Morgunblaðið - 19.04.2000, Síða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Deilur um umhverfismat svínabús:
Ákvörðun ráðherra dæmd ógild
Slv Friöleifsdóttir
Hæstiréttur úr-
skuröaöi aö
ákvöröun ráö-
herra gæti haft í
för meö sér um-
talsveröa röskun
á eignarráöum og
atvinnufrelsi.
Ég er enginn kvótatittur sem ráðherrar geta pantað dóm yfír. Ég er „Stjörnugrís“, góða.
Að lifa
í draumi

wm
Serta er leióandi vorumerki á dýnumarkaðinum i dag og ávisun á hágæóa
lúxus dýnu. Fyrirtækið hóf framleiðslu fyrir tæplega 70 árum og í dag
hafa áratuga rannsóknir skilað dýnu med einstaka eiginleikum og burði
til að veita þeir futtkomna hvíld. Lítið við og fáið faglegar ráðleggingar
við dýnukaup og tryggið gæði, þægindi og betri heilsu til framtíðar.

HÚSGAGNAHÖLUN
15 ára ábyrgd.
Bildshofda, H0 Reykjavík
Sími 510 8000 www.husgagnahollin.is
Arfur - leiksýning á Sólheimum
Sögur af
sjálfstæðu
fólki
Valgerður Pálsdóttir
SÓLHEIMUM í
Grímsnesi verður
haldin leiksýning
á morgun, sumardaginn
fyrsta. Það er Leikfélag
Sólheima sem stendur
fyrir þessari sýningu og
frumsýnir leikritið Arfur,
sögur af sjálfstæðu fólki,
sem er frumsamið verk af
félögum í umræddu leik-
félagi. Leiksýningin hefst
klukkan 15 og það eru
kaffiveitingar eftir sýn-
inguna. Valgerður Páls-
dóttir er félagsmálafulltrú
Sólheima og hefur sem
slíkur komið að starfi við
leiksýninguna á morgun.
„Ég tek reyndar svolít-
inn þátt í þessari sýningu
sjálf, svo og dóttir mín
átta ára. Um þrjátíu
manns alls koma að þess-
ari sýningu á ýmsan hátt og
flestir þeirra eru íbúar Sól-
heima.“
- Um hvað fjallar þetta leikrit?
„Það fjallar um nokkra útlaga
íslandssögunnar og inn í verkið
er fléttað sögu Sólheima, sem á
þessu ári eru 70 ára. Það var
Sesselja Hreindís Sigmundsdótt-
ir sem hóf baráttuna gegn for-
dómum í garð þroskaheftra upp
úr 1930. Um hundrað íbúar eru á
Sólheimum núna en um fjörutíu
þeirra eru þroskaheftir, margir
þeirra taka þátt í þessari leiksýn-
ingu, svo og tveir atvinnuleikar-
ar; Skúli Gautason og Brynhildur
Bjömsdóttir. Leikstjóri er Gunn-
ar Sigurðsson. Um 1930, þegar
Sesselja hóf baráttu sína iyrir
þroskahefta, var ekki óalgengt
að fólki sem bjó við fötlun af ein-
hverju tagi væri úthýst úr mann-
legu samfélagi, jafnvel geymt í
útihúsum með dýrum. En Sess-
elja stóð vörð um „útlagana“ og í
leikverkinu sem frumsýnt verður
á morgun er fjallað um þær hlið-
stæður sem þrosaheftir, sem þó
getur verið hæfileikafólk á viss-
um sviðum, eiga með áðurnefnd-
um útlögum fyrri tíma á íslandi.
Sesselja hóf baráttuna - margt
hefur áunnist en þó ber enn á
þekkingarskorti og hræðslu fólks
gagnvart þeim sem eru að ein-
hverju leyti „öðruvísi“.“
- Hvernig nálgast leikritið
söguefnið?
„Leikritið er sögur af sjálf-
stæðu fólki, það er kaflaskipt, við
tökum t.d. fyrir Fjalla-Eyvind og
Höllu og fylgjum þeim eftir en
fléttum inn aðra þætti á milli um
íbúa Sólheima, einnig fjöllum við
um aðra útlaga, svo sem Sölva
Helgason, á sama hátt. í verkinu
koma vel fram þeir menningar-
þættir og mannrækt sem Sess-
elja lagði frá upphafi áherslu á
og við höfum haft að leiðarljósi í
starfi okkar hér allar götur frá
1930.“
-Er Leikfélag Sói-
heima gamalt í hett-
unni?
„Já, það var stofnað
1932 svo það er með
elstu starfandi áhugamannaleik-
félögum á landinu. Það heldur
a.m.k. eina sýningu á ári. Starf-
semi leikfélagsins einkenndist í
fyrstu af uppfærslum á goðsög-
um og helgileikjum. Þessar sýn-
ingar voru árstíðabundnar og
fastur liður í starfsáætlun Sól-
heima. Á síðustu tveimur ára-
tugum hefur verkefnaval leikfé-
lagsins tekið breytingum og fært
► Valgerður Pálsdóttir fæddist
17. nóvember 1961 í Reykjavfk.
Hún lauk stúdentsprófí frá Fjöl-
brautaskólanum í Breiðholti
1981 ogtókjafnframt sjúkraliða-
próf 1982. Hún stundaði nám við
Háskóla íslands í uppeldisfræði á
árunum 1983 til 1986. Þá fór hún
til Noregs og stundaði nám þar í
uppeldisráðgjöf og lauk prófi
1989. Hún bjó tíu ár í Noregi þar
sem hún starfaði aðallega að
barnaverndar - og meðferðar-
málum unglinga sem áttu í vímu-
efnavanda flestir. Frá 1996 hefur
Valgerður starfað sem félags-
málafulltrúi á Sólheimum f
Grímsnesi. Valgerður á eina
dóttur, Anju Rún Egilsdóttur,
sem er átta ára.
sig nær hefðbundnum leiksýn-
ingum. Þetta á einkum við um þá
leiksýningu sem er árleg og
frumsýnd á sumardaginn íyrsta.
Hins vegar höldum við samhliða í
hina hefðbundnu og árstíða-
bundnu helgileiki. Leikfélagið fór
í leikferð með sýningu 1984 um
Island og Norðurlönd - sú sýn-
ing hét Lífmyndir. í tilefni af 60
ára afmæli Sólheima 1990 var
hátíðasýning í Borgarleikhúsinu
á Ævintýrinu um stígvélaða kött-
inn. Nú í ár ætlum við í tilefni af
70 ára aímæli Sólheima að vera
með sérstaka hátíðasýningu á
Arði í Þjóðleihúsinu 7. júní.“
-Hvað með félagsstarf í Sól-
heimum að öðru leyti?
„Hér má teljast vera blómlegt
félagslíf. Fyrir utan leikfélagið
erum við bæði með íþróttafélag
og skátafélag og þess má geta að
í lok síðasta árs voru stofnuð
íbúasamtök Sólheima. Hér eru
fjölmargar skemmtanir á ári
hverju, skemmtanir sem eru
fastir liðir eins og aðventuhátíð,
litlu-jól, þrettándagleði, þorra-
blót, sumarskemmtun og hlöðu-
ball svo eitthvað sé
nefnt. Svo eru ýmis-
konar skemmtanir
aðrar, til að mynda
ýmsir tónleikar,
brúðuleikhús og aðrar
menningaruppákomur. Sólheim-
ar ei-u í dag vistvænt byggða-
hverfi með um hundrað íbúa alls,
eins og íyrr kom fram. Þróunin
hefur orðið sú að aukin blöndun
hefur átt sér stað í félagslífi
hinna fötluðu hér og þeirra ófötl-
uðu. Þetta er í góðu samræmi við
þá hugsjón Sesselju Sigmun-
dsdóttur að fatlaðir sem ófatlaðir
skuli lifa og starfa hlið við hlið.“
Sesselja stóð
vörð um „út-
lagana"