Morgunblaðið - 20.09.2000, Qupperneq 10

10 MIÐVIKUDAGUR 20. SEPTEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Skýrslutaka af ungum fórnarlömbum kynferðisbrota
Morgunblaðið/Kristinn
Páll Pétursson og Stílveig Pétursdóttir í herbergi í Barnahúsi sem ætlað er til skýrslutöku. Við hlið Páls er
Birkir Jón Jtínsson, aðstoðarmaður hans.
Tillagna að vænta
á næstu dögum
SÓLVEIG Pétursdóttir dómsmála-
ráðherra og Páll Pétursson félags-
málaráðherra stefna að því að kynna
á næstu dögum tillögur um hvernig
haga skuli skýrslutökum af ungum
fórnarlömbum kynferðisbrota en
ráðherrarnir áttu fund um þetta mál
í gær. Fylgir fundurinn í kjölfar
úrskurðar Hæstaréttar þess efnis
að ekki sé hægt að gera kröfu um að
skýrslur af ungum fórnarlömbum
kynferðisbrota skuli teknar í Barna-
húsi, en ekki í dómshúsi Héraðs-
dóms Reylqavíkur.
Fyrir fundinn í gær skoðuðu ráð-
herrarnir í sameiningu aðstæður í
Barnahúsi annars vegar, og aðstöð-
una í Héraðsdómi Reykjavíkur til
skýrslutöku hins vegar. Var fundur
ráðhen-anna góður og upplýsandi,
að sögn Sólveigar Pétursdóttur
dómsmálaráðherra.
„Við skoðuðum bæði aðstöðuna í
Barnahúsi og Héraðsdómi Reykja-
víkur og fórum síðan yfir málið á
sameiginlegum fundi með sam-
starfsfólki okkar og formanni
dómstólaráðs. Menn voru sammála
um að vinna að lausn þessa máls sem
er auðvitað nokkuð vandmeðfarið.
Vonandi getum við kynnt tillögur í
þá veru á næstu dögum,“ sagði Sól-
veig í samtali við Morgunblaðið.
V arasamt að
skjóta í rökkri
VEIÐIMAÐUR sem átti hlut að
máli er gæsaskytta varð fyrir
slysaskoti í Holta- og Landsveit í
fyr-rakvöld hafði samband við blað-
ið vegna fréttar Morgunblaðsins
um atburðinn í gærmorgun.
Hann sagði málavexti hafa verið
þá að tveir veiðimenn hafi verið á
ferð og sá þriðji hafi verið í
grenndinni án þess að hinum hafi
verið kunnugt um það.
Rökkur var komið á og ætluðu
tvímenningarnir að fara að hætta
veiðunum þegar fugl sást á lofti.
Var byssunni brugðið á loft en þá
vildi ekki betur til en svo að veiði-
maðurinn hrasaði með þeim afleið-
ingum að byssan beindist í ranga
átt og högl lentu í þriðja veiði-
manninum, sem var í 50-60 metra
fjarlægð. Voru strax gerðar ráð-
stafanir til að koma hinum slasaða
undir læknishendur.
Vildi maðurinn koma þeim ráð-
leggingum á framfæri til veiði-
manna að hleypa aldrei af byssu
eftir að rökkva tæki. Þann lærdóm
megi draga af þessu atviki.
Andlát
GUÐNIHELGASON
GUÐNI Helgason raf-
verktaki lést á sjúkra-
húsi í Seattle í Banda-
ríkjunum sl. sunnudag
áttræður að aldri.
Guðni fæddist á
Eyrarbakka 27. janúar
1920. Foreldrar hans
voru Helgi Ólafsson og
Sigurlína Filippusdótt-
ir. Hann stundaði nám
við Héraðsskólann á
Laugarvatni 1935-37.
Hann lauk einnig
meiraprófi bifreiðar-
stjóra og ökukennara-
prófi. Sveinsprófi í
rafvirkjun lauk Guðni frá Iðnskól-
anum í Reykjavík árið 1947 og prófi
frá rafmagnsdeild Vélskólans í
Reykjavík 1951.
Guðni starfaði hjá Sigurði
Bjarnasyni rafmagns-
verktaka í átta ár og
hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur í tvö ár.
Eftir það starfaði
hann sem rafmagns-
verktaki og var um-
svifamikill á því sviði.
Guðni vakti tals-
verða athygli í sumar
þegar í ljós kom að
hann greiddi hæstu
skatta einstaklinga á
landinu öllu vegna
tekna ársins 1999.
Guðni kvæntist
Ingibjörgu Stefáns-
dóttur, en hún er látin. Þau eignuð-
ust fímm börn. Undir lok ævi sinn-
ar eignaðist Guðni traustan vin,
Auðbjörgu Guðmundsdóttur, sem
studdi hann í veikindum hans.

M:,.
Utanríkisráðherra á haustfundi ráðherraráðs Evrópska efnahagssvæðisins
HALLDÓR stýrði í gær haustfundi
ráðherraráðs EES sem haldinn var í
Brussel, en Island fer með for-
mennsku í Fríverslunarsamtökum
Evrópu (EFTA) á síðari hluta ársins.
Auk ráðherra frá Liechtenstein og
Noregi sótti þríeyki frá ESB fundinn,
þeir Hubert Vedrine, utanríkisráð-
herra Frakklands, aðstoðarutanríkis-
ráðherra Svíþjóðar og framkvæmda-
stjóri ESB á sviði utanríkismála.
A fundinum var skipst á skoðimum
um ástand og horfur í Rússlandi í
tengslum við norðlæga vídd ESB,
fjallað um framkvæmd EES-samn-
ingsins, eflingu öi-yggis í olíuflutning-
um á sjó og hugsanlega þátttöku Is-
lands, Noregs og Liechtenstein í
framkvæmd ákvarðana leiðtogafund-
ar ESB í Lissabon. Síðastnefndi
málaflokkurinn tekur m.a. til eflingar
netvædds upplýsingasamfélags í
Evrópu.
EES-samningnrinn hefur
sannað gildi sitt
í ávarpi á fundinum um fram-
kvæmd EES-samningsins sagði ut-
anríkisráðherra m.a. að nú þegar sjö
ár væru liðin frá gildistöku hans hefði
samningurinn sannað gildi sitt, eink-
um á sviði viðskipta með tryggingu
aðgangs að innri markaði ESB.
Samningurinn væri umgjörð sam-
starfs sem byggðist á sameiginlegu
gildismati og sameiginlegri löggjöf. A
hinn bóginn hefði Evrópusambandið
þróast áfram á þessum tíma og feng-
ist í vaxandi mæli við viðfangsefni
sem væru utan við ákvæði samnings-
ins en vörðuðu þó beinlínis hagsmuni
EFTA-ríkjanna innan EES. Sem
dæmi mætti nefna utanríkis- og ör-
yggismál, myntbandalag og samstarf
á sviði ýmissa innanríkismála.
I samtali við Morgunblaðið eftir
fundinn sagði Halldór að mikilvægt
væri fyrir EFTA-ríkin að fá fullnægj-
andi upplýsingar um það stækkunar-
ferli sem nú væri í gangi innan ESB.
„Við verðum að fá frekari upplýsing-
ar um þessi mál enda skipta þau okk-
ur miklu máli. Stækkun Evrópu-
sambandsins táknar nefnilega einnig
stækkun Evrópska efnahagssvæðis-
Telur Evrópska efna-
hagssvæðið ekki hafa
þróast í takt við ESB
Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra telur samninginn um
Evrópska efnahagssvæðið ekki hafa þróast í takt við Evrópusam-
bandið (ESB). í samtali við Björn Inga Hrafnsson segir ráðherr-
ann áhyggjuefni það áhuga- og þekkingarleysi á samningnum sem
virðist ríkja meðal þjóða sambandsins.
ins og þau ríki sem ganga inn í
Evrópusambandið eru einnig að
ganga inn í EES,“ sagði hann.
Stækkun ESB hefur
mikil áhrif á EES-svæðið
Halldór benti á að stækkun ESB
hefði mikil áhrif á EES-svæðinu, ekki
síst á íslandi. Nýjar þjóðir sambands-
ins myndu vitaskuld njóta sömu rétt-
inda varðandi frjálst flæði fjármagns,
vinnuafls og vöru og þjónustu innan
sambandsins og það þýddi t.d. að Pól-
verjar sem nú þurfa atvinnuleyfi til að
starfa hér á landi þyrftu þess ekki
lengur, svo dæmi væri tekið.
Halldór benti á að EFTA-ríkin
þyrftu íyrir sitt leyti að samþykkja
stækkun EES-svæðisins, en það
hefði í raun litla merkingu. „Þegar
samið hefur verið um stækkun
Evrópusambandsins stöndum við að
mörgu leyti frammi fyrir gerðum
hlut. Höfnum við því hefði það að
sjálfsögðu mjög alvarlegar afleiðing-
ar fyrir EES-svæðið og yrði nánast
úti um það.“ Halldór ræddi þessi mál
sérstaldega við Gunter Verheugen,
framkvæmdastjóra stækkunarmála
ESB, ámánudag.
„Ég tjáði honum að þessi mál
skiptu okkur miklu máli og hann lof-
aði að athuga hvort við gætum ekki
tekið meiri þátt í þessum málum.
Hins vegar minnti hann á, eins og
fleiri hafa gert, að þetta væru aðeins
málefni Evrópusambandsins en ekki
okkar. Það er hins vegar ekki svo ein-
falt, því sannleikurinn er í reynd sá að
þeir eru á ýmsan hátt að semja jafn-
framt fyrir okkar hönd.“
Athyglin beinst að
öðrum hlutum
Þegar hann var spurður hvort
samningurinn um EES væri í raun
orðinn homreka sagði Halldór að at-
hyglin hefði að minnsta kosti í aukn-
um mæli beinst að öðrum hlutum. Þar
mætti t.d. nefna stækkun ESB, en
einnig margvíslegar aðrar breytingar
sem orðið hefðu í Evrópu á umliðnum
árum. „Þjóðir Evrópusambandsins
hafa farið út í samvinnu á miklu fleiri
sviðum en gert var ráð fyrir þegar
EES-samningurinn tók gildi fyrir sjö
árum. Þess vegna þuifum við núorðið
að leggja á okkur mikla vinnu til að
vekja á okkur athygli, koma sjónar-
miðum okkar á framfæri og freista
þess að taka þátt í ýmsu sem snertir
hagsmuni okkar og hefur því mikla
þýðingu.“ Halldór bætti því við, að
þótt EFTA-ríkin hefðu orðið fyrir
miklum vonbrigðum á ýmsum sviðum
yrðu þau að halda áfram að sækja
fram. Það væri skylda þeirra að beita
samningnum til að auka áhrif sín. Al-
mennt mat manna væri að ekki væri
auðhlaupið að því, eins og sakir
standa, að ná fram breytingum á
samningnum.
„Slíkt er afskaplega þungt í vöfum,
og þarf að leggja fyrir þjóðþing allra
landanna, rétt eins og um aðildar-
samning væri að ræða,“ segir hann.
Halldór nefnir að kerfið í Brussel
sé oftlega þungt í vöfum gagnvart
óskum EFTA-ríkjanna og samþykki
allra ríkja þurfi jafnvel í smæstu mál-
um.
„Því sem okkur getur þótt sjálf-
sögð ósk getur eitt ríki lagst gegn og
þar með hindrað að það verði að veru-
leika. Þess vegna er oft erfitt að koma
jafnvel sjálfsögðum málum í gegn.
Agætt dæmi um þetta er ósk okkar
um að fá áheymaraðild að ríkjai-áð-
stefnum ESB. Við teljum enda að
þær snerti okkar hagsmuni mjög. Öll
umsóknarríkin eru þai' inni og ljóst er
að það sem þar er að gerast snertir
EES í enn ríkari mæli en umsóknar-
ríkin. Enn hefur þó ekki verið fallist á
þessa ósk okkar, jafnvel þótt for-
mennskuríkið Frakkland hafi tekið
mjög vel í hana. Formennskuríki hafa
raunar áður sagst styðja slíkar óskir
okkar, en samt hafa þær ekki orðið að
raunveruleika.“
Áhuga- og þekkingarleysi
- En telur hann raunhæft að unnt
sé að gera veigamiklar breytingar á
samningnum þegai' fram í sækir?
„Égvil ekkertfullyrða um það. Það
er hins vegar nauðsynlegt fyrir okkur
að sækja á um það að nýta samning-
inn til hins ýtrasta, enda býr hann yf-
ir ákveðnum sveigjanleika. A hinn
bóginn er fyrir hendi visst áhuga- og
þekkingarleysi á þessum samningi.
Við verðum varir við að nýtt fólk sem
kemur til starfa hjá Evrópusamband-
inu þekkir ekki til hans og veit nánast
ekkert um hann. Þeir eru þó til sem
þekkja þessi mál afskaplega vel og
stóðu að þessum samningum, en það
fólk er þó meira og minna að hverfa af
sjónarsviðinu." Halldór hefur sjálfur
sagt að hann telji fullvíst að Norð-
menn gangi í ESB á næstu árum.
Hann segir ljóst að gangi ríki úr
EFTA geri það alla baráttu erfiðari
en þegar er raunin.
„Við höfum EFTA í dag með öllu
því starfsfólki sem þar starfar og það
er okkar mikilvægasta tæki í þessari
baráttu. Það er alveg ljóst að gangi
eitt ríki út, hvort sem það er Noregur
eða Sviss, stöndum við miklu færri
eftir og eigum mun erfiðara um vik að
viðhalda þó þeim þrýstingi sem við
reynum að beita.“ Á fundi lands-
stjómar og þingflokks Framsóknar-
flokksins í síðasta mánuði var ákveðið
að taka afstöðu flokksins til Evrópu-
mála til endurskoðunar. í því skyni
var skipaður 50 manna starfshópur
innan Éramsóknarflokksins. Halldór
segir að fundirnir í gær og á mánudag
styrki trú hans á að taka verði
Evrópumálin til umræðu hér á landi
og ræða opinskátt kosti og galla að-
ildar að ESB.

f