Morgunblaðið - 27.01.2000, Blaðsíða 47

Morgunblaðið - 27.01.2000, Blaðsíða 47
MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR FIMMTUDAGUR 27. JANÚAR 2000 47 vannst mikið og sjaldan var tekið sumarfrí eða önnur frí. Því þú vildir ávallt vera til staðar. Þú varst vel liðinn og vel kynntur af þínum störfum enda vinnan þér í blóð borin. I seinni tíð voru ófá símtölin okkar á milli og þegar við Haukur komum suður í heimsókn á hlýlega heimilið ykkar áttum við notalegar stundir. I veikindum þínum hefur þú unnið að þínum hugðarefnum sem efiaust eiga eftir að líta dagsins ljós. Það ber vott um kjark þinn og kraft því þú varst einn af þeim sem aldrei gafst upp. Síðastliðið ár hefur reynt mikið bæði á sál og líkama í baráttu þinni við hinn skæða sjúkdóm, krabba- mein. Eftir uppskurðinn fyrir rúmu ári fékkst þú úrskurðinn, ekkert hægt að gera og aðeins fá- einir mánuðir eftir. Þú tókst þessu með einstöku æðruleysi og talaðir kjark í eiginkonu, börn og barna- böm. Þar sem þetta varð ekki um- flúið vildir þú ekki skilja við án þess að ganga frá öllum málum og létta undir með þínum nánustu á meðan þú hafðir krafta til. Þú þráðir að vera heima og það var auðsótt hjá henni Dúu þinni, því hún skyldi hjúkra og vera alltaf til staðar þrátt fyrir sína skertu heilsu. Hún hefur verið þér stoð og stytta í þessum erfiðu veikindum. Því hefur verið aðdáunarvert að fylgjast með. Æðruleysi hennar og kraftur á þessu erfiða tímabili sýn- ir hversu mikla ást hún bar í brjósti til þín. Með sameiginlegu átaki fjöl- skyldunnar og hjálp frá heima- hlynningu Krabbameinsfélagsins auðnaðist þér að vera heima þar til yfir lauk. Börnin þín hafa reynst þér vel. Guðbjörg hefur verið ykk- ar stoð og stytta á þessu erfiða tímabili ásamt hinum börnunum, Erlingi og Lindu, þrátt fyrir að þau hafi haft um lengri veg að fara. Ég og fjölskylda mín biðjum Guð að styi-kja þau Dúu, Guðbjörgu, Erling, Lindu, fjölskyldur þeirra og Fanneyju stjúpu í þessari miklu sorg. Mín sál, því örugg sértu, og set á Guð þitt traust. Hann man þig, vís þess vertu, og verndar efalaust. Hann mun þig miskunn krýna. Pú mæðist litla hríð. Pér innan skamms mun skína úr skýjum sólin blíð. (B. Halld.) Guð fylgi þér, elsku Höddi minn. Þín systir, Inga Guðbjörg. Þegar ég frétti andlát Harðar Ingólfssonar kom mér það ekki svo mikið á óvart, svo lengi var hann búinn að berjast við illvígan sjúk- dóm. Rúm fjögur ár eru liðin síðan hann greindist með krabbamein og hefur síðastliðið ár verð hörð bar- átta. Sýndi Hörður ótrúlegan and- legan styrk og átti til þess síðasta kraft til að hugga sína nánustu. Frá honum heyrðist aldrei æðr- uorð og tók hann örlögum sínum af mjög mikilli karlmennsku. Hann var einstakt ljúfmenni og aldrei man ég eftir að hann hafi talað illa um nokkurn mann. Hörð- ur fylgdist mjög vel með þjóðmál- um og var afar vel heima í þeim. Hann gat verið fastur á meiningu sinni en aldrei ósanngjarn. Hörður bar með sér sterkan persónuleika. Hann var félagslynd- ur og skemmtilegur heim að sækja. Hann var víðlesinn og fróður og eigum við hjónin margar góðar minningar um heimsóknir til þeirra Dúu og Hödda á Hólabrautina. í veikindum Harðar hefur hún Dúa staðið eins og klettur við hlið hans, hefur hún þó ekki alltaf gengið heil til skógar sjálf. Hörður dvaldist á heimili sínu uns yfir lauk og er það ekki síst að þakka heima- hlynningu Krabbameinsfélagsins. Ég bið guð að styrkja Dúu og fjölskylduna alla í sorginni og sendi þeim öllum innilegar samúð- arkveðjur. Guð blessi minningu Harðar Ingólfssonar. Sigrún og Sveinn. + Guðrún Guð- mundsddttir fæddist í Urriðakoti við Hafnarfjörð 28. nóvember 1902. Hún lést ú Landakotsspít- ala 18. janúar síðast- liðinn. Foreldrar hennar voru Guð- mundur Jónsson, f. 26.1. 1866, d. 31.12. 1942, og Sigurbjörg Jónsdóttir, f. 26.2. 1865, d. 12.9. 1951. Guðrún átti ellefu systkini: Jón, f. 1888, d. 1888; Bjargmund- ur, f. 1890, d. 1941; Jónína, f. 1892, d. 1981; Vilborg, f. 1894, d. 1988; Guðmundur, f. 1896, d. 1972; Guð- laugur, f. 1899, d. 1967; Katrín, f. 1900, d. 1992; Jórunn, f. 1904, d. 1995; Guðbjörg, f. 1906, d. 1998; Inga, f. 1909, d. 1910; Dagbjartur, f. 1910, d. 1960. Guðrún ólst upp hjá fóðursystur sinni Guðrúnu og manni hennar Þorsteini Guðmundssyni í Hafnar- firði, en þau tóku einnig að sér Ól- af Sveinsson, f. 1917, d. 1983. Hinn 9. júní 1926 giftist Guðrún Þorvarði Þorvarðssyni, f. 9.6. 1901. Foreldrar hans voru Andrea Kallið er komið, kominernústundin, vinaskilnaðar viðkvæm stund. Vinimirkveðja vininnsinnlátna, er sefur hér hinn síðsta blund. Margseraðminnast, margterhéraðþakka. Guði sé lof lyrir liðna tíð. Margseraðminnast, margserhéraðsakna. Guð þerri tregatárin stríð. Farþúífriði, friður Guðs þig blessi, hafðu þökk fyrir allt og allt. GekkstþúmeðGuði, Guðþérnúfylgi, Hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt. (V. Briem.) Með þessum fallegu ljóðlínum kveð ég yndislega ömmu mína, Guðrúnu Guðmundsdóttur, en hún var ekki einungis góð amma heldur einnig ein- stök vinkona. Fram á síðustu stund hélt hún reisn sinni, enda var andleg heilsa hennar góð þó svo líkaminn hafi verið farinn að gefa sig. Hún bar höfuðið ávallt hátt, hafði einstaklega góða lund og var fram úr hófi um- hyggjusöm og bar velferð barna sinna, bai'nabarna og barnabama- bai-na fyrir brjósti alla tíð. Hún bjó yfir miklum styrk, sem sýndi sig einna best þegar afi minn Þorvarður lést 1984. Hún var afar sjálfstæð og ekki minnist ég þess að hún hafi nokkum tíma kvartað fyrir sína hönd. Hún var ætíð sjálfri sér nóg og aldrei leiddist henni. Ég er afar þakklát fyrir að hafa fengið að njóta samvista við ömmu mína svo lengi, ég á mai'gar góðar minningar sem ég mun varðveita í hjarta mínu. Ég á eftir að sakna Guðrúnar ömmu minnar, en veit að hún er nú á góðum stað. Þaðan mun hún fylgjast með sínu fólki og senda því styrk og kærleika. Guðrún Þórðardóttir. Hann var heldur stuttur aðdrag- andinn að heimförinni hennar Guð- rúnar ömmu. Þótt aldurinn væri orð- inn hár og heilsan ekki sem skyldi kom á óvart að kveðjustundin skyldi vera svo skammt undan. Einhvern veginn kemm- andlát manns alltaf á óvart, þótt við því eigi að búast. Það var á þriðja áratug aldarinnar sem hún og Þorvarðm- Þorvarðsson ákváðu að eigast. Þau byggðu sér nokkrum árum síðar hús í vestur- bænum í Reykjavík. Heimili þeitra bar svip fágunar fagurkera. Þar voru þau saman í hálfa öld og eftir lát hans bjó hún þar ein í 15 ár. Andlát hans og aðdragandi þess var henni áfall en hún bar hryggð sína með sjálfri sér. Þau voru samrýnd hjón, sannir Elísabet Þorvarðar- dóttur og Þorvarður Þorvarðarson pró- fastur frá Vík í Mýr- dal. Þorvarður var aðalféhirðir Seðla- bankans en hann lést 8.3.1984. Börn þeirra eru: 1) Guðrún, f. 28.3. 1927, maki Hermann Pálsson, f. 6.5. 1921. Dóttir þeirra er Steinvör, f. 17.5. 1959, og á hún eina dóttur. 2) Þórður, f. 3.4.1930, maki Halla Nikulásdóttir, f. 17.5. 1931. Böm þeirra eru: Nikulás, f. 27.5. 1954, sambýliskona Elísabet Berta Bjarnadóttir, Guðrún, f. 24.4. 1957, maki Randver Þorláksson og eiga þau tvö böm. Elísabet, f. 26.12. 1965, maki Einar Gunnars- son og eiga þau tvær dætur, Kjartan Þór, f. 29.11. 1971, sam- býliskona Guðrún Lilja Sigurðar- dóttir. Sonur Þórðar: Skúli, f. 17.2. 1953, maki Dagmar Sigurð- ardóttir og eiga þau þijá syni. Útför Guðrúnar fer fram frá Dómkirkjunni í dag og hefst at- höfnin klukkan 13.30. heimsborgarar í sér, en ofar öllu settu þau heiðarleika, heilindi og um- hyggjusemi við bömin sín, aðra ætt- ingjaogvini. Fyrir litinn dreng voru heimsókn- imar hennar Guðrúnar ömmu and- artak eftirvæntingar og tilhlökkunar. Hún kom með hlýleika og fölskva- lausa væntumþykju og hlaðin pinkl- um. Gjafimar hennar vom öðruvísi en aðrar gjafir, vandaðar og nytsam- ar. Leikfóngin frá ömmu hans entust betur en önnur leikfóng, kannski var það vegna þess að það var farið betur með þau. Meira að segja sælgætið frá henni var öðm vísi á bragðið. Og stundum fékk drengurinn að koma í heimsókn á Hávallagötuna. Honum fannst þar allt svo fínt, lyktin öðravísi og alltaf var allt eins. Hverju hús- gagni og hverjum hlut hafði verið komið haganlega íyrir og breytinga eftir það var ekki þörf þótt áratugim- ir liðu. Myndirnar á veggjunum heill- uðu hann og hún sagði honum frá meistumnum og málverkunum sem þeir skópu. Og þetta vora ekki bara einhverjar myndir, öðra nær, hver mynd átti sína sjálfstæðu sögu, flest- ar þeirra tengdust þeim hjónum á einn eða annan hátt. Hún sagði hon- um frá æsku sinni og fóstra, lífinu fyrir næstum hundrað áram, fólkinu í Éirðinum og hvemig hún ferðaðist fótgangandi þaðan til Reykjavíkur. Frásagnir hennar vora lifandi og skemmtilegar og fönguðu ungan huga. Nú hafa þær hljóðnað, heim- sóknimar verða ekki fleiri. Aðeins minningamar era eftir. Guðrún Guðmundsdóttir átti stóra sáL Hún var glæsileg og falleg kona en umfram allt var hún einstaklega vel gerð, heilsteypt, hófsöm og trygg- lynd. Hún var umtalsgóð og þag- mælsk, yfirvegaðm- einstaklingur sem ekki bar tilfinningar sínar á torg og var sjálfri sér nóg. Hún hafði góða nærvera, sagði skemmtilega frá og var þolinmóður hlustandi. Öllum þótti vænt um hana. Síðasti blómvöndurinn er að fölna, austrið eilífa hefur kallað hana til sín. Megi hæsti höfuðsmiður leiða hana inn á veg Ijóssins. Hennar er sárt saknað, hafi hún þökk fyrir allt og allt. Skúli Eggert. Guðrún Guðmundsdóttir húsfreyja á Hávallagötu 34 var sannkölluð gæfukona, og sú gæfa var að miklu leyti sjálfsköpuð. Hún var glæsileg yfirlitum, gáfiið og listræn að eðlis- fari, snillingur í hannyrðum og hefði vafalaust getað látið meira til sín taka en hún gerði. En með því að hugur hennar stóð ekki til veraldlegra met- orða, þá lét hún sér nægja hlutverk húsmóður í Vesturbænum. Guðrún vh'tist stilla öllu í hóf, enda ætlaði hún sér aldrei neitt um of. Mér þykir ós- ennilegt að hún hafi nokkum tíma tekist þann vanda á hendur sem hún gat ekki leyst með prýði. Vafalaust mun kjarkleysi hafa átt einhvern þátt í slíkri varúð, en hún var vönduð til orðs og æðis og svo heilsteyptur persónuleiki að henni var fjarri skapi hvers konar áhætta sem hefði getað leitt til vonbrigða eða miska. Sú var auðsæjust gæfa Guðrúnar að hún lifði mannsæmu lífi flestum öðram lengur og var andlega em fram undir ævilok; hún þurfti ekki að tóra örvasa of lengi, þótt hún kæmist á nítugasta og áttunda ár. Lífsferli hennar lauk á réttri stundu. Því var forðum trúað að ævi manns væri ein- hvers konar ferðalag um annarleg lönd, og tímabær brottför Guðrúnar minnfr á víðfræga setningu í fomu riti: „Það er flestra siður er göngu taka að venda heim þá er fullgengið er.“ Leið Guðránar lá frá Urriðakoti við Hafnarfjörð til Reykjavíkur, en það átti ekki fyrir henni að liggja að kynnast sveitalífi, enda efast ég um að hún hefði notið sín í strjálbýli við búskap; hún átti lengstum heima í borg og kunni þar best við sig. Tveggja ára gömul fór hún í fóstur til föðursystur sinnar í Hafnarfirði og ólst upp hjá þeim hjónum, en þau vora bamlaus sjálf. Fóstri hennar var sjómaður og sigldi til útlanda; þaðan mun hafa verið sprottinn áhugi henn- ar á öðram löndum. Eftir nám í Kvennaskólanum og skrifstofuvinnu um nokkur misseri í Reykjavík hófst meginhlutverk hennar á langri ævi: hún varð húsfreyja í höfuðborginni með öllum þeim skyldum og ábyrgð sem slíkri stöðu fylgdu. Árið 1926 giftist hún miklum sóma- manni, Þorvarði Þorvarðarsyni úr Vík í Mýrdal sem þá vann við Landsbankann en lauk starfsævi sinni aðalféhirðir Seðlabankans. Fyrstu heimili ungra hjóna voru á Grandarstíg, Lindargötu og Laufás- vegi, en árið 1936 eignuðust þau nýtt hús við Hávallagötu og áttu þar heima alla ævi síðan. Þorvarður féll frá árið 1984, og síðan sat Guðrán þar einbúa löngum og fylgdist þaðan með vaxandi niðjum sínum úr nokkurri fjarlægð, uns heilsa hennar brast í fyrravor og hún átti sér einskis úr- kosta nema að leggjast á sjúkrahús. Þeim Þorvarði varð tveggja bama auðið, Guðránar sem er gift höfundi þessarar greinar, og Þórðar, deildar- stjóra á Landspítalanum; hann er kvæntur Höllu Nikulásdóttur. Auk okkar fjögurra, sakna nú aldraðrar sómakonu sex bamaböm og átta bamabamaböm. Heimili þeirra Guðránar og Þor- varðar var til mikillar íyrirmyndar. Salarkynni vora í þrengra lagi hjá því sem nú tíðkast, en það sem skorti á húsrými bætti smekkur hennar upp. Hún kunni þá list að velja sér rétta muni og finna hverjum þeirra þann stað sem hæfði best í ljúfum stofum. Málverk eftir Ásgrím og Kjarval á veggjum, sígildar bækur í skápum, píanó í borðstofu; músík kom frá Þor- varði meðan hans naut við. Eitt sinn bar Jóhannes Kjarval að garði, hafði þá í fórum sínum krankan kaktus og bað Guðránu að taka garminn f fóst- ur; henni tókst að koma kaktusi til þrifa. Listamaður launaði henni góðan greiða með skemmtilegu málverki af kaktusnum í fullum blóma; í baksýn era hélaðar ráður með mannamynd- um. Guðrún var greind kona og fylgdist ávallt vel með því sem gerðist, hvort sem var innanlands eða utan. Obrigð kurteisi var eitt af auðkennum henn- ar, og var þar ekki einungis um að ræða þá dönsku hæversku sem heyr- ir til borgaralegum háttum, heldur einnig það arftæka siðgæði sem mörgum löndum voram frá öndverðu hefur verið rannið í merg og bein. Svo kvað Bjarni Thorarensen í eftirmæl- um þeim sem hann orti árið 1825 um aðra aldurhnigna konu úr Hafnar- ffr'ði, Rannveigu Filippusdóttur: Kurteisin kom að innan, sú kurteisin sanna! -siðdekriölluæðra aföðrumsemlærist. Síðustu mánuði ævi sinnar dvaldist Guðrán í sjúkrahúsi á Landakoti, steinsnar frá heimili sínu á Hávalla- götu 34, og naut þá einstakrar um- hyggju og hjúkranar kurteisra kvenna og manna sem líknuðu henni af natni og nærgætni. Slíkt má raun- ar teljast merki um sanna gæfu að henni auðnaðist að ljúka langri ævi Í£ stoðrenni við það glæsilega heimili sem hún skóp forðum bónda sínum og bömum við Hávallagötu. Hermann Pálsson. Nú þegar leiðir skilur og komið er að kveðjustund birtast margar mynd- ir í huganum sem tengjast Guðránu. Guðrán hefur verið fastur punktur í tilveranni síðustu áratugina og við mæðgur vitum að lífið verður aldrei aftur eins og það var. Guðrún var gift Þorvarði frænda mínum. Þau hjón vora einstök og af- . ar samrýnd. Það var gæfa mín að kynnast þeim á unglingsáram og virtist áratuga aldursmunur ekki koma að sök. Þótt ég væri þá ungl- ingur höfðaði Guðrán strax til mín með góðsemi sinni og léttleika. Hún hafði sérstaka hæfileika á að greina kjarnann frá hisminu og sjá það sem var mikilvægast hverju sinni. Hún var falleg kona, hafði fágaða fram- komu og mér fannst hún vera sann- kölluð heimskona. Guðrán var sjálfri sér samkvæm og sönn í öllu sem hún tók sér fyrir hendur. Hún fylgdist vel með og hafði skoðanir á hlutun- um þótt hún tranaði þeim ekki fram. Árin liðu og ég eignaðist dóttur sem Guðrán tók einnig opnum örm- » um og gladdist þegar þessi litli skæruliði kom í heimsókn og virtist þá ekld hafa áhyggjur af jarðneskum eigum sínum andstætt mörgum öðr- um. Guðrán Halla gleymir ekki „græna kexinu" og maltinu sem hún fékk oft hjá henni ásamt ýmsu öðra góðgæti enda fór hún iðulega heim með auka kex í vasanum. Ekki má heldur gleyma öllum servíettunum sem Guðrán gaf henni í safnið. Guð- rán meðhöndlaði böm eins og höfð- ingja og snerist í kringum þau og leyfði Guðránu Höllu meðal annars * - að glarnra á píanóið. Ég minnist þess ekki að hún hafi fengið að spila á píanó í öðrum húsum enda naut sú stutta sín þá í botn og glamraði svo ekki heyrðist mannsins mál. Guðrán var hin rólegasta og sagði að við skyldum bara fara inn í stofu. Þar var spjallað og oft hlegið því hjá Guðránu var húmorinn á réttum stað. Þegar ég fór í frekara nám hvatti Guðrán mig til þess að halda áfram. Að loknu erf- iðu prófi höfðum við eitt sinn ætlað að skála í sherry, en þegar til átti að taka fannst Guðránu ekki þorandi að láta mig drekka það þar sem ég var á bíl. Hún gaf mér þá bara flöskuna með mér heim. Það þýddi ekkert fyrir mig að mótmæla, hún hafði ákveðið þetta. Guðrán hafði lifað tímana tvenna og var því uppspretta fróðleiks frá fyrri tíð og stundum sat ég agndofa yfir því sem hún sagði mér. Eitt sinn hafði ég farið í Þórsmörk og sagði Guðránu fjálglega frá því ferðalagi, en ferða- saga mín varð að engu þegar hún tók við og sagði mér frá því þegar þau Þorvarður fóra þangað á hestum fyr- ir langa löngu. Þegar Stella og Þórð- ur vora lítil böm fór hún eitt sinn með þau austur til Víkur og þurfti þá að sundríða ár ásamt tengdaföður sín- um, sú frásögn er mér í fersku minni. Hún hefur nú fengið hvíldina sem hún þráði því sjálf sagði hún að „þetta væri orðinn alltof hár aldur“ og við tráum því að nú séu þau Þorvarður,_ saman á ný. Við vitum að tíminn verður ekki stöðvaður og víst er að fyrr eða síðar mun dauðinn líka banka upp á hjá okkur. Við gleðjumst yfir giftusam- legri ævi Guðránar og þökkum allt það sem hún gaf. Minning hennar mun lýsa okkur. Með trega kveðjum við mæðgur Guðránu með þessu ljóði og þökkum henni allan stuðninginn, gleðina og umhyggjuna sem hún veitti okkur. Blómin falla, fólskva slær á flestan ljóma. Aldreihverfurangansumrablóma. 5r Þannig varstu, vinur, mér sem vorið bjarta, það sem gafstu geymist mér í þjarta. Ilma sprotar, anga lauf, sem aldrei falla Drottinn launi elskuna þína alla. (Sigurbjöm Einarsson) Sigríður Haraldsdóttir og Guðrún Halla. tf GUÐRÚN GUÐMUNDSDÓTTIR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.