Skírnir - 01.01.1880, Blaðsíða 119
TYRKJAYELDI.
119
ingar bnúSu soldán til a<5 fá bjer landstjórnina Midhat paska í
bendur, sem opt hefir verið nefndur í fyrri árgöngum fessa rits,
og soldán rak í útlegS þegar hann þurfti mest á rá8um hans og
skörungskap aS halda. LayarS tókst hingaS ferS á hendur og
fjekk hjer heztu viðtökur, og ljet vel yfir því í skýrslu sinni,
hvernig hjer heföi öllu þoka? á vænlegra veg, og einkum yfir
góðu samkomulagi kristinna manna og játenda MúhameSstrúar.
Vjer vitum ekki meS sönnu, hvort Midhat hefir fariö frá land-
stjórninni, þegar óvinir hans höfSu skipaS ráSaneyti soldáns í
MiklagavSi, en þa8 heyrSist, aS hann hefSi sagt af sjer embætt-
inu. J>aS er sagt, a8 hæSi soldán og gæSingar hans tortryggi enn
Midhat og hafi hatur á honum, enda þótti þaS eptir öSru fara,
er honum voru sendir til umhoSanna á Sýrlandi hinir óþjálustu
menn frá MiklagarSi, é8a þeir menn, sem höfSu illa gefizt á
öSrum stöSum og voru kallaðir afhrak emhættismanna Tyrkja.
Vjer látum nú sögunni vikiS aptur til Evrópu. {>ó stórveldin
hafi þótzt haga öllu sem viturlegast, þegar þau ljetu Balkans-
fjöllin skera hiS gamla Bolgaraland í tvo hluti, þá hefir efi manna
heldur aukizt enn minkaS, aS þetta muni vel gefast, er til lengdar
leikur. Hjer búa menn saman af þremur þjóSflokkum, Bolgarar,
Grikkir og Tyrkir, en Bolgarar eru eins margir aS tölu eSa fleiri
enn hinir hvorirtveggju saman taldir. Sem í vændir mátti vita,
komu Kússar — eba landstjóri þeirra og embættismenn — hjer
öllu svo á rekspöl, aS Bolgarar fengu mest ráS og þeim voru
flest umboS í hendur fengin, og af því leiddi, a8 þeir litu svo á
— og þaS gera þeir enn — sem aSskilnaburinn væri aS eins til
hráSabirgSa, og ef þeir dygSu í sókn síns máls, þá mundu þeir
og bræSurnir fyrir norban ná aptur höndum saman, og orStak
þeirra rætast: «Bolgörum Bolgaraland!» En þessu varS samfara,
eins og náttúrlegt var, aS þeir unnu hinum ekki jafnrjettis, svo
lítilsigldir sem þeir eru í raun og vera, einkum á móts viS Grikki,
en sýndu í öllu Tyrkjum hroka og ósvífni og fóru engu betur aS
enn Tyrkir höfSu viS þá til gert áSur. Fjöldi af tyrknesku fólki
hefir flúiS á hurt frá Austur-Rúmelíu til MiklagarSs eSa annara
hjeraSa, og hafa Bolgarar tekiS eignir þeirra, og láta sem þeir
þurfi engu af höndum aS skila. Tilsjónarnefnd stórveldanna