Ársrit presta í Þórsnesþingi - 01.01.1846, Side 22

22
séu orftnar til af andlegri nauðsýn eða þær séu ætl-
aðar til að bæta úr manna andlegn þörfum. I fljótu
bragði sýnist, ef til vill, Örðugra að hrynda þessari
mótbáru enn hinni, en í raun réttri styðst húit þó
ekki við gildari ástæður. 5að er við því að búasf,
að villubragur konii á það sem talað er eða ritað,
þegar sannfæringin er orðin trubluð um einhvern
hlut; því Iivernig á sá að leiða aðra á rétta götu,
sem sjálfur er húinn að týna lienni? og þó einhver
hefði nú haldið fram lýgi þvertámót betra viti, þá er
ekki þarmeð sýnt, að rit hans hafi gjört meira tjón
enn gagn, þegar á allt er litið. jiegar leggja á dóni
á þessháttar hluti, verða menn alltaf að hafa sér
hugfast, að þeir mega ekki lita yfir of stutt tímabil.
Jví verður ekki neitað, að villubækur hafa ein
att um lengri eða styttri tíma leiðt af sér mikið íllt,
og margur sem þá var uppi, hefði mátt óska, að
þær hefðu ekki verið til; en munu þá hinar seinni
aldir og kynslóðir dæma þannig? við megum gánga
að því vísu, að dómur þeirra verður allt öðruvísi;
og það er eðlilegt, því hinir seinni menn liafa ekki
einúngis séð, hehlur og lika reynt og reyna enn
þá nytsemi þá, sem af bókum þessum hefur leiðt,
en sem hiriir fyrri urðu að fara á mis við. Aí því bæk-
ur þessar bera það með sér, á hverju höfundar þeirra
villtust, livað það var, senr leiddi þá í villuna, og
lrvað af lrenni hefur leiðt fyrir sjálfa þá og aöra, þá
getur ekkért einsog þær varað liina seinni menn við
líkri villu. Jegar villuritin eru skoðuð á þennann
veg, þá eru þau hinunr seinni mönnunr einsog vitar
sjófarendum, þau eru órnissandi leiðarvísir á liinu
villugjarna hafi hugmyndannna, því þó rað nregi
gjöra fyrir, að þekkíngunni niiði alltaf áfram og
skynsemin upplýsist meir og meir, þá nrtin þó hver
einstakur verða sjálfum sér líkur, aö honum geti