Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1979, Qupperneq 74

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1979, Qupperneq 74
UPPHAF RITALDAR Á ÍSLANDI 79 en að líta á hana sem safn laga frá ýmsum tímum, tekin upp eftir skrám úr einkaeign, sem voru í upphafi ritaðar meðan þau voru lög, og síðan færðar inn í þær áorðnar breytingar. Elstu lögin í Grá- gás eru eflaust eins og þau voru í upphafi skráð í Úifljótslögum og ástæðulaust að rengja þá sögn Ara fróða að „þau voru flest sett að því sem þá voru Gulaþingslög eða ráð Þorleifs ins spaka Hörða- Kárasonar voru til, hvar við skyldi auka eða af nema eða annan veg setja“ (Isl. fornrit I, 7), því úr vestanfjallsfylkjum Noregs eru flestir þeir landnemar ættaðir er ættir eiga að rekja til Noregs. En Ari á ekki við Gulaþingslög eins og við þekkjum þau, mörkuð fram- kvæmdavaldi konungs, heldur eins og þau voru meðan Gulaþing var þing ættarsamfélaga er stunduðu víking og landnemar þekktu af eigin raun og líklegt að hafi verið lífsreglur þeirra áður en Alþingi var stofnað. Baugatal fellur vel að víkingasamfélagi, þar eru víg bætt ætt hins vegna af ætt veganda og karlar ættanna eru baug- bætendur og baugþiggjendur. 1 Landnámabók Hauks lögmanns er í sambandi við Úlfljót getið laga hans og tilfærðir kaflar úr þeim (ísl. fornrit I, H268). En þegar sleppir atriðum sem eru nær samhljóða í Grágás, er fátt í þessum köflum sem minnir á lög. Þeir eru að mestum hluta í frá- sagnarstíl með ívafi af lagaskýringum, eins og ,,svo að landvættir fælist við“, ,,því voru þeir guðar kallaðir“ og ,,hver maður skyldi gefa toll til hofs, sem nú til kirkju tíund“. Atriði, sem ekki eiga heima í lögum, enda eiga sér ekkert fordæmi í Grágás. Ef það væri rétt að upphaf Úlfljótslaga hafi verið tengt landvættum, er nær óhugsandi að svo merkilegs atriðis væri ekki getið í Islendingabók. Nú mun frásögn Landnámabókar af Úlfljótslögum vera úr Styrmis- bók (Jón Jóhannesson, Gerðir Landnámabókar, 160) og gæti þá hugsast að tengsl væru milli hennar og hinnar ítarlegu frásagnar Snorra Sturlusonar af landvættum í Heimskringlu, en einmitt í þeim sama kapítula er mjög torkennilega getið íslenskra laga, nefnilega: „Það var í lögum haft á Islandi, að yrkja skyldi um Danakonung níð- vísu fyrir nef hvert, er á var landinu . . .“ (Isl. fornrit XXVI, 33). En hvernig sem þessu kann að vera farið, er ekki að sjá að Snorri hafi lagt trúnað á þá furðuveru Úlfljótslaga Landnámu er nefnist „inn almáttki áss“, sem hefur valdið mörgum merkum fræðimönnum heilabrotum. Hvorug Eddanna kann frá slíkri veru að segja og hún er að mínu mati ekki úr heimi norrænna goða, því ekkert þeirra var almáttugt, og mun það rót hinnar litríku fjölbreytni í ljóðum og sögn- um um þau.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.