Morgunblaðið - 04.11.2000, Blaðsíða 64

64 LAUGARDAGUR 4. NÓVEMBER 2000
í---------------------------
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Bestu þakkir fyrir
orðuna frá Peking
KÍNVERSKA
sendiráðið í Reykja-
vík hefur sýnt mér
óvæntan heiður sem
ég hlýt að vera stoltur
af, þaðbendlar mig við
hina „illræmdu að-
skilnaðarsinna Tíb-
ets“. í greinargerð
sem birtist 2. nóvem-
-^ber og er frá skrif-
stofu blaðafulltrúa
sendiráðsins er svar-
að grein eftir mig frá
5. september (!) er
bar yfirskriftina Ný-
lendan Tíbet og fjall-
aði um svívirðileg
mannréttindabrot Kínverja í þess-
ari nýlendu þeirra. Svar Kínverja
ber hnitmiðað heiti, „Söguleg
staða og menningarleg og efna-
hagsleg þróun hins kínverska Tíb-
ets“.
Undirritaður er sakaður um að
koma „hvergi fram með nákvæmar
sögulegar staðreyndir eða tölur
máli sínu til stuðnings" en hins
vegar sagður notast við upphrópan-
ir og styðja aðskilnaðarsinna. Með
síðustu vísuninni á sendiráðið vafa-
laust við andlegan og veraldlegan
leiðtoga Tíbeta, Dalai Lama, sem
er útlagi ásamt rúmlega 100 þús-
und löndum sínum í Indlandi. Hann
hlaut friðarverðlaun Nóbels 1989.
Áður en lengra er
haldið vill undirritaður
spyrja þá sendiráðs-
menn hvað átt sé við
með eftirfarandi setn-
ingu í lok greinargerð-
arinnar: „Við eigum
vissulega ekki von á
því að sá sem ekki veit
hver aðalritari komm-
únistaflokksins í Kína
var árið 1989 geti far-
ið með staðreyndir!"
Tilvitnun lýkur. Er
verið að segja að ég
fari rangt með nafn
umrædds manns?
Hvar er minnst á aðal-
ritara kommúnistaflokksins árið
1989 í greinarkorni mínu frá 5.
september? Eru höfundar greinar-
gerðarinnar ekki læsir?
Alþýðuhetjur nútímans
Sendiráðið rekur vandlega sögu-
leg rök fyrir því að Tíbet sé hluti af
Kína og hafi verið það í mörg
hundruð ár. Það væri að æra óstöð-
ugan að svara öllu þessu orða-
gjálfri. Vitnað er í heimildir um
samskipti þjóðhöfðingja frá níundu
öld og hljómar undarlega • að sjá
hvernig alþýðuhetjur nútímans
gera stjórnmálabrölt yfirstéttanna
að grundvelli fyrir landakröfum
sínum á 20. öld. Minnst er á að á
Tíbet
Ofsafengin viðbrögð
Kínverja og súrrealískir
útúrsnúningarnir sem
gripið er til þegar svar-
að er gagnrýni á of-
beldið í Tíbet, segir
Kristján Jónsson, eru
því skiljanleg frá sjónar-
miði kínverskrar
stórveldastefnu.
13. öld hafi Kublai Khan ráðskast
með málefni Tíbets sem hafi þá
orðið hluti Kína. Kublai Khan var
Mongóli en auk Kína og Tíbets
lögðu Mongólar undir sig Rúss-
land, Ukraínu og fleiri svæði. Og
nú, 800 árum síðar, gera kínverskir
kommúnistar kröfu til að vera við-
urkenndir arftakar Mongóla. Lík-
lega má búast við að Peking-stjórn-
in tilkynni bráðum Rússum að þeir
séu í reynd kínverskir þegnar.
Viðurkenndir, vestrænir sagn-
fræðingar vísa þessum sagnfræði-
Kristján Jónsson
túlkunum kommúnista á bug og
ekki er nauðsynlegt að leggja á sig
að lesa þykka doðranta um þessi
efni til að komast að því. Áhuga-
menn geta látið duga að glugga í
rit eins og Bresku alfræðiorðabók-
ina, lesið kaflann um sögu Tíbet.
En staðreyndin er að í um 200 ár
var Tíbet í einhverjum skilningi
orðsins skattland kínverskra keis-
ara, þar á undan oftast sjálfstætt.
Skattlandsskeiðinu lauk skömmu
eftir aldamótin 1900 og Tíbet var
sjálfstætt ríki í nær hálfa öld, að
vísu bláfátækt og afturhaldssamt.
Kína lagði landið undir sig 1950,
varnir voru nær engar og umheim-
urinn treysti sér ekki til að stöðva
ofbeldið. Framfarirnar sem Tíbetar
fengu nú að kynnast voru fyrst og
fremst fólgnar í því að gömul
menningarverðmæti voru eyðilögð,
hömlur lagðar á iðkun trúarbragða,
allt var steypt í aðflutt mót hug-
myndafræði marxismans.
Ofsafengin viðbrögð
og aum tá
Sendiráðsmenn andmæla því að
stefnan sé að kæfa þjóðerni Tíbeta
með innflutningi fólks frá öörum
hlutum Kína. Vitnað er í opinberar
tölur og skýrslur, þar segir að Tíb-
etar séu um 2,5 milljónir en einnig
sé nokkuð af Kínverjum í landinu.
Tekið skal fram hér að þessar tölur
eru birtar í vestrænum uppflettirit-
um vegna þess að þar er fylgt
þeirri reglu að birta aðeins opinber
gögn stjórnvalda í öllum löndum
um slík mál. En til eru rökstuddar
ágiskanir útlagastjórnar Dalai
Lama og annarra heimildarmanna
sem segja aðra sögu.
Og opinberar skýrslur frá
kommúnistaríki, hvers virði eru
þær? Því miður, ekki marktækar
frekar en framfaratölurnar miklu
frá Sovétríkjum Stalíns. Þær eru
framleiddar til notkunar í áróðri og
nú vill svo til að það hentar ekki
stjórnvöldum í Peking að skýra frá
því sem vestrænir heimildarmenn
er komið hafa til Tíbet vitna um. í
landinu eru milljónir Kínverja sem
þangað hafa flykkst og eru án skil-
ríkja, fólk sem hvatt er til að setj-
ast að í landinu og tryggja þannig
með tilvist sinni að það verði um
aldur og ævi kínverskt. Lega Tíb-
ets er mikilvæg í augum hersins og
landið er geysilega auðugt af hvers
kyns málmum eins og gulli og úr-
ani, þar er einnig fjórðungur af öllu
virkjanlegu vatnsafli sem Kína-
stjórn ræður yfir.
Ofsafengin viðbrögð Kínverja
og súrrealískir útúrsnúningarnir
sem gripið er til þegar svarað er
gagnrýni á ofbeldið í Tíbet eru því
skiljanleg frá sjónarmiði kín-
verskrar stórveldastefnu. Stigið
er á sérstaklega auma tá ef
minnst er á mannréttindabrotin á
Tíbetum, þjóð sem er sennilega
óskyld Kínverjum, talar sitt eigið
tungumál, með eigin menningu.
Þjóð sem á sama rétt og íslend-
ingar, Frakkar og Kínverjar á
sjálfstæði.
Eini „rétturinn" sem Kínverjar
hafa til að ráða yfir Tíbetum er
réttur hins sterka, getan til að
neyta aflsmunar. íslendingar geta
verið þakklátir fyrir að vera smá-
þjóð sem býr langt, langt frá
Kína.
Höfundur er blaðamaður á
Morgunblaðinu.
SUS á flótta
• Á laugardaginn
birtist myndarleg
auglýsing í Morgun-
blaðinu frá ungu fólki
í Sjálfstæðisflokknum.
Þar var fagnað var
nýjum lögum um fæð-
ingarorlof sem lengja
orlofið og veita feðr-
um sama rétt og
mæðrum. Það er að
sönnu gleðilegt að til
sé ungt fólk í Sjálf-
stæðisflokknum sem
fagni lögum þessum
en athygli vekur flótti
Sambands ungra
sjálfstæðismanna í
málinu, þar sem
''Stiiðningsyfirlýsingin
er í himin-
hrópandi mótsögn við stefnu fé-
lagsins.
Fæðingarorlofið
samningsatriði
Á nýafstöðnu þingi SUS var
samþykkt ályktun um jafnréttis-
mál og er eftirfarandi setningu að
finna í henni: „Réttur foreldra til
fæðingarorlofs á að vera samn-
ingsatriði atvinnurek-
enda og launþega."
Svo mörg voru þau
orð en segja allt sem
segja þarf um stefnu
SUS í málinu. Sam-
tökin lýsa sig andvíg
lögbundnu fæðingar-
orlofi og telja það
einkamál foreldra og
atvinnurekenda. Því
til undirstrikunar eru
hvorki formaður SUS
né formaður Heim-
dallar á meðal þess
unga fólks sem áður-
Björgvin G. nefnda auglýsingu
Sigurðsson prýða.
Ágreiningurinn um
málið innan raða SUS er greini-
lega mikill og djúpstæður þegar
hópur ungs fólks í hreyfingunni
finnur sig knúinn til að fara gegn
stefnu samtakanna og forystunnar
í málinu með jafnafgerandi hætti.
Ungir jafnaðarmenn fagna
fæðingarorlofi
Á sama tíma og SUS hafnar
fæðingarorlofinu í samþykktum
sínum fagna Ungir jafnaðarmenn
því og _ styðja og vilja ganga
lengra. í ályktun frá nýafstöðnu
landsþingi Ungra jafnaðarmanna
segir meðal annars um fæðingar-
orlofið: „ Ungir jafnaðarmenn vilja
jafna stöðu kynjanna á vinnumark-
aði með þeirri tryggingu sem felst
í sjálfstæðum rétti foreldra til
töku fæðingarorlofs. Ungir jafnað-
armenn hafna því að lögbundnu
fæðingarorlofi fylgi of mikill
kostnaður. Hið rétta er að kostn-
aðurinn hefur alltaf verið til staðar
en konur hafa hingað til þurft að
bera hann. Konum er nú loks gert
kleift að keppa á jafnréttisgrunni
við karlmenn á vinnumarkaði og
karlmönnum er gert kleift að taka
fullan þátt í uppeldi barna sinna.
Ungir jafnaðarmenn fagna breyt-
ingu á lögum um fæðingarorlof og
er það eitt stærsta skref í jafnrétt-
ismálum á íslandi á síðustu árum.“
Hornsteini jafnréttis hafnað
Það er morgunljóst að jafn rétt-
ur karla og kvenna til fæðingar-
orlofs er grundvallaratriði til að
koma á fullum jöfnuði í millum
kynjanna á vinnumarkaði. Það hef-
Stjórnmál
Það er að sönnu gleði-
legt, segir Björgvin G.
Sigurðsson, að til sé
ungt fólk í Sjálfstæðis-
flokknum sem fagni
lögum þessum.
ur hamlað konum og háð að rétt-
urinn hefur ekki verið jafn á milli
feðra og mæðra. Þeir sem vilja
ekki viðurkenna þá staðreynd vilja
einfaldlega ekki ganga alla leið til
fulls og óskoraðs jafnréttis og ber
að harma það.
Ungir sjálfstæðismenn eru ekki
einungis á flótta frá sínum eigin
félagsmönnum sem nú stíga fram
gegn forystu sinni. Þeir eru einnig
á flótta frá samfélagi réttlætis og
jöfnuðar kynjanna. Með því að
hafna fæðingarorlofinu eru þeir að
hafna hornsteini og grundvallar-
atriði jafnréttisbaráttunnar og
hefðu það einhvern tímann þótt
tíðindi þegar stærsta einstaka fé-
lagið innan Sjálfstæðisflokksins
tekur afstöðu sem þessa.
Höfundur er varaþingmaður Sam-
fylkingarinnar og félagi í Ungum
jafnaðarmönnum.
Bjóðum upp á 3 tegundir:
2 billj., 4 billj. og 8 billj.
APÓTEKIN
FRÍHÖFNIN
Uppl. í síma 567 3534
Eru vandamál á toppnum?
Ofnæmi, flasa, exem, psoriasis, feitur eða þurr hársvörður?

JurtaQi
,||I1 Hárvörur leysa vandann
““ OG Þtí BLÓMSTRAR.
UTSOLUSTAÐIR: HEILSUVORUVERSLANIR 0G AP0TEK UM ALLT LAND.
Sorgin og lífíð
FLEST þekkjum
við sorgina af eigin
raun. Þetta árið hefur
hún sem fyrr snert líf
fjölmargra íslendinga,
sem misst hafa ein-
hvern sér hjartfólg-
inn.
Slysin hafa verið
mörg, of mörg, og eft-
ir sitjum við með
harm í hjarta og tóm í
lífi okkar, sem seint
verður fyllt.
Sorgin tekur á sig
ýmsar myndir. I
fyrstu er gjarna eins
og við dofnum upp,
ófær um að meðtaka
kaldan veruleikann. Síðar grípur ef
til vill reiðin okkur, harmur vegna
þess sem gerðist, og við spyrjum
okkur hvort við hefðum getáð
breytt einhverju. Þetta á einkum
við ef um skyndilegt andlát er að
ræða, t.d. við slys eða sjálfsvíg.
Sum okkar kannast ennfremur við
þá tilfinningu að vera yfirkomin af
sorg, magnþrota við breytt lands-
lag lífsins. Líkamleg og andleg
þreyta eru þannig eðlileg viðbrögð
við missi.
Söknuðurinn, eftirsjáin eftir
honum eða henni, sem látinn er,
fyllir huga og líf, sérstaklega ef
böndin voru náin og sterk.
En smám saman dregur úr
sársaukanum og við lærum að
horfast í augu við missinn og
sorgina, reynslunni ríkari. Ef til
vill eigum við langan veg fyrir
höndum á leiðinni til aukinnar
sáttar við lífið og aðstæður okkar,
en mikilvægt er að hefja gönguna,
feta veginn skref fyrir skref með
ástvinum okkar sem eftir lifa. Eitt
af því sem getur hjálpað okkur að
lifa með sorg okkar er samtalið;
að við byrgjum ekki hugsanir okk-
ar og tilfinningar innra með okkur
heldur leitum leiða til að deila
þeim með öðrum. Gott getur líka
verið að skrifa niður góðu minn-
ingarnar og eins hinar erfiðu og
koma þannig formi á hugsanir sín-
ar. Þá eru í nokkrum söfnuðum
þjóðkirkjunnar starfandi nær-
hópar fyrir syrgjendur og minna
má á samtökin Nýja dögun, sem
standa fyrir fyrirlestrum í Há-
teigskirkju í Reykja-
vík eitt fimmtudags-
kvöld í mánuði.
Einn liður í því að
lifa með sorg sinni er
að vera fær um að
vitja leiðis hins látna
og sýna því ræktar-
semi. Þótt lífið verði
að halda áfram með
nýjum möguleikum og
ástúðarböndum leitar
minningin um látinn
ástvin á hugann, eink-
um í tengslum við af-
mæli og aðrar hátíðir.
Allra sálna messa er
víða um lönd helguð
minningu látinna og
er haldin hér fyrsta sunnudag í
nóvember ásamt með allra heilagra
messu, sem oftar er yfirskrift
dagsins.
Minning
Allra sálna messa,
segir María Ágústs-
dóttir, er haldin hér
fyrsta sunnudag í
nóvember.
Undanfarin þrjú ár hafa Reykja-
víkurprófastsdæmi og Kirkju-
garðar Reykjavíkur staðið fyrir
þjónustu við syrgjendur þennan
dag og verður nú svo í fjórða sinn.
Opin dagskrá verður í Fossvogs-
kirkju frá kl. tvö og fram eftir degi
sunnudaginn 5. nóvember, þar sem
tónlistarfólk og prestar leitast við
að miðla græðandi nærveru Guðs í
tali og tónum. Starfsfólk kirkju-
garðanna leiðbeinir fólki um leiði
og Hjálparstarf kirkjunnar selur
friðarkerti. Leiðsögn verður einnig
í Gufuneskirkjugarði í Grafarvogi
og í Hólavallagarði við Suðurgötu.
Við erum mörg, sem á undanförn-
um árum höfum lagt leið okkar í
Fossvogskirkju á þessum degi og/
eða tendrað ljós á leiði.
Verið velkomin í hópinn.
Höfundur er héraðsprestur i Reykja-
víkurprófastsdæmi vestra.
María
Ágústsdóttir