Morgunblaðið - 16.10.1999, Qupperneq 2

2 LAUGARDAGUR 16. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Háþróaður körfubíil afhentur Slökkviliði Reykjavíkur
Rjúpnaveiðin fer vel af stað
Eykur
öryggi
og afköst
NÝR körfubíll bættist í flota
Slökkviliðs Reykjavíkur í gær,
þegar Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir borgarstjóri afhenti
Hrólfí Jónssyni slökkviliðsstjóra
háþróaðan körfubíl, sem leysir
af hólmi rúmlega þrítugan
körfubíl í eigu slökkviliðsins.
Nýi körfubíllinn er búinn 320
hestafla vél og getur karfa hans
borið allt að íjóra slökkviliðs-
menn í einu, en stigann á bfln-
um er hægt að draga út um 32
metra.
Að sögn Hrólfs Jónssonar er
ljóst að með tilkomu nýja bflsins
sé um mikla framför að ræða í
starfí Slökkviliðs Reykjavíkur
enda muni afköst og öryggi við
eldvamastörf aukast til muna.
„Bfllinn er allur tölvustýrður
og er mjög fljótlegt að reisa
stiga hans í hæstu stöðu. Auk
þess sem hann er mjög öflugt
björgunartæki er bfllinn búinn
vatnslögnum þannig að einnig
er unnt að nota hann til slökkvi-
starfa,“ sagði Hrólfur.
Bfllinn er hannaður sam-
kvæmt ströngustu gæða- og ör-
yggiskröfum og kostar um 35
milljónir króna að meðtalinni
þjálfun starfsmanna,
Morgunblaðið/Júlíus
Opið hús verður hjá Slökkviliði Reykjavíkur á morgun milli kl. 14 og
17 og er þá bæði hægt að skoða nýja körfubflinn og annan búnað liðs-
ins. Einnig verða veitingar í boði.
Hóparnir náðu 3
til 124 rjúpum
RJÚPNAVEIÐIN virðist fara vel af
stað, að minnsta kosti norðanlands
og austan, en fyrsti veiðidagurinn
var í gær. Hópar sem Morgunblaðið
hafði fréttir af í gærkvöldi fengu allt
frá þremur og upp í 124 rjúpur. Þá
bárust fréttir af þekktum rjúpna-
skyttum sem fengu 50 til 70 rjúpur
hver.
Agætis veður var til rjúpnaveiða í
gær, sums staðar var þó nokkuð
hvasst þannig að rjúpan kúrði og
flaug snöggt í burtu. Snjólétt er á
helstu ijúpnaveiðisvæðum. „Veður
er hagstætt mönnum en ekki rjúp-
um,“ sagði heimildarmaður frétta-
ritara Morgunblaðsins á Húsavík.
Töluvert er um að skotveiðimenn af
höfuðborgarsvæðinu hafí lagt land
undir fót og láti til sín taka norðan-
lands og austan og á Fljótsdalshér-
aði voru fjórir Bretar sem komu
gagngert til landsins til að veiða
rjúpu.
Meira af dósum en ijúpu
Rjúpnaskyttur voru fengsælar
sums staðar í Austur-Húnavatns-
sýslu, samkvæmt upplýsingum
fréttaritara. Fjórir menn skutu sam-
tals 60 fugla í Sauðadalnum og tveir
veiddu saman 40 rjúpur í Spákonu-
felli. Mikil umferð var á Auðkúlu-
heiði og þai- sást meira af tómum
jógúrtdósum en rjúpu, að sögn
heimildarmanns.
Veiði var misjöfn í Suður-Þingeyj-
arsýslu, allt frá þremur og upp í 124 j
á bfl, eftir því sem fréttaritari komst j
næst, en í hverjum bíl eru yfirleitt
tveii- til fjórir veiðimenn. Einn af
þekktain skotveiðimönnum, Jónas
Hallgrímsson á Húsavík, veiddi 67
rjúpur í gær og var þó ekki að nema
hluta dags.
Fjórir Bretar fengu samtals 30
rjúpur á Hallormsstaðahálsi í gær en
þeir komu gagngert til rjúpnaveiða.
Voru þeir ánægðir með árangurinn
að sögn Þórhalls Borgarssonar leið-
sögumanns. Þórhallur vissi um þrjá j
menn sem fengið höfðu samtals sex
rjúpur og Seyðfírðing sem var einn á
ferð og náði 56 fuglum.
----------------
Rigningin
af hinu góða
MIÐLUNARFORÐI lóna Lands- f
virkjunar á hálendi íslands er nokk-
uð minni en á sama tíma í fyrra, að
sögn Þorsteins Hilmarssonar, upp-
lýsingafulltrúa Landsvirkjunar, en
þó er enn of snemmt að segja til um
hvernig ástandið verður í vetur.
Rigningar á hálendinu síðustu
daga eru ekki enn farnar að skila
sér í auknu rennsli en ef áfram
heldur að rigna batnar staðan á |
næstu dögum, segir Þorsteinn
Þriðjungur berklaveikra
hérlendis útlendingar
Fjöldi
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Fjöldi berklatilfella á Islandi
árin 1975 til 1998
94
48
47
46
47
I" I íslendingar
m Útlendingar
26
27
32
28
!P® 'iBi B3j
20
18
16
1975-1977-1979-1981-1983-1985-1987-1989-1991-1993-1995-1997-
‘76 ‘78 ‘80 ‘82 ‘84 ‘86 ‘88 ‘90 ‘92 ‘94 ‘96 ‘98
BERKLATILFELLI hér á landi
eru um 15 á ári og þar af hefur síð-
ustu árin um þriðjungur tilfella ver-
ið meðal þeirra sem eru nýfluttir til
landsins, að sögn Þorsteins Blöndal,
yfirlæknis á Heilsuvemdarstöð
Reykjavíkur. Þeir sem sækja um
dvalar- eða atvinnuleyfi á Islandi
verða að framvísa heilbrigðisvott-
orði ef þeir koma frá löndum utan
Evrópska efnahagssvæðisins en
ferðamenn geta hins vegar dvalið í
þrjá mánuði án vottorðs. Þorsteinn
Blöndal, yfirlæknir á Heilsuvemd-
arstöð, óttast ekki að lyfþolnir
berklar nái að skjóta rótum.
Varðandi berklaþáttinn í læknis-
skoðuninni er gert svonefnt berkla-
próf. Ekki er tekin lungnamynd
nema hjá þeim sem era jákvæðir á
prófinu.
Þegar hætt var að berklaprófa
skólaböm hér á landi 1995 var hálft
til eitt prómill bama á aldrinum 7-16
ára jákvætt. Tveir milljarðar af sex
milljörðum íbúa reynast jákvæðir á
berldaprófi eða einn þriðji hluti
mannkyns. Þorsteinn segir svipað
hlutfall útlendinga sem koma til
landsins hafa jákvætt próf. Þeir sem
eru með útkomu í berklaprófinu fara
í röntgenmyndatöku. Myndin leiðir í
Ijós hvort um virka lungnaberkla er
að ræða og sé svo eru gefin lyf og
gerðar vissar ráðstafanir. Við eðli-
lega mynd er gengið frá heilbrigðis-
vottorði fyrir viðkomandi.
Berklasjúkdómurinn hefur tvær
myndir, annars vegar án einkenna
og hefur slíkur einstaklingur tekið
bakteríuna en enginn virkur sjúk-
dómur er í gangi og hann er ekki
smitandi. Hin myndin er hjá þeim
sem hefur tekið bakteríuna og sjúk-
dómurinn er virkur, til dæmis með
hósta og slímuppgangi. Þeir sem
era berklaveikir hósta og mynda
með hóstanum fíngerða svifkjarna
sem bakteríurnar svífa um í. Svif-
kjamar geta haldist í loftinu jafnvel
dögum saman og bakterían er harð-
ger og getur lifað að minnsta kosti
jafnlengi.
Lyfþolnir berklar munu
berast til landsins
Þorsteinn segú- að tilfelli af lyf-
þolnum berklum muni berast til Is-
lands en hann telur ólíklegt að þeir
nái að breiðast út. Berklatilfelli hér
á landi era í kringum 15 á ári. Fyrir
10-20 árum var undantekning að út-
lendingur væri í þessum hópi. Þor-
steinn segir að nú sé þetta breytt og
síðustu árin hafi um þriðjungur til-
fellanna verið meðal nýrra Islend-
inga.
„Staða berklavama raskast ekki
ef við vitum hvar áherslurnar eiga
að liggja,“ segir Þorsteinn. Hann
bendir á að Svíar, Norðmenn og fs-
lendingar hafi tekið vel á þessum
málum en Danir hafi á vissan hátt
skellt skollaeyram við þessum
vanda. Niðurstaðan er sú að berkla-
tUfellum hefur fjölgað veralega í
Danmörku á sama tíma og dregið
hefur úr þeim í Svíþjóð, Noregi og á
íslandi. En Danir hafa ekki lagt
áherslu á að skoða innflytjendur.
Skuldir þróunarrfkja
A
Island
greiðir 200
milljónir
ÁÆTLAÐ er að hlutur fslands í
HlPC-átakinu sem felst í niðurfell- f
ingu skulda fátækustu ríkja heims
verði um það bil 200 milljónir kr. en
ákveðið hefur verið að tillögu Hall-
dórs Ásgrímssonar utanríkisráð-
herra að ísland taki beinan þátt í
fjármögnun verkefnisins.
Með yfirlýsingu íslendinga uin
beina þátttöku er orðið ljóst að öll
Norðurlöndin standa að átakinu.
Kom þetta fram á fundi þróunar-
málaráðherra Norðurlanda sem
haldinn var á Hótel Sögu í fyrradag. í
Ráðherrarnir vora einhuga i
stuðningi sínum við átakið og fögn-
uðu því að aðstoð við þróunarríki
nyti meiri og vaxandi stuðnings. Að
því er fram kemur í fréttatilkynn-
ingu utanríkisráðuneytisins voru
þeir bjartsýnir á að þjóðum heims
tækist að fjármagna HlPC-verkefn-
ið og lögðu í því sambandi áherslu á
það fbrdæmi sem Norðurlöndin |
gæfu með sinni þátttöku. Þau hafa
öll afráðið að standa skil á sínum J
hlut og vel það.
Á fundinum kom einnig fram að
Norðurlöndin ráðgera að auka fram-
lög sín til þróunarmála á næstu ár-
um, enda þótt þau hafi um árabil
verið í farai'broddi á því sviði.
Sérblöð í dag
ÁLAUGARDÖGUM
T 1h
LlöDöii
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.is
_____c_____