fleiri sem við verðum er líklegra
að hægt sé að hrinda þessu í fram-
kvæmd.
SIGRÚN ÁRMANNS
REYNISDÓTTIR,
ritari Leigjendasamtakanna.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.