Morgunblaðið - 04.11.2000, Blaðsíða 16

16 LAUGARDAGUR 4. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
Fræðasetrið í Gróttu formlega opnað
„Nemendur hvaðan-
æva að velkomnir“
Seltjarnarnes
„ÞAÐ er verið að undirbúa að
skólakrakkarnir komi. Síð-
ustu daga hefur verið í gangi
formleg opnun og kynning en
það verður ekki fyrr en með
hækkandi sól, eða í febrúar á
næsta ári, að fyrstu nemend-
ur mæta hingað; þá á allt að
vera orðið klárt,“ sagði Sig-
urlín Sveinbjarnardóttir
verkefnisstjóri þegar Morg-
unblaðið leit í heimsókn út í
Gróttu til að skoða hið nýja
Fræðasetur en það var opnað
formlega mánudaginn 23.
október sfðast liðinn. Þegar
Morgunblaðið bar að garði
voru staddir þar í heimsókn
norrænir tónlistarkennarar
sem fannst mikið til staðarins
koma.
„Hér er búið að gera mjög
fína aðstöðu fyrir leikskóla-
og grunnskólanemendur og
búið að undirbúa heilmikið
námsefnisgerð eða verkefni
sem tengjast náttúrunni hér.
Síðan verða haldin hér nám-
skeið fyrir fullorðna, sérstak-
lega sem tengist Staðar-
dagskrá 21,“ bætir hún við.
Hér má nefna til skýringar,
að Staðardagskrá 21 er sér-
stök langtúna- og heildar-
áætlun bæjar- og sveitarfé-
laga um hvernig þau eigi að
þróast með sjálfbærum hætti
og tekur til umhverfismála og
vistfræðilegra, efnahagslegra
og félagslegra þátta.
Var upphaflega nes
Fyrstu heimildir um Gróttu
eru frá um 1550 en nafnið
þykir fomlegt og bcnda til að
þar hafi lengi verið búið. Var
Grótta talin meðal betri jarða
og var einnig fengsæl ver-
stöð. Á fyrri öldum stóð bær-
inn ekki á eyju heldur á
breiðu nesi en eftir mikið
sjávarflóð 9. janúar árið 1799
fór að halla undan fæti. Þetta
flóð er nefnt Básendaflóð.
Mun það hafa náð fimm metr-
um upp fyrir meðal-
sjávarborð. Það hafði þá sér-
stöðu að þá fór saman
stórstraumsflóð, veðurhæð,
áhlaðandi og lágur loftþrýst-
ingur. í flóðinu hefur tekið af
hluta af nesinu svo eftir er
grandi sem fer á kaf í flóði.
Árið 1897 var reistur viti í
Gróttu. Síðan 1970 hafa húsin
í eyjunni staðið að mestu auð
þar til ákveðið var að stofna
þar fræðasetur. I apríl 1999
var skipuð nefnd sein gera
átti tillögur um nýtingu og
rekstur Gróttu. Nefndina
skipuðu Jens Pétur Hjalte-
sted (formaður), Gunnar
Lúðvíksson, Ásgerður Hall-
dórsdóttir, Stefán Bergmann,
Regína Höskuldsdóttir og
Sigfús Grétarsson. Greinar-
gerð sem nefndin hefur skilað
af sér felur í sér tillögur að
öflugri fræðslustarfsemi í
húsakynnum Gróttu fyrir
nemendur grunn- og leik-
skóla og aðra. Sigurlín
Sveinbjarnardóttir var ráðin
til að sjá um skipulagningu
útikennsluimar, undirbúning
kennsludagskrár og kynn-
ingu.
„Það var fyrir fjóruin árum
að Seltjamameskaupstaður
tók ákvörðun um að gera
þetta að fræðasetri, og gamla
vitavarðarhúsið hér við hlið-
ina verður að fræðimanns-
íbúð. Það er næsta verkefni á
dagskrá. Þar verður hægt að
fá leigt til að stunda ýmiss
konar rannsóknir sem þurfa
ekki endilega að verða tengd-
ar þessum stað en það sakar
auðvitað ekki ef þeir vísinda-
menn sem hingað koma vilja
rannsaka eitthvað hér um
slóðir, telja fugla eða eitthvað
í þeim dúr,“ segir hún og
brosir. „Húsin hafa ekki verið
notuð siðan 1970. Eins og gef-
ur að skilja voru þau orðin illa
farin. Húsið, sem nú er búið
að endurgera, var útihús."
Hugmyndamappan
Eins og Sigurlín ýjaði að í
upphafi hefur undanfarið
verið unnið að gerð hug-
myndamöppu tengdri Fræða-
setrinu í Gróttu. í möppunni
er að finna hugmyndir að
verkefnum sem kennumm og
öðrum er fijálst að nota. Hver
og einn getur síðan aðlagað
hugmyndirnar sinum verk-
efnum, breytt og lagað að
vild. Mappan er tilraun til að
setja fram verkefnaskrár sem
si'ðan þróast að fenginni
reynslu og í takt við skóla-
námskrár. Nýjar hugmyndir
bætast við, þannig verður
stöðug endurnýjun í verk-
efnaskrám og mappan því í
raun aldrei endanlega tilbúin.
í hugmyndamöppunni er
ekki að finna verkefni sem
byggja á námsefni sem notað
er í skólum heldur ýmislegt
annað sem hugsað er sem við-
bót og tilbreyting til að sjá
hluti frá nýjum sjónarhóli.
Þannig skipar náttúmupplif-
un háan sess og spumingar
sem vekja til umhugsunar um
skilgreiningu á menningu og
náttúra í víðu samhengi. Á
hveiju verkefnablaði er hins
vegar reynt að tengja við-
fangsefni útikennslu/útináms
við markmið aðalnámskrár.
Með því móti ætti að nást
meiri vídd og námið getur
orðið mikilvæg viðbót við
Sigurlfn Sveinbjarnardóttir er verkefnisstjóri Fræðasetursins í Gróttu.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Fræðasetrið í Gróttu. Húsið til vinstri er gamla vitavarðar-
húsið, sem ekki hefur verið í notkun siðan 1970. Þar er ráð-
gert að koma á laggirnar fræðimannsíbúð. Húsið fyrir
miðju er Fræðasetrið sjálft og hægra megin f fjarska er vit-
inn - ljós hans voru tendruð fyrsta sinni í nóvember 1947.
hefðbundið skólastai-f í
grunnskólum og leikskólum.
„Ef vel á að takast með úti-
kennslu/útinám þarf að
vanda undirbúninginn,“ segir
Sigurlín. „Kennarinn verður
að undirbúa nemendur áður
en lagt er af stað, segja þeim
frá staðháttum og kynna fyrir
þeim í hveiju verkefnin era
fólgin sem bíða þeirra. Eftir
að heim er komið þarf si'ðan
að vinna úr þeirri upplifun og
reynslu sem nemendur hafa
hlotið auk þeirra hluta eða
gagna sem þeir flytja með sér
heim. Fræðasetrið getur orð-
ið mikilvægur vaxtarbroddur
í skólastarfi grunnskóla og
leikskóla, einkum ef allir sem
taka þátt í þróun þess eru
reiðubúnir að gefa örlítið af
reynslu sinni og þekkingu til
að það dafni og þroskist og
verði eftirsóttur þekkingar-
brannur."
Ekki bara fyrir nemendur
á Seltjarnarnesi
Gert er ráð fyrir að Fræða-
setrið í Gróttu verði tekið í
notkun í febrúar árið 2001.
Ráðinn verður kennari til að
taka á móti nemendahópum,
sjá um kynningu á sögu stað-
arins, kynna staðhætti og all-
ar aðstæður og aðstoða kenn-
ara við hópastarf. Einnig mun
hann fara í grunnskóla og
leikskóla og kynna möguleika
útikennslunnar á ýmsum árs-
tímum og senda írá sér
fréttabréf um heppilegan
tíma - miðað við sjávarfoll,
birtu o.fl. - og margvísleg
verkefni.
„Það sem er einkar spenn-
andi við þennan stað er að
það verður að taka tillit til
sjávarfalla," segir Sigurlín.
„Hér er líka alveg einstök
náttúra, ósnortin, þrátt fyrir
nálægð við þéttbýlið og fjaran
rnjög fjölbreytt og skemmti-
leg og því margt að skoða.
Og til að fyrirbyggja allan
misskilning vil ég taka það
fram að Fræðasetrið er ekki
eingöngu ætlað nemendum af
Seltjarnarnesi en krakkar
héðan hafa þó nokkurn for-
gang, eins og gefur að skilja,
því Fræðasetrið er í eigu
Seltjaraameskaupstaðar.
Annars eru nemendur hvað-
anæva að velkomnir hingað
eftir því sem aðsóknin leyfir,"
segir Sigurlín að Iokum.
Bæjarstjóri Garðabæjar um byggingaráform við Arnarnesvog
Garðabær
Engin ákvörðun tek-
in um landfyllingu
ÁSDÍS Halla Bragadóttir,
bæjarstjóri í Garðabæ, segir
að bæjaryfirvöld hafi enga
ákvörðun tekið um hvort ráð-
ist verði í einhveijar landfyll-
ingar í Amarnesvogi. Engin
slík skuldbinding felist í vilja-
yfirlýsingu, sem bærinn hefur
undirritað ásamt BYGG ehf.
og Björgun ehf., vegna um-
sóknar síðarnefndu aðilanna
um íbúðabyggð við voginn.
Eins og fram hefur komið í
Morgunblaðinu hafa BYGG og
Björgun sótt um leyfi til að
byggja íbúðahverfi með allt að
900 íbúðum og 2.500 manna
byggð, sem verði að hluta til á
7,7 ha landfyllingu út í Amar-
nesvog. Gerð hefur verið
matsáætlun vegna umhverfis-
áhrifa framkvæmdanna og
hefur Skipulagsstofnun áætl-
unina og athugasemdir við
hana nú til meðferðar.
Jafnframt var greint frá því
í Morgunblaðinu í gær að bær-
inn og framkvæmdaaðilamir
hefðu undirritað viljayfirlýs-
ingu um uppbyggingu íbúða-
byggðar í Árnamesvogi en
stærð landfyllingar lægi ekki
fyrir. Ásdís Halla segir að það
hafí verið oftúlkun á efni vilja-
yfirlýsingarinnar að staðhæfa
að með henni hefðu bæjaryfir-
völd skuldbundið sig til þess að
í einhverjar landfyllingar yrði
ráðist. Aðeins hafi verið sam-
þykkt að fyrirliggjandi hug-
myndii’ fæm í umhverfismat.
„Nú er unnið að því mati og at-
hugasemdir við það era að
berast inn og era í úrvinnslu.
Gera má ráð fyrir að það mat
liggi fyrir á vormánuðum,"
sagði Ásdís Halla. „Þetta mat,
ásamt ýmsu öðra sem bærinn
er núna að skoða og vinna að,
verður haft til hliðsjónar þeg-
ar ákvörðun verður tekin um
uppbyggingu á þessu svæði. í
því sambandi vil ég undir-
strika að engar ákvarðanir
hafa verið teknar um landfyll-
ingu þannig að það er mis-
skilningur sem hefur komið
fram í fjölmiðlum að undan-
fömu, þar á meðal í Morgun-
blaðinu í gær, að slík ákvörðun
hafi verið tekin af hálfu bæjar-
yfirvalda.
Hvenær bæjaryfirvöld í
Garðabæ taka endanlega
ákvörðun liggur ekki fyrir. Við
munum viða að okkur gögnum
á næstu vikum og mánuðum
og það kemur bara í ljós á
þeim tímapunkti og eftir að
bæjarstjóm hefur farið yfir
málið hvað verður gert. Fyrir
utan umhverfismat munum
við m.a. líta til þess hve þétt
byggðin getur verið, m.a. með
tilliti til þjónustu eins og varð-
andi skóla og leikskóla."
Eðlilegur áhugi íbúa
En hvernig bregst bæjar-
stjórinn við fréttum um undir-
skriftasöfnun íbúa í hverfun-
um við Ai'narnesvog gegn
þessum áformum?
„Það er eðlilegt að íbúar hafi
mikinn áhuga á uppbyggingu
á þeim svæðum sem era í
kringum þá. Ég skil mjög vel
áhuga þeirra og þessi sjónar-
mið era eitt af því sem bæjar-
yfirvöld í Garðabæ munu hafa
til hliðsjónar við frekari úr-
vinnslu málsins," sagði Ásdís
Halla.
I viljayfirlýsingunni, sem
fyrr var vísað til, kemur fram
að hún fjalli um samstarf aðil-
anna við uppbyggingu íbúða-
byggðar við Amarnesvog, á
tilgreindum svæðum sam-
kvæmt gildandi aðalskipulagi,
þ.e. annars vegar athafna-
svæðinu þar sem nú era eignir
skipasmíðastöðvai' Norma og
hins vegar í Ásahverfi, íbúða-
hverfi sem nú er að rísa sunn-
an athafnasvæðisins, auk
svæðis á hugsanlegri landfyll-
ingu þar út af. Síðar segir að
Garðabær muni úthluta
BYGG og Björgun fyrrgreind-
um svæðum til byggingar
íbúðahverfis ofl. enda hafi
deiliskipulag svæðisins verið
samþykkt í bæjarstjórn og
framkvæmdaaðilarnir sætt sig
við niðurstöður þess skipu-
lags. „Þá mun Garðabær
heimila Bygg elif. og Björgun
ehf. landfyllingu út af þessum
landsvæðum í samræmi við
samþykkt deiliskipulag. Stærð
þess svæðis liggur ekki fyrir
og tekur Garðabær sérstak-
lega fram að í viljayftriýsingu
þessari felst engin skuldbind-
ing af hálfu bæjarins um stærð
svæðisins. Það land sem verð-
ur þannig til með landfyllingu
verður eign Garðabæjar,“ seg-
ir ennfremur.
íbúðabyggð án landfyll-
ingar skoðuð sérstaklega
Ásdís Halla var spurð hvort
af yfirlýsingunni væri ljóst að
vilji bæjaryftrvalda standi til
þess að íbúðabyggð komi að
minnsta kosti á því svæði þar
sem Normi, og áður Stálvík,
hefur verið með starfsemi
sína.
„Það hefur heldur ekki verið
tekið fyrir og það hafa engar
ákvarðanir verið teknar um
það af hálfu bæjaryfirvalda.
Það verður skoðað sérstaklega
og ekki bara út frá því hvort
landfylling verður eða ekki,“
sagði Ásdís Halla. „Á svæðinu
við hliðina á Norma-svæðinu
er gert ráð fyrir íbúðabyggð
og þetta er eitt af því sem bæj-
aryfirvöld eiga eftir að skoða.
Viljayfii'lýsingin felst aðal-
lega í því að bæjaryfirvöld lýsa
áhuga á að ræða frekai' við
þessa byggingaraðila og á
hvaða forsendum verður farið
í uppbyggingu íbúðasvæðis á
þessu svæði, ef af verður,
hvort sem um verður að ræða
landfyllingu eða ekki. Það er
tekið sérstaklega fram í þess-
ari viljayfirlýsingu að um er að
ræða svæði sem kallast á aðal-
skipulagi 06 og II og 06 er
Norma-svæðið.
Það er nefnt að viljayfirlýs-
ingin taki líka til hugsanlegi'ar
landfyllingar en undirstrikað
að engar ákvarðanir hafi verið
teknar um það.“
Hún sagði að í yfirlýsing-
unni væri einnig tekið á eign-
araðild lands, innheimtu
gatnagerðargjalda, og því
hvemig staðið yrði að upp-
byggingu gatna og þjónustu á
svæðinu. „Þannig að viljayfir-
lýsingin felur aðallega í sér
hvað yrði hugsanlega gert ef
deiliskipulag yrði samþykkt í
þessum anda, ‘ sagði hún.
Uppbygging
grunnskólans
Bæjarstjórinn sagði að
meðal þeirra upplýsinga sem
bæjaryfu^öld væra nú að afla
væra upplýsingar um hvernig
hægt væri að byggja upp skóla
og aðra þjónustu á svæðinu en
á næstunni yrði hugað nánar
að uppbyggingu grannskólans
í Garðabæ í tengslum við gerð
fjárhagsáætlunar næsta árs.
„Það mun vissulega hafa áhrif
á hvað verður hægt að ráðast í
mikla byggð á þessu svæði. Nú
er verið að tala um 900 íbúða
byggð með landfyllingu. Það á
eftir að koma í ljós hvort
Garðabær ræður við svona
stórt hverfi þarna og sömu-
leiðis hvort það er áhugi á því
að byggja þarna svona stórt
hverfi út frá náttúraverndar-
sjónarmiðum."
Þá sagði Ásdís Halla að það
ætti eftir að koma í Ijós hvort
bærinn réðist í breytingu á að-
alskipulagi á athafnasvæði
skipasmíðastöðvarinnar á
næstunni til að heimila þar
íbúðabyggð.
„Það verður að koma í ljós
hvernig mál þróast hjá bygg-
ingaraðilum, sem hafa keypt
þetta svæði af Norma,“ sagði
hún.