Skírnir - 01.01.1830, Blaðsíða 29
skiljaliligt fyrir {)á, sem eigi Jickkja nákvarmliga
til. |>ykir oss því bezt hlýða,' að gera grein á
nokkrum peim hlutum, er upplýsa muni söguna
sjálfa, áðr enn ver víkjum til hennar.
I Frakklandi er takmörkuð konúngsstjórn,
pvíað hinu æðsta valdi er skipt á milli landsfólks-
ins og konúngsins, en fólkið vélr sér fulltrúa,'
og safnast peir saman í höfuðborginni árliga.
Hafa þeir vald til að setja niðr, og minka ríkis-
ins útgjöld, þegar þeim J>ykja þau ónauðsýnlig,
og of stór, og líka til að gefa lagaframvörpum
gyldi, eða ónýta þau, og s. frv. Fulltrúa sam-
sætið kallast á dönsku: de Deputeredes Kammer,
og liafa sumir íslendíngar útlagt það á íslenzka
túngu, og kallað : „fulltrúa-málstofur.” þar ger-
ist allt með atkvæðafjöhla. Konúngrinn velr sér
sjálfr stjórnarrdð (Mínistera), sér til aðstoðar
og ráðaneytis í landsstjórninni. Getr það verið
konúngi ineðmælt eða fólkinu eða farið bil begg-
ja. Skilmálar þeir eða lög, sem skipta valdinu
með lýðnum og konúnginum, og ákveða þeirra inn-
byrðis rétt og skyldur kallast Konstitúzión á margar
túngur, og hafa íslendíngar kallað það stjórnar-
lög, en skjal það, sem þarum er gert, kallast charte
á Frakklaiuli og Englandi, og þýðir það skrd,
og gætum vér kallað það stjórnarskrd, til að-
greiníngar, þvíað í henni er einuig tiltekið á
hvörn Iiátt landsstjórnin skuli framkvæmast; þ. e.
að skilja : hún ákvarðar stjómarformitS, sem einn-
ig kallast konstitúxión.
1 Fránkaríki skiptist landsfólkið í tvo fiokka,
eins og vant er að vcra, þar sein konúngsstjórn-