Morgunblaðið - 08.04.2000, Blaðsíða 18

18 LAUGARDAGUR 8. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Verðbreytingar á fólksbílum í kjölfar breytinga á vörugjaldi
Mest seldu bflarnir í hverjum flokki fyrstu þrjá mánuði ársins 2000
SMÁBÍLAR Kostaði Kostar nú Breyting 1 JEPPLINGAR ] Kostaði Kostar nú Breyting
Toyota Yaris Sol 1.0 1.198.000 1.198.000 Óbreytí verð Suzuki Grand Vitara 2.199.000 2.099.000 -100.000 kr.
VW Polo 1.4i Comfortline 1.235.000 1.235.000 Óbreytt verð Honda CR-V 2.429.000 2.329.000 -100.000 kr.
Nissan Micra 1.3 1.127.000 1.127.000 Óbreytí verð Land Rover Freelander 2.750.000 2.600.000 -150.000 kr.
Skoda Felicia LXi 1.3 865.000 865.000 Óbreytt verð Óbreyti verð Subaru Forester 2.0 2.335.000 2.198.000 -137.000 kr.
Renault Clio 1.4 1.298.000 1.298.000 Toyota RAV4 2.149.000 2.049.000 -100.000 kr.
Minni millistærð
Kostaði Kostar nú Breyting
UU
Kostaði Kostar nú Breyting
VW Goif 1.4i Comfortline Ford Focus Five 1.6 Renauit Mégane Classic 1.6 Opel Astra 1.6 Nissan Almera 1.6 1.395.000 1.575.000 1.558.000 1.519.000 1.445.000 1.395.000 1.575.000 1.558.000 1.519.000 1.445.000 Óbreytt verð Óbreytí verð Óbreytt verð Óbreytt verð Óbreytt verð Nissan Terrano 2.7 TDI Toyota Landcruiser 90 LX Isuzu Trooper Mitsubishi Pajero V6 3.0 Galloper 2.675.000 2.995.000 2.985.000 3.725.000 2.290.000 2.740.000 +65.000 kr. 3.045.000 +50.000 kr. 3.085.000 +100.000 kr. 3.250.000 -475.000 kr. 2.290.000 Óbreytt verð
Stærri millistærð | Kostaði Kostar nú Breyting LÚXUSJEPPAR Kostaði Kostar nú Breyting
Toyota Avensis 1.8 1.829.000 1.729.000 -100.000 kr. Mercedes-Benz ML 320 5.379.000 4.690.000 -689.000 kr.
VW Passat 1.8 2.050.000 1.925.000 -125.000 kr. Toyota Landcruiser 100 TD 5.980.000 5.265.000 -715.000 kr.
Skoda Octavia GLX 1.6 1.337.000 1.337.000 Óbreytt verð Range Rover 4.0 5.450.000 5.250.000 -200.000 kr.
Opel Vectra 2.0 2.095.000 1.950.000 -145.000 kr. §É&
Daewoo Nubira Sedan 2.0 1.698.000 1.549.000 -149.000 kr.
Stórir fólksbílar
Kostaði Kostar nú Breyting
PALLBILAR
Kostaði Kostar nú Breyting
Subaru Legacy 2.0
Hyundai Starex dísil
Volvo S70, sjálfsk.
Hyundai Sonata 2.0
Audi A6 1.8
2.198.000 2.075.000 -123.000 kr.
2.428.000 2.478.000 +50.000 kr.
2.968.000 2.968.000 Óbreyti verð
1.949.000 1.849.000 -100.000 kr.
, 3.220.000 2.998.000 -222.000 kr.
Mitsubishi L200 1.198.000 1.198.000 Öbreytiverð
Toyota Hilux, dísil 1.235.000 1.235.000 Óbreytt verð
Isuzu Crew Cab 1.127.000 1.127.000 Óbreytiverð
Nissan Double Cab, dísil 865.000 865.000 Óbreyti verð
Toyota Hilux Xtra Cab 1.298.000 1.298.000 Óbreyttverð
Málþing haldið í Háskóla fslands um manneldi á nýrri öld
Offituvandamálið eitt helsta
verkefni næringarfræðinnar
Morgunblaðið/Jim Smart
Dr. Knut Inge Klepp prófessor.
MÁLÞING Háskóla íslands sem
nefnist Manneldi á nýrri öld hefst í
dag, laugardag, í Odda kl. 13. Mál-
þingið er þverfaglegt og munu
kennarar og vfsindamenn við HÍ og
Manneldisráð fjalla um þá áherslu
sem lögð er á næga næringu og
hollustu meðal fátækra og ríkra.
Á málþinginu verður m.a. fjallað
um aðlögun samfélaga sem stöðugt
búa við hættu á matarskorti, um
tengsl búsetu og um offitu. Leitað
verður svara við spurningunni um
framtíð svokallaðs markfæðis, sem
er ætlað að hafa ákveðin áhrif í
líkamanum.
Alvarlegur næringarskortur
samhliða offituvandamálinu
Einn fyrirlesara dagsins er er-
lendur gestur, dr. Knut Inge Klepp
prófessor í næringarfræði við Há-
skólann í Osló. Hann er formaður
norska Manneldisráðsins og mun
m.a. lýsa fyrirkomulagi næringar-
fræðilegra rannsókna í heimalandi
sínu. Þegar Klepp bregður upp
lista af stærstu vandamálunum
sem næringarfræðin hefur að
markmiði að vinna gegn blasa við
miklar andstæður. Þannig fæðast
30 milljónir barna árlega í þróuðu
löndunum, sem ekki hafa náð eðli-
legri þyngd við fæðingu, 243 millj-
ónir fullorðinna í þróuðu löndunum
þjást af alvarlegum næringarskorti
á sama tíma og offituvandamálið í
heiminum, ekki síst í Noregi, eykst
stöðugt.
„Heildarneysla orkuefna hefur
ekki aukist tiltakanlega í Noregi
t.d. og því teljum við að offitu-
vandamálið þar jafnt sem á íslandi
megi að miklu leyti rekja til þeirr-
ar staðreyndar að fólk hreyfir sig
minna en áður,“ segir Klepp.
„Breyttir lífshættir bjóða hættunni
heim, s.s. tölvunotkun, aukin bif-
reiðaeign og slíkt. í Noregi er enn-
fremur litið á það sem meiriháttar
vandamál hvaða næringarfræðileg
áhrif það hefur á skólabörn að
sveitaskólum sé lokað einum af
öðrum og bömunum ekið langar
leiðir í aðra skóla. Þannig sitja
börnin allt upp í tvær klukkustund-
ir í bifreið án þess að hafast nokk-
uð að og þannig má sjá í hnotskum
hvemig fólki er kennd kyrrseta frá
unga aldri.“
Övíst hve
mikil lækk-
un verður
á bílaleigu-
bílum
FORSVARSMENN bflaleiga,
sem Morgunblaðið hafði sam-
band við, vegna lækkunar vöm-
gjalds á bflum til bflaleiga í 10%
og 13% eftir vélarstærð, telja
að breytingin muni leiða til
lækkunar á bflaleigubflum. Sú
lækkun muni þó ekki koma
strax fram.
Hjálmar Pétursson, fram-
kvæmdastjóri Bflaleigu Flug-
leiða, segir að breytingin muni
vissulega leiða til lækkunar.
Hann á þó ekki von á því að
lækkunin verði jafnmikil og
margir hafi búist við. Þar spili
inn í afföll af bflunum yfir
lengri tíma en áður. Hjálmar
kveðst ekki vita hve mikið bfla-
leigur geta lækkað útleigu á bfl-
um þar sem hann hafi ekki séð
reglugerðina ennþá. „Það fer
líka eftir því hvort bílaleigur
verða bundnar af að eiga bflana
í þrjú ár, eins og er með leigu-
bfla sem njóta sambærilegra
vörugjalda. Verði okkur gert
skylt að halda bílum í þrjú ár, í
stað tveggja ára eins og nú er,
kemur þessi breyting okkur
ekki til góða. Gæðum þjónust-
unnar þyrfti því að hraka mikið
til að við gætum nýtt okkur
þetta,“ segir Hjálmar.
Bflaleigumar kaupa sína bíla
af umboðunum hér á landi og
taka umboðin aftur við þeim
eftir fjóra mánuði til átján mán-
uði. Hjálmar segir að áhrif
breytinganna á fjögurra mán-
aða flotann séu sáralítil.
Skila sér seint inn
Þórunn Reynisdóttir, fram-
kvæmdastjóri Avis, telur að
breytingamar á vömgjöldun-
um muni ekki skila sér inn í
rekstur bflaleigunnar fyrr en
eftir 12-18 mánuði. „Við emm
að kaupa heilmildð af bflum fyr-
ir þetta tímabil en stór hluti
þeirra fellur ekki að ráði undir
þessa lækkun því þarna er um
að ræða bfla sem við tökum til
fjögurra mánaða eigu. Vöru-
gjaldslækkunin miðar við eigu í
lengri tíma og þá er um að ræða
vetrarflotann og flota næsta
árs. Til lengri tíma litið sjáum
við fram á einhverja lækkun á
bflaleigubflum, en það gerist
ekki á þessu tímabili sem nú er
að fara í hönd,“ segir Þómnn.
Forstjóri Atlantsskipa segir bráðbirgðaákvæði laga ætlað að hindra viðskiptin við Bandaríkjaher
Samningurinn
til 5 ára og lögin
því afturvirk
FRAMKVÆMDASTJÓRI Atlantsskipa, Stef-
án Kjæmested, segir engan vafa leika á því að
bráðabirgðaákvæði í lagaframvarpi sem nú
liggur fyrir Alþingi um framkvæmd tiltekinna
þátta í vamarsamstarfi íslands og Bandaríkj-
anna sé afturvirkt, þegar litið sé til samninga
Atlantsskipa og Bandaríkjahers um sjóflutn-
inga á milli landanna. Jafnframt telur hann að
ákvæðið hamli samkeppni og þvi sé augljós-
lega ætlað að hindra áframhaldandi viðskipti á
milli Bandaríkjahers og Atlantsskipa.
Stefán Kjæmested segir það klárt að laga-
framvarpið feli í sér afturvirkt ákvæði sem
geti komið í veg fyrir að samningar Atlants-
skipa við Bandaríkjaher standi út samnings-
tímann. Hann segir staðreyndir málsins vera
þær, að þegar þessi samningur var gerður við
Bandaríkjaher hafi hann verið gerður til fimm
ára, þannig að Atlantsskip era skuldbundin
samkvæmt samningnum til fimm ára, fyrst
með tveggja ára föstum samningi og síðan
með þremur eins árs einhliða framlengingar-
ákvæðum Bandaríkjahers.
Áætlanir fyrirtækisins
miða við 5 ára samning
Þegar litið er til samninga síðustu ára hefur
herinn ætíð nýtt sér framlengingarheimildir
sínar, þar sem þær era hagkvæmar og kostn-
aður við útboð mikill, og því má líta þannig á að
samningar við Bandaríkjaher séu í raun til 5
ára, að sögn Stefáns. Samningur Atlantsskipa
og Bandaríkjahers var gerður í nóvember árið
1998 og eru því rúmir 6 mánuðir þar til fyrstu
tveimur áranum lýkur.
„Við höfum gert okkar áætlanir með það í
huga að samningurinn sé til 5 ára og höfum lit-
ið á þennan tíma sem tímabil uppbyggingar
hjá fyrirtækinu. Þessi lög era afturvirk, þau
koma í veg fyrir að samningurinn verði lengri
en til tveggja ára og era samkeppnishamlandi,
því það skerðir auðvitað stöðu Átlantsskipa að
fá einungis tvö ár til að byggja fyrirtækið upp.
Nú þegar er herinn búinn að segja að hann
vilji framlengja samninginn, enda sýnir
reynslan að nýtt útboðsferli tekur tæpt ár í
framkvæmd.“
Að mati forsvarsmanna Atlantsskipa er
bráðabirgðaákvæðinu greinilega ætlað að
koma í veg fyrir að Bandaríkjaher geti fram-
lengt samninginn og benda þeir, því til stað-
festingar, á að íslenska utanríkisráðuneytið
hafi sent bandaríska utanrflrisráðuneytinu
bréf þann 24. febrúar sl., þar sem fram kemur
sú krafa utanríkisráðuneytisins að Bandaríkin
nýti sér ekki framlengingarheimildir og slíti
þegar samningi sínum við Atlantsskip.
Stefán leggur áherslu á að Atlantsskip ehf.
sé íslenskur lögaðili og eignarhlutdeild félags-
ins sé þannig háttað að 50% séu í eigu ís-
lenskra ríkisborgara og 50% séu í eigu banda-
rískra aðila. Hann vill jafnframt benda á að
ekkert í lagaframvarpinu kveður á um það
hvemig eignarhlutdeild þurfi að vera í íslensk-
um skipafélögum. Einnig megi benda á að
mörg umsvifamikil íslensk fyrirtæki séu að
stóram hluta í eigu erlendra aðila, s.s. Sam-
skip, íslensk erfðagreining, álverin, Tal og
fleiri ágæt fyrirtæki.
„Þegar við settum þetta fyrirtæki á laggirn-
ar fóram við að lögum og reglum í landinu. Ég
tel því að íslensk stjómvöld séu að gefa misvís-
andi skilaboð. Þau segjast vilja laða að erlenda
fjárfesta, en þegar það hefur áhrif á sam-
keppnisstöðu fyrirtækja undir þeirra vemdar-
væng, eins og Samskip og Éimskip, horfir
málið öðruvísi við og því spyr ég: Era fyrir-
tæki sem eru að hluta til í eigu erlendra aðila
þá annars flokks fyrirtæki í augum stjórn-
valda?“
Að sögn Stefáns hafa forsvarsmenn Atlants-
skipa lýst sig reiðubúna að setjast niður með
aðilum í utanríkisráðuneytinu til að ræða
hvaða skilyrði þeir þurfa að uppfylla, og að
þeir muni af fremsta megni leitast við að upp-
fylla þær kröfur. Hins vegar hafi enginn í ráð-
uneytinu lýst sig reiðubúinn til slíkra sam-
ráðsfunda.