Morgunblaðið - 04.11.2000, Page 26

26 LAUGARDAGUR 4. NÓVEMBER 2000
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Fundur VFÍ og TFI um íslenska hlutabréfamarkaðinn
Markaðsvirði hluta-
bréfa um 58%
af þjóðarframleiðslu
Tryggvi Jónsson, stjórnarformaður Samtaka verslunar og þjónustu, og Hall-
grímur Kristinsson, framkvæmdastjóri Opinnar miðlunar, skrifuðu undir
samning félaganna. Fyrir aftan eru Sigurður Jónsson, framkvæmdastjóri
SVÞ, og Tryggvi Þór Agústsson, framkvæmdasljóri Gagnvirkrar miðlunar.
Samtök verslunar
og þjónustu kynna
siðareglur á Netinu
ATVINNUGREINASKIPTING á
hlutabréfamarkaði hér á landi hefur
breyst mikið eftir því sem fram kom
hjá Almari Guðmundssyni, forstöðu-
manni greiningardeildar íslands-
banka-FBA, á svonefndum samloku-
fundi Verkfræðingafélags íslands og
Tæknifræðingafélags Islands í fyrra-
dag. íslenski hlutabréfamarkaðurinn
var umfjöllunarefni fundarins og
fjallaði Almar þar um ávöxtun, fram-
tíð markaðarins, ábyrgð verðbréfa-
fyrirtækja gagnvart viðskiptavinum
og stöðu verkfræði- og ráðgjafarfyr-
irtækja gagnvart hlutabréfamark-
aðnum. Hann sagði að hlutdeild sjáv-
arútvegsfyrirtækja í heildarmark-
aðsvirði fyrirtækja á hlutabréfa-
markaði haíi verið um 48% í upphafi
árs 1998 en væri nú um 19%. Hlut-
deild fjármála- og tryggingafyrir-
Mikill vöxt-
ur í Kína
BANDARÍSKU flugvélaverksmiðj-
umar Boeing segja að á næstu 20 ár-
um verði Kína stærsti viðskiptamark-
aður flugvéla á eftir Bandaríkja-
markaði.
Xinhua-fréttastofa hafði eftir
Randy Baseler, framkvæmdastjóra
hjá Boeing, á fréttafúndi fyrir kín-
verska blaðamenn að hann byggist við
því að flugumferð yfir Kína myndi fara
yfir meðal hagvaxtarprósentu flugum-
ferðar í heiminum. Baseler sagði að
Boeing áætlaði að flugvélamarkaður
Kína myndi stækka um 9,1 prósent að
meðaltali á ári á milli ársins 2000 og
2019 á meðan fyrirtækið áætlaði að
meðalaukningin á heimsvísu yrði 4,8
prósent á sama tíma.
tækja hafi hins vegar á sama tíma
aukist úr 9% í 36%.
Fram kom í máli Almars að hraðar
breytingar hafi orðið í spamaði
landsmanna. Á tímabilinu frá 1994 til
1999 hafi hlutdeild innlána lækkað úr
38% í 23%, sem hafi komið fram í
verulega hröðum vexti á verðbréfa-
markaði. Mikil aukning hafi einnig
verið í markaðsvirði skráðra félaga á
hlutabréfamarkaði en það væri nú
um 400 milljarðar króna.
Almar greindi frá því að hlutfall
markaðsvirðis hlutabréfa af þjóðar-
framleiðslu hér á landi væri um 58%
og hefði hækkað verulega. Hlutfallið
væri nú orðið sambærilegt við það
sem þekkist í Japan og Danmörku.
Hlutfallið væri hins vegar mun hærra
í Bretlandi, Bandaríkjunum, Svíþjóð
og Finnlandi þar sem markaðsvirði
hlutabréfa væri hærra en þjóðar-
framleiðsla.
Gód tækifæri í nokkrum greinum
og einstökum félögum
Almar ræddi nokkuð um þróun á
verðbréfamarkaði hér á landi og
greindi frá breytingum á undirstöðu-
vísitölum Verðbréfaþings íslands.
Hann sagði að úrvalsvísitalan hafi
hækkað um 32% frá byijun janúar
1999. Sjávarútvegur hafi lækkað um
12%, fjármál og tryggingar hækkað
um 64%, iðnaður og framleiðslugrein-
ar hækkað um 65% en upplýsinga-
tæknifyrirtæki hafi hins vegar hækk-
að um 160%.
Almar sagði að meðalvelta með ís-
lensk hlutabréf hafi verið um 10 millj-
arðar króna á árinu 1999 en hins veg-
ar um 15 milljarðar á þessu ári. Mest
muni þar um tæplega 30 milljarða
veltu í febrúarmánuði síðastliðnum.
Almar fór nokkrum orðum um
hvers vegna verðlækkun hafi komið
fram á hlutabréfamarkaði á þessu ári
og sýndi í því sambandi að afkoma
ski-áðra félaga hafi versnað sam-
kvæmt sex mánaða uppgjörum milli
áranna 1999 og 2000.
Hann reyndi að spá í hver þróunin
yrði á verðbréfamarkaði hér á landi á
næstunni og sagði að ytri aðstæður
væru mikilvægar nú og ljóst að fjár-
festar horfi mjög til erfiðari rekstrar-
aðstæðna hjá innlendum fyrirtækj-
um. Verðlækkanir á markaði geti og
hafi skapað kauptækifæri. Þá sagði
hann að miðað við verð á markaði nú
væra góð tækifæri í nokkrum grein-
um og einstökum félögum og nefndi
sérstaklega verslun og þjónustu,
lyfjafyrirtæki og tryggingar.
Löggjöfin neytendum í hag
Erlendar eignir Islendinga hafa
stóraukist samkvæmt upplýsingum
Almars. Hann sagði að í júní síðast-
liðnum hafi þær numið samtals um
284 milljörðum króna og að þær hafi
aukist jafnt og þétt frá árinu 1994 er
þær voru um 60 milljarðar. Þessi
vöxtur skýrist að miklu leyti af vax-
andi eign í erlendum verðbréfum.
Almar sagði að varðandi ábyrgð
verðbréfafyrirtækja gagnvart við-
skiptavinunum þá væri það mikil-
vægt að greiningardeildir væru sjálf-
stæðar. Fjárfestar eigi að heyra
varnaðai-orð um áhættusamt eðli
hlutabréfaviðskipta einhvers staðar í
ferlinu frá ráðgjöf til ákvörðunar um
kaup á verðbréfum. Löggjöfin í þess-
um efnum sé neytendum í hag og
byggist á alþjóðlegri reynslu.
Þá sagði hann um möguleika verk-
fræði- og ráðgjafarfyrirtækja á að
fara á hlutabréfamarkað að markað-
urinn krefðist þess að félög uppfylli
stærðar- og arðsemiskröfur. Auk
þess sem fjárfestar horfi til þeirra
vaxtarmöguleika sem einstök félög
hafi.
SAMTÖK verslunar og þjónustu
(SVÞ) hafa kynnt siðareglur í netvið-
skiptum. Samtökin hafa jafnframt
undirritað samkomulag við Opna
miðlun hf., sem mun opna rafræna
verslunarmiðstöð á Netinu 6. nóv.
næstkomandi undir heitinu plaza.is,
um að siðareglurnar gildi um öll við-
skipti verslana sem þar reka
sölustarfsemi.
Siðareglurnar eru byggðar að
grunni til á siðareglum sem Evrópu-
samtök verslunarínnar, EuroCom-
merce, sem SVÞ er aðili að, hafa
samþykkt og hafa þær verið lagaðar
að íslenskum lögum og aðstæðum af
Logos - lögmannsþjónustu fyrir
SVÞ.
Markmiðið með setningu siða-
reglna í netviðskiptum er að efla ör-
yggi og trúnað í viðskiptum' neyt-
enda og seljanda vöru og þjónustu á
Netinu.
Netviðskipti aukast stöðugt og eru
góðir og sanngjarnir viðskiptahættir
á Netinu ásamt öruggri greiðslu-
miðlun þýðingarmikil atriði fyrir
hagfellda þróun netviðskipta á ís-
landi, að því er fram kemur í frétta-
tilkynningu.
Opin miðlun hf. mun um tíma
bjóða aðildarfyrirtækjum SVÞ sér-
stök kostaboð um aðild að nýju raf-
rænu verslunarmiðstöðinni.
Hagur kaupenda
Sigurður Jónsson, framkvæmda-
stjóri SVÞ, segir að allir séu sam-
mála um að það er rík þörf fyrir
þessar siðareglur. Fólk sé tortryggið
út af greiðslu á Netinu og það hamli
viðskiptum.
Með þessum siðareglum sé fyrst
og fremst verið að hugsa um hag
kaupenda en Sigurður segist einnig
hafa fengið góð viðbrögð frá fyrir-
tækjum vegna þeirra og segist hann
mega fullyi-ða að allir taki þessu
fagnandi. Hann bætti því við að siða-
reglurnar hafi verið kynntar bæði
fyrir viðskiptaráðuneytinu og Neyt-
endasamtökunum sem hafi komið
með ábendingar um gerð þeirra.
Til þess að auðvelda kaupanda að
nálgast fyrirtækið eða úrskurðar-
nefnd í ágreiningsmálum skuli fyrir-
tækið sjá kaupendum fyrir rafrænu
kvörtunareyðublaði til þess að reyna
að leysa deilur sem upp kunna að
koma.
Verðbólguspá Landsbanka íslands hf.
Innköllun vegna rafrænnar skráningar hlutabréfa í íslandssfma hf.
Mánudaginn 23. nóvember 2000 verða
hlutabréf í Íslandssíma hf. tekin til raf-
rænnar skráningar hjá Verðbréfaskráningu
íslands hf. í samræmi við ákvörðun stjórnar
Íslandssíma hf. þar að lútandi. Þar af leiðandi
verða engin viðskipti með hlutabréf
félagsins þann dag. Frá þeim tfma ógildast
hin áþreifanlegu hlutabréf í fyrirtækinu í
samræmi við ákvæði laga og reglugerðar
um rafræna eignarskráningu verðbréfa.
Nánartilgreint verða öll áþreifanleg hlutabréf
í A-flokki hlutabréfa (slandssíma hf., kt. 600898-
2059, sem gefin hafa verið út ógild. Annars
vegar hlutabréf alls að nafnverði kr.
160.000.000 (eitthundrað og sextíu milljónir)
sem gefin voru út hinn 10. ágúst 1999, og
auðkennd með númerum frá A-1 -00 til A-15-
00, og hins vegar hlutabréf alls að nafnverði
kr. 100.000.000 (eitthundrað milljónir) sem
gefin voru út hinn 20. desember 1999, með
númerunum A-16-00 til A-41-10. Öll bréfin
eru gefin út á nafn hluthafa og útgáfudags er
jafnframt getið á bréfunum. Þá var boðið út
hlutafé að verðmæti kr. 60.000.000 (sextíu
milljónir) í febrúar 2000, en ekki hafa verið
gefin út hlutabréf fyrir þessa útgáfu. Hlutabréf
í K-floldd hlutabréfa falla ekki undir rafræna
skráningu að svo komnu máli.
Hér með er skorað á alla eigendur ofan-greindra
hlutabréfa sem telja nokkurn vafa leika á að
eignarhald þeirra sé réttilega fært í hlutaskrá
(slandssíma hf. að staðreyna skráninguna með
fyrirspum til hlutaskrár fslandssíma hf.,
Borgartúni 30, 105 Reykjavík, í síma 595 5000
eða með rafrænni fyrirspurn á netfangið
hluthafaskra@islandssimi.is. Komi í Ijós við slíka
könnun að eigendaskipti hafi ekki verið skráð
ber eigendum að færa sönnur á þau gagnvart
félaginu fyrir áður nefndan dag.
Enn fremur er skorað á alla þá sem eiga
takmörkuð réttindi til ofangreindra hlutabréfa,
s.s. veðréttindi, að koma þeim á framfæri við
fullgilda reikningsstofnun, þ.e. banka, verð-
bréfafyritæki eða sparisjóð sem gert hefur
aðildarsamning við Verðbréfaskráningu
(slands hf, fyrir skráningardag.
Athygli hluthafa er vakin á að hin áþreifanlegu
hlutabréf félagsins verða ógild sjálfkrafa og
því er ekki þörf á að skila þeim til félagsins.
Jafnframt er vakin athygli á að ferli rafrænnar
skráningar hefur engin áhrif á möguleika
hluthafa til að eiga viðskipti með hluti sína
ífélaginu að undanskildum sjálfum skraningar-
deginum.
Að lokinni rafrænni skráningu þurfa hluthafar
að fela reikningsstofnun umsjón með
eignarhlut sínum í félaginu með stofnun VS
reiknings. Hluthöfum félagsins verður kynnt
þetta bréfleiðis.
Stjórn fslandssíma hf.
Spáir 0,5%
hækkun vísitölu
neysluverðs
SAMKVÆMT nýrri verðbólguspá
Landsbanka íslands hf. mun vísitala
neysluverðs breytast um 0,5% milli
október og nóvembermánaðar.
Gangi þessi spá eftir verður vísitala
neysluverðs miðað við verðlag í
byrjun nóvember 202,5, sem er 4,8%
hækkun á síðustu 12 mánuðum. Inn-
fluttar vörur, aðrar en bifreiðar,
vega þyngst í hækkuninni eða
0,36%. Auk þess hefur bensínhækk-
un áhrif. Grænmeti veldur hins veg-
ar 0,06% lækkun vísitölunnar.
Enn fremur er því spáð að verð-
bólga milli áranna 1999 og 2000
verði um 5,1% og innan ársins 2000
4,4%.
Veiking krónu og evru
„Frá áramótum hefur krónan
veikst um 6,4 % og þar af er veiking
síðasta mánaðar tæp 2%. Evran og
þær myntir sem fylgja þróun henn-
ar vel eins og danska og sænska
krónan hafa gefið mikið eftir gagn-
vart dollar á þessu ári og því nánast
staðið í stað gagnvart íslensku krón-
unni. Tæplega helmingur af heildar-
innflutningi okkar kemur frá þessu
svæði en á móti er hlutfall neyslu-
vöru af evrusvæðinu mun hærra.
Nokkur hluti þessarar veikingar
hefur nú þegar skilað sér út í verð-
lagið og ekki er óeðlilegt að einhver
hluti eigi eftir að koma fram í verð-
lagi næstu mánaða.
Þessa daganna hafa hagtölur frá
Bandaríkjunum bent til þess að far;
ið sé að hægja á hagsveiflunni. I
kjölfar þessara talna hefur evran
hækkað gagnvart dollar og er jafn-
vel talað um að viðsnúningur hafi átt
sér stað. í ljósi þess hve stór hluti
neysluvöru kemur frá þessu svæði
er ljóst að hækkun evru mun koma
fram í hækkunum á innfluttri
neysluvöru á næsta ári,“ segir í
verðbólguspá Landsbankans.