Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1979, Page 144

FERÐALOK
Spilaborð Tryggva Gunnarssonar í Þjms. (Tr. G. HA b). Frásögn hans sjálfs.
Ég' hef lofað að skrifa ævisögu borðsins, sem ég gaf Forngripasafninu fyrir
nokkrum árum, og vil ég nú binda endi á ioforð mitt.
Nálægt 1820 kom til Reykjavíkur enskur lord, stórríkur og á sínu eigin skipi.
Hann fékk sér hesta og marga fylgdarmenn og fór til Geysis, ríkmannlega. Á
leiðinni til baka datt hann af baki og meiddi sig í fæti. Faðir minn, Gunnar
Gunnarsson, var þá skrifari hjá Geir biskupi Vídalín, en stundaði meðfram
lækningar, sem heppnuðust svo vel, að hann hafði læknisleyfi. Nefndur lord
fór til föður míns og bað hann um meðul og góð ráð, og ráð hans báru svo góðan
árangur, að eftir nokkra daga gat lordinn gengið óhindrað. Hann borgaði
föður mínum ríflega peningaupphæð og gaf honum til minningar tvo ágæta
rakhnífa í hulstri og spilaborð úr íbenholtviði.
Árið 1828 dó föðurafi minn, og fékk þá faðir minn veitingu fyrir Laufási og
flutti sama ár frá Reykjavík sem prestur að Laufási. Þá voru samgöngur ekki
greiðari en svo, að ekkert flutningasamband var milli suður- og norðurlands
nema á hestum. Það sem flytja átti sjóveg frá suðurlandi til norðurlands, varð að
senda fyrst til Kaupmannahafnar og svo aftur þaðan næsta sumar með segl-
skipi til norðurlandsins. Tók faðir minn því það ráð að flytja húslóð sína á hest-
um norður, og þar á meðal vai' spilahorðið. Hann sá, að í margra hesta lest
mundu fæturnir verða brotnir af borðinu, svo hann sagaði þá af og setti þá við
borðið aftur með járn-skrúfboltum, þegar farangurinn var kominn í Laufás.
Þar átti hann borðið í 26 ár, þar til hann andaðist 1853.
Þegar móðir mín fluttist að Hálsi í Fnjóskadal vorið 1854, var mest af búinu
selt við uppboð, þar á meðal borðið. Ég ætlaði að kaupa borðið, ég ólst upp með
því, og spilaði stundum á því, þótti því vænt um það. En meðan ég var að sækja
aðra hluti, sem selja átti, var borðið selt, og varð kaupmaður Páll Johnsen hæst-
bjóðandi, Ég bað hann að selja mér borðið, en það fékkst ekki. Átti hann það svo
í nokkur ár á Akureyri, þar til hann varð að hætta verslun vegna skulda og of
mikillar vináttu við Bakkus. Fluttist hann þá til Kaupmannahafnar á vegu móð-
ur sinnar, Hildar Johnsen, ekkju eftir svonefndan Húsavíkur-Johnsen. Eftir nokk-
urn tíma gafst honum kostur á faktorsstöðu á Grænlandi og fluttist þangað. Og
alltaf hafði hann borðið með sér. Eftir nokkur ár missti hann þá stöðu vegna
Bakkusar og fluttist aftur til Kaupmannahafnar. Ég var þá kominn til Gránu-
félagsins og var búsettur í Kaupmannahöfn. Kom Páll þá oft til mín og oftast til
þess að lána smáupphæðir, því að alltaf vantaði hann peninga. En loks sagði ég,
að ég vildi ekki lána honum lengur, ég vissi að upp á ekkert var að lána.
Eftir nokkra daga kemur hann enn og' býður mér margnefnt spilaborð til kaups,
því að alltaf hafði hann draslast með það á flækingi sínum. Ég gaf honum ríflega
fyrir borðið og átti það 12—14 ár í Kaupmannahöfn. Þegar ég fluttist til Reykja-
víkur 1893 tók ég borðið með og átti það hér í mörg ár, þar til ég gaf það Fom-
gripasafninu.
Þannig hefir borðið fyrst verið í Englandi, þá nokkur ár í Reykjavík, því
næst mörg ár i Laufási, svo á Akureyri, þá í Kaupmannahöfn, nokkur ár í
Grænlandi og aftur í Kaupmannahöfn mörg ár og kom svo loksins aftur til
Reykjavíkur eftir 67 ára burtveru.
Héðan af vona ég að Forngripasafnið geymi borðið, svo að það flækist
ekki lengur. Þannig er nú saga spilaborðsins.
Reykjavík 1917, Tryggvi Gunnarsson