Morgunblaðið - 22.12.1999, Page 55

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 22. DESEMBER 1999 55
Það eru mikil forréttindi að hafa
alist upp hjá jafn yndislegri persónu
og hann afi var. Hann vildi öllum vel
og hugsaði vel um fjölskyldu sína.
Ég kom auga á fallega línu í ljóði
sem lýsir honum svo vel:
„sásemeinhverelskar
getur aldrei dáið“.
Bless elsku besti afi í öllum heim-
inum, ég elska þig svo mikið. Blessuð
sé minning þín.
Þín dótturdóttir,
Guðrún Eva.
Elsku Ái-mann, nú er komið að
kveðjustund. Er ég lít til baka á
þessari sorgarstundu veitti lífsgleði
hans gleði í hjarta mitt. Mig langar
að þakka honum fyrir allt sem hann
gerði fyrir dótturdóttur sína og eig-
inkonu mína, Guðrúnu Evu. Söknuð-
urinn og tómleikinn er mikill á heim-
ili okkar. Hann var stoðin og styttan
í fjölskyldunni, laðaði alla til sín.
Honum þótti svo skemmtilegt er öll
fjölskyldan var samankomin. Það
var ekki ósjaldan að við komum í
matar- eða kaffiboð á Sléttuveginn
til hans og Heiðu. Þá lék hann af
fingrum fram og var hrókur alls
fagnaðar. Spilamennska var honum
alltaf ofarlega í huga og var mikið
fjör og glens við spilaborðið. Já, það
var mikið talað og hlegið enda var
hann hafsjór af fróðleik og sögum.
Mér er alltaf minnisstætt síðustu tvö
árin er hann stóð í eigin persónu í út-
gáfustarfsemi á bókum sínum. Þvílík
orka og vilji og ég man þegar hann
sagði mér að honum liði eins og þeg-
ar hann var ungur og óþekktur rit-
höfundur, bókaforlagslaus. Þær voru
alltaf góðar stundirnar er við sátum
fyrir framan tölvuna og vélrituðum
ævisögu hans og eins endurútgáfu af
Ömmustelpu. Eg man að honum
fannst tölvutæknin ótrúleg, að hún
gæti geymt allar þessar upplýsingar.
Ég er viss um að ef heilsu hans
hefði ekki hrakað á þessu ári stæðum
við nú í bókaútgáfu á verkum hans.
Þetta var líf hans og yndi.
Núna þegar tími ljóss og friðar er
að ganga í garð kveð ég með virðingu
og vinsemd tengdaafa minn. Hans
verður sárt saknað.
Bjarki Elíasson.
Annað starfsár Vöku-Helgafells
var um það bil að hefjast þegar
barnabókahöfundurinn vinsæli, Ar-
mann Kr. Einarsson, kom að máli við
okkur og lýsti áhuga sínum á því að
verða meðal höfunda forlagsins.
Bækur hans höfðu þá flestar verið
gefnar út hjá Bókaforlagi Odds
Björnssonar á Akureyri sem var að
draga saman seglin um þær mundir
og Armann vildi finna sér nýjan sam-
astað.
Það var ungu forlagi mikill heiður
að fá að gefa út bækur þessa land-
skunna og vinsæla höfundar. Akveð-
ið var að byrjað yrði á að endurút-
gefa bækurnar um Óla og Magga,
sem upphaílega höfðu komið út
tveimur áratugum fyrr, og var þar
með lagður grunnur að vinsælum
bókaflokki sem hlaut heitið „Ævin-
týraheimur Armanns". Fyrsta bók-
in, Óskasteinninn, kom út haustið
1982 þegar forlagið, sem þá heit enn-
þá aðeins Vaka, sendi bækur á jóla-
bókamarkað í annað sinn. Um árabil
gáfum við svo út eina bók á ári eftir
Armann, stundum tvær, ýmist ný
verk eða nýjar útgáfur eldri bóka
þessa ástsæla höfundar sem horfnar
voni af markaði.
Armann Kr. Einarsson bar hag ís-
lenskra barna- og unglingabók-
mennta mjög fyrir brjósti og vildi
veg þeirrar bókmenntagreinar sem
mestan. Áhugi hans á því sviði kom
glöggt fram þegar forlag okkar og
fjölskylda hans tóku höndum saman
um að stofna íslensku barnabóka-
verðlaunin áíáð 1985 í tilefni af sjö-
tugsafmæli Armanns. Báðir aðilar
lögðu þá fé í sérstakan verðlaunasjóð
sem veita skyldi árlega verðlaun fyr-
ir besta handrit að barna- eða ungl-
ingabók sem bærist í samkeppni
sjóðsins. Síðar fengum við til liðs við
okkur Barnavinafélagið Sumargjöf
og Barnabókaráðið, íslandsdeild
IBBY-samtakanna, sem helga sig
stuðningi við barnabækur.
Yfirlýstur tilgangur Islensku
barnabókaverðlaunanna er að stuðla
að auknu framboði á vönduðu ís-
lensku lesefni íyrir æsku landsins.
Sjóðurinn hefur tvímælalaust orðið
til að auðga og styrkja íslenskar
barnabókmenntir og fyrir hans til-
stilli hafa komið fram á sjónarsviðið
hæfileikaríkir höfundar sem á liðn-
um árum hafa haslað sér völl á sviði
barna- og unglingabókmennta og
orðið vinsælir meðal nýrra kynslóða.
Við undirritaðir starfsmenn Vöku-
Helgafells höfum setið í stjórn Verð-
launasjóðsins með Armanni og orðið
þar vitni að einstökum áhuga hans á
viðfangsefninu. Hann hefur keppst
við að lesa handritin sem borist hafa
undir dulnefnum, haft skýrar skoð-
anir á þeim og lagt sitt til málanna,
notið þess að kynnast ungum lesend-
um, fulltrúum grunnskólanna, sem
hafa verið kvaddir til í lokadómefnd
og fagnað af heilum hug þeim höf-
undum sem orðið hafa hlutskarpast-
ir í samkeppninni um íslensku
bamabókaverðlaunin hverju sinni.
Umhyggja hans fyrir verðlaunun-
um var enn söm þegar hann kom til
stjómarfundar fyrr á þessu ári þótt
ljóst væri að aldurinn væri farinn að
færast yfir og heilsan ekki söm og
áður. Armanns verður sárt saknað
þegar með hækkandi sól verður farið
yfir þau handrit sem em að berast í
þá samkeppni verðlaunasjóðsins
sem nú stendur yfir. Þeir aðilar sem
að verðlaununum standa munu
áfram halda uppi merki Armanns og
gera það sem í þeirra valdi stendur
til þess að efla og styrkja íslenskar
bamabókmenntir.
Armanni Kr. Einarssyni tókst í
bókum sínum að leiða þrjár kynslóð-
ir íslenskra barna- og unglinga inn í
heim líflegra ævintýra, óvæntra at-
vika og skemmtilegra uppátækja
sem þau hafa notið til hins ýtrasta.
Honum auðnaðist með penna sínum
að gæða hversdagsleikann lífi og lit
og átti sinn stóra þátt í því að gera
bóklestur að eftirlætistómstunda-
gamni barna og unglinga í þessu
landi, ekki síst með bókunum vin-
sælu um Árna í Hraunkoti.
Fyrir hönd starfsfólks og eigenda
Vöku-Helgafells þökkum við Ár-
manni samfylgdina og vottum dæt-
um hans, Ásdísi, Hrafnhildi og Kri-
stínu, fjölskyldum þeirra og
sambýliskonu hans hin síðustu ár,
Aðalheiði Þorsteinsdóttur, innilega
samúð okkai'.
Þótt höfundurinn sé genginn er
víst að verk hans munu lifa og veita
æsku þessa lands ómældar
ánægjustundir um ókomna tíð.
Ólafur Ragnarsson,
Bjarni Þorsteinsson.
Með sárum trega syrgjum við
kæran frænda, Armann Kr. Einars-
son móðurbróður minn. Ljúf-
mennska og smitandi lífsgleði ein-
kenndi fas hans og framkomu.
Frásagnarlistin var honum í blóð
borin. Hann skapaði spennandi æv-
intýri úr hversdagslegum atburðum
og kryddaði með góðlátlegri kímni.
Margar ena þær veislurnar og fjöl-
skylduboðin þar sem börnin sátu
með stór augu umhverfis Armann og
hlýddu á hann spinna sögur fyrir-
hafnarlaust. Það mátti heyra saum-
nál detta. Garðslöngur urðu að stór-
um eitursnákum og venjulegir
sveitajeppar voru eldspúandi
skrímsli. Barnaskarinn hreifst með
og sveif um víðáttur ævintýraver-
aldar Armanns.
Fullorðnir voru heldur ekki ósn-
ortnir. Sögur um æsku- og uppvaxt-
arár systkinanna frá Neðri-Dal birta
okkur Ijóslifandi þær aðstæður sem
kynslóðin sem ól okkur bjó við.
Baðkarið var trébali úti á miðju gólfi.
Á jólunum fengu allir eitt kerti og
hangikjötsflís og það var spilað á
spil. Mér er minnisstæð sagan sem
Ái-mann sagði mér einu sinni af
fyrstu gúmmístígvélunum, sem hann
eignaðist. Þannig var að afi minn,
faðir Armanns, hafði farið í kaup-
staðinn og var svo Ijónheppinn að fá
stígvél á sérstaklega hagstæðu
verði. Ármann varð himinlifandi með
stígvélin. Þau voru að vísu bæði á
hægri fótinn! Það gerði ekkert til,
þau voru alveg ný og glansandi fal-
leg!
Við viljum þakka Armanni sam-
fylgdina og fjrir allar ánægjustun-
dirnar.
Innilegar samúðarkveðjur til
Heiðu og dætra Armanns; Ásdísar,
Hrafnhildar, Kristínar og fjöl-
skyldna.
Guðmundur Jón Elíasson
og fjölskylda.
Einn af næstu nágrönnum mínum
hér í húsinu, Ármann Kr. Einarsson,
er horfinn úr okkar samfélagi og hef-
ir endað sína lífsgöngu. Ég mæti
ekki lengur þessum háttprúða, lynd-
isglaða manni á morgungöngu í
lyftuhúsi eða stigagangi á leið sinni
til að nálgast Moggann eða þá fara út
einhverra erinda.
í byrjun mars 1992 fluttu eigend-
ur hússins við Sléttuveg 11-13 inn í
íbúðii- sínar. Einn af þeim var Ár-
mann Kr. Einarsson, rithöfundur og
segja má það tákrænt að næstu íbúð
til hægri við hans átti Aðalheiðar
Þorsteinsdóttir, sem var hans hægri
hönd meðan honum entist aldur og
heilsa hennar leyfði.
Áður bjó Armann í Brautarlandi
12 ásamt eiginkonu sinni Guðrúnu
Runólfsdóttur og dætrum. Guðrún
var vel gefin og mæt kona. Hún and-
aðist 15. ágúst 1985. Ég var oft gest-
ur þeirra hjóna á góðum stundum og
á skemmtilegar minningar frá þeim
tíma. Einnig áttum við Guðrún
nokkra samleið á félagslegu sviði um
árabil.
Mér finnst oft að við hér, sem höf-
um búið undir sama þaki í nærfellt
átta ár, séum ein stór fjölskylda. Við
gleðjumst saman og finnum til hvert
með öðru þegar við missum einhvern
úr hópnum og það hefir oft gerst, nú
síðast var það Armann.
Já, Armann verður mér um margt
minnisstæður. Ég man hann sem rit-
höfund þar sem hann sat löngum
stundum við skrifborðið í sólríkri
íbúð sinni og laðaði fram úr hugskot-
inu ævintýri og festi þau á blöð. Það
var hans yndi og eftirlæti og þannig
hélt hann vöku sinni meðan þrek og
heilsa entust En.
- „ Maðurinn einn er ei nema hálfur,
með öðrum er hann meiríen hann sjálfur “
(E.Ben.)
Armann var einnig mikil félags-
vera. Hann naut þess að taka þátt í
hvers konar mannfagnaði og blanda
geði við fólk við margvísleg tækifæri.
Og þegar hann sat við skriftir vissi
hann að innan næstu dyra brunnu
arineldar, sem aldrei slokknuðu. Þar
var vinkona hans, Aðalheiður, þar
var var hægt að hvíla sig frá ritstörf-
unum, endumýja orkuna við spjall
yfir kaffibolla eða setjast við mat-
borðið að ilmandi réttum ef sá tími
var kominn.
Armann unni mjög dætrum sínum
EDDA PETRÍNA
GUÐMUNDSDÓTTIR
+ Edda Petrína
Guðrmmdsdóttir
fæddist í Reykjavík
16. júni 1946. Hún lést
á heimili s/nu í St.
Petersburg í Fldrída í
Bandaríkjunum 12.
desember síðastlið-
inn. Foreldrar hennar
voru Guðmundur
Þorkelsson, húsa-
smíðameistari, f. á
Þúfum í Vatnsfirði við
ísafjarðardjúp 29.
oktdber 1912, d. 14.
apríl 1984, og Kard-
lína Sigríður Olsen,
húsmdðir, f. í Reykjavík 13. ágúst
1914, d. 6. júní 1959. Böm þeirra
eru: Inga, Hörður, Edda, sem hér
er kvödd, og Þorkell. Guðmundur
eignaðist seinna dótturina Sigrúnu
Benediktu með Magnfríðí Dís Eir-
íksdóttur. Föðurforeldrar Eddu
voru Þorkell Guðmundsson, bdndi,
f. 7. september 1862, d. 11. febrúar
1953, og Petrína Júlíana Bjama-
ddttir, húsmdðir, f. 9. maí 1867, d.
2. ndvember 1955, bæði fædd á
Vestfjörðum. Möðurforeldrar
Eddu voru Jentoft Olsen, lýsis-
bræðslumaður, f. í Túnsbergi í
Noregi 22. apríl 1877, d. 16. desem-
ber 1958, og Ingiríður Lýðsdóttir
Ég fékk fréttina daginn eftir að
Edda dó. Ég taldi mig undir það
búinn þar sem hún hafði verið mikið
veik, en ég var það þó ekki. Það
leggst yfir mann depurð og sorg og
eftirsjá. Hugsanir um það hvað sam-
skipti okkar hefðu mátt vera meiri
þessi seinni ár en raunin varð, leita á
mann.
Undir það síðasta var aðeins tíma-
spursmál hvenær hún yrði leyst und-
an þeim þjáningum sem höfðu fylgt
henni í langan tíma og eflaust hefur
hún á vissan hátt verið hvfldinni feg-
in.
Núna, á meðan ég sit og meðtek
veruleikann, þá rifjast upp fyrir mér
fjölmargir atburðir frá þeim tíma er
við ólumst upp og allt íram á hennar
síðasta dag. Edda, mig langar að
deila þeim með þér nú þar sem veik-
indi þín hömluðu því að við gætum
talað saman í síma áður en þú fórst
yfir móðuna miklu.
Ég man fyrst eftir þér nýfæddri í
kommóðuskúffu í herbergi foreldra
okkar. Þú hefur sennilega fæðst
heima því það var mikið tilstand á
heimflinu og ég gleymdist þar sem ég
var úti að leika mér langt fram á
kvöld. Þú fékkst strax mikla athygli,
sem þú hélst alla tíð, enda falleg með
þitt hvíta hár. Það vottaði stundum
fyrir því að maður væri afbrýðisamur
Olsen, húsmdðir, f. á
Hjallanesi í Lands-
veit 29. maí 1888, d.
9. september 1974.
Edda dlst upp 1
Rcykjavík og gekk í
Miðbæjarskólann.
Við andlát mdður
sinnar árið 1959 tdk
hún að miklu leyti að
sér húsmóðurstörf á
heimili föður síns.
Hinn 15. nóvem-
ber 1964 giftist Edda
Hannesi Haraldssyni
og eignuðust þau
einn son, Harald, f. 2.
febrúar 1964. Haraldur er búsett-
ur í Reykjavík og á tvo syni. Edda
og Hannes slitu samvistir. Edda
giftist Bandaríkjamanni, Joseph
Tiffany, og fluttist með honum til
New York. Þau eignuðust dóttur-
ina Kardlínu Lilju, f. 1969 í New
York, búsett í St. Petersburg.
Kardlína Lilja er gift og á þijú
börn. Edda og Joseph Tiffany slitu
samvistir. Árið 1971 kynntist Edda
eftirlifandi eiginmanni sínum,
Buster Louis Herzog. Þau áttu
heimili í St. Petersburg í Fldría og
bjuggu þar til dauðadags hennar.
Utför Eddu fór fram í St. Peters-
burg.
út í þig vegna allrar athyglinnar en í
dag get ég ekki lengur verið það þar
sem ég er sjálfur fyrir löngu orðinn
hvíthærður. Ég man að fólk talaði um
háralitinn í fjölskyldunni, þú með þitt
skjannahvíta hár, ég og Inga með
skollitað, mamma með fagurrautt og
pabbi með svart.
Þegar þú varst komin í vagn þá
stalst ég eitt sinn til þess að ýta hon-
um. Mömmu og móðursystrum okkar
fannst ég fara glannalega og fékk ég
ekki að ýta vagninum með þér í aftur.
Var vagninn bundinn við húsið þar
sem við bjuggum eftir það.
Einu atviki úr æsku okkar man ég
eftir eins og gerst hefði í gær. Það var
jólin 1947 þegar þú hefur verið eins
og hálfs árs. Ég hafði fengið stóran
konfektkassa í jólagjöf og ætlaði ég
að geyma hann til betri tíma. Á jóla-
dag vakna ég og sé að konfektkassinn
er tómur á gólfinu, konfekt úti um
allt, ýmist sem bitið hafði verið í eða
búið að traðka það niður í gólfið. Svo
var auðvitað eitthvað komið ofan í
maga á þér sem sast á gólfinu, skæl-
brosandi og öll útötuð í súkkulaði.
Þér var bjargað á síðustu stundu frá
mér af mömmu og pabba þar sem ég
stóð yfir þér öskrandi úr reiði. Þessu
hefur þú örugglega ekki munað eftir
en ég get sagt þér að ég er fyrir löngu
búinn að fyrirgefa þér því þrátt fyrii-
og þeirra börnum, var þeim um-
hyggjusamur og vildi í öllu greiða
götu þeirra. Ég held að honum hafi
ekki liðið vel nema hann næði dag-
lega sambandi við einhverja af af-
komendum sínum. Sama mátti segja
um systkini hans og þeirra fjölskyld-
ur. Hann fylgdist náið með þeim og
þeirra líðan.
Næstum daglega hitti ég Aðal-
heiði og Armann. Þau horfðu á
sjónvarp í hennar íbúð og þar fór hið
hefðbundna heimilishald fram. Oft
leit ég þar inn á kvöldin, reyndar
stundum kölluð í spil, því Ánnann
hafði sérlega gaman af að spila.
Stundum tókumst við Ármann á í
snörpum samræðum, höfðum ólíkar
skoðanir í ýmsum málum og hvorugt
lét af sínu. Til að komast út úr víta-
hringnum voru spilin tekin fram og
innan stundar voru þrætumálin
gleymd. Ég mun ekki hafa þessi
minningabrot lengri. Á vængjum
hugans sendi ég Ármanni kveðju
mína og þökk og bið honum allrar
blessunar. Dætrum hans, dætra-
börnum, Aðalheiði og öðrum ástvin-
um votta ég innilega samúð.
Lda Þorkelsdóttir.
• Fleiri minningargreinar um Ár-
mann Kr. Einarsson bíða birtingar
ogmunu birtast í biaðinu næstu
daga.
þetta fannst mér þú vera góð systir.
Það var þér erfitt þegar þú aðeins
þrettán ára varðst að mestu að taka
við heimili foreldra okkar þegar
mamma dó úr sama sjúkdómi og hef-
ur bugað þig nú. En þú stóðst þig vel
þar sem þú hélst heimili fyrir föður
okkar, Þorkel bróður og mig. Inga
var þá komin með fjölskyldu og sitt
eigið heimili og því dæmdist húsmóð-
urstarfið að mestu á þig.
Þetta voru okkur öllum erfiðir tím-
ar, sérstaklega þegar pabbi þurfti að
fara á spítala í hálft ár. En, þú varst
til staðar með jákvæði þitt og'
bjartsýni og fyrir það hef ég ævinlega
verið þér þakklátur. Það er þér að
þakka að frá þessum tíma eigum við
einnig margar gleðilegar minningar.
Það birti yfir hjá fjölskyldunni
þegar pabbi kom aftur heim af spítal-
anum, heilsuhraustur og endumærð-
ur, og stuttu seinna fluttist til okkar
Magnfríður Dís Eiríksdóttir, sem
hann hafði kynnst á Vífilsstöðum.
Tók hún við heimflinu og sá um það af
miklum myndarskap og mikið líf
færðist í heimilið þar sem synir henn-
ar tveir fluttust einnig til okkar. Svo
kom að því að við eignuðumst okkar
eigin fjölskyldur og fluttumst að
heiman, og þú seinna til Ameríku.
Það sem ber hæst í seinni tíð er
þegar við Maja heimsóttum ykkur
um árið og vorum hjá ykkur í mánuð.
Þú varst kát og glöð og þér leið vel.
Þú og Buster gerðuð ferðina afar
gleðilega og voruð boðin og búin að
sýna okkur það sem merkilegt var að
sjá í þínu nýja heimalandi. Þið sýnd-
uð reyndar öllum meðlimum fjöl-
skyldunnar mikla gestrisni þegar þið
voruð heimsótt til Flórída.
Það er mér einnig gleðilegt að
minnast þess er þú endurgalst heim-
sóknina stuttu seinna og við Maja
gátum farið með þig í svipaðar ferðir
hér á íslandi. Það var í síðasta sinn
sem við sáumst og sú mynd, sem ég
geymi, er af þér kátri og hraustri.
Það er skrítið hvað Guð lagði mikið
á þig. Þú yfirsteigst þvflíkt í veikind-
um þínum að óhætt er að segja að
margur hefði gefið eftir miklu fyrr.
Þegar eitt var að baki þá tók annað
við og hreint ótrúlegt hversu oft þú
náðir bata á mflli en að lokum varðstu
að gefa eftir. Sem betur fer voru að-
stæður þannig að Karóh'na og James
gátu stutt þig mikið þai- sem þau
höfðu keypt húsið við hliðina nokkru
áður.
Þú andaðist á heimfli þínu í faðmi
þinna nánustu sem hjúkrað höfðu þér
og stutt svo vel í gegnum allt. Þau
eiga þakkir skilið.
Ég trúi að þú sért nú í faðmi for-
eldra okkar og ég trúi að þér líði vel.
Ég veit að við munum hittast aftur.
Guð geymi þig, elsku Edda mín, og
megi hann styrkja eftirlifandi eigin-
mann þinn, böm og bamaböm í sorg
þeirra.
Þinn bróðir,
Hörður. *■’