Morgunblaðið - 04.11.2000, Qupperneq 10

10 LAUGARDAGUR 4. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Rammalög'gjöf um olíuleit á
landgrunni Islands vel tekið
Auglýsing
blaðamanna
dugir
ALMENN auglýsing á vegum
frétta- og blaðamanna þess efnis
að viðmælendur þeirra geti átt von
á því að símasamtöl séu hljóðrituð
dugir að mati Sturlu Böðvarssonar
samgönguráðherra til þess að þeir
falli undir það ákvæði lagafrum-
varps ráðherrans sem kveður á um
að ekki þurfi að tilkynna sérstak-
lega um upptöku samtals þegar
ótvírætt megi ætla að viðmælanda
sé kunnugt um hljóðritunina.
Sturla lýsti þessari skoðun sinni
við fyrstu umræðu um fjarskipta-
lagafrumvarp sem hann mælti fyr-
ir í gær en það felur í sér rýmkun
frá banni við hljóðritun símtals,
nema viðmælanda hafi verið gert
kunnugt um hana fyrst, sem er
fyrir í lögunum. Sagði hann að-
spurður að hann teldi slíka tilhög-
un bæði framkvæmanlega og eðli-
lega enda væri hljóðritun símtala
eðlilegur þáttur í starfi blaða-
manna, rétt eins og t.d. fjármála-
fyrirtækja.
VALGERÐUR Sverrisdóttir iðnað-
arráðherra mælti fyrir frumvarpi til
laga um leit, rannsóknir og vinnslu
kolvetnis á Alþingi í gær en frum-
varpið er rammalöggjöf um hugsan-
lega leit og vinnslu olíu eða gasteg-
unda á landgrunni íslands. Frum-
varpinu var vel tekið af þingmönnum
sem töldu mikilvægt að um þessi mál
gilti skýr lagarammi enda þótt ekki
væri kannski ástæða til að menn
færu að gera sér of miklar vonir á
þessu stigi um gróða af vinnslu olíu
hérvið land.
Fram kom í ræðu iðnaðarráðherra
að við samningu frumvarpsins hefði
verið tekið mið af sambærilegri lög-
gjöf á Norðurlöndum. Kveðið er á
um veitingu sérleyfis séu fyrirtæki
tilbúin til að leggja í rannsóknir á ís-
lenska landgrunninu. Hins vegar er
einnig kveðið á um eignarhald ís-
lenska ríkisins yfir auðlindinni og
greiðslu fyrir afnot af henni, fari svo
ALÞINGI
að olía finnist eða verðmætar gasteg-
undir.
Svanfríður Jónasdóttir, Samfylk-
ingu, tók undir að skýra þyrfti rétt-
arstöðu þeirra sem kynnu að hafa
áhuga á olíuleit innan íslenskrar lög-
sögu. Hún sagðist ekki sjá því neitt
til fyrirstöðu að sérleyfi yrðu veitt til
leitar að olíu hér við land enda væri
sú venjan erlendis. Tryggja yrði þó
að þjóðin fengi eðlilegan arð af auð-
lindinni og að umhverfinu yrði ekki
spillt. Spurðist hún m.a. fyrir um það
hjá ráðherra hvers vegna ekki væri
gert ráð fyrir að auglýst yrði eftir
þeim sem vildu hefja leit og lagði
áherslu á að jafnræði yrði að gilda í
þessum efnum.
Óþarfa úrtölur sagðar
í frumvarpinu
Guðmundur Hallvarðsson, Sjálf-
stæðisflokki, sagði að vissulega veltu
margir því fyrir sér hversu mikið vit
væri í því að ræða um olíu við ís-
landsstrendur en minnti síðan á að
við lok sjötta áratugarins hefðu fáir
haft trú á því í Noregi að finna mætti
olíu í Norðursjó. Annað hefði sann-
arlega komið á daginn.
Guðmundur gerði að umtalsefni
þau rök að ekki væri ástæða til að
setja jafn ítarlega löggjöf og gildir
erlendis vegna þess hversu litlar lík-
ur væru á því að hér fyndist olía.
„Hafa menn ótrú á verkinu?" spurði
hann og sagði að ef svo væri þá væri
nú e.t.v. betur heima setið en af stað
farið. Taldi hann þessar úrtölur
óþarfar í frumvarpinu.
Steingrímur J. Sigfússon, Vinstri-
hreyfingunni - grænu framboði, tók
undir að það væri fagnaðarefni að
þetta frumvarp hefði nú litið dagsins
ljós. Hitt yrði síðan að koma í ljós
hvort einhver hefði fiumkvæði að
rannsóknum hér við land, og hvort
einhver árangur yrði af þeim.
Valgerður Sverrisdóttir sagði í
seinni ræðu sinni að ekki væri
ástæða til að setja ítarlegri löggjöf á
þessu stigi, hér væri á ferðinni
rammalöggjöf en þegar reynsla væri
komin á framkvæmd þeirra mætti
breyta þeim. Hún tók fram að jafn-
ræðis yrði vitaskuld gætt í fram-
kvæmd laganna og hugað yrði að
umhverfismálunum í samræmi við
lög um mat á umhverfisáhrifum.
Heilbrigðisráðherra í utandagskrárumræðu um lyfjakostnað sjúklinga
Bíður útfærslu
Tryggingastofn-
unar á danska
kerfínu
INGIBJÖRG Pálmadóttir heil-
brigðisráðherra var gagnrýnd á Al-
þingi í gær fyrir óljósa stefnu um
það hver á að vera hlutur sjúklinga
í greiðslu lyfjakostnaðar. Ráðherra
lagði hins vegar áherslu á að lang-
veikir sjúklingar þyrftu ekki að
óttast auknar byrðar vegna lyfja-
kaupa. Kom ennfremur fram í máli
hennar við utandagskrárumræðu
um hlut sjúklinga í lyfjaverði að
hún bíður tillagna frá Trygginga-
stofnun um útfærslu á því fyrir-
komulagi sem haft er á endur-
greiðslum til sjúklinga í Dan-
mörku.
Málshefjandi utandagskrárum-
ræðunnar var Jóhanna Sigurðar-
dóttir, þingmaður Samfylkingar.
Hún vitnaði til frétta um að fram-
vegis verði sykursýkis- og krabba-
meinslyf ekki lengur niðurgreidd
af Tryggingastofnun að fullu og fór
fram á að heilbrigðisráðherra tæki
af allan vafa um að þessar fregnir
ættu ekki við rök að styðjast.
Spurðist hún jafnframt fyrir um
það hvort taka ætti upp hið svo-
kallaða danska kerfi hér á landi.
„Mér sýnist að verði þetta kerfi
tekið upp hér á landi þýði það al-
gera stefnubreytingu og verið sé
með því að snúa heilbrigðiskerfinu
enn frekar frá því sem almenn sátt
hefur lengst af ríkt um, sem að er
að heilbrigðiskerfið sé opið öllum
óháð efnahag,“ sagði Jóhanna.
Nýju kerfi ætlað að draga úr
sjálfvirkum vexti lyfjaútgjalda
Ingibjörg Pálmadóttir vildi ekki
kveða upp úr með hvort hið svo-
nefnda danska kerfi yrði tekið upp
á Islandi. Hún sagði að staðið hefði
til að gera grundvallarbreytingar á
endurgreiðslukerfi vegna lyfja en
því hefði verið slegið á frest, m.a.
til að sjá hvemig til tækist í Dan-
Morgunblaðið/Kristínn
Það var í nógu að snúast hjá ráðherrunum Birni Bjarnasyni og Guðna
Ágústssyni íþinginu.
mörku en ekki er ýkja langt síðan
nýtt kerfi var tekið upp þar í landi.
Ingibjörg lagði enn fremur
áherslu á að heilbrigðiskerfin í
Danmörku og hér á landi væru
ekki að fullu sambærileg. Hún
sagði að þingmenn hlytu hins veg-
ar að vera sammála þeim megin-
markmiðum, sem einkenndu
danska kerfið, að dregið sé úr
kostnaði þeirra sem nota mikið af
lyfjum en hlutur þeirra aukinn sem
þurfa lítið á lyfjum að halda.
Ingibjörg sagði engar ákvarðanir
hafa verið teknar um að fella alveg
niður endurgi-eiðslu á sykursýkis-
og krabbameinslyfjum. Þeir sem
þjáðust af lífshættulegum sjúk-
dómum þyrftu ekki að hafa áhyggj-
ur af breyttri greiðsluþátttöku. Al-
mennar niðurgreiðslur vegna lyfja
lækkuðu ekki hlutfallslega þó að
upp væri tekið nýtt greiðslufyrir-
komulag. „Kerfið er ekki tekið upp
til að spara heldur til að draga úr
sjálfvirkum vexti lyfjaútgjalda og
gera kerfið sanngjarnara,“ sagði
hún.
Námsmats-
stofnun
annist
prófagerð
HEITI Rannsóknastofnunar
uppeldis- og menntamála
verður breytt í Námsmats-
stofnun verði frumvarp sem
Björn Bjarnason mennta-
málaráðherra mælti fyrir á
Alþingi í gær að lögum.
Myndi stofnunin annast hluta
þeirra verkefna sem hafa ver-
ið unnin á vegum Rannsókna-
stofnunarinnar samkvæmt
lögum frá 1993.
I frumvarpinu er lagt til að
lögbundið hlutverk Náms-
matsstofnunar verði að ann-
ast prófagerð og prófafram-
kvæmd og rannsóknir
tengdar námsmati, þar með
taldar samanburðarrannsókn-
ir við skólastarf í öðrum lönd-
um. Ekki er hins vegar gert
ráð fyrir að stofnunin annist
aðrar rannsóknir innanlands
á sviði uppeldis- og mennta-
mála en námsmatsrannsókn-
ir. Við alla helstu háskóla
landsins starfi rannsókna-
stofnanir sem m.a. sinni rann-
sóknum á sviði uppeldis- og
menntamála og því óþarfi að
á vegum ríkisins sé rekin sér-
stök rannsóknastofnun á því
sviði.
Alþingi
Utan dagskrár
Búfénaðurinn blandar sér í baráttuna
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
þingfréttamann.
ÞAÐ er algengur misskilningur að
þingmenn vinni aldrei neitt og séu
alltaf í sumar- eða vetrarfríi. Hitt er
jafn algengt, að menn álykti að Al-
þingi hljóti að vera leiðinlegur
vinnustaður. Ekkert er fjær sanni
enda ýmislegt sem gerist fjarri vök-
ulu auga sjónvarpsmyndavélanna.
Á þriðjudag gerist það að sá orð-
rómur gengur leiftursnöggt um hús-
ið, skömmu áður en þingfundur
hefst, að stjórnarliðar ætli að fella
skýrslubeiðni Jóhönnu Sigurðar-
dóttur vegna hækkunar iðgjalda
tryggingafélaganna. Atkvæða-
greiðslan verður síðan hin kostuleg-
asta, m.a. vegna innleggs þingfor-
seta, en sannarlega kann Halldór
Blöndal að vekja kátínu í þingsaln-
um með orðavali þegar sá gállinn er
á honum.
Á daginn kemur að stjómarliðar
láta sér nægja að sitja hjá og hefði
líka orðið uppi fótur og fit ef skýrslu-
beiðninni hefði verið hafnað enda fá
fordæmi fyrir slíku. Ljóst er hins
vegar af máli Valgerðar Sverrisdótt-
ur viðskiptaráðherra að ekki verður
margt merkilegt að finna í um-
ræddri skýrslu og þá kannski betur
heima setið en af stað farið.
XXX
Það er skammt stórra högga á
milli á Alþingi. Eina stundina liggur
þingstarf niðri vegna svokallaðrar
kjördæmaviku en þá næstu funda
þingmenn alla daga vikunnar, þ.e.
einnig á föstudögum, en það telst til
nokkurra tíðinda.
Nýliðin vika var býsna fjörug að
mörgu leyti og nokkur hitamál bar á
góma. Þannig var rætt utan dag-
skrár um kjaradeilu kennara á mið-
vikudegi og hlutur sjúklinga í lyfja-
verði var ræddur á föstudegi þó að
lítil niðurstaða fengist svo sem i þær
umræður. Vilja þær reyndar oft
verða þannig, utandagskrárumræð-
umar, að stjórn og stjómarandstaða
talast á í fyrirsagnastíl.
Fyrirspumatímar eru hins vegar
skemmtilegasta fonnið á þinginu.
Þar mæla menn skýrt og skorinort,
þ.e. þingmenn spyrja ráðherra til-
tekinna, afmarkaðra spuminga og
ráðherra svarar með sínu lagi.
Nú ber svo við að þær Svanfríður
Jónasdóttir og Þórunn Sveinbjarn-
ardóttir em búnar að kemba fram-
kvæmdaáætlun ríkisstjórnarinnar í
jafnréttismálum, sem samþykkt var
á Alþingi í maí 1998, og demba fyrir-
spumunum yfir ráðherra um það
hvað líður aðgerðum í anda áætlun-
arinnar. Afraksturinn er fjöldinn all-
ur af nýjum nefndum, sem ráðherr-
ar hafa hlaupið til og stofnað í
kjölfar eftirgrennslunar þingmann-
anna. Kannski kominn tími til myndi
einhver segja.
Eitt skemmtilegasta mál vikunnar
er umræða um þingsályktunar-
tillögu Vilhjálms Egilssonar en Vil-
hjálmur vill gera eins og nágranna-
þjóðimar, færa klukkuna fram á
sumrin. Rökin verða af einhverjum
völdum harla dramatísk, og það á
báða bóga, en fyrst og síðast er þessi
umræða skemmtileg af þvi að hér
skipast menn ekki í flokka eftir
flokksskirteinum. í fyrra var það
boxið, veðurhugtökin og starfsrétt-
indi tannsmiða sem þannig klufu
þingið - nú er bara að vona að málið
komist í atkvæðagreiðslu því ekkert
er skemmtilegra en atkvæðagreiðsla
í óflokkspólitískum málum. Líklegra
er þó að það sofni í nefnd.
Það gengur annars fjöllunum
hærra að von sé á nýju frumvarpi
um lögleiðingu hnefaleika fyrr en
síðar og ef til vill er það þess vegna
sem Bubbi Morthens sést vera að
munnhöggvast við Kolbrúnu Hall-
dórsdóttur í þinghúsinu á miðviku-
dag. Þann daginn er loft lævi blandið
en á fimmtudag er allt dottið í dúna-
logn. Enginn veit hvað veldur þeim
veðraskiptum sem geta skollið á í
þinghúsinu - nema þar ráði einmitt
veðurfarið? Að minnsta kosti heyrist
sú kenning að spenna í umræðum á
Alþingi ráðist af loftþrýstingi, hæð-
um og lægðum.
XXX
Sverrir Hermannsson hefur ekki
látið fara ýkja mikið fyrir sér síðan
hann sneri aftur í þingsali í kjölfar
kosninga síðastliðið vor. Hann er þó
að sönnu einn af hnyttnari þing-
mönnum og hann átti sannarlega
ummæli vikunnar þegar hann sagði
Guðna Ágústsson landbúnaðar-
ráðherra nú hafa unnið sér það til
frægðar að verða „fyrstur til að
kyssa kú Júdasarkossi". Guðni brást
hinn versti við og var augljóst að
fauk nokkuð í hann. Vakti það at-
hygli, enda Guðni gjarn á að beita
fyrir sig kímnigáfunni í ræðustól.