Morgunblaðið - 23.12.2000, Qupperneq 41

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 2000 41
UMRÆÐAN
Er viðhaldið
þér of dýrt?
í FLESTUM fyrirtækjum er
kostnaður vegna viðhalds of mikill.
Til þess að reyna að minnka við-
haldskostnað hafa fyrirtæki reynt
margt og gengið misjafnlega. Sumir
hafa spurt sig: Af hverju er svona
erfitt að ná góðum tökum á við-
haldskostnaði hjá mér? Hvemig get
ég minnkað viðhaldskostnað minn?
Aðrir leiða ekki hugann að því að
það sé hægt að stjóma viðhalds-
kostnaði hjá þeim, það era yfirleitt
þeir sem em hvað mest hrjáðir af
því sem kalla má skyndibilanir,
þ.e.a.s. ófyrirsjáanlegum bilunum
sem gerast oft og hafa í fór með sér
mikið framleiðslutap og meiri við-
haldskostnað en ef menn hefðu hug-
að að sínum viðhaldsmálum. Mai-gar
leiðir em færar til þess að ná stjórn
á viðhaldskostnaði en ýmislegt ber
að varast þegar fai-ið er af stað í
endurskipulagningu viðhalds.
Hver er stefnan?
Þegar fyrirtæki ætla að takast á
við viðhaldskostnað sinn þá er mjög
algengt að mðst sé fram af mikilli
elju og áhugasemi en það gleymist
að setja raunhæf markmið og skipu-
ieggja í samræmi við þau. Dæmi eru
þess að fyrirtæki sem hafa ætlað að
lækka viðhaldskostnað hafi endað
með að borga mun meira vegna við-
halds en áður, vegna þess að sparn-
aðinum var beitt á vitlausum stöð-
um, þegar það gerist verða óvæntar
Rekstur
Til þess að ná sem
bestri yfírsýn yfír við-
haldið, telur Bjarni Ell-
ert ísleifsson, að væn-
legast sé til árangurs að
nota viðhaldshugbúnað.
bilanir tíðari og framleiðslutap verð-
ur meira. Eðli óvæntra bilana er að
ekki er hægt að skipuleggja viðgerð
með fyrirvara, það þarf að kalla til
mannskap, fá varahluti og fleira í
þessum dúr sem gerir viðgerðina
dýrari en hún annars hefði orðið. Á
þessu má sjá að það er ekki nóg að
skera niður framíög til viðhalds inn-
an fyrirtækja til þess að ná niður
kostnaði heldur þarf fyrst að skoða
hverju menn em tilbúnir að fórna til
þess að ná kostnaðinum niður. Hvað
vilja fyrh-tæki leggja áherslu á í
rekstri sínum, framleiðni eða öryggi
(þetta tvennt fer mjög oft saman í
viðhaldsmálum)? Yfirleitt er hægt
að skera niður viðhaldskostnað tölu-
vert með því að skipuleggja viðhald
vel. Til þess að geta skipulagt við-
hald vel þurfa menn að hafa góða
yfirsýn yfir hvernig viðhaldi innan
fyrirtækisins er háttað
og geta borið saman
eitt tímabil við annað
og ekki síst borið sam-
an sambærilega þætti
reksturs hjá sér þannig
að það sé hægt að
bregðast við ef við-
haldskostnaður er
mjög mismunandi.
Hvernig get
ég fengið
næga yfirsýn?
Það er meira en að
segja það að ná góðum
tökum á viðhaldskostn-
aði. Það fyrsta seni
þarf að gera er að fá
góða yfirsýn yfir viðhaldið, þ.e.a.s.
sjá hvernig viðhaldskostnaðurinn er
að dreifast, hvar flestar bilanir em,
hvaða bilanir eru að kosta fyrirtæk-
ið mest, bilanir sem kosta fyrirtæk-
ið mest í viðgerð era ekki endilega
þær bilanir sem era fyrirtækinu
dýrastar! Til þess að ná sem bestri
yfirsýn yfir viðhaldið er vænlegast
til árangurs að nota viðhaldshug-
búnað, vegna þess að þar er safnað
saman gögnum sem era notuð til að
bera saman og skoða árangur við-
halds á ákveðnu tímabili og einnig
eru bornir saman sambærilegir
þættir rekstursins. Ef gera ætti
þennan samanburð án þess að hafa
viðhaldshugbúnað myndi það krefj-
ast mikillar vinnu og þolinmæði.
Þegar fyrirtæki velja sér viðhalds-
hugbúnað þá era þau að velja sér
verkfæri sem getur gefið þeim þá
yfirsýn sem þarf til þess að geta
komið stjórn á viðhaldskostnað sinn
og einnig skipulag viðhaldsmála inn-
an fyrirtækisins. Það er eins með
viðhaldshugbúnað og öll önnur
verkfæri sem menn fá í hendurnar
að það fer eftir því hversu vel menn
beita verkfærinu hver
árangurinn verður, ef
menn leggja alúð og
tíma í undirbúning þá
er árangurinn oft
meiri en menn áttu
von á. Einnig er vert
að geta þess að fyr-
irtæki þurfa að gæta
vel að því hvernig við-
haldshugbúnað þau
kaupa og fullvissa sig
um það að viðhalds-
hugbúnaðurinn upp-
fylli þær kröfur sem
þeir þurfa að gera til
slíks hugbúnaðar. Um
þessa hluti er hægt að
fá ráðgjöf.
Skráning lykill að
góðum árangri
Virkni viðhaldshugbúnaðar fer al-
gjörlega eftir því hvernig menn
beita honum. Eitt það mikilvægasta
til að ná fram þeim markmiðum sem
fyrirtæki setja sér, spamaði í við-
haldi og öryggi í rekstri, er sam-
viskusamleg skráning allra bilana
og mælinga í viðhaldshugbúnaðinn
þannig að saga skráist um þann
búnað og tæki sem er viðhaldið í
fyrirtækinu. Af hverju eram við að
skrá allar þessar upplýsingar inn í
viðhaldsforrit, við eram með góða
viðhaldsdeild innan íyrirtækisins og
starfsmennirnir þar vita þetta allt
saman? Það er ómetanlegt fyrir fyr-
irtæki að hafa góða starfsmenn en
munu þeii’ vera alla tíð? Muna þeir
alltaf eftir öllum bilunum, öllu sem
hefur vei-ið gert við öll tæki og bún-
að innan fyrirtækisins? Það er mjög
ólíklegt og jafnvel þótt svo sé gefur
það ekki þá yfirsýn sem þarf til þess
að geta séð hvar viðhaldskostnaður-
inn er að falla til og hvað á að leggja
áherslu á þegar tekið er á viðhalds-
málum. Hvemig á að nota þær upp-
lýsingar sem safnað er saman í við-
haldsforritinu? Þegar verið er að
skoða hvemig bilanir skiptast, hvað
er að bila og ekki síst hvernig það er
að bila og af hverju þá er nauðsyn-
legt að geta flett upp skýrslum sem
fjalla um ákveðin tæki og búnað
sem er verið að skoða og út frá við-
haldssögunni ákveðið hvernig skuli
viðhalda tækjum og búnaði í fram-
tíðinni, hvað er að virka og hvað má
betrambæta. Grandvallarskilyrði til
þess að þetta sé hægt er að eiga
sögu tækja og búnaðai’ á aðgengi-
legu formi þar sem menn geta kom-
ist að niðurstöðu, út frá viðhaldssög-
unni, um hvemig best sé að
bregðast við.
Þekkingin situr eftir
Hér að ofan hef ég fjallað að-
allega um hvernig við náum við-
haldskostnaði niður með nákvæmri
skráningu en það er margt annað
sem góður viðhaldshugbúnaður skil-
ar inn í fyrirtæki eins og t.d. það að
þjálfun starfsmanna í viðhaldsdeild-
um verður auðveldari, þekkingin fer
ekki frá fyrirtækinu þegar starfs-
menn hætta, eignaskráning verður
fyrir hendi með sögu eigna og
margt fleira sem er of langt mál að
fara út í hér.
Ég vona að þessi greinarskrif mín
hafi vakið til umhugsunar um
hvernig hægt er að taka á viðhalds-
málum, vegna þess að það er mín
reynsla að menn gefa þessum mála-
flokki of lítinn gaum og halda að
þetta sé eitthvað sem er óviðráð-
anlegt, meðan raunin er að með
skipulagi og góðri yfirsýn er hægt
að spara töluverðar upphæðir í við-
haldi, stórauka framleiðni og öryggi
í rekstri.
Höfundur er vélfræðingur.
Bjami Ellert
Isleifsson
Bíldshöfða 16-110 Rvík - Sími 550 4600 - Fax 550 4610
Netfang: vinnueftirlit@ver.is - Heimasíða: www.ver.is
Laus staða
eftirlitsmanns
við véla- og tækjaskoðanir í Reykjavík
Laust ertil umsóknar starf eftirlitsmanns við
véla- og tækjaskoðanir í Reykjavík.
Starfið felst í eftirliti með ýmiskonar tækja-
búnaði, aðallega kötlum og þrýstihylkjum,
ásamt fræðslu, sbr. ákvæði laga nr. 46/1980
um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnu-
stöðum. Um er að ræða fjölbreytt og krefjandi
starf á reyklausum vinnustað.
Leitað er að sjálfstæðum, framtakssömum,
einstaklingi, konu eða karli með staðgóða
tæknimenntun, t.d. tækni- eða vélfræðimennt-
un, ásamt starfsreynslu.
Önnur menntun getur þó komið til greina.
Starfsþjálfun er í boði við upphaf starfs.
Nánari upplýsingar um starfið veitir Haukur
Sölvason, deildarstjóri vinnuvéladeildar, í síma
550 4600. Laun eru samkvæmt launakerfi opin-
berra starfsmanna.
Umsóknum ásamt upplýsingum um menntun
og fyrri störf skal skila til Vinnueftirlits ríkisins,
Bíldshöfða 16, fyrir 15. janúar 2001.
Fréttagetraun á Netinu
v'gj> mbl.is
JfioreunlíIaMb
___Blaðþera
vantar
• í Garðabæ, Espilund
Afleysing á Digranesheiði
í Kópavogi
Upplýsingar fást í síma
569 1122
Hjá Morgunblaðinu starfa um 600 blaðberar á
höfuðborgarsvæðinu
TILBOB/ÚTBOS
Hveragerðisbær
Tillaga að deiliskipulagi
lóðar fyrir skóiphreinsistöð í Hveragerði
Bæjarstjórn Hveragerðisbæjar auglýsir hér
með tiilögu að deiliskipulagi lóðar fyrir skólp-
hreinsistöð í Hveragerði, samkvæmt 1. mgr.
25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/
1997.
Svæðið, sem tillagan nærtil, afmarkast af Suð-
urlandsvegi í norðri, af Varmá í austri, af Öxna-
lækjarlandi í suðri og línu sem er u.þ.b. 300
metra vestan við Varmá í vestri.
Deiliskipulagstillagan verðurtil sýnis á bæjar-
skrifstofum í Hverahlíð 24, frá og með föstu-
deginum 29. desember 2000 til föstudagsins
26. janúar 2001.
Reim, sem telja sig eiga hagsmuna að gæta,
er hér með gefinn kostur á að gera athuga-
semdir við tillöguna, eigi síðar en mánudaginn
12. febrúar 2001. Skila skal inn athugasemdum
á bæjarskrifstofur Hveragerðisbæjar, Hverahlíð
24, Hveragerði. Hver sá sem eigi gerir athuga-
semdir við tillöguna fyrir tilskilinn frest telst
samþykkur henni.
Skipulags- og bygginarfulltrúi
Hveragerðisbæjar.
ÓSKAST KEVPT
Málverk óskast
Fyrir fjársterka aðila höfum við verið beðnir
að útvega góð verk eftir Þórarin B., Jón
Stefánsson, Mugg, Kristínu Jónsdóttur og
Ásgrím Jónsson. Eigendasaga fylgi.
Einnig óskast Guðbrandsbiblía fyrsta útgáfa.
Bókavarðan ehf. — Antiquariat,
Vesturgötu 17, Reykjavík,
s. 552 9720,
netfang sagan@simnet.is.
Farsími 862 3734.
Opið til 21.00 alla þessa viku.
FÉLA6SLÍF
FERÐAFÉLAG
# ÍSLANDS
MÖRKINNI6 - SÍMI S68-PS33
Blysför og fjölskylduganga í
Elliðaárdal 28. des. kl. 19:30.
Brottför frá Mörkinni 6. Allir vel-
komnir, hugljúf jólastemning,
syngjum álfalögin. Ekkert þátt-
tökugjald en blys eru seld á 300
krónur.
Munið að sækja miðana í ðra-
mótaferðina í Þórsmörk í síð-
asta lagi 27. des. Gönguferðir,
leikir, varðeldur og flugeldar.
Allir velkomnir.
www.fi.is, textavarp RUV bls.
619. S. á skrifstofu 568 2533.
KIRKJAN
lállicrsk fríkirkja
Aðfangadagur: Guðsþjónusta
kl. 18.00. Olaf Engsbráten
predikar. Knútur H. Ólafsson
syngur einsöng.
Jóladagur: Hátíðarguðsþjón-
usta kl. 14.00. Friðrik Schram
predikar.
Annar í jólum: Samkoma I
nærveru Frelsarans kl. 20.00.
Mikil lofgjörð og fyrirbænir.
Allir velkomnir.
www.kristur.is