Morgunblaðið - 27.01.2000, Qupperneq 38

38 FIMMTUDAGUR 27. JANÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Málverkínu miðlað
Morgunblaðið/Júlíus
Tolli og hundurinn Alex við verkið sem boðið verður upp í Netgalleríi
landsbref.is.Fæðing blámans.
Henrik Nord-
brandt hlýtur bók
menntaverðlaun
N or ðurlandaráðs
Yfírlitssýning á mál-
verkum eftir Tolla verð-
ur opnuð í Netgalleríi
Landsbréfa, lands-
bref.is, í dag kl. 18. A
sama tíma hefst uppboð
á einu verka listamanns-
ins. Orri Páll Ormars-
son ræddi við Tolla
sem telur Netið tilvalinn
vettvang fyrir sýningu
af þessu tagi.
NETIÐ er nútíminn. Þar eru allir
vegir færir. Eðli málsins samkvæmt
leita listamenn, í sínu sífellda land-
námi, inn á þann vettvang tO að viðra
sköpun sína og efla tengsl við al-
menning. Listmálarar eru þar engin
undantekning, jafnvel þótt tölvur og
trönur séu tákngervingar tveggja
heima. Tolli er til vitnis - í dag hleypir
hann af stokkunum yfirlitssýningu á
verkum sínum síðastliðin sautján ár á
Netgalleríi Landsbréfa, landsbref.is.
Málverkið skal út þanið.
Netgallerí Landsbréfa er nýtt af
nálinni og segir Tolli, sem sýnir þar
fyrstur manna, markmiðið að byggja
það íyrst og fremst upp í kringum
myndlist, þó það komi til með að geta
hýst aðrar listgreinar ef verkast vill.
Sérlegur ráðgjafi gallerísins er Aðal-
steinn Ingólfsson listfræðingur.
„Við vitum að fjármálafyrirtæki og
-stofnanir hafa áður styrkt menningu
og listir, nærtækasta dæmið eru
máttarstólpar menningarborgarinn-
ar. Þar er aftur á móti um tímabundið
verkefni að ræða en í þessu tilviki sjá-
um við nýja menningarslóð sem kem-
ur til með að verða varanleg. Segja
má að blað sé brotið í íslenskri lista-
sögu,“ segir Tolli.
Hann viðurkennir að íslenskir
myndlistarmenn hafi margir hverjir
verið duglegir að koma verkum sín-
um á framfæri á Netinu hin síðari
misseri, og nefnir íslensku menning-
arsamsteypuna art.is sérstaklega í
því sambandi. Honum þykir á hinn
bóginn oft vanta að síðumar séu end-
urnýjaðar, sem þurfi til að viðhalda
forvitni almennings. „Mér finnst
gagnvirknin heldur ekki nógu mikil.
Samskipti listamanna og listunnenda
verða að eiga sér stað. A þessu er að
vísu mjög eðlileg skýring, listamenn
hafa ekki tíma til að sinna þessu af
fullum þunga.“
Fjölbreytni í fyrirrúmi
Nú er hins vegar kominn fram á
sjónarsviðið aðili, Netgallerí Lands-
bréfa, sem hyggst helga sig þessu.
„Fyrir vikið sé ég fyrir mér að fleiri
Níu sækja um
stöðu leikhús-
stjóra LR
NIU sækja um stöðu leikhús-
stjóra Leikfélags Reykjavíkur
en staðan var auglýst laus til
næstu fjögurra ára 19. desem-
ber síðastliðinn.
Umsækjendur eru Guðjón
Pedersen, Hafliði Arngríms-
son, Halldór E. Laxness, Hávar
Sigurjónsson, Hlín Agnarsdótt-
ir, Jón Viðar Jónsson, Páll
Baldvin Baldvinsson og Þór-
hildur Þorleifsdóttir sem gegnt
hefur starfinu síðan árið 1996.
Einn umsækjandi óskaði nafn-
leyndar.
Ellert Ingimundarson, vara-
formaður leikhúsráðs LR,
sagði í samtali við Morgunblað-
ið að viðtöl yrðu höfð við hvern
og einn umsækjanda og niður-
stöðu um hver þeirra hlyti stöð-
una yrði að vænta í seinni hluta
febrúarmánaðar.
Iistamenn tengist þessari slóð með
einum eða öðrum hætti. Auðvitað er
stefnt að því að hafa fjölbreytnina í
fyrirrúmi og þegar fram líða stundir
mun myndast þama mikill gagna-
grunnur.“
Tolli kveðst hafa lagt mikla vinnu í
yfirlitssýninguna, hún hafi verið ár í
undirbúningi. „Ég hef alla tíð látið
ljósmynda málverk mín og það kem-
ur sér vel núna. Elsta verkið á sýn-
ingunni er frá árinu 1983 og málning-
in á því nýjasta er rétt þornuð."
Að sögn Tolla verður sýningin bor-
in uppi af fjörutíu myndum sem
skiptast í þijú tímabil. Hveiju tíma-
bUi heyra tíl undirflokkar og í það
heUa má beija um 400 hundruð verk
eftir listamanninn augum á vefslóð-
inni. „Þetta er ágæt málamiðlun. Það
er ekki hægt að ætlast tU þess að
menn nenni að skoða 400 málverk en
fyrir þá sem vilja kafa dýpra, skoða
fleiri verk en þessi fjörutíu, er sá
möguleiki fyrir hendi.“
Liður í sýningunni verður sam-
skiptasíða á Netgalleríinu, þar sem
almenningi gefst tækifæri til að skipt-
ast á skoðunum við listamanninn.
„Þetta er hugsað sem gagnvirkur
umræðuvettvangur. Fólk spyr og ég
hamra á móti. Einskonar Ping Pong
við heiminn.“
Um leið og sýningunni verður
hleypt af stokkunum, kl. 18 í dag,
hefst uppboð á nýju málverki eftir
Tolla, Fæðingu blámans. Fer það
vitaskuld fram á Netinu og stendur til
föstudagsins 4. febrúar. Það sem inn
kemur fyrir myndina rennur óskipt
til vökudeildar Barnaspítala Hrings-
ins. Myndin verður til sýnis í húsa-
kynnum Landsbréfa á Suðurlands-
braut meðan á uppboðinu stendur.
Sýningunni verður fylgt eftir með
skrifum Einars Más Guðmundssonar
rithöfundar og Aðalsteins Ingólfsson-
ar listfræðings, þar sem list Tolla og
lífshlaup eru í brennidepli. Verða þeir
textar á vefslóðinni ásamt formála
Bjöms Bjamasonar menntamálaráð-
herra. „Það var við hæfi að fá Björn
til að koma að þessu en hann hefur
verið leiðandi sem embættismaður í
Netvæðingu þjóðarinnar.“
Textamir hafa allir verið þýddir á
ensku, til að auka „hnattvirkni"
þeiira, eins og Tolli kemst að orði.
Á slóðinni er aukinheldur að finna
tónlist sem Tolli skóp á sínum tíma
með gúanópönksveitinni Ikarus. „Þar
sem þetta er allsheijar úttekt á lista-
mannsferli mínum var ekki forsvar-
anlegt að sleppa þessu,“ segir Tolli og
brosir í kampinn.
Umsjón með tæknihlið sýningar-
innar hafði ACO.
Tolli segir Netið tilvalinn vettvang
fyrir sýningu af þessu tagi. Auðvitað
jafnist það að skoða mynd á tölvuskjá
aldrei á við að standa andspænis
frummyndinni en margir aðrir kostir
vegi þar upp á móti. „Dreifing þessar-
ar sýningar er stafræn og þar af leið-
andi allur heimurinn lagður undir.
Þar við bætist að listir snúast um
samskipti og Netið er að verða einn
öflugasti samsldptavettvangur fólks í
dag. Netið gerir listamönnum kleift
að fara út á meðal fólksins, hvar sem
það kann að vera í heiminum."
Með Netvæðingunni kveðst Tolli
jafnframt losna við ýmsa óþarfa milli-
liði og afætur. „Netið styttir leiðina
frá listamanninum að list-
unnandanum til muna en eins og Þor-
geir Þorgeirson hefur bent á: í fyrsta
sinn í veraldarsögunni hefur maður-
inn eignast alfijálsan miðil. Ekki svo
að skilja að galleríin verði leyst af
hólmi, það mun aldrei gerast, þau
munu áfram miðla sjónlistum, einmitt
vegna þess sem ég sagði áðan um
frummyndina, en Netið verður ótví-
ræður valkostur."
Bjartsýnn á framtíðina
Tolli er með öðrum orðum
bjartsýnn á framtíð íslenskrar mynd-
listar á Netinu. „Gott betur. Ég er
bjartsýnn á framtíð íslenski’ar mynd-
listar yfir höfuð. Þunglyndið sem
fylgdi fölsunartímabilinu er að
hverfa. Umræðan er að færast yfir á
annað stig, ekki síst fyrir tilstuðlan
Netgallerísins. Þessi hryðjuverk
sköðuðu ímynd myndlistarinnar í
landinu og um leið þjóðarinnar en
menn eru, að mér virðist, að rífa sig
upp úr lægðinni sem kom í kjölfarið."
Hann kveðst líka vera farinn að sjá
breytt hegðunarmynstur hvað varðar
verslun með sjónlistir. „Gömlu meist-
aramir hafa löngum átt mest upp á
pallborðið en ég hef orðið var við það
að undanfömu að listamenn af minni
kynslóð þykja ekki síður gjaldgengir
þegar fólk er að fjárfesta í myndlist.
Fyrir sumum er Kjarval ekki valkost-
ur. Það þarf ekki að koma á óvart,
menn hneigjast til að velja sér lista-
verk sem standa nær sjálfsmynd
þeirra og rótum.“
Segir Tolli þetta skynsamlega þró-
un enda spegli myndlist á hveijum
tíma væntingar manna almennt. „Við
höfum farið í gegnum öld rökvísinnar
og komist að því að andinn var skilinn
eftir. Og andlaust líf er ekkert líf. Það
er því ánægjulegt að myndlistarmenn
séu famir að opna hjartalokumar
meira, láta tilfinningalega upplifun
hafavægi."
Tolli mun halda upp á opnun sýn-
ingarinnar á skemmtistaðnum Rex,
meðal annars með því varpa síðunni
upp á þar til gerða dúka. Sýningin
mun standa í þijá mánuði.
Kaupmannahöfn. Morgunblaðiö.
í fjórðu tilraun tókst það. í fjórða
skiptið, sem bók eftir danska skáldið
Henrik Nordbrandt var tilnefnd til
bókmenntaverðlauna Norðurlanda-
ráðs, hlaut hann verðlaunin, sem
nema 350 þúsund dönskum krónum,
um fjóram milljónum
íslenskra króna. Skáld-
ið með blendnar tilfinn-
ingar til fósturjarðar-
innar dvelst nú á
Malaga á Spáni og hef-
ur búið í Suður-Evrópu
um árabil, en kemur
ósjaldan í heimsökn
heim. í gær hafði hann
greinilega slökkt á fars-
ímanum sínum, því
danskir fjölmiðlar náðu
ekki í hann.
Þetta er í níunda
skiptið, sem verðlaunin
falla dönskum rithöf-
undi í skaut, en í 39.
skiptið, sem þau era
veitt. I fyrra hlaut
danska skáldkonan Pia Tafdrap
verðlaunin. Verðlaunin verða afhent
á ráðstefnu Norðurlandaráðs í Kaup-
mannahöfn 6. mars.
Heimkoma og brottför
Verðlaunin era veitt fyrir nýjustu
bók Nordbrandts, Dr0mmebroer,
Draumabrýr, en hann hefur áður gef-
ið út um tuttugu ljóðabækur, auk
tveggja ritgerðarsafna, tveggja
barnabóka, dagbókar frá Tyrklandi
og matreiðslubókar. Ein þekktasta
bókin hans heitir Opbrud og ankom-
ster, sem að mörgu leyti er einnig
góð lýsing á viðfangsefnum hans.
Fyrsta bókin hans kom út 1966.
Skáldið hefur hlotið flest þau verð-
laun heima fyrir, sem þar er að hafa,
svo sem verðlaun dönsku akadem-
íunnar 1967, Gullna lárviðinn 1995,
sem era verðlaun danskra bóksala,
en auk þess norrænu verðlaun
sænsku akademíunnar 1990. Hann er
á ævilaunum hjá listasjóði danska
ríkisins og hefur verið það síðan 1980.
LEIKHÚSKJALLARINN, Fjöl-
listahópurinn HEY og félagar úr
Tízkukórnum framsýna skemmti-
dagskrána Það sem ekki má annað
kvöld kl 22.30.
í kynningu segir: „Eins og nafnið
gefur til kynna er tekist á um boð og
bönn fyrr og nú en einnig er boðið
upp á námskeið í makavali og því að
þræða öngstigu skemmtanalífsins.
Tónlist frá ýmsum stöðum og tímum
setur mikinn svip á dagskrána og er
öruggt að fólk á öllum aldri finnur
í samtali við danska útvarpið í gær
sagði Erik Skyum-Nielsen gagnrýn-
andi á Information og fyrram sendi-
kennari á íslandi að Nordbrandt
væri meira en vel að verðlaununum
kominn. Brottför og heimkoma, að
missa og fá, væri ein-
kennandi efni fyrir
Nordbrandt. Yfir ljóð-
um hans væri léttleiki,
sem þó væri ekki allur
þar sem hann væri séð-
ur. Ljóð hans væra
flókinn vefur í ætt við
drauma, þar sem eitt
leiddi af öðra.
Danska skáldið
Thomas Borberg, sem
einnig var tilnefndur til
verðlaunanna, sagði í
útvarpsviðtali í gær að
Nordbrandt hefði haft
mikil áhrif á yngri
skáld. Honum færist
létt úr hendi að skapa
mikil og falleg ljóð með
sterkum hljóm, en hefði einnig skop-
skyn. Þó efni hans væri ekki auðráðið
hefðu þessir hæfileikar hans aflað
honum maklegra vinsælda.
Skáldið sem helst vill
vera að heiman
Henrik Nordbrandt er 54 ára og
hefur dvalið langdvölum erlendis.
Hann hefur verið búsettur á Spáni,
Ítalíu, í Grikklandi og Tyrklandi og
þessara fósturlanda hans sér gjaman
stað í verkum hans. En hann bregður
sér oft heim nú orðið og er vinsæll
gestur heima fyrir.
Blaðamaður Morgunblaðsins
heyrði Nordbrandt lesa upp úr verk-
um sínum og ræða þau á bókamess-
unni dönsku fyrir nokkrum áram.
Maðurinn lætur ekki mikið yfir sér,
en kemur ljóðum sínum skemmtilega
frá sér. Og hann er ekki fyrr farinn
að tala en glettnisglampa bregður
fyrir í augum hans, án þess hann sé á
nokkum hátt að reyna að vera
skemmtilegur.
eitthvað við sitt hæfi. Starfsfólk Sið-
gæðiseftirlitsins hefur yfii-umsjón
með dagskránni ásamt þeim áhor-
fengum sem standast siðgæðismat.
Siðgæðiseftii’litið skipa þau Bryn-
hildur Björnsdóttir, Katla Margrét
Þorgeirsdóttir, Margrét Pétursdótt-
ir og Skúli Gautason.
Leikhúskjallarinn býður starfs-
mannafélögum upp á að annast ár-
shátíðina þeirra með þríréttuðum
matseðli, skemmtiatriðum og dans-
leik í lokin.“
Henrik
Nordbrandt
Tekist er á um boð og bönn í nýrri skenimtidagskrá sem frumsýnd
verður í Leikhúskjallaranum annað kvöld.
Skemmtidag’skráin
Það sem ekki má