Morgunblaðið - 09.12.1999, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FIMMTUDAGUR 9. DESEMBER 1999 39
www.tunga.is
Eftirlíking af vinnustofunni
Á neðri hæð safnsins hefur dýr-
mætasta verkinu úr safni hjónanna
veríð komið upp, sjálfu Lífshlaupinu.
Það eru þrír veggir úr vinnustofu
Kjarvals í Austurstræti með mynd-
um úr lífsins ólgusjó, atvinnulífi,
sveita- og borgarlífí. Þorvaldur festi
kaup á verkinu á sínúrh tíma þegar
Reykjavíkurborg sá sér ekki fært að
gera það.
Lífshlaupið verður nú til sýnis í
þriðja sinn opinberlega en það var
síðast sett upp í heilu lagi á aldara-
fmæli Kjarvals 1985 í Galleríi Há-
holti í Hafnarfirði.
Guðbergur líkir þessari eftirlík-
ingu af vinnustofu meistarans við
helli. „Þetta er sá hellir sem listmál-
arar hafa verið að mála í frá fyrstu
tíð og reynt að lífga með því að mála
veggina. Að mér vitandi hefur lítið
verið lesið í þessar rúnir, Lífshlaup-
ið, en þær geyma á vissan hátt hans
innri mann.“
Guðbergur segir menn finna fyrir
þrengslum, innilokunarangist, á
vinnustofunni og því sé gott, eftir að
hafa dvalist þar um hríð, að leita út í
frelsið, leikinn.
Þar hefur verið komið fyrir sýnis-
horni af þeim gífurlega fjölda teikn-
inga, eftir Kjarval og aðra menn,
sem hjónin eignuðust um dagana.
Eiga þær að sýna bakhlið hellisins.
Hún snýr að áhorfendum og er hin
hliðin á málurunum. Guðbjörg velur
orðið „fjársjóður" til að lýsa því sem
fyrir augu ber og fullyrðir að enginn
einn aðili eigi eins myndarlegt safn
af teikningum hér á landi, hvorki
Kjarvalsstaðir né Listasafn Islands.
Það segir mikið um ástríðu hjón-
anna.
Teikningarnar eru frá ýmsum tím-
um og Guðbergur bendir á að þær
sýni að smekkur hjónanna hafi á
ýmsan hátt verið annar og næmari
en samferðamannanna. I Kjarvals-
hlutanum má þekkja ýmsa menn en
aðra ekki.
Guðbergur veðrast allur upp yfir
teikningu sem heitir hvorki meira né
minna en Lífið er saltfiskur. „Hér
geta menn loksins séð þessa mynd.“
Þessi eftirlætissetning okkar Is-
lendinga og einkunnarorð á öldinni
sem er að líða er sumsé frá meistara
Kjarval komin.
Að áliti Guðbergs kemur þarna
glöggt fram hvað fjölmargir og ólíkir
íslenskir málarar hafa verið leiknir
við að draga línur með ýmsu móti og
margbreytileika í lit. „í þessu eru
þeir líklega frjálsastir, ekki háðir
öðru en hæfileikum sínum og getu,
enda hefur hér á landi verið fremur
lítill áhugi á teikningunni, undir-
stöðuatriði myndlistarinnar.“
Af öðrum málurum sem eiga
þarna teikningar má nefna Gunnlaug
Scheving, Þorvald Skúlason, Mugg,
Jón Engilberts, Ásgrím Jónsson,
Snorra Arinbjarnar og Finn Jóns-
son.
Sýningunni lýkur svo á þremur
litlum teikningum eftir Kristján Da-
víðsson sem hann hefur áritað til vin-
ar síns, Þorvaldar, um miðjan átt-
unda áratuginn. „Hér lýkur
lífshlaupi hjónanna í list.“
Guðbergur og Guðbjörg ljúka upp
um það einum munni um að þau hafi
haft yndi af því að setja sýninguna
upp. Fjölbreytni í safninu sé mikil og
augljóst að hjónin hafi valið listaverk
af innlifun. „Maður sér lundarfar
þeirra og skapgerð í valinu," segir
Guðbergur.
Eftir á að hyggja segir hann það
standa upp úr að unnt hafi verið að
draga þetta góða safn fram í dags-
Ijósið og Guðbjörg bætir við að lang-
flest verkin séu í mjög háum gæða-
flokki - boðleg hvar sem er. „Það er
heiður fyrir Listasafn Kópavogs -
Gerðarsafn að sýna þetta safn. Það
sýnir straum tímans í íslenskri

............................. . .
Tilfinning fyrir stórbrotnum formum kemur fram í verkum Jóns
Stefánssonar.
myndlist, einkum á fyrri hluta aldar-
innar, og kunnum við börnum þeirra
Þoivaldar og Ingibjargar, Geir-
laugu, Skúla og Katrínu, bestu þakk-
ir fyrir að lána okkur verkin. Það
hefur verið mjög gott að vinna með
þeim.“
Fyrir landsmenn að hætti Þor-
valdar
Guðbjörg dregur þá ályktun að
Þoivaldur heitinn hefði ugglaust
verið ánægður með sýninguna. „Fyr-
ir landsmenn að hætti Þorvaldar
gæti þessi sýning allt eins heitið, en
hjónin vildu alla tíð að fólk fengi að
njóta listarinnar með þeim. Hótel
Holt er gott dæmi um það en það er
einstakt að flétta saman veitingar-
ekstur og listasafn með þeim hætti.
Það segir líka meira en öll orð um
gæði safnsins að við þiggjum ekki
eitt einasta verk að láni frá Holtinu á
þessari sýningu."
Guðbjörg veitir því athygli að
hjónin hafa fylgt sinni kynslóð í hsta-
verkakaupum. Gamlir meistarar séu
áberandi en minna fari fyrir til dæm-
is afstraktlistinni. Á henni hafi þau
bersýnilega ekki haft eins mikinn
áhuga. „Það getur stafað af því að
þau eru orðin fullorðin þegar hún
ryður sér til rúms.“
Guðbergur segir þessa kynslóð
listamanna hafa í senn verið mynd-
ræna og Ijóðræna. Sótt margt í Ijóðl-
istina. „Hér áður fyn- voru mynd-
listarmenn ljóðrænir en nú eru þeir
nettengdir. Það segir sig sjálft að
þessi sýning verður ekki á Netinu en
ég vona að fólk grípi tækifærið og
sjái sýninguna. Við vitum ekki hve-
nær eða hvort þetta glæsilega safn
verður sýnt opinberlega aftur.“
í tilefni af sýningunni kemur út
bókin Lífshlaup eftir Guðberg
Bergsson en í henni eru yfir níutíu
myndir af listaverkum og fjöldi ljós-
mynda að auki.
Lífshlaup stendur til 30. janúar ár-
ið 2000.
samstæður

Komdu til okkar
ef til stendur að
kaupa hljómtceki.
Þú sparar fjármuni,
fyrirhöfn og ert um
leið að fjárfesta
í gceðum.
Magnari 2x50 RMS • Útvarp FM/AM, klukka • Tvöfalt segulband auto rev.
Ibita geislaspilari f. 3 diska • Tónjafnari • 2 Way hátalarar* Fjarstýring
Magnari 2x30 RMS • Útvarp FM/AM, klukka • Tvöfalt segulband auto rev.
MASH Ibita geislaspilari f. 5 diska • Tónjafnari 3D space • 2 Way hátalarar • Fjarstýring
brautA’rholti 2
SIM I 5800 800
Bókin
MIKILVÆGUSTU
TUNGUMÁL JARÐAR
svarar:
Hversu skyld eru íslenska
og enska?