Morgunblaðið - 01.10.1999, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 1. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hagfræðingar sammála um að verðbólgan sé komin af stað
Viss hætta á brotlend-
ingn hagkeríisins
Jafnréttisráð um túlk-
un skrifstofii Alþingis
Stangast
á við dóm
Hæsta-
réttar
TÚLKUN skrifstofustjóra Alþingis
á fæðingarorlofslöggjöfinni brýtur í
bága við dóm Hæstaréttar og veikir
stöðu foreldra á vinnumarkaði. Þetta
kemur fram í fréttatilkynningu frá
skrifstofu jafnréttismála og skorar
jafnréttisráð á skrifstofu Alþingis að
falla frá framangreindri túlkun.
I Morgunblaðinu á miðvikudaginn
birtist frétt þar sem haft er eftir
skrifstofustjóra Alþingis að komi
þingmaður í fæðingarorlofí til vinnu,
fyrirgeri hann rétti sínum til fæðing-
arorlofs og gerir jafnréttisráð at-
hugasemd við þessa túlkun. Að mati
ráðsins er þessi túlkun til þess fallin
að veikja stöðu kvenna og eftir atvik-
um foreldra á vinnumarkaði. Að mati
ráðsins mæla hvorki almenn rök né
hagsmunir starfsmanns eða atvinnu-
rekanda með þessari þröngu túlkun.
Jafnréttisráð tekur þó enga afstöðu
til aðkomu þingmanns í fæðingaror-
lofi að setningu Alþingis.
I fréttatilkynningunni segir: „Með
fæðingarorlofí er átt við að starfsmað-
ur leggi niður launað starf vegna með-
göngu eða fæðingar barns. í dómi
Hæstaréttar frá 27. maí 1993 kemur
fram að foreldri teljist uppfylla fram-
angreint skilyrði, um að launað staif
hafi verið lagt niður, þó svo að foreldr-
ið sinni ákveðnum þáttum starfs síns
á meðan fæðingarorlof varir.
Lögum og reglum um fæðingaror-
lof er ætlað að tryggja foreldrum
rétt til samvista við börn sín, mæðr-
um möguleika á að jafna sig eftir
barnsburð og umönnun ungbarns á
viðkvæmasta lífsskeiðinu. Tilgangur
fæðingarorlofs er ekki að hindra að
starfsmaður sinni ákveðnum þáttum
starfs síns eða koma í veg fyrir eðli-
leg samskipti hans við vinnustað
sinn. I mörgum tilvikum er það
brýnt hagsmunamál fyrir foreldri í
fæðingarorlofi að halda reglubundn-
um tengslum við vinnustað."
■ Sveigjanleika/12
MAR Guðmundsson, aðalhagfræð-
ingur Seðlabanka Islands, segir að
„viss hætta sé á brotlendingu ís-
lenska hagkerfisins“. Ef það gerist
geti bæði verið hætta á gengisfell-
ingu og verulegum samdrætti í at-
vinnulífinu.
Þetta kom fram í máli hans á
opnum fundi Samiðnar á Hótel
Borg í gær sem ætlað var að svara
spurningunni „Er verðbólgan að
fara af stað?“ Aðrir frummælendur
fundarins, þau Edda Rós Karls-
dóttir, hagfræðingur ASÍ, og AJm-
ar Guðmundsson, hagfræðingur
hjá FBA, voru sammála um að
verulegra aðhaldsaðgerða væri
þörf í ríkisfjármálum til þess að
kveða verðbólgudrauginn niður og
þær alvarlegu afleiðingar sem
hann getur haft.
Efnahagsástandið í dag
mjög viðkvæmt
Már Guðmundsson bar efna-
hagsástandið í dag saman við
ástand þess á árunum 1986-1987
þegar það var jafnframt í verulegri
uppsveiflu. Hann sagði að það yrði
að reyna að afstýra því að svipaðir
atburðir gerðust í kjölfar núver-
andi efnahagsuppsveiflu og áttu
sér stað í kjölfar þeirrar upp-
sveiflu. Ástæðan væri sú að efna-
hagskerfið nú væri mun við-
kvæmara en þá, meðal annars
vegna þess að íslensk heimili og
þjóðarbúið væru skuldsettari.
Már sagði að nauðsynlegt væri
að hægja á hagkerfinu með aðhaldi
í ríkisfjármálum, ýmist með hærri
skattlagningu eða niðurskurði út-
gjalda. Jafnframt yrði að koma
böndum á útlánaaukningu bank-
anna. Hann sagði að við gerð
kjarasamninga á næsta ári þyrfti
að taka mið af þessu hættuástandi,
sérstaklega þar sem „brotlending
hagkerfisins“ væri síst launafólki í
hag og myndi í raun fyrst og
fremst bitna á því.
Almar Guðmundsson sagði að
ekki hefði verið viðhaft nægilegt
aðald í efnahagskerfinu miðað við
efnahagsuppsveifluna en hins veg-
ar þyrfti að hafa í huga að ekki
væru allar aðhaldsaðgerðir stjórn-
valda farnar að skila sér þar sem
tvær vaxtahækkanir hefðu verið
fyrir skömmu. Edda Rós benti
einnig á að aðgerða væri þörf til að
stöðva verðbólguna og til þess
þyrfti meðal annars að koma í veg
fyrir einokun og efla samkeppni.
Morgunblaðið/Kristinn
Fjölmennt var á fundi Samiðnar um verðbólgu, áhrif hennar á kjarasamninga og skuldastöðu heimilanna í gærkvöldi.
Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi
Rannsókn á banaslysi ábótavant
HÆSTIRÉTTUR hefur sýknað 28
ára mann af ákæru um manndráp af
gáleysi, vegna árekstrar sem varð á
Vesturlandsvegi í Kjós í maí á síð;
asta ári. 25 ára kona lést í slysinu. I
niðurstöðu Hæstaréttar kemur
fram, að rannsókn slyssins hafi ekki
verið sem skyldi, en viðhlítandi
skoðun á sprungnum hjólbarða og
felgu á bifreið mannsins hefði getað
gefið vísbendingar um hvort hjól-
barðinn hefði sprungið og orsakað
slysið, eins og maðurinn hélt fram.
Vegna ófullnægjandi rannsóknar
taldi Hæstiréttur ekki nægilega
sannað að slysið yrði rakið til gá-
leysis mannsins.
Engin vitni voru að slysinu, sem
varð með þeim hætti að tvær bif-
reiðar, sem komu úr gagnstæðum
áttum, rákust saman á hægri vegar-
helmingi, miðað við akstursstefnu
til Reykjavíkur. Maðurinn mundi
ekkert eftir atvikum, enda kom
fram að hann hefði fengið mikið höf-
uðhögg.
Skoðun í dimmu
húsnæði
í dómi Hæstaréttar segir að ekki
verði séð að reynt hafi verið að gera
athugun á því, út frá staðsetningu
bifreiðanna eftir slysið, hver hafi
verið líklegur hraði þeirra, er þær
rákust saman. Sérstök rannsókn á
bifreiðunum fór ekki fram fyrr en
þremur dögum eftir slysið, í dimmu
húsnæði. Bifreiðaskoðunarmaður
gat ekki skoðað annan búnað bif-
reiðanna en hjólabúnað, vegna mik-
illa skemmda. í ljós kom að sprung-
ið var á hægri afturhjólbarða bif-
reiðar mannsins, en ekki var hægt
að segja til um hvort sprungið hafði
á honum fyrir slysið, eða hvort loft-
ið hefði lekið úr eftir áreksturinn.
Skoðunarmaðurinn sagði að það
hefði breytt miklu ef hann hefði
getað skoðað bifreiðarnar á vett-
vangi.
I dómi Hæstaréttar segir, að
rannsókn slyssins hafi ekki verið
sem skyldi og ekki hefðu komið
fram gögn til að unnt væri að telja
nægilega sannað að slysið yrði rakið
til gáleysis mannsins. Maðurinn var
því sýknaður af ákæru um mann-
dráp af gáleysi og dæmt að sakar-
kostnaður í héraði og fyrir Hæsta-
rétti skyldi greiddur úr ríkissjóði.
Með dóminum hnekkti Hæsti-
réttur dómi Héraðsdóms Reykja-
víkur í apríl sl., sem dæmdi mann-
inn til 45 daga fangelsisvistar, skil-
orðsbundið til tveggja ára, auk
sviptingar ökuréttinda í 12 mánuði
og til greiðslu alls sakarkostnaðar,
samtals 250 þúsund króna.
Alþingi
sett í dag
ALÞINGI íslendinga verður sett
í dag. Dagskrá verður með hefð-
bundnum hætti og hefst með
guðsþjónustu í Dómkirkjunni
klukkan 13.30. Prestur er sr.
Skúli Ólafsson, prestur á ísafirði.
Að lokinni guðsþjónustu verð-
ur gengið frá Dómkirkjunni í Al-
þingishúsið. Þar les forseti Is-
lands forsetabréf og lýsir því yfir
að þing sé sett. Aldursforseti Al-
þingis, Páll Pétursson, stýrir svo
fyrsta fundi þingsins þar sem
kosið verður í embætti og nefnd-
ir.
Næsti fundur Alþingis verður
á mánudag þegai’ forsætisráð-
herra flytur stefnuræðusína.
I Sérblðð í dag____________w»».mn.is
a$8mm
•••••••••••••••••••••••••••••••••••
ÁFÖSTUDÖGUM
Smáskammtalækn- ÍJp Umskipti
ingar - Vísindi eða flOr eru ögrandi
tóm vitleysa? ÚH verkefni
Með Morg-
unblaðinu ■
dag er dreift
blaði frá
Bifreiðum &
landbúnað-
arvélum,
„Litasam-
keppni B4L“.
Með Morg-
unblaðinu í
dag er
dreift blaði
frá Garða-
torgi, „Fjöl-
skylduhá-
tíð-Garða-
torgi“.
Hermann ekki á
tombóluverði / C1
Hamar hefur úrvalsdeild
ina á stórsigri / C2
Með Morgunblaðinu
í dag er dreift blaði
frá Slysavarnafélag-
inu Landsbjörgu.