Skírnir - 01.01.1880, Side 67

t>ÝZKALAND.
67
{>ess væri hvorki Vilhjálrour keisaii nje neinti annar um kominn,
a8 koma þeim sannleika inn bjá þjófeunum; þær yrðu sjálfar a8
greiBa honum inngöngu fyrir framfarir í trú og siðum — en þess
kynni þó svo langt vera a8 bí8a á8 öldum skipti. — þegar uppá-
stunga Bismarcks kom á sambandsþingih, voru að vísu allmargir
henni mótfallnir, en um það luku allir upp einum munni, að
þýzkaland væri mesta friðsemdarríkið í vorri álfu og að sam-
bandið vi8 Austurríki væri bezta trygging fyrir almennum þjóða-
friði. Blöð Frakka og Rússa tóku öðruvísi á þessari nýjungu, og
þar sýndu þeir menn, sem til þóttust þekkja (foringjar), fram á
að Moltke og fleiri hefðu gert of lítið úr liðsafla þjóðverja, en
talað ýkjulega um herbúnað nágrannanna. Vínarblaðið «Neue
freie Presse», sem er mjög vinveitt þýzkalandi og varð himnum
uppi þegar kunnugt var orðið um bandalagið með báðum keisara-
veldunum, gat þó ekki að sjer gert að tala svo um berauka þjóð-
verja, sera hann væri miður góðs viti en ills. Af því ummæli
blaðsgreinarinnar eiga rjett vel við allt skálmaldarbraukið á
vorum tímum; þykir oss vel fallið að herma það bclzta úr henni.
«þegar jegsje mann ganga að glórauðum ofni og leggja á glóðina
bæði kol og við, þá kann jeg að spyrja, hvað slíkt eigi. Svari
hann mjer, að bann ætli að kæla herbergið, þá þyki mjer, sem
bann bregði á beldur óhnittilegt gaman. Láti einhver stórbónd-
inn mikinn flokk hunda ganga lausa á hlaðinu bjá sjer, þrátt fyrir
að þeim verður gjarnt til að glepsa í gesti bans, og segi bann
svo, að það geri hann í því skyni, að sem flestir laðist að bús-
inu, þá verður þó fæstura fyrir að leggja raikinn trúnað á orð
hans. En þar sem hinu sætir, að ríkin auka her sinn án afláts
og eins fallbissnatöluna, og segjast gera slíkt af einberri friðar-
ást og til að tryggja frið álfu vorrar, þá er af oss krafizt í fullri
alvöru, að sliku skulum vjer trúa beint svo sem talað sje. Vjer
eigum þá að trúa því, að sjálf hugsunarlögin breytist, að mark og
stefna, orsök og afleiðing standist öðruvísi á, enn hversdagslega
reyndist, þegar ræðir um rfkin og þeirra atferli. En það er
satt, hugurinn kemst á ringuireið og á bágt með að átta sig á
aðferð rikjanna, þegar menn gá að hinni fjarskalegu kappsækni
stórveldanna að eignast sem mestan herafla, þegar menn sjá