Morgunblaðið - 16.10.1999, Síða 26

26 LAUGARDAGUR 16. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
y ■ ■ ■
á Islandi, aflaheimildir og eigendur
Skagstrendingur hf. —
Aflaheimild: 7.000 tonn (þí.)
1 Samherji 40,6%
2 Höfðahreppur 19,7%
3 Burðarás 14,5%
4 Trygging 7,5%
5 Jöklar 3,2%
6 Nafta (Olís) 2,8%
7 Skeljungur 2,5%
Aðrir 9,1 %
Básafell hf.------------------
Aflaheimild: 7,800 tonn (þí.)
36,8%
2 Isafjarðarbær 9,8%
3 L.sj. Vestfirðinga 6,4%
4 Islandsbanki 5,5%
5 Útgerðarf. Tjaldur 4,5%
6 Verkalýðsf. Baldur 3,0%
7 Ecjgert Jónsson 2,8%
8 VIS 2,8%
9 Hjálmur 2,6%
10 Hinrik Matthíasson 1,9%
Hraðfrystihúsið-Gunnvör hf.
Aflaheimild: 12.463 tonn (þí.).
1 Þorm. rammi-Sæberg 20,2%
2 Kristján G. Jóhannsson 10,8%
3 Ránarborg 10,5%
4 Súðavíkurhreppur 10,1%
5 Hansína Einarsdóttir 3,6%
6 Jóhann Júlíusson 3,6%
7 Islandsbanki 3,1 %
8 Tryggingamiðstöðin 2,4%
9 Burðarás 2,3%
10 Skeljungur 1,7%
Haraldur Böðvarsson hf.
Aflaheimild: 16.300 tonn (þí.)
1 Burðarás 27,4%
2 Grandi 9,9%
3 Skeljungur 4,5%
4 Rannveig Böðvarsson 4,5%
5 Nafta (Olís) 3,9%
6 Tryqqinqamíðstöðin 3,7%
7 Ólafur B. Ólafsson 2,6%
8 Gunnar Þ. Ólafsson 2,5%
9 Lífeyrissj. Framsýn 2,3%
10 Þróunarfélag íslands 2,2%
Grandi hf. -
Aflaheimild: um 22.000 tonn (þí,)*
1 Vogun
2 Haf
3 Hampiðjan
4 Sjóvá Aimennar
5 Nafta (Olís)
6 Fiskveiðihlutaf. Venus 2,7 %
7 IngvarVilhjálmsson 2,5%
8 Hlutabréfasjóðurinn 2,3%
9 Skeljungur 2,0 %
10 Liteyrissj. Framsýn_____2,0%
* með aflaheimildum Ámess og Faxamjöls
Þorbjörn hf.
Aflaheimild: 11.293 tonn (þí.)
1 GunnarTómasson
2 EiríkurTómasson
3 Gerður S. Tómasdóttir
4 Stefán Þ. Tómasson
5 Tómas Þorvaldsson
6 Skeljungur
7 Guðmundur Einarsson
8 Burðarás
9 Helgi Einarsson
10 Sam. Lífeyrissj._______
Útgerðarf. Akureyringa hf.
Aflaheimild: um 20.000 tonn (þí.)
1 Burðarás 40,3%
2 Fjárfestingasj. Búnaðarb.12,3%
3 Búnaðarbanki Isl. 10,9%
4 Sjóvá Almennar 4,7 %
5 Hampiðjan 4,2 %
6 Lífeyrissj. Framsýn 3,8 %
7 V(S 2,5%
8 Skeljungur 2,0%
9 Þróunarfélag islands 1,6 %
10 WlB, sjóður 6____________1£%
* með aflaheimildum Jökuls á Raufarhöfn
Þormóður rammi-Sæberg hf.
Aflaheimild: 13.600 tonn (þí.)
1 Grandi 17,2%
2 Marteinn Haraldsson 10,1 %
3 Búnaðarb. Verðbr.viðsk. 6,5 %
4 Hlutabréfasjóðurinn 4,0 %
5 Gunnar Sigvaldason 3,9%
6 Db. Sigvalda Þorleifss. 3,6%
7 Sigurður Guðmundsson 3,4 %
8 Jón Þorvaldsson 3,2 %
9 Svavar B. Magnússon 2,6 %
10 Lífeyrissj. Framsýn 3,0%
Fiskiðjan Skagfirðingur hf.
Aflaheimild: 12.000 tonn (þí.)
1 Fiskiðja Sauðárkróks
2 Kaupf. Skagfirðinga
3 Olíufélagið
4 FBA
5 Skagafjörður sveitarf.
6 VlS
7 Hlutabrégasj. l’shaf
8 Samvinnulrfeyrissj.
9 Db. Áma A. Guðmudss.
10 Tryggingamiðstöðin
V....
Isafjörður
• Snæfell hf.
Aflaheimild: 8.251 tonn (þí.)
1 KEA
100,0%
/ V
Skagaströnd ©
Siglufjörður
Sauðárkrókur <9
Akureyri
Þessi 19 fyrirtæki ráða 60,5%
af aflaheimildum (þorskígildi)
í íslenskri lögsögu
Reykjavík
Grindávík
- Samherj hf.
Aflaheimild: 23.500 tonn
1 Kristján Vilhelmsson
2 Þorsteinn M. Baldvinss.
3 Þorsteinn Vilhelmsson
4 F-15
5 Fjárfestingasjóður B.l.
6 Lífeyrissj. Framsýn
7 Lsj. Norðurlands
8 Hlutabréfasjóðurinn
9 L.sj. Verslunarmanna
10 Búnaðarbanki (slands
Fiskiðjusamlag Húsavíkur hf.
Aflaheimild: 4.700 tonn (þí.)
1 Húsavíkurbær
2 Ljósavík
3 Hlutabréfasj. Ishaf
4 Tryggingamiðstöðin
5 Olíufélagið Esso
6 Mastur
7 Lif.sj. Norðurlands
8 Verkal.f. Húsavikur
9 Hömlur
10 Alm. Hlutabréfasj.
O /
'q ' Þórshöfn \
Húsavík
Vestmannaeýjí
- Vísir
Aflaheimild: 7.200 tonn (þí.)
1 Páll Pálsson og fjölsk. 100,0%
Eignarhlutur í öðrum fyrirtækjum
Búlandstindiur, Djúpavogi 75,0%
Fjölnir, Þingeyri 44^3%
- ísfélag Vestmannaeyja hf.
Aflaheimild: um 20.000 tonn (þí.)
1 Sigurður Einarsson
og fjölskylda að mestu 44,0 %
VINNSLUSTÖÐIN
1 Olíufélagið Esso 18,0%
2 Lsj. Vestmannaeyja 12,1%
3 VlS 11,0%
4 Ker 9,0%
5 Hlutabréfasj. Ishaf 7,4%
6 Samvinnusj. (sl. 6,2%
-Hraðfrystistcð Þórshafnar hf.
Aflaheimild: 5.000 tonn (þí.)
1 Fræ 20,0 %
2 Sjóvá-Almennar 7,6 %
3 Jóhann A. Jónsson 5,2 %
4 RafnJónsson 4,9%
5 Hilmar Þór Hilmarsson 5,5%
6 isl. Fjársjóðurinn 4,5 %
7 GunnlaugurK. Hreinsson 4,0%
8 Jón Kristjánsson 3,9 %
9 Ufeyrissj. Framsýn 2,8 %
10 Olíufélagið Esso 2,1%
pTangi hf.
Aflaheimild: 4.670 tonn (þí.)
Upplýsingar um
hluthafa vantar
Síldarvinnslan hf.
Aflaheimild: 7.868 tonn (þí.)
1 Burðarás 23,9%
2 S.LÍ.N. 21,0%
3 Bæjarsj. Neskaupsst. 7,9%
4 Nafta (Olís) 6,9 %
5 Lífeyrissj. Austurlands 6,0%
6 Tryggingamiðstöðin 3,3 %
7 Lífeyrissj. Framsýn 3,0 %
8 Lsj. Verkfræðingaf. Isl. 1,7%
9 Ollusamlag útvegsm. 1,6%
10 Lifeyrissj. Norðurlands 1,4%
- Hraðfrystihús Eskifjarðar hf.
Aflaheimild: 5.500 tonn (þí.)
1 Aðalsteinn Jónsson 23,6%
2 Guðlaug Stefánsdóttir 13,8%
3 Grandi 9,5 %
Skeljungur 5,4 %
5 Eskja 5,2 %
6 Tryggingamiðstöðin 4,6 %
7 Þorsteinn Kristjánsson 4,1 %
8 Burðarás 4,1 %
9 Kristinn Aðalsteinsson 3,4%
10 Elvar Aðalsteinsson 3,1%
Skinney-Þinganes hf.
Aflaheimild: 10.000 tonn (þí.)
1 Skinney og Þinganes 58,0 %
2 Olíufélagið Esso
3 VÍS
4 Samvinnusj. ísl.
5 Aðrir
28,0%
14,0%
Hlutur
annarra
hluthafa
Burðarás hf._______________________________
Stærstu eignarhlutar í sjávarútvegsfyrir-
tækjum sem skráð eru á verðbréfaþingi
Útgerðarfélag Akureyringa, Akureyri 40,5 %
Haraldur Böðvarsson, Akranesi 27,4 %
Síldan/innslan, Neskaupstað 23,9 %
Fjölnir, Þingeyri 22,7 %
Skagstrendingur, Skagaströnd 17,0%
Jökull, Raufarhöfn 15,1 %
Engínn aðili enn
kominn í hámark
SAMKVÆMT upplýsingum Fiski-
stofu er enginn aðili eða fyrirtæki í
sjávarútvegi kominn að þeirri há-
marks aflahlutdeild, sem kveðið er á
um í lögum um stjórn fiskveiða. Þar
segir að hámarkið sé 10% í þorski
og ýsu og 20% í öðrum tegundum.
Almenningshlutafélögum með mjög
dreifða eignaraðild er þó heimil litlu
meiri hlutdeild. Hér að ofan er yfir-
lit yfir eignaraðild og aflaheimildir
flestra helztu sjávarútvegsfyrir-
tækja landsins og á síðunni hægra
megin eru birt gildandi lög um há-
mark afiahlutdeildar.
Morgunblaðið ræddi þessi mál við
þá Arna Mathiesen, sjávarútvegs-
ráðherra og Steingrím J. Sigfússon,
formann Vinstrihreyfingarinnar -
græns framboðs.
Þessi leið er ekki fær
„Ellefta grein laganna um
stjórnun fiskveiða fjallar bæði um
beina eignaraðild að fyrirtækjum í
sjávarútvegi og eignaraðild
tengdra og skyldra aðila. Það eru
því takmörk fyrir því hve mikið
fjárfestingarfélög til dæmis geta
átt,“ segir Árni Mathiesen sjávar-
útvegsráðherra. „Samkvæmt upp-
lýsingum Fiskistofu er enginn aðili
kominn í hámark, hvernig sem á
málið er litið. Það er því ekkert um
neina þá aðra leið að ræða, sem
talað var um á Alþingi í þessari
viku, að menn séu að nota sér til að
komast yfir meiri aflahlutdeild en
lögin heimila. Einhverja leið, sem
menn hefðu ekki séð fyrir, þegar
þessi lög voru sett. í lögunum eru
settar skorður við því, sem sumir
hafa verið að þykjast uppgötva,
sem einhverja aðra leið. Þessi leið
er einfaldlega ekki fær. Lögin taka
sérstaklega til hennar.
Ég hef ekki enn séð að einhver
vandkvæði hafi komið upp í atvinnu-
greininni vegna þess að þessi laga-
grein dugi ekki til að halda annars
vegar eignaraðildinni nægilega
dreifðri og hins vegar koma í veg
fyrir of mikla samþjöppun. En það
að ríkisstjórnarflokkarnir skyldu
taka á þessu máli á síðasta kjörtíma-
bili, sýnir að vilji þeirra er að sam-
þjöppunin verði ekki of mikil. Það er
í fullu samræmi við stefnu þessara
flokka og ríkisstjórnarinnar í öðrum
málum eins og FBA og samþjöppun
á smásölumarkaðnum.
Svo verða menn einnig að líta til
þeirra breytinga sem hafa orðið með
tilkomu almenningshlutafélaga í
sjávarútveginum. Þessi stóru fyrir-
tæki eru öll almenningshlutafélög.
Það eru miklu, miklu fleiri sem eiga
aðild að nýtingu auðlindarinnar í
gegnum það, en fyrir 30 árum, þegar
þetta voiu í flestum tilfellum lítil
fjölskyldu fyrirtæki. Þegar Alþingi
samþykkti þessa breytingu á gild-
andi lögúm um stjórn fiskveiða, það
er setti inn 11. greinina, breytti það
frumvarpi ríkisstjórnarinnar í þá
veru að rýmka um fyrir almennings-
hlutafélögum, sem mega eiga meiri
aflahlutdeild en önnur fyrirtæki.
Það hefur raunverulega ekki
reynt á þessa grein enn og því er of
snemmt að gera því skóna að hún
virki ekki,“ segir Árni Mathiesen.
Steingrímur J. Sigfússon, for-
maður Vinstrihreyfingarinnar -
græns framboðs, segir eðlilegt að
málið sé skoðað í samanburði við
ákvæði laganna og tilganginn með
setningu þeirra, sem hefði fyrst og
fremst verið að hindra að veiðiheim-
ildirnar söfnuðust saman á fáar
hendur. Markmiðið hefði ekki endi-
lega verið að setja þak á stærð fyr-
irtækjanna heldur að tryggja dreif-
ingu veiðiheimildanna því fyi’irtæki
gætu meðal annars vaxið vegna um-
svifa í fiskvinnslu og fullvinnslu.
„Ég tel reyndar að í þessari laga-
setningu hafi líka falist ákveðin
táknræn yfirlýsing af hálfu lög-
gjafans, þar sem menn voru að
senda þau skilaboð út í greinina að
það yrði gripið til aðgerða ef menn
stæðu frammi fyrir því að veiði-
heimildirnar ætluðu að safnast á allt
of fáar hendur," segir Steingrímur.
„Ég geri ekki lítið úr því að
ástæða sé til að vera vel á verði
gagnvart þessari samþjöppun sem
er að eiga sér stað en ég hef líka
bent á að það er fleira sem henni
fylgir og er að gerast sem er ekki
síður áhyggjuefni. Það er breyting-
in á útgerðarháttum og samsetn-
ingu flotans sem hefur tengst þess-
ari færslu veiðiheimilda á hendur
stóru fyrirtækjanna. Þau eru fyrst
og fremst tiltölulega einhæfir út-
gerðaraðilar vinnsluskipa. Ég held
að menn þurfi ekki síður að horfa á
það sem hefur verið að gerast í
þessu og hvernig hefur gengið á
bátaflotann og útgerð ísfiskiskipa.
Minna berst af hráefni beint til
vinnslu í landi og þær breytingar
reynast mörgum sjávarbyggðunum,
sérstaklega þeim minni, hvað
skeinuhættastar um þessar mundir
í samhengi við það öryggisleysi sem
byggðirnar búa við í núverandi
kerfi. Ef menn ætla ekki að horfa
þegjandi á útgerðina enda hjá 10
stórum fyrirtækjum, sem fyrst og
fremst byggja á rekstri fiskiskipa,
verður að grípa til frekari ráðstaf-
ana heldur en þessari lagasetningu
fylgir. Þá held ég að hólfun útvegs-
ins ætti að vera þannig að bátaflot-
inn og grunnslóðarflotinn yrði sér-
stakt aðskilið lag í fiskveiðistjórn-
unarkerfinu og veiðiheimildir gætu
ekki flust úr þeim hópi á stærri
skip.“