Morgunblaðið - 18.08.1999, Qupperneq 4

4 MIÐVIKUDAGUR 18. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Biskup íslands messaði í Botnatóft
í Suðurárbotnum
Anægjuleg
upplifun
BISKUP íslands, herra Karl Sigur-
björnsson, hóf þriggja vikna vísi-
tasíuferð sína um Austurland, með
viðkomu í Suðurárbotnum þar sem
hann messaði úti undir beru lofti í
Botnatóft við Ódáðahraun um há-
degisbil í gær. Við athöfnina þjónuðu
með biskupi sr. Ingimar Ingimars-
son, prestur á Þórshöfn og prófastur
í Þingeyjarsýslum, sr. Arnaldur
Bárðarson, prestur á Hálsi, og sr.
Örnólfur Jóhannes Ólafsson, prestur
á Skútustöðum. Um 150 manns sóttu
messuna og komu flestir akandi á
stórum jeppum enda leiðin torfarin,
bæði úr Mývatnssveit og frá bænum
Svartárkoti í Bárðardal. Þá beið 14
manna hópur gangandi fólks á veg-
um Ferðafélags Akureyrar við
Botnatóft og tók þátt í messunni en
göngufólkið var á sínum fjórða degi
á göngu um Öskjuveg. Áð lokinni
messu bauð Kvenfélag Mývatns-
sveitar gestum upp á kaffi og með-
læti.
„Þetta var ákaílega ánægjuleg upp-
lifun og fór fram úr björtustu vonum,“
sagði herra Karl Sigurbjömsson,
biskup Islands, að lokinni messu.
„Veðrið hélst þurrt þó ekki hafi verið
eins fjallbjart og maður hafði vonað.
Þá fannst mér stórkostlegt að sjá all-
an þennan mannfjölda sem dreif hér
að, bæði úr Mývatnssveit, Bárðardal
og svo göngumenn úr Öskju, sem
stóðu hér og biðu okkar.
Og ég fann ekki annað en að góður
hugur hefði verið á meðal fólksins
sem safnaðist saman í tóftinni til
guðsþjónustunnar, svo ég tali ekki
um yndislegt messukaffi þeirra
kvenna úr Mývatnssveit á eftir.
Þetta er því ákaflega ánægjuleg
byrjun á vísitasíunni og það sem mér
finnst skemmtilegt líka er að hér
voru með okkur Jón Sigurgeirsson
frá Helluvaði og Jón Gauti sonur
hans, sem hafa verið að leita uppi
þessar gömlu leiðir og finnst gott ef
þetta verður til að vekja enn meiri
athygli á því merkilega starfi, því
þessar leiðir um óbyggðirnar eru svo
merkilegur þáttur í okkar sögu og
minningu þjóðarinnar," sagði biskup.
Minningar
hrannast upp
Sr. Ingimar Ingimarsson, prestur
á Þórshöfn og prófastur í Þingeyjar-
sýslum, tók undir með biskupi og
sagði að þetta hefði verið yndislegur
dagur. „Athöfnin var einstök undir
berum himni og veðrið þokkalegt,
þótt svolítið hafi blásið köldu af
norðri. En það hafa hrannast upp
minningar, hér er fjöldi fólks, dagur-
inn hefur verið dásamlegur og við
erum þakklát fyi'ir að hafa verið hér
viðstödd."
Tryggvi Harðarson, bóndi í Svart-
árkoti, og kona hans Elín Baldurs-
dóttir ferjuðu biskupshjónin á jeppa
sínum í Suðurárbotna. Tryggvi sagði
þetta mjög skemmtilega uppákomu
og að mun fleiri gestir hefðu mætt til
messu en hann hafði gert ráð fyrir,
ekki síst þar sem veðurútlit var ekki
upp á það besta. Hann var þess jafn-
framt fullviss að hefði þessi athöfn
farið fram um helgi hefði mun fleira
fólk mætt til messu á þessum stað.
Tryggvi sagði að vel gæti verið að
þetta yrði árlegur viðburður.
I predikun sinni í Botnatóft sagði
biskup að viðstaddir ættu þar helga
stund á fornum áningarstað Skál-
holtsbiskupa er þeir voru á leið til að
vitja kirkna og safnaða á Austur-
landi. „Hér lá þjóðleiðin um, yfír há-
lendið, hraun og sanda, jökulvötn,
eyðisanda og Ódáðahraun. Auðvelt
er að gera sér í hugarlund hvílíkur
léttir það hefur verið að ná hingað að
þessari ljúfu vin í auðninni, með upp-
sprettum lifandi vatns. Leiðin um
óbyggðirnar lagðist af og hvarf í
gleymskunnar djúp og gi'ámóðu
þjóðsagnanna. Ástæðan? Hagleysi
umfram allt. Gróðurinn lét undan,
landið eyddist, kjarrið hvarf og rof
mynduðust í svörfinn, jarðvegurinn
fauk burt. Eyðingaröflin náðu yfir-
höndinni. Og þetta land varð tákn-
mynd þess, ógnar og ódáða.“
Landinu okkar ógnað
Biskup bað gesti að minnast þess
að hér í óbyggðinni væri landinu
okkar ógnað. Ognaröfl eyðileggingar
væru í nánd, við byggjum á mörkum
hins byggilega. Eldur geisi undir,
skelfing og dauði. Stormarnir feyki
jarðveginum á brott, sandurinn sæki
fram, gróðurvinjar þoki fyrir ásæk-
inni eyðimörk.
Biskup sagði að aldrei hefðu
möguleikar mannsins verið meiri en
nú. Afl og undur tækni og vísinda
geri okkuy kleift að vinna stórvirki,
beisla ofurkrafta tilverunnar okkur
til framdrattar. „Það er undursam-
legt en ægilegt. Og því megum við
ekki gleyma, að orkuþörf okkar kyn-
slóðar, neysluþörf okkai- kynslóðar,
græðgi okkar kýnslóðar, stefnir
framtíð jarðar í voða. Gróðureyðing
er alheimsvandamál, eyðimerkur
veraldar stækka óðfluga en óvíða
hraðar en á íslandi. Það er geigvæn-
leg tilhugsun. Ef svo fer fram sem
horfir munu enn blómleg gróðurlönd
breytast í ódáðahraun og ógnar-
9,5%
OKKAR SÉRFRÆÐINGAR
þín ávöxtun
BÚNAÐARBANKl NN
VERÐBRÉF
- byggir i trausti
Morgunblaðið/Kristján
Biskup íslands, herra Karl Sigurbjörnsson, messar í Botnatóft í Suðurárbotnum upp af Bárðardal, í útjaðri
Ódáðahrauns. Með honum þjónuðu sr. Ingimar Ingimarsson á Þórshöfn, Arnaldur Bárðarson á Hálsi og Örn
ólfur Jóhannes Ólafsson á Skútustöðum. .
Biskup íslands ræðir við Jón Sigurgeirsson frá Helluvaði, sem hefur af
miklum dugnaði og atorku lagt sitt af mörkum við vörðuleit og
uppgötvun fornra gönguleiða á hálendinu. Fyrir aftan þá stendur
kona biskups, frú Kristín Guðjónsdóttir.
Hjónin í Svartárkoti fluttu biskupshjónin á jeppa sinum upp í Suðurár-
botna og lét biskup sig ekki muna um að stökkva reglulega út úr bfln-
um og opna hliðin sem urðu á vegi ferðalanganna.
sanda. Hér verðum við að halda vöku
okkar og gera það sem í okkar valdi
stendur til að hamla á móti.
Verðum að ná sátt
Guði sé lof fyrir alla vökumenn og
konur í okkar fagra landi sem er
ekki sama um hvert stefnir. Vissu-
lega er vandinn mikill sem við er að
etja í okkar landi hvað varðar nýt-
ingu lands- og orkulinda. Við verðum
að ná sátt um það hvernig staðið
verður að, hvern kostnað við viljum
gjalda, hverju við viljum fóma. Og
það verður að gerast í fullri ábyrgð,
gagnvart landinu, gagnvart niðjum
okkar, gagnvart skaparanum. Biðj-
um fyrir og vinnum að slíkri sátt,“
sagði biskup í predikun sinni.
Jón Gauti Jónsson landfræðingm-
flutti stutta tölu að lokinni messu en
hann er einn þeirra manna sem unn-
ið hafa að því að leita gamalla leiðar-
merkja í Ódáðahrauni. Jón Gauti
sagði að ásýnd þessa lands hefði
breyst geysilega mikið og það hefði
blásið mikið upp. Allt Suðurárhraun
hefði verið meira og minna gróið og
auðnin austur að Bláfjalli hefði verið
ein gróðurflesja.
Var Botnatóft
sæluhús?
I sjöundu lesörk Náttúruverndar-
ráðs ritar Jón Gauti um fornar leiðir
yfir Ódáðahraun og kemur m.a. inn á
ýmislegt annað sem fundist hefur og
komið hefur vörðuleitarfólki á óvart.
Nefnir hann þar m.a. Botnatóft, sem
er um 10x16 m að flatarmáli og er
þykkt veggja um 1,30 m. Jón Gauti
ritar að ýmsar getgátur séu uppi um
það hvaða tilgangi svona stórt mann-
virki hafi þjónað. „Ein skýringin er
sú að hér hafi verið um sel að ræða
frá Svartárkoti. En til er önnur skýr-
ing sem vörðuleitarfólk hallast að.
Hún er sú að hér sé um sæluhús að
ræða. Rúst þess er við hina vörðuðu
leið og er það stór að varla mun það
hafa verið á færi annarra en höfð-
ingja að reisa slíkt hús.“
Andaði að
sér klórmeng-
uðu lofti
KONA féll í yfírlið er hún andaði að
sér klórmenguðu lofti í efnalaug í
Hraunbænum í Reykjavík í gær-
morgun. Konan, sem er starfsmað-
ur í efnalauginni, var ein á vakt
þegar loftið mengaðist og lá hjálp-
arlaus er viðskiptavin bar að garði,
en hann flutti hana út, að sögn
Slökkviliðsins í Reykjavík.
Konan var flutt á slysadeild
Sjúkrahúss Reykjavíkur og sam-
kvæmt upplýsingum frá sjúkrahús-
inu fékk hún að fara heim að lok-
inni læknisskoðun.
Að sögn slökkviliðsins mengaðist
loftið vegna þess að klór ofhitnaði,
en ekki er vitað hvað olli ofhitnun-
inni, þ.e. hvort eitthvað bilaði eða
hvort efnið var meðhöndlað á rang-
an máta.
Rauði krossinn
sendir 2 milljónir
til Tyrklands
RAUÐI kross íslands hefur
ákveðið að senda tvær milljónir
króna til aðstoðar fórnarlömbum
jarðskjálftans sem varð í Tyrk-
landi í nótt. Féð kemur út hjálpar-
sjóði Rauða krossins.
Jarðskjálftinn var nálægt 7,8
stig á Richter og voru upptök
hans um 100 kílómetra austur af
Istanbul. Þegar er vitað að á ann-
að þúsund menn létu lífið og 4.000
slösuðust en óttast er að þessar
tölur muni hækka.
„Við svona aðstæður er yfirleitt
mikilvægast að útvega hreint
drykkjarvatn, teppi og tjöld,“ seg-
ir John Watt, neyðarvarnafulltrúi
Alþjóða Rauða krossins í Genf.
Tyrkneski Rauði hálfmáninn hef-
ur mikla reynslu í að bregðast við
jarðskjálftum.
Björgunarsveitir tyrkneska
Rauða hálfmánans eru á vett-
vangi og Alþjóða Rauði krossinn
hefur sent fólk á staðinn til að
meta hjálparþörfina. Margir
hinna látnu grófust inni þegar
fjölbýlishús hrundu.
Alþjóða Rauði krossinn hefur
sent út hjálparbeiðni að upphæð
500 milljónir króna til að fjár-
magna björgunarstarf.