Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1918, Blaðsíða 4

4
hann fara á fund þeirra ura morgininn eptir. Þeir taka við mönn-
um hans ok tjalda búð hans, ok ætla til dóma at ganga«. Svo sem
áður var sagt, kemur þessi frásögn og alt það er eftir fer um þessa
dóma og dómendur á þessu þingi, sem af frásögninni í 3. kap. virð-
ist vera leið, illa heim við fyrirmæli Grágásar um verksvið leiða.
— Á eftir hinni tilgreindu setningu um þá bræður er skotið inn
samtali þeirra Guðmundar ríka og Þorgeirs goða; virðist það alls
ekki eiga heima hjer, heldur standi næsta setning á eftir því í beinu
samhengi við frásögnina á undan því: »Síðan mælti Höskuldr:
»hví seti þér eigi dómendr niðr?« »Þat má vera«, sagði Tjörfi, »at
þeir sé aflaminni, en þeir ætluðu«. Höskuldr mælti: »illt er þat,
ef föður minn þrýtr drengskapinn — ok göngum nú at þeim Guð-
mundi*«. Fyrstu orð Höskulds, »hví seti þér eigi« o. s. v. frv , sýn-
ast mælt til föður hans, því að Höskuldur virðist, eftir allri frá-
sögninni að dæma, ekki þurfa að mæla slikum orðum til Arnsteins
nje Tjörva, og á samþingisgoðana minnist frásögnin ekki einu orði,
en vitanlega áttu þeir hvor fyrir sinn þriðjung að nefna einn
þriðjung í dóm, þ. e. tylft dómenda, á vorþingum öllum (Grág. Ia
98). — En orð Tjörva og svo Höskulds á eftir benda til, að þeir
Þorgeir og Guðmundur sjeu ekki nærri þeim, svo að þeir geti skifzt
orðum á við þá. Mun hafa átt að standa hjer: »$etja þeir« fyrir:
»seti }>ér«, og röngu orðin komin til af innskotinu á undan þeim,
samtali Þorgeirs og Guðmundar. — Ofeigur hvetur þá bræður til
sátta, en »þeir kváðuz fúsastir bræðr, at þeir reyndi með sér; en
Höskuldr kvaðz mundu bera kviðinn í móti þeim at öðrum kosti —
»ok mun þá fram ganga«. Ofeigr mælti: »lítit ráð, ok er ilt at
gera þingsafglöpun««. — Hjer er aftur að ræða um kviðburð og
geta orð Ofeigs um þingsafglöpun ekki átt við þá fyrirætlun Hösk-
ulds, heldur verður að líta svo á, sem þau eigi að vera svar Ofeigs
við hinu fyrra ráðinu, að þeir feðgar reyndi með sjer. — »Þórgeirr
setr eigi niðr dómendr sína, ok má stefna hánum af goðorði sínu«,
segir Höskuldur. — Af þessu má ráða, að söguritari liti svo á, sem
Þorgeir hafi átt að setja niður dómendurna fyrir þriðjung þeirra
Ljósvetninga og Arnsteins; þó má vera, að hann hafi álitið, að
sjerhver þeirra, er þennan þriðjung áttu saman, hafi átt að nefna
menn i dóm, nefnilega Þorgeir og Arnsteinn 4 hvor, en þeirbræður
1 hver. Slíkt samkoraulag um dómnefnuna var hugsanlegt að vísu,
en þó þvi að eins, að sá, er með fór goðorðið í hvert sinn, hefði
hina lögformlegu dómnefnu fyrir allra hinna hönd — »Ofeigr mælti:
>Þá mun atgangr takaz««. — Ofeigur gerir með þessu ráð fyrir,
að menn Höskulds verði ódeigari til atgöngu, ef Höskuldur stefnir