Morgunblaðið - 14.09.1999, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
ÞRIÐJUDAGUR 14. SEPTEMBER 1999 19
Dagskrá Ríkisútvarpsins-SJÓNVARPS, eftir efni (hlutf. skipt. (%) og stundir á ári) 1970-97
Fréttir Hlutf. Stundir skipting áári Fræðsla, listir, menning og vísindi Sjónvarps- og kvik- myndir Annað leikið efni Skemmti- efni Iþróttir Tónlist Böm og unglingar Aug- lýsingar Annaðog óskilgreint efni
1970 19,3 192 19,8 208 14,2 149 21,2 222 6,8 71 9,2 97 3,0 32 4,3 45 3,2 33 - -
1971 18,9 200 19,1 203 14,5 154 21,8 232 8,1 85 8,0 85 2,6 27 3,7 40 3,2 34 - -
1972 23,4 268 17,9 205 12,7 146 17,6 202 6,1 70 11,8 135 2,3 27 5,2 60 2,9 33 - -
1973 22,5 253 17,6 197 10,0 113 20,3 228 7,5 84 9,9 111 2,2 24 6,7 75 3,2 36 - -
1974 24,0 284 16,6 196 11,2 133 17,4 205 7.3 86 11,7 139 1,0 11 6,4 76 4,3 51 - -
1975 22,0 248 14,2 160 10,7 121 19,6 221 6,7 76 11,4 129 1,9 21 8,7 98 4,8 55 - -
1976 21,1 246 12,9 150 11,8 138 18,9 220 6,3 73 14,1 164 3,3 38 8,3 96 3,2 38 - -
1977 20,0 229 15,7 180 13,0 149 17,9 205 5,1 58 14,6 167 3,0 34 7,8 89 2,8 32 - -
1978 21,1 266 13,8 175 12,9 164 18,2 229 4,8 61 14,4 182 4,7 59 6,6 83 3,6 45 - -
1979 20,6 255 14,9 184 13,3 165 18,7 232 3,1 38 13,7 170 4,4 55 6,9 85 4,4 55 - -
1980 21,4 276 13,5 174 14,1 181 16,5 212 3,6 46 15,4 198 2,9 37 7,4 95 5,4 70 - -
1981 21,3 256 13,8 166 13,3 159 17,6 211 3,4 40 13,1 158 3,8 46 7,5 90 6,2 75 - -
1982 21,1 295 13,1 183 14,2 199 16,9 236 1,6 22 16,6 231 4,5 63 6,4 89 5,5 77 - -
1983 23,5 331 12,2 172 14,3 200 18,1 254 2,2 31 13,7 192 4,3 60 6,4 90 5,3 75 - -
1984 21,3 306 11,5 166 14,5 208 17,2 247 2,1 30 17,6 252 3,6 52 7,1 102 5,1 73 - -
1985 19,7 315 13,3 212 13,8 219 15,3 244 3,0 48 14,5 232 4,4 70 10,3 163 5,6 90 - -
1986 18,0 318 12,5 221 5,5 97 14,4 255 16,5 291 33,1 585
1987 16,6 340 11,1 228 5,7 117 9,5 194 18,8 386 38,3 784
1988. 12,8 274 12,6 270 3,2 68 18,7 400 16,2 347 36,5 780
1989 12,3 330 10,1 271 16,0 429 4,0 107 57,5 1.541
1990 12,7 327 14,5 374 15,7 403 3,5 90 53,6 1.379
1991 15,4 401 7,1 185 16,0 416 16,1 418 1,7 45 12,3 321 3,6 94 17,9 465 3,2 83 6,7 175
1992 12,6 335 6,8 181 15,9 423 14,2 376 1,9 52 16,3 432 1,7 45 18,4 489 3,6 94 8,6 227
1993 12,4 342 10,9 301 15,5 421 12,6 346 8,9 246 10,4 285 1,8 50 20,5 562 2,9 80 4,2 116
1994 14,6 438 10,0 299 12,6 377 16,2 483 5,5 164 13,7 410 2,3 70 18,5 553 3,6 106 3,0 91
1995 14,0 432 11,3 349 16,9 521 16,1 496 3,7 113 12,6 389 0,7 21 16,4 507 4,9 150 3,4 104
1996 12,7 408 9,1 293 10,7 343 24,2 780 2,0 66 18,7 604 0,9 28 15,9 512 5,6 180 0,3 10
1997 11,4 379 7,2 241 13,1 436 16,2 541 1,5 49 16,7 556 2,6 88 16,1 539 5,8 194 9,4 314
Dagskrá Stöðvar 2, Stöðvar 3 og Sýnar, eftir efni (hlutf. skipt. (%) og stundir á ári) 1987-97
Stöð 2 Fréttir Fræðsla, listir, menning og vísindi Sjónvarps- og kvik- myndir Annað leikið efni Skemmti- efni íþróttir Tónlist Börn og unglingar Aug- lýsingar Annað og óskilgreint efni
1987 6,1 229 . 8,4 317 44,2 1.657 17,5 658 4,6 171 6,4 239 10,4 389 2,5 92 - -
1988 9,0 379 6,7 285 41,7 1.765 14,7 621 6,7 284 5,5 234 12,6 535 3,1 130 - -

1991 7,2 298 7,1 294 34,4 1.423 22,8 943 1,7 71 4,7 195 7,2 297 14,9 617
1992 7,2 297 8,0 333 33,8 1.401 21,9 906 1,4 60 5,3 219 6,6 272 15,7 652
1993 7,0 309 7,1 311 37,0 1.633 19,1 842 2,6 114 6,2 275 6,2 275 14,8 652
1994 7,7 331 6,3 270 39,8 1.705 15,9 680 3,3 141 6,8 292 4,1 174 15,7 674 0,5 20
1995 7,5 334 3,5 157 37,9 1.675 19,3 852 2,3 101 6,5 288 4,0 175 15,2 671 3,8 172
1996 6,2 317 4,5 230 30,2 1.534 21,2 1.080 L? 99 3,8 195 0,8 42 15,9 807 15,4 781 0,0 2
1997 5,0 312 3,0 189 23,9 1.499 19,0 1.194 1,7 109 5,0 314 2,1 130 10,4 655 29,6 1.861 0,1 9
Sýn
1995 - - 0,0 0 34,7 82 27,5 65 - - 13,1 31 18,6 44 4,7 11 1,3 3
1996 - - 33,6 1.035 19,5 602 - - 11,2 345 24,0 738 0,5 15 10,6 328 0,6 17
1997 - - 0,6 20 25,7 819 24,3 775 - - 22,2 707 8,3 264 0,5 15 17,6 560 0,8 25
Stöð 3
1995 - - 8,0 33 18,5 76 49,4 203 10,0 41 7,5 31 6,6 27
1996 1,3 46 10,0 350 17,6 616 44,9 1.572 12,5 438 13,0 454 0,7 25
Dagskrá Ríkisútvarpsins-SJÓNVARPS, hlutfallsleg skipting (%) eftir uppruna 1966-97
Heildar- Frá Ástralskt Frá
stundafjöldi áári Innlent Erient alls Norrænt Breskt Franskt ítalskt Þýskt Evrópskt annað Banda- Frá ríkjunum Kanada og Ný- sjálenskt öðrum löndum Ekki skilgreint
1966 99 28,6 71,4 71,4
1967 724 36,1 63,9 9,9 26,2 3,3 0,5 1,0 0,6 21,1 0,6 0,8 .
1968 1.040 35,9 64,1 6,6 26,3 4,5 0,3 1,1 0,9 20,7 1,7 2,1 _
1969 1.025 29,6 70,4 11,1 23,4 1,7 2,3 1,3 27,4 2,1 1,1 .
1970 1.049 31,9 68,1 11,2 22,3 3,3 0,2 3,1 2,0 22,0 1,4 2,7 _
1971 1.061 33,1 66,9 10,0 20,9 2,8 0,1 2,1 1,7 26,6 0,5 2,1 _
1972 1.147 34,8 65,2 10,7 23,1 2,4 1,0 4,8 2,3 17,3 0,1 3,5 _
1973 1.122 37,8 62,2 10,6 21,1 3,1 1,1 1,5 5,2 16,7 0,9 0,5 1,5 .
1974 1.181 40,8 59,2 9,7 22,3 1,2 1,2 2,2 5,7 14,7 0,7 0,9 1,6 .
1975 1.128 39,4 60,6 9,7 28,3 1,6 0,6 1,0 1,7 17,2 0,2 0,1 0,3 _
1976 1.163 37,4 62,6 9,8 23,3 0,6 1,9 1,6 2,6 18,5 2,8 0,7 0,8 _
1977 1.144 36,5 63,5 11,4 27,7 3,3 0,5 2,0 1,8 14,2 1,2 1,4 _
1978 1.264 36,4 63,6 8,5 26,3 2.4 0,7 2,7 0,6 16,2 1,3 5,1 _
1979 1.240 33,0 67,0 9,0 26,2 3,6 1,4 2,7 3,2 15,9 1,6 2,1 1,2 .
1980 1.289 32,8 67,2 7,9 24,6 2,8 1,0 0,9 5,6 21,9 0,8 0,8 0,9 .
1981 1.200 33,9 66,1 8,5 26,3 2,0 0,7 2,4 4,5 18,4 0,9 2,4 _
1982 1.396 33,3 66,7 6,7 23,3 3,7 0,7 2,5 6,7 18,8 0,7 3,6 .
1983 1.405 35,5 64,5 9,6 26,9 2,5 0,8 4,7 15,4 4,6 _
1984 1.436 31,7 68,3 6,4 26,0 1,8 1,8 4,5 2,8 19,7 1,4 4,0 _
1985 1.593 34,2 65,8 7,7 23,2 2,2 3,1 4,1 4,1 16,4 2,0 1,1 1,9 .
1986 1.768 37,8 62,2 4,3 19,1 17,9 20,9 _
1987 2.049 37,8 62,2 2,7 19,2 20.5 19,8 _
1988 2.139 35,9 64,1 5,0 15,5 6,9 21,3 0,8 14,6
1989 2.678 34,8 65,1 5,3 18,9 7,6 20,7 1,0 11,6 . .
1990 2.573 32,9 67,1 5,6 14,6 7,2 17,7 2,1 1,7 2,4 15,8
1991 2.601 31,0 69,0 3,2 12,6 2,9 0,9 2,1 2,8 18,3 3,1 2,7 0,1 20,2
1992 2.653 33,0 67,0 2,6 8,5 2,2 0,6 1,5 1,4 22,4 2,7 2,7 0,2 22,2
1993 2.748 31,0 69,0 3,3 6,7 3,0 0,6 0,7 1,0 21,0 1,7 2,8 0,2 28,1
1994 2.991 35,8 64,2 3,5 8,9 1,0 0,3 2,0 0,5 15,8 1,6 2,3 0,2 28,2
1995 3.082 30,6 69,4 3,5 7,9 1,8 0,1 1,2 1,1 21,4 1,1 1,4 0,3 29,7
1996 3.223 28,5 71,5 2,5 8,3 1,8 0,7 17,3 1,4 2,9 0,2 36,4
1997 3.338 26,8 73,2 3 10,5 1,4 0,2 1,8 1,3 21,4 L2 1,9 ... 30,4
Dagskrá Stöðvar 2, Stöðvar 3 og Sýnar, hlutfallsleg skipting (%) eftir uppruna 1966-97
Heildar- stundafjöldi áári Stöð 2 Innlent Erlent alls Norrænt Breskt Franskt ítalskt Þýskt Evrópskt annað Frá Banda- rikjunum Frá Kanada Ástralskt og Ný- sjálenskt Frá öðrum löndum Ekki skilgreint
1987 3.752 20,5 79,5 ... 79,5
1988 4.233 20,4 79,6 79,6
1989 17,0 83,0 ... 83,0
1990 17,0 83,0 83,0
1991 4.138 14,6 85,4 85,4
1992 4.140 14,4 85,6 85,6
1993 4.411 18,0 82,0 - 9,1 1,7 1,7 0,7 0,4 54,1 4,3 9,3 0,1 0,5
1994 4.287 19,8 80,2 0,0 9,9 3,8 1,3 1,4 0,3 54,4 3,3 4,5 0,1 1,2
1995 4.425 20,9 79,1 0,0 8,4 2,6 0,7 1,0 1,6 53,1 4,3 3,2 0,6 3,5
1996 5.087 12,3 87,7 0,0 10,8 2,9 0,7 0,8 0,4 52,6 3,9 3,5 0,4 11,6
1997 6.272 12,4 87,6 0,0 8,3 1,9 1,4 0,6 0,5 45,4 2,3 1,9 - 25,2
Sýn
1995 236 - 100,0 100,0
1996 3.080 1,3 98,7 0,0 4,7 0,4 1,7 0,4 1,4 45,9 0,5 0,4 0,0 43,0
1997 3.185 4,5 95,5 0,1 5,4 1,7 2,9 0,0 1,9 49,5 0,6 0,7 0,1 32,6
Stöð 3
1995 411 3,9 96,1 - 38,4 57,7
1996 3.500 5,3 94,7 - 4,6 3,3 58,9 27,9
Sjónvarpsstöðvarnar
Islenskt
efni á und-
anhaldi
*
I niðurstöðum könnunar á efni íslenskra
sjónvarpsstöðva, sem Hagstofa íslands
birtir á næstunni í ritinu Fjölmiðlun
og menning, kemur meðal annars fram
að hlutur innlends efnis hefur farið hlut-
fallslega minnkandi frá því sjónvarps-
útsendingar hófust hér á landi fyrir
rúmum þrjátíu árum. Hávar Sigur-
jónsson gluggaði í töflurnar og skoðaði
þróun mála undanfarna áratugi.
ÞRÁTT fyrir margfalda aukningu
á útsendingartíma sjónvarps á
hverjum sólarhring frá því sjón-
varpsútsendingar hófust hér á
landi hefur hlutur innlends efnis
staðið í stað eða minnkað frá því
sem var í upphafi. Ríkissjónvarpið
stendur best að vígi hvað þetta
varðar en hlutur innlends efnis er
íýr hjá öðrum íslenskum stöðvum.
Þá blasir einnig við að uppruni hins
erlenda efnis er að stórum hluta
bandai’ískur og sé miðað við efni
frá enskumælandi þjóðum annars
vegar þá er hlutur annarra þjóða
hverfandi hins vegar. Tölurnar
staðfesta það sem vitað var að eins-
leitni þess sjónvarpsefnis sem sent
er út af íslenskum sjónvarpsstöðv-
um hvað uppruna varðar er óum-
deilanleg.
Ríkissjónvarpið
I sjálfu sér tala töflurnar sínu
máli en þó má benda á að hlutfall
frétta og efnis á sviði fræðslu, lista,
menningar og vísinda hefur farið
minnkandi frá upphafi sjónvarps-
útsendinga. Hlutfallið segir þó ekki
alla söguna því útsendingartíminn
á hverjum sólarhring hefur lengst
til muna og fróðlegt er að skoða
heildarklukkustundafjölda þessara
efnisþátta í dagskránni árið 1997
og fyrir nær þremur áratugum.
Þannig má sjá að útsendingartími
frétta á ári hefur nær tvöfaldast en
útsendingartími á fræðslu-, lista-,
menningar- og vísindaefni hefur
sáralítið aukist þrátt fyrir rúmlega
þrefaldan heildarútsendingartíma.
Iþróttir og efni fyrir börn og
unglinga hefur aukist bæði að hlut-
falli og útsendingartíma en hlutur
kvikmynda og annars leikins efnis
hefur því sem næst staðið í stað
hlutfallslega og þannig aukist að
útsendingartíma. Athyglisvert er
að hlutfall auglýsinga hefur haldist
svipað frá upphafi. Úr þessum töl-
um má m.a. lesa að áherslur í dag-
skrárstefnu Sjónvarpsins hafa
breyst nokkuð frá því í upphafi er
Sjónvarpinu var fyrst og fremst
ætlað að vera frétta- og fræðslu-
miðill með áherslu á menningar-
tengt efni. Afþreyingarhlutverk
Sjónvarpsins hefur vaxið af þeim
tölum sem hér má sjá. Á þeim þrjá-
tíu áram sem um ræðir hefur hlut-
verk sjónvarps í daglegu lífi fólks
breyst verulega og kröfur þess
aukist til sjónvarpsins sem afþrey-
ingar- og skemmtimiðils. Alþjóð-
legur sjónvarpsrekstur hefur
einnig breyst í þessa veru og dag-
skrá einstakra sjónvarpsstöðva og
rása jafnframt orðið sérhæfðari.
Það er því ekki óeðlilegt að úr töfl-
unum um íslenskar sjónvarps-
stöðvar megi lesa nokkra endur-
speglun þessarar þróunar þótt rík-
issjónvarpið haldi enn í magasín-
hlutverk sitt að nokkru leyti.
Fréttir og menningartengt efni
hefur t.a.m. undanfarin ár verið
20-24 af hundraði, þó minnst árið
1997.
Einkareknu stöðvarnar
Afþreyingarhlutverk Stöðvar-2,
Sýnar og Stöðvar-3 er hins vegar
nokkuð augljóst þegar töflumar
era skoðaðar. Á Stöð-2 er hlutur
frétta og fræðslu-, menningar-,
lista- og vísindaefnis um eða innan
við tíu af hundraði og á Sýn og
Stöð-3 voru þessir efnishlutar ekki
fyrir hendi. Segja má að tveimur
síðasttöldu stöðvunum hafi aldrei
verið ætlað að gegna þessu hlut-
verki, þær voru frá upphafi yfir-
lýstar afþreyingarstöðvar með
nokkra áherslu á íþróttaefni og
efni fyrir börn. Sérhæfingin sem
áður var minnst á kemur m.a. fram
í stofnun slíkra sjónvarpsstöðva á
síðustu tveimur áram. Bíórásin,
Barnarásin (hætt) og Skjár-1.
Þannig má sjá að stærstur hluti
dagskrár þeirra þriggja stöðva,
sem könnunin nær til, er lagður
undir útsendingar kvikmynda og
leikins skemmtiefnis af ýmsum
toga. Einnig vekur athygli hversu
mjög hlutur auglýsinga í útsend-
ingartíma Stöðvar-2 hefur vaxið á
milli ára og var orðinn nær 30 af
hundraði árið 1997. Hvað Stöð-2
varðar má benda á að dagskrár-
stefnan hefur á undanförnum miss-
erum greinilega beinst í þá átt að
bjóða upp á vandaðar erlendar
kvikmyndir, verðlaunamyndir af
ýmsum toga og svokallar listrænar
myndir, í bland við afþreyingarefn-
ið. Reyndar er rétt að undirstrika
að ekki þurfa listræn tök að draga
úr afþreyingar- og skemmtigildi
kvikmynda þó tilhneiging sé til að
draga einhvers konar skil þar á
milli.
Islensk dagskrárgerð
á í vök að verjast
Hinu verður ekki móti mælt að
innlend dagskrárgerð á í vök að
verjast og mætti ætla að sjón-
varpsstöðvarnar myndu á næstu
árum leggja metnað sinn í að auka
hlut hennar í dagskrám sínum.
Reyndar verður að geta þess að á
síðustu tveimur áram, 1998 og
1999, hefur ríkissjónvarpið lagt sig
nokkuð eftir slíku þótt ekki sé
hægt að fullyrða hvort það hafi
haft mjög merkjanleg áhrif á hlut-
föllin í dagskránni.